بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مواردی که همواره توسط غرب بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران مورد هجمه قرار گرفته مسئله زنان در کشور جمهوری اسلامی ایران بوده است تا بتواند با راه اندازی جنگ نرم ونشان دادن وضعیت نابسامان زنان در ایران و تظلم پذیری ایشان در سیستم یک نظام مردسالارانه، این موضوع را دستاویزی برای عدم رعایت حقوق زنان در ایران قرار داده و همواره کشور را به عدم رعایت حقوق بشر در عرصه های بین المللی متهم سازند لذا یکی از ابزارهایی را که نظام سلطه در جهت نشان دادن وضعیت زنان در ایران به کار گرفته است ، استفاده از صنعت سینما به عنوان یکی از مهمترین ابزار های جنگ نرم است تا بتواند از این طریق کشور ایران را تحت فشارهای افکار عمومی جهان قرار دهد.
لذا در این مقاله با بهره گیری از رویکرد نظریه جنگ نرم در خصوص نقش رسانه در یک جریان سازی بین المللی، به بررسی وضعیت زنان در ایران با روش تحلیل محتوا با اشاره به برخی از نمونه های فیلم های سینمای غرب خصوصا هالیوود در خصوص نگاه به وضعیت زنان در ایران می پردازیم و وضعیت نشان داده شده در این فیلم ها را با وضعیت کنونی زنان در جامعه ایران و جایگاه زن در نظام اسلامی و قانون اساسی و تأثیرگذاری وی در عرصه های مختلف تاریخی کشور ایران مقایسه می نماییم تا در این زمینه بتوان به این سوالات پاسخ داد که آیا نگاه سینمای غرب به زن ایرانی با واقعیت موجود در جامعه ایران تطابق دارد یا خیر؟ و نظام سلطه چگونه از موضوع زن ایرانی در راستای اهداف جنگ نرم در خصوص تحت فشار قرار دادن ایران استفاده می نمایند؟
مقدمه
در عصری که رسانهها احاطه خود را بر سراسر جهان گسترده اند نقش شگفت انگیز آنها در تحولات اجتماعی ،فرهنگی، سیاسی و... انکار ناپذیر است این تکنولوژی ها ابزارهایی هستند که توانایی عظیمی در قالب سازی و جهتدهی ذهنیت و اندیشه انسان ها برخوردارند. در این زمینه رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی سال 1391 عنوان داشتند: فیلم سازی غرب بر اساس پروژه مطالعاتی روی ملتهاست اینها به صورت پروژه ای یک ملت را تحت مطالعه قرار میدهند .... سلیقه سازی می کنند فرهنگ سازی می کنند بعد از آنکه سلیقهها را عوض کردند ذائقه ها را عوض کردند آن وقت اگر احتیاج به زور بود دلار ها را وارد می کنند نیروهای نظامی و ژنرال ها را وارد می کنند این شیوه حرکت غربیهاست - سخنرانی مقام معظم رهبری - 1391 که در واقع این موضوع یکی از مصادیق جنگ نرم بر علیه یک ملت و ابزار فشاری برای تحت سلطه درآوردن ملت هاست دکتر زیباکلام در مقاله سینما و قدرت نرم ، قدرت را به سه قسمت تقسیم می کنند قدرت نظامی ،قدرت اقتصادی و قدرت نرم که دولتها با تئوریزه شدن قدرت نرم توسط جوزف نای توجیه بیشتری به آن پیدا نموده اند [لذا به نظر میرسد تقابل قدرت های بزرگ در آینده نظام بین الملل بیش از آنکه جلوه نظامی یا اقتصادی داشته باشد از جنبه فرهنگی برخوردار خواهد بود در این بین سینما به عنوان یکی از منابع فرهنگی نقش عمده و تاثیر گذاری در سیاست های بین المللی داراست.
- زیباکلام،45، - 1393 نظام سلطه به سرکردگی آمریکا در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توجه ویژهای به این ابزار جنگ نرم داشته و در عرصههای مختلف اقدام به تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران نموده است در واقع با پیروزی انقلاب اسلامی در اواخر دهه هفتاد میلادی تهیهکنندگان هالیوود سعی کردند با تولید فیلمهای سینمایی چهره انقلاب اسلامی ایران و رهروان و پیروان این انقلاب را در سایه کشورهای اسلامی همچون لبنان و فلسطین و... را مخدوش و از انقلاب اسلامی ایران و نیروهای طرفدار آن در کشورهای مختلف اسلامی چهره های خشونت طلب جنگ افروز و تروریست به مخاطبان و بینندگان القا کنند.
