بخشی از مقاله
چکیده
در کشورمان تمایل به عضویت و یا تشکیل شرکت های تعاونی به ویژه از سوی زنان ضعیف است به همین روی به جاست که دولت تمهیدات لازم را برای تشویق زنان به ویژه زنان بی سرپرست، سرپرست خانوار و بد سرپرست در رشته های مختلف از جمله صنایع دستی ، مواد غذایی و ... پیش بینی نماید. هدف این تحقیق معرفی قابلیت های تعاونی ها در زمینه اشتغال زایی و حمایت زنان بی سرپرست می باشد.
یافته های علمی ، سازه هایی مانند میزان مالکیت منابع ، میزان نقش آفرینی آنان در مدیریت منابع ، تعداد دوره های آموزشی ویژه زنان و میزان اشتغال ایجاد شده برای زنان را به عنوان مهمترین ارکان اشتغال زایی زنان مشخص کرده است . از سوی دیگر تعاونی ها قابلیت بسیار زیادی در زمینه اشتغال زایی زنان به ویژه زنان بی سرپرست و بد سرپرست و فراهم سازی شرای مطلوب در این خصوص دارامی باشند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر رابطه معناداری بین ارائه وام ، خدمات پشتیبانی ، بازاریابی ، عوامل زیرساختی ، سطح سواد ، سابقه کار و سن با اشتغال زایی برای زنان بی سرپرست می باشد اما رابطه معناداری بین فرزندان تحت تکفل و اشتغال زایی تعاونی ها برای زنان بی سرپرست و بد سرپرست مشاهده نگردید.
-1 مقدمه
واژه » خانواد زن سرپرست « از واژه هائیست که در یک ده اخیر در ایران رایج شده است و بر آن دسته از واحدهای خویشاوندی اطلاق می شود که گاه مادر و پدری پیر و یا چند فرزند را در بر می گیرد. نان آور این واحدها زنی است که یا شوهرش را از دست داده است ، یا طلاق گرفته است و یا شوهرش متواری است و یا از کار افتاده است . برخی از این زنان که از معلوماتی کم و فقری شدید و یا درآمدی که از طریق کارهای موسمی و کم دستمزد به دست می آورند از کمک دولت یا بنیادهای دیگر نیز برخوردارند که بسیار ناکافی به نظر می رسد .
در ایران تعاون به مفهوم واقعی کلمه از سابقه ای طولانی برخوردار است . برخی از محققان غربی عقیده دارند که اوضاع خاص جغرافیائی و شرای کلی حاکم بر محی در شرق
به ویژه در ایران موجب شده است که مردم برای مقابله با مشکلات و غلبه بر طبیعت با یکدیگر متحد شوند . آغاز فعالیت تعاونی ها در ایران را می توان به تصویب قانون تجارت در سال 1303 شمسی دانست که موادی از این قانون به بحث در مورد تعاونی های تولید و مصرف پرداخته بود.
در روزگاران نخستین در سراسر مشرق زمین حوزه فعالیت زنان محدود به خانه و خانواده نبوده است و آن ها همچون مردان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی جامعه مشارکت فعالی داشته اند. - گیرشمن ترجمه معین، . - 1372براساس گزارش بانک جهانی پنجاه درصد نیروی کار کشاورزی جهان در اختیار زنان قرار دارد ، و آنان مسئول آماده کردن غذا برای دو سوم جمعیت جهان هستند. هنگامی که بحث توسعه کشورها به میان میآید یکی از مهمترین جهات آن و شاید اولین جهتی که ذهن شنونده را به خود جلب مینماید توسعه اقتصادی آن کشورها میباشد.
