مقاله در مورد اعتیاد

بخشی از مقاله

مقدمه :
در ابتداي اين مبحث لازم است كه يك تعريف دقيق وروشني از اعتياد بعمل آوريم :
تعريف كامل اعتياد به مواد مخدر كه مورد قبول جهانيان است در سال 1950 توسط كميته متخصصان تشخيص مواد اعتياد آور وابسته به سازمان كمسيون بهداشت جهاني، ارائه شد. دراين تعريف ، اعتياد به مواد مخدر ، مسموميت حاد يا مزمني است كه حال شخص يا اجتماع مضر است وزائيده مصرف دارويي طبيعي ياصنعتي به شمارميرود وخصوصيات اين حالت عبارتنداز:
- تمنا ونياز به استعمال دارو وبه دست آوردن آن به هر طريق ممكن

- علاقه شديد يا گرايش به ازدياد ميزان مصرف دارو كه به فزون طلبي مشهور است
- وابستگي رواني يا جسمي به آثار داروهاي اعتيادآور به گونه اي كه وقتي دارو به معتاد نرسد اثرات رواني وجسمي دروي ظاهر مي شود.
دراينجا ما به بررسي عوامل زير مي پردازيم :
1- نقش خانوداه در رويكرد به اعتياد
2- نقش محيط آموزشي در رويكرد به اعتياد
3- نقش مدرسه در رويكرد به اعتياد

4- اردوهاي كار راهي براي كاهش بحران اعتياد
5- كنترل عرضه يا كاهش تقاضا
6- نمودهاي ظاهري اعتياد

تاريخچه :
انسان ترياك و تركيبات ترياكي را از آغاز تاريخ استعمال مي‌كرده است مردمي كه در اروپا مي‌زيستند از 4000 سال پيش به كشت ترياك آشنا بودند و از آثاري كه از تاريخ تمدن سومريها باقي مانده است چنين برمي‌آيد كه آنها نه تنها اين ماده مخدر را استعمال مي‌كردند بلكه نامي كه برآن نهاده بودند هنوز هم شايع است(گياه شادي‌بخش). نوشته‌هاي باستاني چنين نشان مي‌دهد كه تركيبات ترياك در تمام دوره‌هاي تاريخ بابل‌- ‌مصر‌-‌يونان‌- روم استعمال مي‌شده است و حتي در نوشته‌هاي هومر هم از آن نام برده شده است تا قبل از سال 1903 ترياك و كوكائين به صورت خام و اصلي مورد استفاده قرار مي‌گرفت‌. ترياك را مي‌كشيدند يا به صورت تنطور مي‌خوردند.
در آغاز قرن نوزدهم سرتورنر serturner براي اولين بار الكالوئيد فعال ترياك را كه همان مرفين است از ماده خام جدا كرد و در مدت 30 سال بعد كدئين، ناركوتين، پاپاورين جدا گرديد.

در سال 1914 در آمريكا قانوني گذاشته شد كه طبق اين قانون از خريد و فروش و استعمال اين دارو جلوگيري مي‌كرد ولي متأسفانه براي درمان معتادان در اين قانون چاره‌اي پيش‌بيني نشده بود.
در آمريكا دو بيمارستان بزرگ دولتي مركزي بنام لگزينگتون و فورت‌ورس وجود دارد كه به درمان معتادان مي‌پردازد و بررسي در اين زمينه در اين بيمارستانها انجام مي‌گيرد و آمار بهبود يافتگان كه از طرف اين دو بيمارستان منتشر شده بسيار نااميد كننده است زيرا 90% معتادان پس از درمان دوباره بعد از چندي به استعمال ماده مخدر مي‌پردازند.

اعتیاد چیست؟معتاد کیست؟

اعتیاد به عادت کردن خو گرفتن،خو گر شدن و خود را وقف عادتی نکوهیده کردن معنی کرده اند.به عبارت دیگر ابتلا ی اسارت آمیز به ماده مخدر که از نظر جسمی یا اجتماعی زیان آور شمرده شود اعتیاد نام دارد.اصلاح اعتیاد به سهولت قابل تعریف نیست اما عواقب آن به صورتهای مختلف نظیر کم شدن تحمل و وابستگی بدنی هویدا می شود.

در طب جدید به جای کلمه اعتیاد وابستگی به دارو به کار می رود که دارای همان مفهوم ولی دقیق تر و صحیح تر است.
مفهوم در این کلمه آن است که انسان بر اثر کاربرد نوعی ماده شیمیایی از نظر جسمی و روانی به آن وابستگی پیدا می کند. به طوری که بر اثر دستیابی و مصرف دارو، احساس آرامش و لذت به او دست می دهد در حالی که در صورت نرسیدن داروبه خماری،دردهای جسمانی و احساس ناراحتی دچار می شود.
سازمان بهداشت جهانی ماده مخدر را اینگونه تعریف می کنند هر ماده ای که پس از وارد شدن به درونارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد تاثیر بگذارد،ماده مخدر است. این تعریف مصرف کنندگان مواد مخدر را افرادی غیر طبیعی و منحرف می دانند و بر اساس آن مخدرهای غیر قانونی مانند هروئین،وال.اس.دی را دربر می گیرد.