- صفاتاج، 57، - 1387 در این زمینه نظام سلطه سعی داشته با نشان دادن وضعیت زنان در جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی از این موضوع برای فشار های حقوق بشری بر علیه ایران استفاده نماید به صورتی که رد پای این موضوع را در اکثر قطعنامه های حقوق بشری بر علیه ایران می توان دید با نگاه به آخرین قطعنامه حقوق بشر بر علیه ایران که در فروردین سال 1389 به شماره a/res/64/176 توسط مجمع عمومی سازمان ملل منتشر شد به مطالبی پیرامون حقوق زنان از جمله بازداشت برخی فعالان سیاسی ،خشونت مردان علیه زنان، حقوق همجنسگرایان زن ،حریم شخصی خصوصی در مسئله حجاب اشاره شده بود.
- سایت ویکی پدیا ،سایت جامعه دفاع حقوق بشر آلمان - درمییابیم که این قطعنامه بدون توجه به شرایط درونی ایران با رویکرد جنگ نرم و بهرهگیری از نظریات فمینیستی و نظریاتی چون تفاوت جنسیتی، نابرابری جنسیتی و ستمگری جنسیتی نوشته شده است و در آن تاکید شده است که حقوق زنان در ایران نادیده گرفته شده است در حالیکه امروز زنان در ایران از نقش ب سیار مهمی در تمامی عر صه های فرهنگی اقت صادی سیا سی اجتماعی برخوردار میبا شند و تمامی مسئولین نظام بر این امر تاکید دارند یکی از ملزومات پیشرفت کشور تکیه بر زنان است.و مقام معظم رهبری در این زمینه عنوان می دارد:
یک کشور اگر می خواهد به معنای واقعی بازسازی کند باید بیشترین تکیه و نگاه و توجهش به انسان و نیروی انسانی باشد وقتی که صحبت از نیروی انسانی است باید توجه کنیم که نیمی از جمعیت کشور و نیروی انسانی بانوان کشورند اگر بینش غلطی نسبت به زن وجود داشته باشد بازسازی به معنای حقیقی و درسطح و سنج آن شدنی نی ست..... همه افراد جامعه و مردان در کشور اسلامی باید بدانند که نظر ا سلام درمورد زن ح ضور زن در عر صههای زندگی فعالیت زنان، تح صیل زنان ،کار و تلاش اجتماعی و سیا سی و اقت صادی و علمی زنان نقش زن در خانواده و نقش زن در بیرون جامعه چیست - بیانات در اجتماع زنان خوزستان - 75/12/20 در واقع با نگاهی به فیلم های ساخته شده در غرب که وضعیت زنان در ایران را به تصویر می کشند چون شرایط ،بدون دخترم هرگز، سنگسار ثریا میم ،دختری تنها شب به خانه می رود ،پرسپولیس و مریم درمییابیم همه آنها در جهت نشان دادن شرایطی متفاوت با شرایط موجود در ایران ساخته شده اند.
مبانی نظری:
جنگ نرم:
در سال 1990 جوزف نای مدیر سابق بخش مرکزی اطلاعات محرمانه ملی در سیا و رئیس مدرسه دولتی کندی در دانشگاه هاروارد و عضو با نفوذ شورای روابط خارجی آمریکا در تدوری معروف خود با عنوان قدرت نرم اعلام نمود - - در دنیای کنونی قدرت بیشتر به عوامل اقتصادی آموزشی و فناوری مبتنی است - - - نای 1382 ، - 364 منابع قدرت در قرن 21احتمالاً تغییرات عمده ای را به خود میبیند زیرا اثبات قدرت حتی دیگر در گروه منابع قدرت هم نیست بلکه در توانایی تغییر رفتار دولت های دیگر ا ست آنچه م سلم ا ست همزمان با دهه پایانی قرن بی ستم و به دلیل تغییر ماهیت سیا ست های بین المللی اشکال ناملموس قدرت از اهمیت بیشتری برخوردار شده و به گفته های قدرت در حال گذار از غنای ثروت به معنای دانش و اطلاعات است.
- نای 1382 ، - 374 یک شکل غیر مستقیم از کاربرد قدرت وجود دارد که یک کشور را میتواند به عنوان رهبر مطرح کنند ارزشهایش را جهانی کند از الگوهایی از پیروی کنند و حتی آرزو کنند که سطح موفقیت و استقلال آن کشور برسند - نای 1382 ، - 30 قدرت نرم از نظر نای ، شیوه ای جدید از اعمال قدرت در مقای سه با شیوه های سنتی ا ست که موجب می شود یک ک شور کاری کند تا کشورهای دیگر همان چیزی را بخواهند که او می خواهد و این امر را قدرت اقناع هم نامیده است وی همچنین عنوان می دارد - - قدرت نرم توانایی بدست آوردن چیزی است که میخواهیم با جذب و اقناع سایرین جهت تحقق اهداف خود احصا کنیم این نوع قدرت با قدرت سخت متفاوت است چراکه جم بسیار ارزان تر و کارا تر از اجبار است.
