بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه جنگ ها شکل های مختلفی به خود گرفته اند از جمله جنگ نرم که شامل اقدامات روانی و تبلیغاتی می شود که هدف آن جامعه یا گروه خاصی است و عمده تفاوت آن با جنگ سخت عدم استفاده از سلاح های نظامی می باشد زیرا در جنگ نرم از سلاح های تبلیغاتی استفاده می شود. به تعبیر دیگر جنگ نرم استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن است، به منظور تاثیر گذاری بر عقاید ، فرهنگ ، سیاست ، احساسات ، تمایلات ، رفتار و مختصات فکری دشمن با توسل به شیوه هایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی می شود استدر این مقاله ابزار هایی که می تواند در پیش برد جنگ نرم به کار آید مورد بررسی و تحلیل و خصوصیات و ویژگی های هر کدام مورد بحث قرار گرفته است.
کلمات کلیدی: جنگ نرم – تبلیغات – رسانه ها
مقدمه:
طراحان جنگ نرم، برای تسخیر قلبها و ذهنهای مردم و جایگزین کردن باورها و ارزشهای غربی به جای باورها و ارزشهای اسلامی از ابزارهای عدیده ای استفاده میکنند. شناخت ابزارها و ادوات طراحان جنگ نرم شرط لازم و ضروری است . بدون شناخت دقیق امکانات و ابزارها و شگردهای طراحان جنگ نرم، فهم پیچیدگی های آن ممکن نیست. همانگونه که از تعریف جنگ نرم به دست میآید ماهیت این جنگ به گونهای است که نمیتوان ابزارهای آن را محدود و منحصر به ابزارهای خاصی دانست. آنچه که مشهود است اولاً، طراحان جنگ نرم برای همه مخاطبان در همه سطوح سنی و لایهای اجتماعی برنامه دارند؛ ثانیاً، از همه شگردها و هنرهای تبلیغی مدرن برای این منظور استفاده میکنند و ثالثاً، همه امکانات و توانمندیهای خود را در این راستا به کار گرفتهاند.
1 رسانه ها
نقش رسانهها در جنگ نرم تا آنجا است که بعضی جنگ نرم را به جنگ رسانهای تعریف کردهاند. به هر حال، یکی از مهمترین ابزارها در جنگ نرم، رسانهها هستند. اگر اندکی در ماهیت و کارکردهای رسانهها در دنیای جدید تأمل شود دنیای جدید رسانه، مکمل سیاست و قدرت است و قابل انفکاک از یکدیگر نیستند. در کنار قدرت همواره رسانهای قوی نیز وجود دارد و هر جا سیاستی اثرگذار وجود دارد همراه با آن رسانههای اثرگذاری نیز دیده میشوند. رسانههای صوتی، تصویری و نوشتاری راهکاری برای تغییر ذهنیتها و باورها و ارزشهای یک ملت هستند. برخی معتقدند امروزه اختیار جهان در دست کسانی است که از رسانههای قوی و تأثیرگذار برخوردارند. در دنیای امروز قدرت بلامنازع رسانهای و تبلیغاتی جهان، چهار کشور امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان هستند. سرمایهگذاران و گردانندگان اصلی رسانههای بزرگ آمریکا افرادی همچون راکفلر، مروگان، مککورمیک، هوارد، ویلیام رنداف هستند.
دو یهودی معروف به نامهای رابرت مرداک و کوانر دبلاک نه تنها مالکیت صدها روزنامه، مجله، مرکز انتشاراتی و شبکههای مختلف رادیویی و تلویزیونی را بر عهده دارند، در بسیاری از مراکز فیلمسازی و بنگاههای چاپ و نشر نیز از جمله سهامداران عمده به شمار میآیند. کیث روپرت مُرداک،21 2 درصد از سهام خبرگزاری رویترز، 25 درصد از سهام شبکه ماهوارهای آمریکا، 15 درصد از سهام هالیود، 20 درصد از سهام بزرگترین چاپخانه جهان، و 18 درصد از سهام شرکتهای فیلمسازی و شبکههای تلویزیونی قرن بیستم آمریکا را در اختیار دارد. این فرد یکی از چهار امپراطوری رسانهای جهان در مقطع کنونی به شمار میآید. شبکهای تلویزیونی که مقر آن در هنگ کنگ است راهاندازی کرده است که جدیدترین فیلمها را که اغلب در زمینه روابط نامشروع جنسی، شیطانپرستی و خشونت است، به زبان فارسی پخش میکند.
شبکههای رویترز، اسوشیتدپرس، یونایتدپرس و فرانس پرس بیش از 55 هزار دفتر در سراسر جهان دارند3 و روزانه بیش از 55 میلیون کلمه به 192 کشور جهان مخابره میکنند و بیش از 85 درصد اطلاعات و اخباری که در دنیا پخش میشود ساخته و پرداخته همین چهار غول خبری است. بیش از دوازدههزار روزنامه و مجله در سراسر دنیا از همین چهار غول خبری تغذیه میشوند.4 بخش برونمرزی بی. بی. سی در حال حاضر به دهها زبان دنیا5 روزانه برنامه پخش میکند. این شبکه ، از سوی دولتمردان انگلیس مدیریت میگردد. رئیس آن از سوی نخست وزیر انگلیس منصوب میشود. بخش برون مرزی صدای آمریکا نیز در 175 کشور و به 45 زبان دنیا برنامه پخش میکند. در طی دو دهه اخیر تعداد شبکههای رادیویی و تلویزیونی و ماهوارهای 22 برابر شده است. ایالات متحده امریکا نزدیک به 500 میلیارد دلار در زمینه IT سرمایهگذاری کرده است.