در سال 1950 سازمان ملل متحد تعریف زیر را برای اعتیاد به مواد مخدر ارایه کرد.اعتیاد به ماده مخدر عبارت است از مسمومیت تدریجی یا حادی که به علت استعمال مداوم یک دارو اعم از طبیعی یا ترکیبی ایجاد می شد و به حال شخص و اجتماع زیان آور باشد. معتاد کسی است که در اثر مصرف مکدر و مداوم، متکی به مواد و یا دارو باشد. یا به عبارت دیگر قربانی هر نوع وابستگی دارو یا روانی به مواد مخدر معتاد شنا خته می شود.

از نظر آسیب شناسی هر دارویی که پس از مصرف تغییراتی را در انسان به وجود آورد. که از نظر اجتماعی قابل قبول و پذیرش نباشد و اجتماع نسبت به آن حساسیت یا واکنش نشان دهد آن دارو مخدر است و کسی که چنین موادی را مصرف می کند معتاد شناخته می شود. بنابر این معتاد به کسی گفته می شود که در نتیجه استعمال متمادی دارو در بدن حالت مقاومت اکتسابی ایجاد می شود به شیوه ای که استعمال مکدر آن موجب کاسته شدن تدریجی اثرهای دارو به بدن وی می شود. اختلا فات روانی و فیزیکی موسوم به سندرم محرومیت« عوارض و تظاهرات جسمانی و روانی در موقع نرسیدن مواد مخدر به بدن » ایجاد می شود.

شخصیت معتاد:
شخصیت فرد به ساختا ر روانی او بستگی دارد. شخصیت با توجه به برخی عوامل ساختاری ثابت که با پایان بحران بلوغ برای همیشه شکل می گیرد تغییر نمی کند. بین شخصیت و اعتیاد رابطه ای متقابل وجود دارد. یعنی فرد به علت وضع خاص شخصیت و نیاز ها و شکست ها ناتوانی در برخورد با مسائل و ناکامی در زندگی، نداشتن ثبات عاطفی و ناملایمات دیگر وبه اعتیاد روی می آورد و

اعتیاد نیز به نوبه خود موجب از بین رفتن انسجام روانی و هیجانی فرد می شود. بدین ترتیب بین اعتیاد و شخصیت دور باطلی است که مبارزه با آن مستلزم تغییر شرایط بیرونی و درونی، یعنی ایجاد اراده و روحیه ای قوی و آسیب ناپذیر است و بالاخره بدلیل فساد بافت های مغزی که از مصرف مواد مخدر بوجود می آید شخص کنترل حرکات خود را از دست داده آمادگی آسیب رسانی به خود و دیگران را پیدا می کند.

از این رو، به موازات افزایش معتادان، سرقتها و انحرافات اجتماعی و اخلاقی نیز روز افزون می شود. بسیاری از محققان مسائل مربوط به اعتیاد « حتی برخی از افراد عادی» بر این باورند که ساختار شخصیت برخی افراد براای پذیرش اعتیاد مساعد تر از دیگران است. اینان می پندارند که زمینه مساعد ذهنی افراد برای پذیرش اعتیاد مزبور شرط اولیه برای ابتلا است و بدین ترتیب مسئله را بیش از حد ساده می کنند تنها مزیت این کار آن است که به قضیه ظاهری روشن و آشکار می دهد.
شناخت شخصیت و ویژگیهای رفتاری معتادان به منظور مبارزه با اعتیاد و. نیز پیش گیری و درمان آن از اهمیت ویژه ای بر خو ردار است، اعتیاد اگر گونه هایی در خلفق و خوی معتاد به وجود می آورد که از احوال ظاهریش می توان به آنها پی برد.

به طور معمول خود معتاد اعتراف می کند که معتاد است و نیاز به ماده مخدر دارد با این حال،برخی تغییرات روانی و اجتماعی و خلق و خوی او می تواند ما را در شنا خت معتاد یاری دهد.
معتاد دارای ظاهری ظریف، فر توت و پژمرده، رنگ چهره تیره و کدر، دندانهای پوسیده و زرد رنگ است.
تنگ بودن مر دمک چشم احتمال اعتیاد را می رساند، ولی نشانه ای قطعی نیست.
وجود دوره های بی قراری، ترک پذیری، عبانیت و اضطراب که تقریبا به طور ناگهانی جای خود را به سر خوشی و رضایت آشکار و آرامش می دهد.

