بخشی از مقاله
چکیده مقاله:
در حسابرسی مبتنی بر ریسک حسابرس پس از کسب شناخت اولیه از سیستمهای حسابداری و کنترل داخلی - ثبت سیستم با استفاده از یکی یا تلفیقی از سه روش نمودگر- پرسشنامه و شرح نوشته و انجام دادن آزمون شناخت سیستم - خطرهای ذاتی و کنترل را برآورد میکند. برآورد اولیه از خطر ذاتی و کنترل حسابرس را در تشخیص قابل اتکا بودن سیستم کنترل داخلی کمک میکند. درصورت قابل اتکا بودن سیستم کنترل داخلی حسابرس به آزمون کنترلهایی میپردازد که میخواهد بر آن اتکا کند و پس از اجرای آزمون کنترلها و کسب شناخت حاصل از اجرای آن میتواند برآورد اولیه از خطر ذاتی و کنترل را تعدیل نموده و نهایی کند. حسابرس با نهایی نمودن خطر ذاتی و کنترل در شرایطی قرار میگیرد که میتواند خطر عدم ک شف را با دقتی منا سب برآورد کند. و با این برآورد میتواند نوع و ماهیت و مقدار آزمونهای محتوا را برای کسب شواهد کافی و پشتوانه اظهارنظر خود مشخص کند.
با توسعه شرکتها و افزایش روزافزون حجم عملیات آنها، ح سابر سان در کاهش ری سک ح سابر سی با انجام آزمونهای محتوای گ سترده - سندر سی و سایر روشهای حسابرسی - با مشکل روبرو شدند. پیشرفت فنآوری اطلاعات، حسابرسان را در وضعیتی قرار داد که بتوانند روش علمی برای خود بدست آورند و مقدار خطر حسابرسی را از پیش برآورد و تعیین کنند .حسابرسی مبتنی بر ریسک را میتوان به عنوان فرآیند شناسایی و گزارش ریسک تحریفات با اهمیت در صورتهای مالی دانست. هدف از بکارگیری حسابرسی مبتنی بر ریسک، افزایش کارایی و اثربخشی حسابرسی است، زیرا با تعیین نوع و ماهیت، زمانبندی اجرا و حدود آزمونهای محتوا به گونهای معقول و همراه با قابلیت پاسخگویی کامل رسیدگیها به میزان مناسبی انجام گردیده و درنتیجه زمان صرف شده به سطح منطقیتری تغییر مییابد.
کلید واژه ها : حسابرسی ،ریسک ،خطر ذاتی ،خطر کنترلی ، خطر عدم کشف
مقدمه
امروزه تمرکز حسابرسان همواره بر حوزه ریسک بوده، اما آنچه هم اکنون در حال تغییر است، چگونگی ارزیابی این ری سکها به و سیله ح سابر سان ا ست. برنامه ح سابر سی سنتی بی شتر برا ساس سوءظن ها یا خط دهی مدیریت بود که بی شتر مواقع به ت صمیم گیری های ا شتباه محدود می شد. این برنامه های ح سابر سی به دلیل آنکه تغییرهای مستمر ریسکها را در نظر نمی گرفت، به تخصیص نامناسب منابع می انجامید. به طور مشابه، اگرفهرستی از ریسک های مختلف در صنایع به خوبی تهیه شده باشد، ضعف اصلی آنها در نظر نگرفتن ویژگی های منحصربه فرد و تاریخچه ریسک هرسازمان خواهد بود.
برنامه حسابرسی مؤثر مبتنی بر ریسک با مشاهده ریسکهای سازمان از میان من شور هدف های راهبردی، بر تمام محدودیت های ذکر شده غلبه کرده و به ح سابرس امکان میدهدکه ح سابر سی هدفمندتر و کارامدتری دا شته با شد. همچنین، این برنامه ح سابر سی از طریق ارتباط ری سک های سازمان با هدف های تجاری سازمان، باعث خواهد شد تا بتوان برنامه های کاهش ریسک دقیقتر، سریعتر و واضح تری را تدوین کرد بنابراین هدف از حسابرسی مبتنی بر ریسک، افزایش کارایی و اثر بخشی حسابرسی است.
