بخشی از مقاله
چکیده
خودکشی معلول عوامل اجتماعی و روانی است، در آن همبستگی فرد با زندگی ناچیز و سست می باشد. امروزه خودکشی یک مشکل مهم بهداشت عمومی در تمام کشورهاست که نظر متخصصان علوم مختلف را به منظور شناسایی عوامل تاثیر گذار در میزان خودکشی به خود جلب کرده است تا از افزایش آمار نگران کننده آن در جهان جلوگیري نمایند. هدف کلی پژوهش حاضر پیدا کردن رابطه بین خودکشی با عزت نفس وکیفیت زندگی در دانشجویان بود. جامعه آماري مورد نظر در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور رزن شامل 3600 دانشجو بود.
از این جامعه 100 نفر با روش نمونهگیري در دسترس انتخاب ومورد مطالعه قرار گرفتند، ابزارهاي مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه ارزیابی خودکشی یوفیت جلاسهAحض، عزت نفس کوپر اسمیت، کیفیت زندگی - خصسًح - بود. داده هاي به دست آمده با روش آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد، بین گرایش به خودکشی با عزت نفس و کیفیت زندگی در دانشجویان دختروپسر رابطه معنادارمنفی وجود دارد یعنی هر قدر عزت نفس و کیفیت زندگی در دانشجویان افزایش یابد گرایش به خودکشی در آنان کاهش می یابد. بنابراین ارزیابی خودکشی می تواند تحلیل مناسبی در تحلیل روان شناختی افراد مستعد به خودکشی باشد.
مقدمه
خودکشی عمل آگاهانه نابود سازي خود به دست خویشتن، در بهترین مفهوم یک ناراحتی چند بعدي است که انسان نیازمند براي مساله خاص، آن را بر می گزیند. پس خودکشی یک رفتار تصادفی و بی معنی نمیباشد بلکه راه حلی براي رهایی از بحران می باشد که شخص از آن وضعیت به طور غیرقابل اجتنابی رنج میبرد - بیوتراس ومیشرا،. - 2008 خودکشی یک مشکل مهم بهداشت عمومی در تمام کشورهاست. تقریبا سالانه یک میلیون نفر در سراسر جهان در اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند.
در اغلب کشورها، خودکشی در بین سه علت اول مرگ در سنین 34-15 سالگی است - سازمان بهداشت جهانی،. - 2001 امروزه بر اثر فشارهاي روانی، احتمال خطر خودکشی در نسل جوان، روندي صعودي پیدا نموده و در نتیجه، سلامت روانی این قشر را با خطر جدي مواجه ساخته است. گزارش ها حاکی از آن است که دانشجویان نیز به عنوان بخشی از نیروي جوان جامعه ازآسیب هاي مختلف روانی – اجتماعی در امان نیستند و بعضا در معرض خطر خودکشی قرار می گیرند.
میزان خودکشی در دانشجویان، سالانه 7/5 نفر در یک صد هزار نفر است که تقریبا نصف میزان خودکشی در همتایان غیر دانشجوي آنهاست - جوف 2004، به نقل از زرانی و همکاران،. - 1383 گرچه آمار خودکشی در دانشجویان در مقایسه با آمارهاي غیر دانشجویی پایین تر است، انجام بررسیهاي آگاهی دهنده و فراهم سازنده اقدامات پیشگیرانه و مداخله اي در این زمینه لازم و ضروري است - احمدي - 1378 در این میان یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزت نفس یا همان خود بزرگواري می باشد.
یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردي را تشکیل می دهد و به طور حتم روي سایر جنبه هاي شخصی انسان اثر می گذارد. و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه هاي شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهاي روانی گوناگون مانند افسردگی، کمرویی، پرخاشگري، ترس و ... شود. عزت نفس یاخودبینی اصطلاحی در روانشناسی است که براي بازتاب ارزیابی یا برآورد یک فرد از ارزش خود میباشد - بیابان گرد، . - 1373 کیفیت زندگی یک ماهیت پویا و دینامیک است نه یک ماهیت ایستا به این معنا که یک فرایند وابسته به زمان بوده و تغییرات درونی و بیرونی در آن دخیل هستند.
برخورداري از کیفیت زندگی ضعیف می تواند بر روي ارتباطات خانوادگی نیز اثر گذارد. کیفیت زندگی ضعیف می تواند موجب بکارگیري مکانیسم هاي مقابله و سازگاري نامؤثر در افراد شده و متعاقبا موجب افزایش تنش در آنان گردد. و افزایش تنش در ارتباط با عوامل فیزیکی و جسمی بوده و می تواند شدت بیماري در افراد را افزایش دهد - عبادي، . - 1386 حوادث آسیب زاي زندگی در افرادي که مجهز به توانمندي هاي مقابله اي مناسب نبوده می توانند به واسطه اختلالاتی که ایجاد میکنند فرد رابه سوي افکار ورفتارهاي خودکشی گرایانه سوق دهند، تحقیقات انجام گرفته نشان دهنده مشکلات پیچیدهاي همچون ارتباطات ضعیف و عدم دسترسی به والدین، بیکاري، رفتارخودکشی در سایر اعضاي خانواده در خانواده جوانانی است که اقدام به خودکشی کردهاند.
