بخشی از مقاله
چکیده
با گذر از انقلاب صنعتی و ورود به هزاره جدید، دیگر موتور محرک رشد سازمان ها، به سرمایه و نیروی انسانی محدود نمی شود مهمترینمتغیر رشد همه جانبه سازمان ها و بنگاه های اقتصادی در عصر حاضر، دانش است. دانش به معنای واقعی خود، مجموعه ای است از مهارت ها و توانمندی های انسانی، که با آگاهی و اطلاعات از روش های تولید بهتر، همراه است .کاربرد چنین برداشتی از دانش در سازمان های کنونی و آینده بسیار فراگیر شده است .بدین صورت سازمان ها ی امروز در پی بهره برداری صحیح و به موقع از منابع دانشی خود و محیط پیرامون می باشند .چنین رویکردی مفهوم جدیدی را تحت عنوان مدیریت دانش توسعه داده است. لذا در این مقاله سعی شده است ضمن مرور ادبیات موضوع به جایگاه و اهمیت مدیریت دانش در سازمان های هزاره سوم پرداخته شود .
واژه های کلیدی : دانش، مدیریت دانش، اطلاعات، سازمان های دانشی، بهره وری سازمانی
مقدمه ما نه تنها در هزاره جدید، که در عصر جدید زندگی میکنیم .در این دوره، اصطلاحات گوناگونی مثل عصر فرا صنعتی ، عصر اطلاعات ، موج سوم یا جامعه شناسی برای توصیف وضعیت کنونی به کار میرود .صرف نظر از اصطلاحات مذکور، اغلب صاحب نظران معتقدند که یکی از موضوعات مهم مطرح شده در این دوره، مفهوم مدیریت دانش است .مفهومی که هیجان ایجاد کرده و باعث بحث و مناظره فراوا ن شده است. مدیریت دانش رویکردی است که به سرعت در حال تکامل است و به چالش های اخیر برای افزایش کارایی و اثربخشی فرایند ای تجاری محور همراه با نوآوری مستمر ، توجه زیادی دارد .نیاز به مدیریت دانش بر اساس رشد ادراک جامعهتجاری، از این واقعیت سرچشمه می گیرد که دانش در عملکرد سازمانی و دسترسی به مزیت رقابتی پایدار عنصری مهم تلقی میشود با به کارگیری این واژه، خبر از ایجاد نوع جدیدی از سازمان ها میدهد که در آنجا به جای قدرت بازو، قدرت ذهن حاکمیت دارد ،
بر اساس این نظریه در آینده جوامعی می توانند انتظار توسعه و پیشرفت را داشته باشند که از دانش بیشتری برخوردار باشند .به این ترتیب برخورداری از منابع طبیعی نمی تواند به اندازه دانش مهم باشد .سازمان دانشی به توانمندی هایی دست می یابد که قادر است از نیروی اندک، قدرتی عظیم بسازد. مدیریت دانش به مثابه راهبرد کلیدی برای دستیابی به موفقیت و بقای سازمانیدر محیط پر رقابت و غیر قابل پیش بینی عصرحاضر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است . اگر افراد قابلیت یادگیری استفاده خلاقانه از دانش را در سازمان ها دارا باشند، به الگوی جدید تفکر دست می یابند که می توانند به تعریف مجدد امور و شیوه انجام آنها بپردازند، لذا مدیریت دانش باید چشم انداز و ابزارهای یادگیری را هم داشته باشد .در عین حال، نظام مدیریت دانشی که به خوبی طراحی و استقرار یافته باشد می تواند فایده و سودآوری .پایداری برای سازمان ها و حتی افراد به ارمغان آورد . - احمدی ، صالحی - 13:1390
در سال 1979 ، حسابدار سوئدی به نام کارل اریک سیوبی که بعدها به عنوان یکی از بنیانگذاران علم مدیریت دانش معرفی شد ، با پرسشی بزرگ ربرو گردید. دفاتر حسابداری یکی از شعبه های معروف سازمانی که او در آنجا کار می کرد ، تنها یک کرون ارزش نشان می داد ، در حالی که ارزش واقعی سازمان به مراتب بیش از اینها بود . در این هنگام، وی متوجه شد که ترازنامه مالی شرکت او، تنها ارزش دارایی فیزیکی آن را که شامل چند میز و ماشین تحریر بود نمایش می دهد و ارزش واقعی سازمان وابسته به شایستگی کارکنان سازمان و چیزی را که جمع کارکنان سازمان به عنوان یک فکر و مغز جمعی تشکیل می دادند، وابسته است.
سیوبی و دیگران، این یافته را با نام دارایی فکری و دارایی نا ملموس معرفی کرد و آن را در کنار دارایی های ملموس قرار داد. به این ترتیب، تعداد نوشته ها، سمینارها و نظایر آن در این زمینه رشد و موضوع به طور جدی در دستور کار دانشمندان علم مدیریت و مدیران سازمان های بزرگ قرار گرفت. همزمان با رشد ایده دانش به عنوان منبع استراتژیک در قرن 21 ، دانش به مثابه یک مزیت رقابتی مهم در سازمان های پیشرو، مورد توجه جدی قرار گرفت. از این رو چندی است که بسیاری از دانشمندان علم مدیریت و سازمان، تلاش هایی را برای نظام مند کردن استفاده از دانش در سازمان از راه ایجاد باب جددیدی در مدیریت با عنوان مدیریت دانش آغاز کرده اند. مدیریت دانش طیف وسیعی از فعالیت ها است که برای مدیریت، مبادله، خلق یا ارتقای سرمایه های فکری در سطح کلان به کار می رود . مدیریت دانش طراحی هوشمندانه فرایندها، ابزار، ساختار و غیره با قصد افزایش، نوسازی، اشتراک یا بهبود استفاده از دانش است که در هر کدام از سه عنصر سرمایه فکری یعنی ساختاری، انسانی و اجتماعی نمایان میشود .
مدیریت دانش فرآ یندی است که به سازمان ها کمک می کند تا اطلاعات و مهارت های مهم را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب می شود و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند و این امر مدیریت سازمان ها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیری های پویا به صورت کارا و موثر قادر می سازد . مدیریت دانش، مدیریت صریح و سیستماتیک دانش حیاتی و فرایندهای مربوط به ایجاد، سازماندهی، انتشار و استفاده و اکتشاف دانش است . مدیریت دانش، رسیدن به اهداف سازمانی از طریق ایجاد انگیزه در کارگران دانش و ایجاد تسهیلات برای آنها با توجه به استراتژی شرکت است تا توانایی آنها برای تفسیر داده ها و اطلاعات افزوده شود. - هادی، - 1386چرا دانش باید مدیریت شود؟
