بخشی از مقاله
چکیده:
جنگ نرم در بعد اقتصاد بسیار مورد توجه نظام سلطه است و از این طریق سعی بر تأثیر در نظام سیاسی و اقتصادی سایر کشورها دارد. هدف از نگارش این پژوهش این است که با بیان مفاهیم جنگ نرم در حوزه اقتصادی و راههای مقابله با آنها، کشور خود و مردم را برای رویارویی با این جنگ آماده سازیم. روش به کار رفته در این پژوهش روش همسوسازی یا مثلثسازی طرحی است که هدف آن به دست آوردن دادههایی متفاوت امّا مکمل در مورد یک مسئله میباشد تا بتوان آن مسئلهی پژوهشی را کاملاً درک کرد. در تعریف جنگ نرم باید گفت جنگ نرم در برابر جنگ سخت در حقیقت شامل هر گونه اقدام روانی و تبلیغات رسانهای است که بدون درگیری نظامی و گشوده شدن آتش، جامعه هدف را به انفعال یا شکست وا میدارد. جنگ نرم اقتصادی، یکی از زیر شاخههای جنگ اقتصادی است؛ در جنگ اقتصادی به معنای عام از هر ابزاری برای براندازی اقتصاد کشور هدف استفاده میشود. روشها و ابزارهای جنگ نرم عبارتند از: استفاده از فنون رسانهای، استفاده از ساز و کارهای علمی، فرهنگپذیری و ... . ابعاد جنگ نرم در حوزهی اقتصاد شامل ارائهی الگوی مصرف مطابق با سیاستهای مورد نظر دنیای سرمایهداری، ایجاد حس بدبینی نسبت به فعالیتهای دولت در حوزهی اقتصاد و ایجاد حس بدبینی به تولیدات داخلی است. مهمترین عامل در پیشگیری از جنگ نرم اقتصادی، اقتصاد مقاومتی است.
واژگان کلیدی: جنگ نرم، جنگ نرم اقتصادی، اقتصاد، اقتصاد مقاومتی، رسانه و ...
-1 مقدمه
یکی از زیرمجموعههای جنگ نرم که در سالهای اخیر خیلی در کشور شاهد آن بودهایم، جنگ نرم در حوزهی اقتصاد است. از این رو نظام سلطه یا همان آمریکا و غرب به جای این که به کشوری مثل ایران حمله نظامی کند سعی دارد با استفاده از ابزار رسانه، اقتصاد آن را تخریب کند که این همان مفهوم جنگ نرم در حوزهی اقتصادی میباشد. بنابراین باید برای مقابله و رویارویی با این مسئله، آگاهی خود را در این زمینه افزایش دهیم. اهمیت موضوع این پژوهش در آنجا نمود مییابد که بدانیم دشمن از طریق جنگ نرم سعی در تخریب اقتصاد کشور دارد تا از این طریق بر نظام سیاسی کشور تسلط یابد. اگر آگاهی لازم در این زمینه در جامعه پدید نیاید این امکان وجود دارد که اقتصاد کشور نابود شده و دشمن بدون هیچ گونه هزینه نظامی به اهداف و منافع خود دست یابد. آنچه هدف ما را از این پژوهش به درستی نمایان میکند را میتوان بدین صورت بیان کرد که سعی ما بر این است تا جامعه و مردم با مفهوم جنگ نرم و جنگ نرم اقتصادی آشنا شوند. همچنین در این نوشته سعی شده تا با آشنا نمودن مردم با ابعاد جنگ نرم در حوزهی اقتصادی و راهکار پیشگیری با آن عدم پیشرفت دشمن و شکست آن را در این راه فراهم آوریم.
-2 بیان مسئله
یکی از معضلات امروز کشور مسئله جنگ نرم است. از آن جهت که دشمن با استفاده از جنگ نرم در حوزه اقتصادی و با کمک ابزار نرم سعی بر نفوذ اقتصادی و در نهایت نفوذ سیاسی بر کشور دارد که این مسئله هوشیاری و بصیرت ما را برای مقابله با این جنگ همهجانبه اقتصادی به منظور خنثیسازی اهداف آن میطلبد.
-3 جامعه آماری و نمونهگیری
جامعه آماری در این پژوهش برخی از کتابها و مقالات میباشد که با رویکرد تحلیلی و با استفاده از نمونهگیری هدفمند، پیشینه مطالعات و تحقیقات را که با مسئله جنگ نرم و اقتصاد ارتباط داشتند، انتخاب شدند.
