بخشی از مقاله
چکیده :
با توجه به رشد سریع تکنولوژی در دنیا فعلی و اینکه هر دانش یا تکنولوژی سبب ایجاد تهدید ها یا فرصت هائی خواهد شد ، در عین حال که بهتر است از فرصت های آن بهره گرفت و تهدید های آن را کنار گذاشت ، می توان با تعیین حدود استفاده از این تکنولوژی های مختلف به نسل های آینده خدمت کرده یا حداقل سبب تضییع حقوق آن ها نشویم . مقاله پیش رو پس از تشریح و تبیین تکنیک های تغییر محیط زیست طبیعی به تاثیراتی که بر حقوق افراد و جامع بین الملی خواهد داشت می پردازد ، ولیکن به لحاظ عملی و تجربی پذیرفتن این تکنیک ها با چالش های زیادی روبرو بوده که النهایه موجب تحلیل کارائی امور مذکور می گردد.
به هر حال استفاده از این تکنیکها در راستای تغییر محیط زیست طبیعی به عنوان یک ابزار جنگی درحال بکارگیری می باشد ، که یقناًی درجه بکارگیری این تکنولوژی در آینده ای نه چندان دور چند برابر خواهد شد . ازجملهاین تکنولوژی ها می توان به سامانه های گرم کننده یونسفری - آیسکت - هارپ - سوراء و ترامسو - اشاره کرد که با توجه به اینکه مهندسی یونسفر بر هیچ کسی پوشیده نمی باشد وجود این سامانه ها را باید خطری جدی در محیط زیست تلقی کرد
مقدمه:
امروزه اصل منع توسل به زور و تحریم جنگ بعنوان یکی از اصول مذکور در بند 4 ماده2 منشور سازمان ملل متحد به شدت در دستور کار بازیگران جامعه بین المللی قرار گرفته است ، اما با تفاسیری که هریک از این بازیگران از این ماده و بند ارائه می دهند ممکن است نه تنها جلوی چالش ها گرفته نشود بلکه جامعه بین المللی خود موجب چالش های جدید در عرصه جنگ و دفاع باشد ، معهذا جدااز اینکه جنگ در دوران معاصر می تواند به صورت ها ی مختلف از جمله جنگ نرم - هسته ای - اتمی و نظامی باشد اما باید به نوع جدیدی از جنگ ها با عنوان جنگ آب و هوائی و ایجاد تغییرات در محیط زیست طبیعی که ازجمله آثار آن ایجاد باران یا برف مصنوعی یا جزر و مد و امواج در دریاها و همچنین طوفان ها و زمین لرزه های مصنوعی که نه تنها متضمن هیچگونه نفعی برای جامعه بشری نیست بلکه جزء نیستی و نابودی او ارمغانی به همراه ندارد اعتقاد داشت و از آنجائی که فضا از چهار لایه تروپوسفر - استراتوسفر - مزوسفر و ترموسفر تشکیل شده و در بخش هایی از دو لایه ی مزوسفر و ترموسفر لایه هائی از گازهای یونیزه به نام یونسفر وجود که با استفاده از سامانه های گرم کننده یونسفری که قبلا اشاره شده از جمله آیسکت - ترامسو و هارپ می توان باعث ایجاد بلاهایی به ظاهر طبیعی - مصنوعی - شد.
بشر امروزی با پیشرفت روز افزون علم ونوآوری های علمی با ادعای دو برابر شدن علم در هر دو سال یقناًی با بکار گیری تکنیک ها و تکنولوژی های متفاوت خواهد توانست وضعیت کلی محیط زیست طبیعی را در دست خود داشته باشد و به خوبی آنها را کنترل و یا تشدید کنند . پس باید توجه کرد که توسل به زور - جنگ - بعنوان شدیدترین نوع تعامل کشورها از متدهای گذشته فراتر رفته و دیگر در میدان های نبرد خلاصه نمی شود و تسری این درگیری ها در هزاره حاضر امری است بدیهی و غیرقابل انکار ، و پرداختن به این موضوعات که کمتر کسی به آنها پرداخته - حداقل در بعد داخلی - سبب شد از ابداعات و نوآوری های مورد بحث باشد.
همچنین مجهز کردن سایت های هسته ای و ارتش ها به آخرین ابزارهای نظامی و امثال چنین مواردی یقناًی برای تهدید های جدید هر چند لازم اما کافی نخواهد بود ، از طرفی پدافند غیرعامل به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که مستلزم بکارگیری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارت های مالی به تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و تلفات انسانی جلوگیری نمود ، اما راحترین شیوه و مطمئن ترین آنها به کاربردن تکنولوژی های متفاوت جهت تاثیرگذاری برفضا می باشد.
