بخشی از مقاله
چکیده
امروزه سرمایه فکری به عنوان یک عامل تأثیر گذار در افزایش رقابت بین شرکت ها و سازمانها محسوب میشود. اهمیت این موضوع باعث شده به عنوان یک موضوع جذاب مورد توجه محققان مختلف قرار گیرد و مدیران به خوبی می دانند در اقتصاد امروزی توجه به سرمایه فکری به عنوان یک مزیت رقابتی مهم تلقی می شود. در این میان با توجه به شرایط خاص هر سازمان طبیعی است که علی رغم داشتن شاخص های مشترک به شاخص های منحصر به فرد خود در سنجش سرمایه فکری نیاز داشته باشد، لذا این پژوهش در نظر دارد تا به شناسایی شاخصهای مختلف سرمایه فکری در پژوهشکده هوایی بپردازد.
مقدمه
سرمایه فکری1 به عنوان بخش مهمی از سرمایه های نامشهود است که شناسایی و شناخت آن در اقتصاد دانش پایه امروزی حیاتی قلمداد می شود. این مفهوم باعث شد تا نگرش حاکم اقتصاد صنعتی مورد دستخوش تغییرات قرار گیرد به نحوی که امروزه جنبه نامشهود اقتصاد بر پایه این مفهوم نوین نهاده شده است. در محیط اقتصاد دانش بنیان، سرمایه های فکری از ارزش و اهمیت بیشتری نسبت به سرمایههای فیزیکی برخوردارند و به تعبیری از ضرورتهای توسعه علمی، تکنولوژیکی و اقتصادی کشورها به حساب میآیند.
از دهه 60 نخستین مفاهیم مرتبط با سرمایه فکری مطرح گردید و به مرور سرمایه فکری از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. در این بین از آن جا که مفهوم سرمایه فکری هنوز در حال تکامل است، تحقیقات گستردهای بر روی آن در حال انجام است و روش های مختلفی برای ارزیابی و سنجش آن ارائه شده است. در این میان پژوهشکده ها با توجه به نقش موثری که در پیشرفت کشور دارند و از طرف دیگر منبع سرشاری از سرمایه فکری هستند بایستی در خصوص وضعیت سرمایه فکری مورد سنجش قرار گیرند.
لذا در این پژوهش با استفاده از مفهوم سرمایه فکری به شناسایی شاخص های مورد نیاز برای گزارش وضعیت سرمایه فکری در پژوهشکده هوایی خواهیم پرداخت. در ادامه مقاله ابتدا مفهوم سرمایه فکری مورد بررسی خواهد گرفت، سپس پیشینه پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد، در بخش بعد ضمن معرفی شاخص ها به بررسی آماری شاخص ها خواهیم پرداخت و در بخش پایانی به نتیجه گیری میپردازیم.
مبانی نظری پژوهش
سرمایه فکری
تاکنون تعاریف مختلفی از سرمایه فکری توسط محققان ارائه شده است که برخی از آنها عبارتند از: ادوینسون و مالون - Edvinson & Malone,1997 - سرمایه فکری را داشتن دانش، به کارگیری تجربه، تکنولوژی سازمانی، ارتباط با مشتری و عرضه کننده و هم چنین توانایی های حرفه ای که یک مزیت رقابتی در بازار را از آن شرکت میکنند، تعریف میکنند. بنا بر نظر مار و اسکیوما - قلیچ لی، - 1388 سرمایه فکری گروهی از داراییهای دانشی است که به یک سازمان وابسته هستند و با افزودن بر ارزش سازمان از طریق تعیین ذینفعان کلیدی به طور چشمگیری در بهبود موقعیت رقابتی سازمان مشارکت میکنند.