-4 ابزار پژوهش
با استفاده از روش جستجوی کتابخانهای، مطالب مرتبط با موضوع، انتخاب شده و مورد بررسی، تحلیل و توصیف قرار گرفته است و از آنها برای تبیین و تشریح مسئله استفاده شده است.
-5 روششناسی
روش به کار رفته در این پژوهش روش همسوسازی یا مثلثسازی طرحی است که هدف آن به دست آوردن دادههایی متفاوت امّا مکمل در مورد یک مسئله میباشد تا بتوان آن مسئلهی پژوهشی را کاملاً درک کرد.
-6 اهداف پژوهش
ما در نگارش این پژوهش سعی داریم تا به اهداف زیر برسیم: روشن ساختن مفهوم جنگ نرم و جنگ نرم اقتصادی.
Üمعرفی روشها و ابزار جنگ نرم.
Üارائه راهکار پیشگیری از جنگ نرم اقتصادی.
-7 مبانی نظری و چارچوب پژوهش
-7-1 جنگ نرم در تعریف جنگ نرم باید گفت جنگ نرم در برابر جنگ سخت1 در حقیقت شامل هر گونه اقدام روانی و تبلیغات رسانهای استکه جامعه هدف یا گروه هدف را نشانه میگیرد و بدون درگیری نظامی و گشوده شدن آتش، رقیب را به انفعال یا شکست وا میدارد. - افتخاری، 1383، ص - 402 -7-2 جنگ نرم اقتصادییکی از مهمترین عرصههای جنگ نرم، جنگ نرم اقتصادی است. در این جنگ - جنگ نرم اقتصادی - از یکسری ابزارها به منظور رسیدن به هدف استفاده میشود. جنگ نرم اقتصادی، یکی از زیر شاخههای جنگ اقتصادی است؛ در جنگ اقتصادیبه معنای عام از هر ابزاری اعمّ از ابزار سخت و ابزار نرم برای ضربه زدن به اقتصاد کشور هدف استفاده میشود؛ یعنی به عنوان مثال دشمن یا از ابزار سخت نظامی برای ضربهزدن به زیر ساختهای اقتصادی کشور هدف استفاده میکند یا از ابزار نیمهسخت اقتصادی مثل تحریم اقتصادی بهره میبرد یا از ابزارهای نرم مرسوم در جنگ نرم به منظور ایجاد خلل در ساختار اقتصادی کشور هدف استفاده میکند.
- مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی، - 1394 -7-3 روشها و ابزارهای جنگ نرم از روشها و ابزارهای جنگ نرم میتوان به موارد زیر اشاره کرد: - مرادی، 1389، صص 55 تا - 58 الف - استفاده از فنون رسانهای: تکنیکهای رسانهای از جمله مهمترین روشهای مورد استفاده عاملان جنگ نرم است. امروزه ردّ پای رسانهها، اعم از رسانههای دیداری - تلویزیون، فیلم، انیمیشن و ... - ، شنیداری - رادیو، لوحهای فشرده صوتی، نوار کاست و ... - ، نوشتاری - روزنامه، مجله، اعلامیه، بیانیه، بروشور - ، چندگانه - اینترنت و ... - را میتوان در زندگی تمامی مردم جوامع نشان کرد. عاملان جنگ نرم برای این منظور از تکنیکهای رسانهای مانند: اسمگذاری، اتهامزنی، تلطیف و تنویر، انتقال، گواهی، شیوه مردم عادی، مغالطه، همرنگی با جماعت، توسل به طنز، استفاده از جاذبههای جنسی، تکرار و برجستهسازی استفاده میکنند.
ب - استفاده از ساز و کارهای علمی.
ج - فرهنگپذیری.
د - اشاعه فرهنگی.
ه - فستیوالها و جشنوارههای هنری.
-7-4 ابعاد جنگ نرم در حوزهی اقتصاد
ابعاد جنگ نرم در حوزهی اقتصاد را به سه دسته زیر میتوان تقسیمبندی نمود: - فدایی، - 1395
-7-4-1 ارائهی الگوی مصرف مطابق با سیاستهای مورد نظر دنیای سرمایهداری.
