بخشی از مقاله
تکنیک هاي روانکاوانه عملیات روانی و جنگ نرم در برابر شخصیت و سوژه ایرانی با
استفاده از مطالعه موردي نماهنگ
چکیده:
انقلاب هاي روانی و ایجاد گونه اي قلب و واژگون گردانی ذهن و روان مخاطب از شیوه هاي جدید و موفق دخالت هاي سیاسی و امنیتی و ایجاد رویکرد هاي جنگ نرم میباشد. با عنایت به اهمیت شناسایی و ردیابی رویکرد هاي نرم در رفتار و مختصات توده اي و استعانت چنین رویکرد هایی از شیوههاي روانکاوانه (psychoanalytical method)
æ رفتار سازيهاي رسانه اي، اهمیت تفسیر هاي روانکاوانه و آشنایی با دلالت هاي پس پرده در سیستم هاي ستاره سازي و الگوشناسی اهمیتی دو چندان می یابد. یکی از منابع اساسی در شناسایی و بازشناسی شیوه هاي جنگ نرم و عملیات روانی در برابر شخصیت ایرانی
æ جامعه هدف رسانه هاي غربی، استفاده و بررسی موشکافانه نماهنگها
æ موتیفهاي روانکاوانه تکرار شونده و اثر گذار در چنین محصولات
مخاطب محوري می باشد. از این رو هدف اساسی در این مقاله پیش رو گذاشتن برخی تفاسیر و دلالت هاي پنهان و درونی این نماهنگ ها و آشنایی با شیوه ها و متدهاي جنگ نرم و تطمیع مخاطب (persuade) با سیاستها و بازي هاي روانکاوانه است. در راستاي رسیدن به این هدف، نگارنده به بررسی روانکاوانه و ریز نگر دلالت ها و معانی پنهان در نماهنگها می پردازد و از این رهگذر باب تازه و بدیعی را به روي جان و روان حوزه نقد و سنجشگري میگشاید که به دلایلی بسته بوده است و از این رو بخش عظیمی از سیاست هاي جنگ نرم و تفسیر سویههاي پیجیده آن را از چشمان منتقد ایرانی مخفی نگاه داشته است. در حقیقت صحبت از اینکه جنگ نرمی به راه افتاده است و سر هم بندي هزاران تعریف از آن بدون شناسایی اصلی ترین پارامتر و عامل جنگ نرم کاري نا صواب و نا کامل است. از منظر این مقاله مهم ترین عامل در برخورد با جنگ نرم شناسایی و تعریف سرباز جنگ نرم
است. سربازانی که با وجود قرار گرفتن در پیش چشمان ما به هزار و یک دلیل از چشم ها پنهان و مخفی مانده اند و از این رو بازشناسی و تعیین هویت حقیقی آنها اصلی ترین هدف این مقاله است. به عنوان فتح باب و شروع از نماهنگی به نام رولت روسی با صداي ریحانا آغاز میکنم که بررسی آن هدف اساسی این نوشتار است.
واژگان کلیدي:
سرباز شناسی جنگ نرم، عملیات روانی، تلقیح ذهنی، فعال سازي ناخودآگاه، نامیرایی دیجیتال
به زودي خواهند گفت سه تن بودند و چهارمینشان سگی بود و میگویند پنج تن بودند و ششمین آنها سگشان بود، تیر در غیب و تاریکی می اندازند. (کهف آیه ( 22
وجود انسانی نور کور کننده اي را در نابودي تراژیک می یابد. ( ژرژ باتاي)
مقدمه
در نماهنگ هایی که این روزها براي بسیاري از ترانه ها و آلبوم هاي پرفروش آمریکایی ساخته میشود به وضوح می توان ناخودآگاه سوژه غربی و ناتوانی اش را در رسیدن به جایگاهی که رویاي آمریکایی
(American dream) نویدش را داده است، به وضوح ردیابی کرد و با دقت خواند. خوانندگانی چونان ریحانا ، مدانا، امینم، مریلین منسون، بیونسه ، پینک، لیدي گاگا ودیگر فعالان عرصه موزیک و ترانه هاي