اصولا تصور کشوری توسعه یافته، بدون توجه به رشد اقتصادی غیر ممکن است و همان طور که قبلا نیز اشاره گردید با وجود آن که توسعه اصولا دارای مفهومی کیفی و همه جانبه اعم از سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است، اما در بسیاری از مواقع به دلیل نقش و جایگاه مهمی که رشد اقتصادی در فرآیند توسعه کشورها دارد، رشد اقتصادی و توسعه کشور به صورت مترادف به کار میرود. به همین علت نقش مهم تعاون در فرایند توسعه جوامع باید معطوف به توسعه اقتصادی آن جوامع باشد و غالبا نیز تأکید بر روی ویژگیهای اقتصادی شرکتهای تعاونی است. ویژگیهای دیگر تعاونیها از قبیل توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارای اهمیت ثانوی هستند، هر چند که به نوبه خود بسیار مهم و اثرگذار در توسعه و زمینه و بستر رشد اقتصادی جوامع میباشند . - جعفرپیشه ،
-2 مهمترین مشکلات زنان سرپرست خانوار
زنان سرپرست خانواده از جمله گروه های آسیب پذیر اجتماعی هستند که بامشکلات و موانع زیادی درزندگی فردی ،خانوادگی واجتماعی خویش مواجهند .بالحاظ مشکلات ومسائل شهرنشینی درشهرهای بزرگ وعدم توجه به رفع معضلات خانوارهای زن سرپرست این گروه می توانند آسیب های جبران ناپذیری را بر جامعه وارد سازند .
-1 -2 مشکلات روحی - روانی :
زنان سرپرست خانواده به علت داشتن چندین نقش مختلف به طور همزمان - نقش مادر،نقش سرپرست،نقش یک کارگر کارخانه... - استرس و مسائل ومشکلات روانی بیشتری را تجربه می کنند. - معیدفر و حمیدی ، . - 1386براساس تحقیقات انجام شده در بین زنان سرپرست خانواده تحت پوشش بهزیستی تهران که توس حسینی وفروزان - 1386 - بوده ، مشخص گردید که 55 درصد از زنان سرپرست خانواده نمونه آماری از عزت نفس پائینی برخوردار بودند که بیشترین فراوانی این گزینه ها :علائم جسمانی ،اضطراب ،عزت نفس ،افسردگی مربوط به عزت نفس پائین آزمودنی هاست.
درصد این زنان سرپرست خانواده از اضطراب بالایی برخوردارند و53 درصد برای تسکین آلام جسمانی خود به مصرف داروهای آرام بخش روی آوردند و 49 درصد دچار افسردگی هستند. بالا بودن میزان مشکلات روانی در زنان سرپرست خانواده معلول شرای اقتصادی - اجتماعی آنان است . چنان چه زنان سرپرست خانواده از منابع حمایتی خانواده واجتماع برخوردار باشند با مشکلات کمتری روبه رو خواهند بود و درجه آسیب پذیری آنان نسبت به مسائل ومشکلات روانی پائین خواهدآمد ولی چنانچه خانواده آنان قادر به حمایت اقتصادی یا حتی نگهداری ومراقبت از فرزندان نباشند یا اینکه در جامعه ، مؤسساتی جهت ارائه خدمات حمایتی از زنان سرپر ست خانواده وجود نداشته باشد آنان مجبورند خود به تنهایی بار همه مشکلات را متحمل شوند درنتیجه میزان آسیب پذیری آنان در قبال مشکلات روانی افزایش می یابد ومستعد اختلالات روانی می شوند. - حسینی وفروزان، - 1386
-2 -2 مشکلات اقتصادی :
درصد زنان فقیر در طول دو دهه گذشته پیوسته افزایش یافته است معمولا فقر به ویژه در مورد زنان دارای کودکان خردسال که نیاز به مراقبت دائمی دارند شدیدتر است در اینجا یک دور باطل وجود دارد زنی که می تواند شغلی با درآمد نسبتا خوب به دست آورد ، چون مجبور است هزینه های مراقبت از کودکان خودرا بپردازد ممکن است از لحاظ مالی فلج شود با وجود این اگر به طور نیمه وقت شروع به کار کند درآمدش کاهش می یابد.
