بخشی از مقاله
چکیده
مسئله جرم از دیرباز مورد توجه قرآن و ادیان الهی بوده است. خداوند در آیات بسیاری انسان ها را از پیروی از شیطان و انجام کارهای ناشایست منع کرده است. در عصر امروز، پیشگیری از جرم، وظیفه یک فرد یا یک نهاد ویژه نیست، بلکه تکلیفی است همگانی برای داشتن یک زندگی مطلوب و ایده آل؛ اما در این راستا بیشترین نهادی که می تواند به این مقوله کمک کند، خانواده و سیاست است. خانواده و سیاست به عنوان مهم ترین نهادهای اجتماعی می توانند تجلی گاه صعود یا پرتگاه سقوط هر جامعه باشند. پس باید برای داشتن جامعه ای ایده آل، خانواده و کارگزاران ایده آل داشت که این مهم، همت همگان را می طلبد. خانواده اولین و مهم ترین اجتماعی است که شخصیت کودک در آن تربیت می شود و اولین تجربیات را در آن می آموزد؛ پس با توجه به اهمیت خانواده در این راستا، والدین می توانند با گسترش فضای دینی، رفتار تربیتی صحیح، برنامه ریزی برای تحصیل و اوقات فراغت فرزندان، ایجاد امنیت روانی در خانواده، تعلیم دستورات دینی و به روز کردن دانش و آگاهی های خود به این هدف دست پیدا کنند. در عرصه سیاسی نیز کارگزاران و مسئولین دولتی می توانند با اصلاح وضعیت اقتصادی، برخورد با متخلفین و از همه مهم تر، خدامحوری در ارائه الگوهای هدفمند و اجرای عدالت به این امر مهم دست یابند.
کلیدواژه: خانواده، سیاست، جرم، پیشگیری، دین.
مقدمه
هر جامعه ساختمانی است که خشت های زیربنایی آن را تک تک افراد آن اجتماعتشکیل می دهند و نوع انسان در طول تاریخ هیچ گاه زندگی اش خالی از دین نبوده و همیشه برای پرستش و عبادت، دینی را اختیار نموده است. از طرف دیگر، تاریخ بشر نشان دهنده آن است که جرم جزء جدایی ناپذیر جوامع انسانی بوده است و از برخی آیات قرآن - داستان هابیل و قابیل - استفاده می شود که با شکل گیری اولین خانوده بشری بر کره زمین، اولین جرم به وقوع پیوست.از این رو از موضوعات بسیار مهمی که شارع مقدس به آن توصیه فراوان نموده و ادیان الهی و برگزیدگان خداوند همواره به آن توجه داشته اند، پیشگیری از وقوع جرم است؛ همچنانکه خداوند در آیه 21 سوره نور می فرماید: »ای مؤمنان! از گام های شیطان پیروی نکنید؛ و هرکه ازگام های شیطان پیروی کند هلاک می شود زیرا شیطان به کار بسیار زشت و عمل ناپسند فرمان می دهد....«
بررسی عوامل وقوع جرم و راه های پیشگیری از آن در همه ی اعصار تاریخ از جنبه های فقهی، حقوقی، اجتماعی، روانی بررسی شده است؛ رافائل گارفالو از معتقدان تأثیر عوامل روانی در ارتکاب بزه است - شعاع کاظ می، - 1385؛هدایت الله ستوده، اجتماع را در آسیب پذیری جوانان و ارتکاب جرم مؤثرمی داند - ستوده، - 1383؛ همچنین محمد رضا روزبهانی به نقش دین در پیشگیری از وقوع جرم پرداخته است - روزبهانی، - 1394؛ اما توجه به این نکته لازم است که در هر عصری جرائم متفاوتندو راه های پیشگیری از آن نیز گوناگون است و باید هر جرمی را در همان عصر با توجه به شرایط و موقعیت آن جامعه بررسی نمود؛ به طور مثال، ممکن است یک روند اجتماعی در عصری جرم تلقی شود اما در عصری دیگر جرم تلقی نشود مانند اعتیاد که در گذشته جرم محسوب می شد اما امروزه یک بیماری محسوب می شود؛ همچنین ممکن استیک روند اجتماعی در یک کشور جرم تلقی شود اما در کشور دیگر جرم تلقی نشود مانند بی حجابی.
در عصر امروز، عصر تکنولوژی و پیشرفت، خانواده و سیاست نقش اساسی در پیشرفت یا کشیده شدن جوانان به سمت کجروی و جرائم دارد؛ چرا که وقتی فرزندی در خانواده ای سالم و دین مدار پرورش پیدا نکند زمینه انحراف و ارتکاب جرایم در او بیشتر است؛ همچنین وقتی فقر و بیکاری به خاطر فساد و انحراف برخی کارگزاران در جامعه ای گسترش پیدا کند هرچند فرزند در خانواده ای سالم پرورش یافته باشد زمینه آسیب پذیری و ارتکاب جرایم در او افزایش می یابد. ازاین رو در این پژوهش با توجه به اهمیت خانواده و سیاست در ترقی یا انحرف جوانان در عصر امروز به بررسی این سوالات پرداخته می شود که مفهوم جرم چیست؟ در عصر امروز با توجه به آموزه های دینی چه عواملی در وقوع جرم موثرند؟ و راهکارهای پیشگیری از آن کدامند؟