غربی، تمامی راه هاي پیش رو را رفته و تکراري میبینند و چاره اي جز توسل به سیاستهاي فریب رسانه اي وعملیات پیچیده روانی و دست به دامان روش هاي بیرحمانه شدن نظیر جنگ نرم (طهw صسپک) با مخاطب ندارند و از این رو به آسانی میتوان سویه هاي مورد استفاده سیاستگذاران آمریکایی و دست هاي پشت پرده سیاست هاي غرب را به آسانی در نماهنگ هاي ساخته شده به دست قهار ترین کارگردانان و با صرف بودجه هاي میلیونی مشاهده و با تفسیر به روز و تدقیق روانکاوانه نقش بر آب کرد. نماهنگ هایی که گذر سرسري از آنها و عدم مطالعه و تفسیر دلالت ها و نماد شناسی y)؟پئپتعyک) و اسطوره شناسی
y)؟پئپلاصyع) مستتر در آنها می تواند آسیب هاي جبران ناپذیري در پی داشته باشد. از این رو هدف اساسی در این مقاله پیش رو گذاشتن برخی تفاسیر و دلالت هاي پنهان و درونی این نماهنگ ها و آشنایی با شیوه هاي جنگ نرم و تطمیع مخاطب با سیاست ها و بازي هاي روانکاوانه است. در راستاي رسیدن به این هدف، نگارنده به بررسی روانکاوانه و ریز نگر دلالت ها و معانی پنهان در نماهنگ ها (ژطئطپک2طه)
می پردازد و از این رهگذر باب تازه و بدیعی را به روي جان و روان حوزه نقد و سنجشگري میگشاید که به دلایلی بسته بوده است و از این رو بخش عظیمی از سیاست هاي جنگ نرم و تفسیر سویه هاي پیجیده آن را از چشمان منتقد ایرانی مخفی نگاه داشته است. در حقیقت صحبت از اینکه جنگ نرمی به راه افتاده است و سر هم بندي هزاران تعریف از آن بدون شناسایی اصلی ترین پارامتر و عامل جنگ نرم کاري نا صواب و نا کامل است. از منظر این مقاله مهم ترین عامل در برخورد با جنگ نرم
شناسایی و تعریف سرباز جنگ نرم (طکط2ئپک صسپک) است. سربازانی که با وجود قرار گرفتن در پیش چشمان ما به هزار و یک دلیل از چشم ها پنهان و مخفی مانده اند و از این رو بازشناسی و تعیین هویت حقیقی آنها اصلی ترین هدف این مقاله است. پیش از آغاز بحث جا دارد که مفهومی به نام سرباز نرم را که یکی از اساسی ترین مفاهیم در حوزه عملیات روانی و جنگ نرم میباشد تعریف نموده و دلالت ها و سویه هاي معنا شناسانه آن را بازگو نماییم. سرباز جنگ نرم یا پیاده نظام نرم، در حقیقت به سرباز یا پیاده نظامی گفته می شود که هیچگاه در عرصه حقیقی نبرد یا در کارزار فیزیکی و داراي مقیاس هاي ژئو پلیتیکی به میدان نمی آید و در حقیقت گونه اي سرباز سایبر (طکط2ئپک طکتyط) یا سرباز دیجیتالی می باشد. سرباز نرم در جغرافیاي رسانه هاي جمعی و در زمین جنگ رسانه اي عمل می کند و همین سویه و ویژگی، جنبه اي هراسناك و غیر قابل رو در رویی به آن داده است.
بیشینه و مبانی نظري تحقیق
سرباز جنگ نرم به اشکال متفاوتی تولید و بازتولید میشود و از این رو این سیستم سرباز ساز قادر است به روش هاي گوناگون در اعماق جان و روان مخاطب نفوذ کند و ذهن مخاطب را با گونه اي تلقیح ذهنی
(؟غطصغهئژعط 2غطع) آماده پذیرش افکار و تلقینات مناسب براي تصمیم گیري هاي کلان بر روي توده اي از مخاطبان می نماید و در حقیقت با استفاده از رسانه ها و ستاره هاي مشهور و پر مخاطب، به مرور با کمک مجموعه اي از شیوه ها و مکانیسم هاي دیداري، شنیداري و روانکاوانه و رفتاري، افکار و سیاست هاي مد نظر غرب را در ناخودآگاه مخاطب
(کأپططکغپطغأ) وارد می کند. در مقیاسی وسیع و کلان می توان به انتخابات ریاست جمهوري و ادعاي دمکراسی در آمریکا اشاره کرد که بررسی هاي دقیق و موشکافانه می تواند دستکاري هاي وسیع و آماده سازيهاي توده اي را جهت تصمیم سازي هاي ناخودآگاه برملا کند.