تعریف حسابرسی مبتنی بر ریسک:
حسابر سی مبتنی بر ری سک را می توان به عنوان فرایند شنا سایی و گزارش ری سک تحریفات با اهمیت در صورتهای مالی دانست. از این رو اولاً حسابرسی نیازمند شناسایی حوزه هایی است که دارای ریسک بالایی از تحریفات با اهمیت اند؛ ریسک های مذکور محدوده هایی هستند که مستلزم کاربرد روش های گسترده تری خواهند بود. ثانیاً حسابرسی باید تعیین کند که چقدر و چگونه روش های خود را برای حوزه های کم ریسک کاهش می دهد.همچنین جهت شناسایی ریسک تحریفات با اهمیت باید موارد زیر تجزیه و تحلیل شود: الف - ریسک واحد تجاری - ریسکی که یک رویداد بر تحقق اهداف شرکت اثر منفی می گذارد - ب - چگونگی برخورد مدیریت با ریسک های مذکور.
ج - تعیین محدوده ریسک هایی که مدیریت به آنها توجهی نکرده است.
طبق ا ستانداردهای ح سابر سی هدف ح سابر سی صورتهای مالی اظهارنظر ن سبت به صورتهای مالی از لحاظ تهیه صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری از تمام جنبههای بااهمیت میباشد. این اظهارنظر از دید حسابرسان همواره با میزانی از خطر روبروست که به آن » خطر حسابرسی« گفته میشود. مفهوم خطر حسابرسی همواره هم در مرحله برنامهریزی و هم در اجرای عملیات مورد توجه حسابرسان میباشد. حسابرسی مبتنی بر سیستم - در مقابل تاکید صرف بر انجام آزمونهای محتوا به دلیل عدم اتکا بر سیستم کنترل داخلی - در عمل با مشکلاتی روبرو است که جهت برطرف نمودن حسابرسی مذکور، از حسابرسی مبتنی بر ریسک که توجه خاص آن مربوط به استفاده و اتکا بر سیستم کنترل داخلی میباشد، استفاده میگردد.
مزایای رویکرد مبتنی بر ریسک:
حسابرسی مبتنی بر ریسک علاوه بر تمرکز ارقام صورت های مالی توجه خود را به شناخت فعالیت تجاری شرکت معطوف می نماید زیرا ارقام مذکور حاصل فعالیت های مزبور است. شناخت حسابرس شامل شناخت از افراد کلیدی و رهبران شرکت و نحوه ی تصمیم سازی و تصمیم گیری آنها می شود. در زیر به برخی مسایلی پرداخت می شود کهنوعاً در حسابرسی مبتنی بر ریسک به آنها توجه می شود.
- 1 ساختار واحد خاص تجاری چگونه از رقبایش متمایز می شود و حاشیه رقابتی واحد تجاری چیست؟
- 2 مسایل عملیاتی روزمره ای که مدیریت کلیدی شرکت با آن مواجه است چیست؟
- 3 مدیریت با مسایل و مشکلات عملیاتی چگونه برخورد می کند؟
- 4 برای حصول اطمینان از اجرای مفاد قراردادها و قوانین و مقررات چه کنترل های عملیاتی به اجرا درمی آید؟
- 5 برای حصول اطمینان از اینکه عملیات گزارشگری و حسابداری سال بدون خطا و تقلب باشد چه کنترل های داخلی مشخصی اجرا می گردد؟
- 6 مدیریت چگونه از صحت اطلاعات مالی مورد استفاده در تصمیمات مهم اطمینان یابد؟
- 7کارکنان بی تجربه در چه کارهایی گمارده شده اند؟
به عبارت دیگری، در یک حسابرسی مبتنی بر ریسک، حسابرس مسئول شناخت تمامی ویژگیهای ساختاری تجاری شرکت تحت حسابرسی است.طبق فرمول AR=IR*CR*DR برای احتساب خطر حسابرسی - AR - ، نیاز به متغیرهای DR،CR،IR می باشد. همچنین ARR نیز خود جزئی از خطر حسابرسی - AR - است که مورد پذیرش حسابرسی می باشد و مبانی جداگانه از متغیرهای DR،CR،IR برای آن تعریف شده و بطور مستقیم برای شرکتها، ARR با درصدهای مختلف تعیین