از جمله مواردی که در حوزه جنگ نرم در اقتصاد در سالهای اخیر شاهد آن بودیم ارائهی الگوی مصرف مطابق با سیاستهای مورد نظر و پسند دنیای سرمایهداری است. به عبارت روشنتر میتوان گفت: حیات اقتصاد مبتنی بر سودمحوری و انباشت سرمایه، بر پایه ترویج هر چه بیشتر مصرف بنا نهاده شده است و این در حالی است که مصرف بیرویه و بدون توجه به نیازهای واقعی مغایر با اصول مبانی دینی و حتی دور از تعالیم سنتی و بومی است. حرمت و مذمت مصرفگرایی به اندازهای است که در آیاتی از قرآن و احادیث متعدد این موضوع از مصادیق گناهان کبیره شمرده شده است.
-7-4-2 ایجاد حس بدبینی نسبت به فعالیتهای دولت در حوزهی اقتصاد.
از دیگر موارد جنگ نرم در حوزه اقتصاد ایجاد حس بدبینی نسبت به فعالیتهای دولت در حوزهی اقتصاد و ترویج نافرمانی و همراهی نکردن مردم با سیاستهای اقتصادی دولت است، ترویج این نافرمانی و ایجاد جوّ بدبینی باعث میشود که دولت در رسیدن به اهداف اقتصادی ناکارآمد باشد، موضوعی که طی سالهای اخیر خیلی درگیر آن هستیم. در این میان برخی از تصمیمهای نادرست و ناتوانی دولت در توجیه افکار عمومی نیز باعث تشدید فضاسازی و مضاعف کردن تأثیرات عملیات روانی گردیده است.
-7-4-3 ایجاد حس بدبینی و حقارت نسبت به تولیدات داخلی.
مورد دیگر ایجاد حس بدبینی و حقارت نسبت به تولیدات داخلی است. این پدیده باعث میگردد افراد موقع خرید کالا و مایحتاج روزمره تمایل خود را نسبت به خرید کالاهای داخلی از دست داده و بیاختیار در پی خرید اجناس خارجی باشند، شاید تصور پیامدهای این تفکر چندان دشوار نباشد ولی به طور خلاصه اشاره میکنیم که استیلای این تفکر باعث نابودی بنگاهها و کارخانههای داخلی میگردد چرا که نبود اقبال عمومی و کم شدن تقاضا باعث انباشته شدن کالاها در انبارها و توقف چرخهی تولید میشود.
-7-5 راهکار پیشگیری از جنگ نرم اقتصادی مهمترین عامل در پیشگیری از این جنگ، اقتصاد مقاومتی است، یعنی اقتصاد مقاومتی بهترین راهکاری است که برای اقتصاد کشور میتوان پیچید، هر چند خیلی از مسئولان هستند که اقتصاد ریاضتی را به نام اقتصاد مقاومتی تمام میکنند. - همان، - 1395
-8 تجزیه و تحلیل دادهها
امروزه برای غلبه بر هر کشور دیگری برخلاف گذشته نیاز به جنگ سخت و نظامی نیست زیرا با گسترش ارتباطات و رسانه که از ابزار جنگ نرم هستند بدون تلفات میتوان بر کشور هدف غلبه کرد. همچنین از آنجایی که بیشتر افراد در جنگ نرم با شوق و به دلخواه خود پذیرای تأثیر دشمن میشوند نیاز به اجبار و تهدید نیست و غلبه بر کشور هدف بدون خونریزی و درگیری ممکن میشود.از عرصههای جنگ نرم میتوان به جنگ نرم اقتصادی اشاره کرد که از زیرشاخههای جنگ اقتصادی است. اساس کار جنگ نرم اقتصادی این است که با استفاده از ابزار نرم موسوم در جنگ نرم در ساختار اقتصادی کشور هدف اختلال ایجاد کند.هر جنگی ابزار و روشهایی دارد. یکی از ابزار و روشهای جنگ نرم استفاده از فنون رسانهای که عاملان جنگ نرم برای این منظور از تکنیکهای رسانهای مانند مغالطه، اتهامزنی، تلطیف و تنویر و ... استفاده میکنند. از دیگر روشها میتوان به استفاده از ساز و کارهای علمی، فرهنگ پذیری، اشاعه فرهنگی و فستیوالها و جشنوارههای هنری اشاره کرد.