تصمیم سازي هاي ناخودآگاه (؟غطفهع غپطکططک2 کأپططکغپطغأ) در روانکاوي به مجموعه اي از فرآیند ها گفته میشود که با دستکاري و تلقیح ذهنی مخاطب یا همان سوژه مورد نظر، او را به نقطه اي میرساند که در یک فرآیند تصمیم گیري اختیاري و آگاهانه، به شکلی پنهان توسط یک مکانیسم درونی یک گزینه از پیش تعیین شده را انتخاب نماید. به بیانی ساده تر می توان گفت که فرد یا مخاطب مورد نظر به خیال خودش، یک تصمیم گیري فردي و دلخواه و بدون هیچ اجبار بیرونی را انجام داده است، در حالی که حقیقت چیز دیگري است و دست هاي پنهان دیگري مدت هاست که به شیوه هاي رسانه اي و روانکاوانه در حال کار کردن بر روي ذهن این مخاطب بوده اند. با بررسی هاي دقیق در رسانه اي مانند سینماي هالیودي، می توان گرایش هاي پنهانی را براي ایجاد میل در مخاطب یافت که به شکلی اساسی در انتخاب هاي کلان نیز اثرگذار بوده اند. به عنوان نمونه از مدت هاي مدیدي پیش از انتخابات سراسري در آمریکا، رسانههاي هالیودي از جمله فیلم هاي سینمایی به این میل اساسی دامن میزدنند که فسادي گسترده در سیستم هاي مالی، اداري و زیر ساخت هاي آمریکایی وجود دارد که غیر قابل ترمیم و تغییر است. کارگردانان فریب خورده اي نظیر مایکل مور با مستند هاي افشاگرانه به خیال خود، سیستم را مورد نقد و افشا قرار می دهند ولی از سوي دیگر، ماجرا چیز
دیگري است و امثال مایکل مور در نهایت مهره اي بیش نیستند. بر اساس نظریات روانکاوانه در نهایت این ناممکن بودن و عدم رسیدن به مطلوب و ابژه میل (مطلوب و مقصود مورد نظر مخاطب) است که براي فرد به عنوان موتور محرکی ذر راه رسیدن و تلاش به این ابژه میل
(کططکک2 سپ صطکjتپ) عمل می کند. به بیانی ساده تر، در حقیقت این قرار دادن یک چیز در جایگاه امر ناممکن و نرسیدنی است که تمامی جان و روان انسان را براي رسیدن به آن بسیج می کند. سیاستهاي نرم و فریب آمیز رسانه اي نیز در حقیقت با نشان دادن فضایی از شک و تردید نسبت به هرگونه تغییري و سرمایه گذاري بر روي فیلم ها و سریال هایی که به تئوريهاي توطئه y)طپکلاص yطهططژکغپط) و
فریبهاي پس پرده می پردازند، جان و روان شهروند آمریکایی را از پیش آماده تصمیم گیري و واکنش در برابر شعار ل تغییرل درسناریوي از پیش طراحی شده انتخابات کرده بودند. این نمونه اي کلان و قابل فهم از رویکرد هاي نرم و عملیات روانی انجام شده بر روي ذهن و ناخودآگاه مخاطب میباشد.با بررسی هاي بیشتر میتوان بسیاري از تکنیک هاي پیشرفته و پیچیده عملیات روانی و سرباز نرم سازي را از ابزار هاي رسانه اي و تبلیغاتی نظیر فیلم ها و نماهنگ هاي مخاطب پسند، استخراج و بازشناسی کرد.با توجه به اهمیت تدقیق و ریزبینی در ریشه شناسی و تبار شناسی سینما و موسیقی و استفاده گسترده غرب از این رسانه ها به منظور ایجاد هژمونی و سلطه نرم به عنوان فتح باب و مطالعه موردي به بررسی و استخراج برخی تکنیک هاي روانکاوانه استفاده شده نماهنگی به نام رولت روسی با صداي خواننده اي به نام ریحانا آغاز میکنم که بررسی آن هدف اساسی این نوشتار است.