این بدان معنا است که بستر لازم برای استفاده از رسانههای جدیدو فنآوری اطلاعات را علیه هر فرد، گروه، یا کشوری فراهم کرده است. از طرفی، ظهور اینترنت، ماهوارهها، بنگاههای بزرگ خبری، روزنامهها، شبکههای رادیویی و تلویزیونی، ایمیل، موبایل و دیگر رسانههای ارتباطی، زمینه ارتباط مستقیم، تأثیرگذار، سریع و تقریباً غیر قابل کنترل با عموم مخاطبان را فراهم کرده است. این ابزار و ادوات، که روز به روز بر تنوع و پیچیدگی آنها افزوده میشود، این اقتدار را به غربیان،به عنوان مبتکران و طراحان آنها، دادهاست که بتوانند افکار عمومی مردم در سراسر دنیا را تحت تأثیر خود قرار دهند. به هر حال، رسانهها در زمان کنونی به عنوان ابزاری بسیار مهم در خدمت جنگ نرم هستند. شاید بتوان گفت در حال حاضر یک جنگ رسانهای جهانی علیه جمهوری اسلامی در جریان است. خط مشی کلی و مشترک طراحان جنگ نرم ،علیه جمهوری اسلامی این است که هیچ نقطه مثبتی از ایران را منعکس نمیکنند.
تماماً بر محور اخبار منفی از ایران میچرخند حتی اخبار مثبت را با هنرمندیهای فنی و حرفهای به گونهای منفی جلوه میدهند. اخبار مرتبط با نقض حقوق بشر در ایران، نبود آزادی در ایران، اخبار مربوط به مشکلات اقتصادی، ایجاد شقاق میان دولت و ملت در رأس خبرهای منتشره درباره جمهوری اسلامی قرار دارد.نویسندگان کتاب »ساخت شبکههای مسلمان میانهرو« در مقدمه کتاب خود از تأسیس و حمایت از رسانههای داخلی و بومی به جای استفاده بیشتر از رسانههای آمریکایی، دفاع کرده و مینویسند: »رادیو ساواو6 شبکه تلویزیونی الحُره7 به عنوان نمایندگان دولت آمریکا تلقی میگردند، و با وجود هزینههای زیادشان، در مثبت جلوه دادن برخوردها نسبت به آمریکا ناکام ماندهاند. ما معتقدیم که هزینههایی که روی رادیو سَوا و شبکه تلویزیونی الحُره مصرف میشود، بهتر است که در حمایت از خروجیهای رسانههای محلی و روزنامهنگارانی که به فعالیتهای کثرتگرایانه و دموکراتیک وفادار هستند هزینه گردد.8«
2 مطبوعات
یکی از نخستین رسانههای ارتباط جمعی، روزنامهها و مجلات خبری بودهاند. هر چند امروزه به دلیل پیدایش وسایل ارتباط جمعی پیشرفتهتری مطبوعات دیگر آن نقش بیبدیل خود را اندکی از دست دادهاند اما هنوز هم یکی از مهمترین و اصلیترین رسانههای گروهی به شمار میروند. و هنوز هم مخاطبان فراوانی در گوشه و کنار جهان دارند. نشریات الکترونیکی و نشریات اینترنتی در سالهای اخیر نوع دیگری از مطبوعات به شمار میروند، که توانستهاند قدرت رقابت مطبوعات را با سایر رسانهها تا حدودی حفظ کنند.
یکی از ابزارهای مهم در جنگ نرم ، استفاده هنرمندانه و کاملاً حرفهای از مطبوعات و مجلات است. اهمیتی که مطبوعات در دنیای جدید در ایجاد تحولات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و همچنین در ایجاد تغییرات فکری و فرهنگی ایفا میکنند، بسیاری از قدرتهای بزرگ را بر آن داشته است که از هیچ کوششی در این تسخیر فضای مطبوعات به نفع خود و به کارگیری از آنها علیه مخالفان خود فروگذار نکنند. در این زمینه به نقل بخشهایی از سیاستهای سردمداران جنگ نرم در عرصه مطبوعات بسنده میکنیم. در کتاب پروتکلهای دانشوران صهیون، در پروتکل دوازدهم به مسأله مطبوعات و ضرورت استفاده بهینه از آنها در راستای سیاستهای جنگ نرم اشاره شده است. در این پروتکل میخوانیم:
بدون خواست ما روزنامهها هیچ خبری را منتشر نخواهند کرد. .. هیچ خبری در جهان پخش نخواهد شد مگر آنکه ما خود آن را دیکته کنیم. ... هر کس بخواهد انتشاراتی یا کتابفروشی و یا چاپخانه باز کند باید از یکی از موسسههای آموزشی مدرک و جواز بگیرد که در این صورت اگر لغزش یا مخالفتی از او سر بزند بیدرنگ مدرکش را میگیریم. با این وسیله و تدابیر ابزار نشر فکری به صورت