مفهوم سامانه های گرم کننده یونسفری
از آنجائی که این سامانه ها رابطه مستقیمی با مهندسی یونسفر دارد و از نظر مهندسی یونسفر یا تسلط کامل بر یونسفر می توان باعث ایجاد تغییر در لایه های جوی شد که نهاتاًی این تغییرات دارای تبعات و آثار غیر طبیعی می باشد و می توان از این نتایج استفاده ی نظامی کرده و مورد سوء استفاده برخی از تابعان حقوق بین الملل بخصوص کشورها قرار گیرد اما این سامانه ها و بخصوص برنامه آیونسفری فعال بافرکانس بالا - که ایده اصلی آن اولین بار توسط دانشمند صربی الاصل نیکلا تسلا بکار رقته دارای آثار مضر و نامشروعی می باشد که به شرح ذیل می باشد و می توان مورد سوء استفاده قرار گیرد :
-1ایجاد طوفان مصنوعی
-2ایجاد سیل
-3 ایجاد زلزله
-4ایجاد خشکسالی
-5متاثر کردن روان و جسم افراد با توجه به ذکر چند مورد از آثار این سامانه ها به روشنی می توان فهمید که این اعمال چه تاثیرات به سزائی در محیط زیست بین الملل - حقوق بنیادین بشر و موضوعات مرتبط با حقوق بین اللمل خواهد داشت .
: 1 ذکر چند مورد از قابلیت های تکنولوژی های تغییرات آب و هوایی :
الف : ایجاد آذرخش در رابطه با تکنولوژی هارپ از جمله قابلیت های این تکنولوژی ایجاد آذرخش می باشد و در حادثه انهدام فضا پیما کلمبیا که حامل 7 دانشمند فضائی برای انتقال به ایستگاه فضایی آلفا در دهه نود فعالیت داشت ، در جلوی چشمان ناظران پرواز ای ن فضا پیما در موقعیت یک اسپرایت - - Sprite قرار گرفت که به طور کامل منهدم شد ، از آنجا که تکنولوژی ایجاد آذرخش توسط بشر محرز است ، بسیاری از محافل رخداد این اسپرایت در روز و ساعت و مکان اصابت مورد تردید قرار داده اند و آن را ادامه جنگ سرد و پروژه جنگ ستارگان میدانند ].
طراف کره زمین بوسیله لایه اوزون پوشیده شده ، وجود این لایه باعث می شود اشعه زیانبار ماوراء بنفش به زمین نرسیده و به دلیل ازدیاد گازهای موجود در اتمسفر نوعی حالت گلخانه ای ایجاد شده که از انعکاس نور خورشید جلوگیری می کند و در نتیجه باعث نگهداری دما و گرم شدن تدریجی دمای کره زمین خواهد شد ، هارپ با ایجاد فرکانس های بالا سبب تحریک اتمسفر و به تبع آن لایه اوزون خواهد گردید و این تحریک به شکل های متفاوت بروز می کند که در این مورد بروز عوارض آن به صورت سوراخ شدن لایه اوزون و گرم شدن کره زمین که در نتیجه آسیب دیدگی لایه اوزون است حاصل می شود .
: 2 دیدگاه ها و واکنش های برخی افراد و مجامع بین المللی درباره تکنیک های تغییر محیط زیست
الف : از نظر معاهده » مربوط به اصول حاکم بر فعالیت کشورها در زمینه اکتشاف و استفاده مسالمت آمیز از فضای ماوراء جو از جمله کره ماه و سایر اجرام سماوی « اهمیت محیط زیست در زندگی بشریت سبب شد که حافظان محیط زیست از کوچکترین عامل و محرکی که این زیستگاه را دچار مشکل کند به راحتی نگذشته و دنبال راه چاره باشد و مهم بودن محیط زیست نه تنها برای افراد حقیقی و حافظان آن در کشورهای اروپای بلکه برای سایر اعضای جامعه بین اللملی نیز امری غی ر قابل انکار است و با توجه به اهمیت محیط زیست مجمع عمومی سازمان ملل متحد از اوایل قرن بیست و یکم - 2001 - بر آن شد که ششم نوامبر مصادف با پانزده آبانماه هر سال را بعنوان روز بین المللی منع بهربرداری محیط زیست درجنگ و نزاع های مسلحانه نامگذاری کند.
