بخشی از مقاله
چکیده
زندگی پیچیده امروزي، هر لحظه در حال نو شدن است و خالقیت و نوآوري، ضرورت استمرار زندگی فعال، انسان براي خلق نشاط و پویایی در زندگی نیازمند نوآوري و ابتکار است تا انگیزه تنوع طلبی خود را ارضا کند. در میان تواناییهاي مختلف انسان بدون تردید خالقیت سازندهترین و بنیادیترین آنهاست. دستیابی به قانون مندیهایی که به شناخت و تغییر جهان منجر شده بدون استفاده از نیروي خالق انسانها امکان پذیر نبوده است. همه آثار پر ارزش اصیل و ماندنی فرهنگ بشري که زندگی انسان را معنا بخشیده، ریشه در خالقیت داشته است و این همه را تاریخ علم و هنر به روشنی نشان میدهد. ماهیت فضاهاي آموزشی، الزمه سرمشقی منحصر به فرد براي پژوهش و ایجاد کنش و واکنش صحیح در میان فضاها میباشد.
فضاي پژوهشکده فنی وحرفه اي محیطی است در راستاي پاسخ به نیازهاي اجتماعی، فرهنگی و محیطی که در جهت برآوره کردن فعالیتهفاي انسانها که بازتابی از معیارهاي رفتاري و فرهنگی مشخص شده توسط جامعه میباشد. با توجه به بحران زیست محیطی که حیات بر روي کره زمین را تهدید میکند و نیز افزایش مصرف سوختهاي فسیلی که باعث تشدید این بحران شده لزوم استفاده ازمنابع انرژي پاك باید بیشتر مفورد نظر طراحان ساختمان قرار گیرد. مفهوم پایداري در معماري ، همان معماري پایدار یا معماري همساز با اکوسیستم یا سازگار با محیط زیست است .طراحان ساختمانها براساس این رویکرد نه تنها به صرفهجویی در مصرف انرژي است بلکه کمک بزرگی در جلوگیري از آلودگی هوا و کمک به نسل آینده است .
کلمات کلیدي: خالقیت؛ طراحی پژوهشکده فنی وحرفه اي ، فضاي آموزش، پایداري
مقدمه
شناخت بارزههاي اصلی تمدن هر ملت براي مردمش، در حقیقت یک نوع خودشناسی و آگاهی از ریشههاي هستی و موجودیت هر فرد و شناسنامه ملی آن قوم است. ناگفته پیداست این امر براي ما ایرانیان که وارث فرهنگی بسیار غنی و سرشار بودهایم بایسته و ضروري است. الگوهاي تکاملیافته گذشتگان به عنوان اصول و عناصر اصلی معماري توسط معماران مورد استفاده قرار میگرفته و هر معمار با بهرهمندي از دانش و خالقیت خدادادي و امکانات، محدودیت و نیازهاي زمانی میتوانست از آنها استفاده نماید. بدین ترتیب تداوم فرهنگ معماري در طول تاریخ گذشته حفظ شده است. نگهداري و احیاء آثار باارزش معماري و هنرهاي سنتی، تداوم تاریخی و پیوند درست با آثار گذشته که مبناي ایجاد هویت در معماري هر کشور است مورد تأکید اکثر معماران و شهرسازان جهان است.
از جمله مهمترین و باارزشترین ساختمانهاي سنتی که معرف هویت خاص معماري اسالمی کشورمان هستند، مدارس و مراکز علمیه در شهرهاي مختل بوده که در طول تاریخ معماري به تدریج به تکاملی قابل تحسینرسیدهاند و خوشبختانه اکثراً هم مورد استفاده و داراي عملکرد آموزشی میباشند. طراحی معماري عملی سهل و ممتنع است. ساختا فضا در ظاهر ساده و در واقعیت امري بسیار پیچیده و عمیق است. تحوالت در تاریخ معماري مبین تحوالت در فرهنگ، تفکر و برخورد انسان با محیط زیست خود میباشد. آثار باارزش گذشتگان در معماري ایران واجد کیفیتها و ارزشهاي پایدار هستند که مبین تفکر عمیق و جامع و جهانبینی سازندگان آنها میباشند - غفاري، 7711 ،. -
7 پیچیدگی و چندبعدیبودن مسئله آموزش و پرورش و ساخت مراکز آموزشی که از ابعاد کالبدي و فضایی، کیفیتهاي بصري و ادراکی، ابعاد زیبایی -شناسی، جنبههاي محیطی و اقلیمی، مسائل تکنولوژي و غیره برخوردار است مستلزم همکاري متخصصین، در یک نظام سیستمی و مرتبط خواهد بود - غفاري، 7711 ،2 - .فضاهاي آموزشی باید بتوانند جوابگوي نیازهاي بر اساس تغییرات الگوهاي آموزشی باشند، با پیشرفت تکنولوژي و فن، هر روز تقاضاي کودك و معلم تغییر میکند. پس فضاهاي آموزشی باید بتوانند امکان این انعطافپذیري را فراهم آورده، جوابگوي پایداري در طول زمان باشند. نیاز به انعطافپذیري در فضاهاي آموزشی را میتوان به گروههاي کارکردي، اجتماعی، روانی و اقتصادي دستهبندي کرد. بنابراین نیاز به تطابق با مسائل روان -شناسختی و اجتماعی، فضاهاي آموزشی را نیازمند انعطافپذیري بیشتري مینماید. الگوي انعطافپذیر یک فضاي آموزشی هم روند آموزش و هر فرم فضاي آموزش، هم وص فضایی زنده است و هم وص روندي که فضا در آن ایجاد شود.
چند عملکردي دیدن یک فضا، همچنین امکان تلفیق، تفکیک و گسترش آن از مهمترین عواملی هستند که در طراحی یک الگوي منعط باید به آن پرداخت. بررسی الگوهاي انعطافپذیر در ابعاد مختلفی امکانپذیر است، در مقیاس کالن، در همجواري و تلفیق با عناصر و عملکردهاي دیگر و در ایجاد سیماي مطلوب شهري که در دانشآموز حس تعلق، هویت، اعتماد به نفس و افتخار را قوت میبخشد. در مقیاس میانی در سازماندهی اجزاء، تعداد طبقات و نوع ارتباطات فضاهاي آموزشی به گونهاي که جوابگوي آموزش جدید و پویاي امروز و پیشرفت تکنولوژي و سرعت آن در سالهاي اخیر باشد و درقیاسم خُرد، در دقت عمل منوط به انتخاب شکل و فرم اجزاي آموزشی، مبلمان، مقیاس و جزئیات آنها به طوري که ادراکات حسی مثبت را در تطابق با استفادههاي متفاوتی که در طول زمان ممکن است داشته باشند، به وجود آورد - محمودي، 7737 ،. - 7
بیان مسئله
فضاهاي آموزشی نقش اساسی در ساختار اجتماعی، فرهنگی جامعه ایفاء میکند. نظام آموزشی روش و محتواي آموزش از یک سو و فضاي آموزشی از سوي دیگر دو عامل مهم و مؤثر در پرورش و رشد کودکان و نوجوانان