- نای، 1383 ،8 و - 9 رابرت هلوی از تئوری سینهای بنام جنگ نرم در اثر برج سته خود به نام جنگ ا ستراتژیک نرم اندی شه در بنیاد ها تعریف خود را بدین گونه ارائه می دهد جنگ نرم جنگی ا ست که طبق برنامه و طرحی ا ستراتژیک بر مبنای تحلیل و ضعیت مبارزه ضعفها و قوتهای گروه های متنازع، خصلت، توان ،و نیازمندی های تکنیک اقدام نرم و به خصوص اصول استراتژیک آن نوع مبارزه انجام می گیرد.
وی همچنین عنوان میدارد جنگ نرم اقدام به مبارزه خصمانه با اعمال بی شتر نرم - غیرنظامی - به خصوص در برابر مخالفان مصمم و دارای امکانات می باشد که ممکن است با سرکوب واکنش نشان دهند - هلوی 1386 ،3 ، - 167 تئوری پرداز دیگری به نام جفری هاینز قدرت نرم را توانایی یک نهاد که لزوما همیشه یک دولت نیست برای نفوذ و تاثیرگذاری بر آنچه دیگران انجام میدهند از طریق تشویق و ایجاد جذابیت میداند وی معتقد است - - قدرت نرم شامل مجموعه ای از اشکال مختلف نفوذ با نمودهای فرهنگی ارز شی و ادراکیا ست که در مقابل ابزار قدرت سخت که نوعاً شامل نیروهای م سلح یا تهدید و تطمیع اقت صادی ا ست قرار می گیرد - -
ویژگی های جنگ نرم:
جنگ نرم دارای تفاوت ماهوی ویژه ای با جنگ سخت ا ست در جنگ سخت مرزها م شخص بوده و طریق ساماندهی نیروها و اعزام نیروها و جبهه هایی که باید در آنها جنگید کاملا مشخص است و اهداف نیروها به صورت کامل تعریف شده است. اما در جنگ نرم هیچ مکانی برای ساماندهی نیرو ها در ظاهر مشخص نیست و هیچ مرز خاصی تعریف نشده است و چه بسا که دشمن در لباس دوست در کنار نیروها قرار بگیرد و گاهی نیز سبب نابسامانی نیروهایی که در این زمینه آموزش ندیده اند گردد. از این رو می توان جنگ نرم را دارای ویژگیهای خاص خود دان ست که ا صلی ترین ویژه گی ها را می توان از قول ید ا... جوانی رئیس اداره سیا سی سپاه پا سداران در موارد ذیل نام برد: - اسماعیلی،1391، - 38 1- جنگ نرم در پی تغییر قالب ماهوی جامعه و ساختار سیاسی است.
2- آرام ،تدریجی و زیر سطحی است
3- .نماد ساز است.
4- پایدار و با دوام است .
5- پر تحرک و جاذبه دار است .
6- هیجان ساز است.
7- آسیب محور است
8- چند وجهی است.
9- تضاد آفرین است تردیدآفرین است .
10- از ابزار روز استفاده می کند .
تاکتیک ها در جنگ نرم
جنگ نرم پدیده ای پر رمز و راز و انبا شته از پیچیدگی های مختلف ا ست که برای مقابله با آن چاره ای جز ت سلط و شناخت قواعد و تاکتیک های رایج در آن وجود ندارد. امروزه تاکتیک، به روش هایی گفته می شود که به و سیله ا ستراتژی به اجرا در می آید تا به هدف های مورد نظر برسد. بنابراین تاکتیک، جزئی از استراتژی و در خدمت آن است. علاوه بر این استراتژی یک هدف کلی است که در دراز مدت قابل دسترسی است در حالی که تاکتیک در کوتاه مدت تحقق می یابد.
گرچه ماهیت جنگ نرم به گونه ای است که در هر زمان تاکتیک های جدیدی به کار برده می شود و بر شمردن همه تاکتیک ها عملا امکانپذیر نمی با شد. - ا سماعیلی،117، - 1391 که از جمله این تاکتیک ها می توان به مواردی همچون -1برچ سب زدن ،-2برج سته سازی ،-3 شایعه، صدیق،-4تفرقه افکنی،-5قهرمان سازی،-6 کلی گویی،-7دروغ بزرگ،-8مرعوب ساختن یا ترساندن،-9تردید افکنی و جایگزینی،10ایجاد یاس و ناامیدی،ب-11ی اعتمادی نسبت به رسانه ملی،-12ایجاد و تقویت نارضایتی اشاره نمود .