استفاده غیر نظامی از فضا به عنوان یکی از اصول اساسی معاهده » مربوط به اصول حاکم بر فعالیت کشورها در زمینه اکتشاف و استفاده مسالمت آمیز از فضای ماوراء جو از جمله کره ماه و سایر اجرام سماوی« مورد تاکید جامعه بین المللی بوده از آنجائی که این معاهده در27 ژانویه 1967 امضاء و 10 اکتبر 1967 لازم الاجرا گردید، دال بر اهمیت آن و بخصوص تاکید بر غیرنظامی کردن فضا و استفاده های غیرمسالمت آمیز از فضا دارد ، به هر حال در حقوق بین الملل مصونیت محیط زیست از حمله نظامی جهت ماهیت غیر نظامی آن در دو سند بین المللی لازم اجرا به صراحت بیان شده است.
اولین سند کنوانسیون ممنوعیت استفاده از تکنیک های تغییر دهنده محیط زیست 1967 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید و در سال 1977 لازم الاجرا شده ، باتوجه به اهمی ت مقدمه هر کنوانسیون و ماده های اولیه آن متذکر می شویم که در ماده اول این معاهده اینگونه آمده هر یک از دول عضو این کنوانسیون متعهد می گردند که برای اهداف نظامی یا هر هدف خصمانهٌ دیگر از فنون تغییر محیط زیست که دارای آثار پایدار یا شدید باشد به عنوان وسیله ای برای وارد آوردن خرابی ، خسارت یا صدمه به یکی از دول عضو استفاده نمایند با توجه به این ماده و با توجه به معرفی سامانه های گرم کننده یونسفری می توان این تکنولوژی ها را مصداق بارز این ماده دانست زیرا می توان هم برای اهداف نظامی و هم اهداف خصمانه دیگر و تغییر محیط زیست به عنوان صدمه ای به سایر دولت ها به کار بست.
دومین سند پروتکل الحاقی I به کنوانسیون 1949 که در سال1977 صادرکننده و در بند 3 ماده 35 آن آمده است . استفاده از روش ها و وسایل جنگی که برای ایجاد خسارت گسترده پای دار و شدید در محیط زیست طبیعی ساخته شده اند یا احتمال داد و چنین خسارتی را به غیر نظامیان وارد نماید ممنوع است . انسان در چرخه گازهای چهارگانه موجود در هوا ، دگرگونی ایجاد کرده و براساس این تغییر ، میزان نیتروژن و کربن موجود در هوا تا حد زیادی بالا رفته است که خطرات عمده ای را متوجه سلامت انسان و اقتصاد تمام کشورهای کند .
]مرادیان، محسن ؛ درآمدی بر امنیت زیست محیطی - تهران - ، انتشارات دانشگاه علوم فنون فارابی ، تابستان [ 1391 ب : نظرات برخی از محققین ، سازمانها و نهادهای کشوری دست یابی به فضا و استفاده های متفاوت صاحبان قدرت از آن بوسیله ارسال ماهواره های فضائی امری است غیر قابل انکار و تجربه جنگ های اخیر آمریکا شامل عملیات توفان صحرا - 1991 - جنگ کوزوو - 1999 - جنگ های افغانستانی - 2001 - و جنگ های سلطه - اشغال عراق ، - 2003 نشان می دهد که جنگ های امریکا بر بهره گیری از فناوری تصویر برداری ماهواره های موقعیت ی ابی و یافتن اهداف پای گذاری شده اند.
] مردانی شهر بابک محمد خزائی ، صفا پدافند غیر عامل در مقابل ماهواره های شناسائی . تهران ، انتشارت دانشگاه آزاد واحد الکترونیک تابستان [ 1391 دستیابی به اطلاعات مختلف و به طرق مختلف راه سلطه دشمن را بر رقیب فراهم کرده و در عرصه فضائی از طریق ماهواره ها به راحتی خواهند توانست به اهداف خود نائل شوند و هدفی که در اینجا مورد بحث اهداف نظامی و زیست محیطی می باشند که با به کاربردن علوم مختلف غیرقابل انکار می باشد ، به هرحال سامانه های تخریب زیست محیطی از گذشته مورد توجه مجامع بین المللی و افراد بوده و اکنون شدت توجه به آن ها بیشتر شده است .