- برینت و همکاران ،1995؛محسنی،1366؛ مهران 1382به نقل از اکبري وهمکاران، - 1388 با توجه به آنکه در هیچ یک از مطالعات انجام گرفته، گرایش به خودکشی با عزت نفس وکیفیت زندگی در دانشجویان به طور همزمان مورد بررسی قرار نگرفته است؛ مطالعه حاضربا بررسی گرایش به خودکشی ورابطه آن بین عزت نفس وکیفیت زندگی میتواند گام موثري در ارزیابی خودکشی در افراد مستعد به خودکشی جهت طراحی برنامه هاي پیشگیرانه همسو با دیگر طرحهاي پژوهش باشد ؛ پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال می باشد چه رابطه اي بین خودکشی با عزت نفس و کیفیت زندگی در دانشجویان دختر وپسر وجود دارد؟
روش
شرکت کنندگان و طرح پژوهش
پژوهش حاضر از نوع پس رویدادي و در مقوله مطالعات همبستگی است. جامعه آماري مورد نظر در این پژوهش کلیه دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور رزن شامل 3600 دانشجو میباشد. از این جامعه 100 نفر با روش نمونه گیري در دسترس انتخاب و سپس مورد مطالعه قرار گرفتند.
ابزار
فهرست ارزیابی خودکشی یوفیت: این فهرست یک پرسشنامه 60 عبارتی است که در سال 2003 توسط یوفیت، به منظور تخمین میزان کشنده یا مرگبار بودن اقدام به خودکشی اخیر یا اقدام بالقوه به خودکشی در آینده تهیه شده است. عبارات این فهرست بر مبناي شاخص هاي مهم بالینی مربوط به خودکشی که در پژوهشهاي تجربی مشخص شده بودند، انتخاب شدهاند. بر حسب میزان اهمیت هر یک از این عوامل وزنی به آنها داده شده است. براي به دست آوردن نمرهي نهایی باید امتیاز مربوط به همه سوالات را با هم جمع کنید.
نمرهي پایینتر از49 نشانگر خطر کم اقدام به خودکشی، نمره 50-99 بیانگر خطر متوسط، نمره 100-149 نشانگر خطر زیاد اقدام به خودکشی و نمره بالاتر از 150 بیانگر خطر بسیار زیاد است. ضریب اعتبار این آزمون در این پژوهش با روش همبستگی درونی آلفاي کرونباخ./ 94بدست آمد که از نظر آماري معنی دار بود. پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت:کوپر اسمیت - 1967 - سیاهه عزت نفس خود را بر اساس تجدید نظري که بر روي مقیاس راجرو دیموند - 1954 - انجام داد تدوین کرد.
این تست از 58 سئوال تشکیل شده که 8 سئوال آن دروغ سنج و 50 سئوال دیگر آن شامل 4 پاره مقیاس عزت نفس خانوادگی - والدین - عزت نفس تحصیلی - آموزشگاه - عزت نفس کلی و عزت نفس اجتماعی است. پورشافعی - 1371 - ابتدا این تست را روي یک گروه 30 نفري اجرا و بعد با دو نیمه کردن - زوج- فرد - ضریب اعتبار %83 را به دست آورده است.گلبرگی - 1373 - با اجراي مجدد آزمون بر روي 180 نفر ضریب اعتبار 0/8 به دست آورده است.
کیفیت زندگی : یکی از ابزارهایی که در سالهاي اخیر به منظور ارزیابی جامع کیفیت زندگی بر اساس دو مؤلفه جسمی و ذهنی در قلمرو بهداشت تهیه شده، فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی - خصسًح - است - ویروشربورن. - 1992 این پرسشنامه که به آسانی اجرا و نمرهگذاري میگردد، داراي 36 سؤال است و 8 خرده مقیاس را مورد سنجش قرار میدهد. برازیر و همکاران - 1992 - ضرایب همسانی درونی - آلفاي کرونباخ - 8 خرده مقیاس این آزمون را بین 0/73 تا 0/93 گزارش کردهاند. در مطالعه جنکینسون و همکاران - 1993 - ضرایب همسانی درونی خرده مقیاسهاي 8 گانه آزمون خصسًح بین 0/76 تا 0/90 گزارش شده است.
بحث
پژوهش حاضربا هدف بررسی رابطه بین خودکشی با عزت نفس وکیفیت زندگی در دانشجویان دختر وپسر انجام پذیرفت.در تحقیق حاضرگرایش به خودکشی با عزت نفس در دانشجویان دختروپسر رابطه معنادارمنفی وجود دارد یعنی هر قدر عزت نفس وکیفیت زندگی دردانشجویان دختروپسرافزایش یابد،گرایش به خودکشی در آنان کاهش می یابد که یافته ها با نتایج سایر تحقیقات همخوانی دارد - سامیلی وهمکاران ،2005؛سیوم و پینس ، 2008؛سیوتین وهمکاران، - 2006 جنسیت معمولا یک آرایه ویژگیهاي فردي، اجتماعی وجمعیتی دانسته می شود، نه یک متغیرلازم و ملزوم که با دیگرتاثیرها متصل وتاثیر گذار است - پین، - 2008 یافته هاي سوتین وهمکاران - 2006 - با سه گروه سنی زن ومرد نشان می دهد که همبستگی بین اندیشه هاي خودکشی ونقش جنسیت پیچیده تحت تاثیرسن وتفاوتهاي گروهی است.