کشورهای دارنده و استفاده کننده از تکنی ک های تغییر محیط زیستی همواره سعی بر این دارند که بتوانند به بهترین نحو و بدون اطلاع سایر کشورها از این موارد استفاده کرده و به اهداف خود نائل شوند به این خاطر باید آنها را در غالب عملیات پنهان جای داد و این گونه است که کشور آمریکا همواره وجود تاسیسات خود در آلاسکا و روسیه وجود آنها را در نیژنی نوگادو تکذیب کرده و کمتر بر وجود آنها صحه می گذارند ، اما زبیکنیو برژنسکی مشاور جیمی کارتر و مشاور فعلی باراک اوباما در کتاب بین دو نسل - Between to - Ages پیش بینی کرده تکنولوژی هارپ در آینده ای نه چندان دور در اختیار رهبران دولت های بزرگ قرارمی گیرد ، و شیوهائی که به صورت جنگ های مخفی و پنهان با حداقل نیروی انسانی به کار گرفته می شود و می توانند به راحتی به اهداف خود - تخریب محیط زیست کشور دیگر - دست یابند.
ده ها سال پیش نیک بگیشن پسر سناتور آلاسکا و از اعضای حزب دمکرات با تدوین کتاب » فرشتگان این هارپ را نمی نوازند - Angles dont play this harp - « تمام برنامه های نظامی کاخ سفید و CIA را برملا کرده پس از آن روسیه به عنوان رقیب دیرین او که خود نیز بر وجود این تکنولوژی و وقایع احتمالی آن درصورت پیشرفت اینتکنولوژِی آگاه بود به فکر فرورفته و ابتدائاً مجلس دومای آن کشور با تدارک یک بیانیه که به امضاء 90 نفر از نمایندگان آن مجلس - دومای - رسید به این نکته اشاره کرده اند که کشور آمریکا قصد ساخت یک نوع سلاح ژئوفیزیکی گسترده ای را دارد که می توان با امواج رادیوئی بلند لایه های زمین را تحت تاثیر قرار دهد .
در این بیانیه می توان به وضوح احساس ترسی که پارلمان روسیه و به خصوص دومای آن از این تکنولوژی ها - به خصوص هارپ - و قابلیت های آن داشته را لمس کرد به گونه ای که در آخراین بیانیه خواستار این شده اند که این ممنوعیت بین المللی در مقیاس بزرگ برای این تکنولوژی در نظر گرفته شود ، همچنین درخواست تجدید نظر آزمایش های ژئوفیزیکی پس از امضاء90 نماینده به رئیس جمهوری وقت - ولادمیر پوتین - فرستاده شد و پس از آن پوتین به سازمان ملل متحد و دیگر سازمان های بین المللی و به پارلمان ها و رهبران کشورهای عضو سازمان ملل ارسال تا در رسانه های عمومی و جمعی به اطلاع دیگران برسد .
این که به کارگیری تغیی رات آب و هوائی مرتبط با عملکرد های نظامی می باشد و اینکه نیروهای نظامی چگونه تغییرات آب و هوائی را مدیریت می کند یک سوال می باشد ، در واقع این کار به وسیله حمایت بخش هایی انجام می شود که عملکرد اولیه و مهم آن ها شامل حمایت از جنگل ها می باشد. مسلماً استفاده و کاربرد نظامی از چنینتکنولوژِی نوپا و موثری سبب خواهد شد که ملت های دیگر به فکر چاره افتاده و در مقابل اینگونه تهدیدات مقاومت کنند و نه تنها هارپ بلکه سایر سامانه های گرم کننده یونسفری را به خوبی رسوا کنند ، ضمن اینکه با وجود ارائه قرار داد های تحقیقی نظامی مشخص شد که تجهیزات محیطی میتواند توسط Alaska - Bused systemمورد توجه واقع شوند.
: 3 اهمیت تکنیک های تغییر آب و هوائی و تاثیر آن بر سازمانها ، افراد و حاکمیت کشورها
مسلماً شورای امنیت به عنوان یکی از مهمترین ارکان سازمان ملل متحد که هدف اصلی او ایجاد صلح و امنیت بین المللی می باشد با اتخاذ تدابیر درست و عادلانه خواهد توانست جلوی بروز مشکلاتی که ممکن است در آینده و ناشی از این تکنولوژی باشد را بگیرد ، همچنین سازمان ملل و مجمع عمومی آن با صدور قطعنامه های مرتبط با حقوق محیط زیست و حفاظت از آن خواهد توانست موثر واقع گردد ، کما اینکه تا کنون هم نسبت به این امر ساکت نبودند اما یقناًی سازمان ملل متحد یا حتی سازمان های دیگر که مرتبط با این امر می باشند خواهان توقف این گونه تاسیسات که برای جامعه بشریت و محیط زیست سرشار از مشکلات اند می باشند.