بالا رفتن هزینه های شخص و درخواست مکرر پول از والدین و دیگران.
تغییر ساعتهای خواب، دیر خوابیدن در شب و دیر بیدار شدن در صبح.
بی توجهی به ظاهر خود و داشتن موهای ژولیده و لباسهای کثیف و افزایش رفت و آمدهای ظاهرا بی مقصد و مشکوک.
خواب آلوده و افسرده بودن همراه با شادابی بسیار زود گذر.
ماندن بیش از حد در توالت.
پر گویی و یاوه گویی،دروغ گویی و دادن وعده های بی اساس.
استعمال داروهای ویژه اعصاب یا نیرو بخش و خواب آور پیدا شدن وسایل مشکوک استعمال مواد مخدر در محیط زندگی معتاد.

بی توجهی، بی علاقگی و بی تفاوتی نسبت به کار و گریزان بودن از انجام کارهای بدنی، بویژه ورزش.

نقش خانواده در اعتياد
اولين واحد اجتماعي كه كودك در ان شچم مي گشايد و به رشد شخصيتي مي رسد خانواده است مهم ترني و اصيل ترين نماد در ساخت شخصيت كودك در خانواده است كه اخلاق و راه زندگي را ياد ميگيرد كودك در خانواده است كه نه گفتن به تعارفات نادرست همسالان ياد مي گيرد خانواده سالم و محيط آرام و زيبا و رفتار و منش كودك تاثير بسزايي دارد و محيط ناسالم منشاء بسياري از رفتارها و خلاف كاريها است .

از نظر نايت در رفتار والدين به اين نتيجه مي رسند كه كودكان مورد محبت و توجه افرادي از طرف مادر و پدر در بزرگسالي معتاد به الكل مي شوند زيرا افرادي خودخواه رشد يافته لذت طلب ، كم تحمل و متكي بار مي آيند.
اعتياد يك بيماري زيست شناختي روان شناختي و اجتماعي است عوامل متعددي در اعتياد و سومصرف مواد مخدر موثر هستند اين عامل در تعامل با يكديگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتياد مي شوند عوامل موثر برفرد ، محيط و عوامل اجتماعي عوامل درهم بافته اي هستند كه بريكديگر تاثير مي گذارند درك تمامي علل و عوامل زمينه اي م

نقش پزشكان
اعتياد پديده اي است با ابعاد مختلف و پيچيده بعد پزشكي تنها يكي از وجوه اختلال را نشان مي دهد مسائل مشخصي ، زمينه اختلالات شخصيت وابسته و ضد اجتماعي و گسترده اي از صفات شخصيتي ناسازگار و انعطاف پذير معمولاً وجود دارد در پس زمينه اعتياد همچنين به طيفي از اختلالات رواني از افسردگي گرفته تا اضطراب برمي خوريم كه برپيچيدگي در همان و ضرورت توجه طبي مي افزايد و افزون براينها اعتياد غالياً ثمرة يك خانواده آشفته و نابساماني هاي عميق ر ساختار محيطي است كه معتاد در آن زندگي م يكند حلقه دوستان ، اقدام نزديك و محله و...

خانواده هاي منفعل
جامعه شناساني كه برمطالعه تغييرات شرايط زندگي اجتماعي ـ اقتصادي معاصر پرداخته اند براين باورند كه تحول ساختار خانواده به سمت خانواده مشهور به همه سالارهاي پيش مي رود خانواده هم سالار خانوادي است كه درآن پدرو مادر مفقاً به حل مشكلات خانوادگي مي پردازند بدون اينكه هيچ يك از آنها بخواهند برديگري تسلط يابد در اين خانواده تقسيم كار بدون هيچ گونه پيش داوري

انجام مي شود و وظايف يكي از دو نفر مكمل وظايف آن ديگري است در خانواده هاي هم سالار از نوع فعال .زن و سوم عملاً مسئوليتهاي مختلف خود را با ديگران تقسيم مي كنند و در خانواده هاي از نوع منفعل زن و شوهر براي اجتناب از حل مشكلات و فرار از مسئوليت ها با يكديگر توافق كنند روشن است كه در خانواده منفعل نا مناسب ترين شرايط براي الگو برداريهاي مورد نياز كودك يا

نوجوان بروزمي كند و مانع تحول مطلوب بافت شخصيتي مي شود چنين خانواده هايي اجباراً به راه حلهاي خارجي و سحر آميز وابسته مي شوند و توي آلودگي قبلي براي انواع مختلف وابستگي در كودكي كه در اين محيط پرورش يافته است به وجود مي آيد نخستين برخورد با يك دوست وابسته به دارو مي تواند به احتمال زياد جرقه اي براي آغاز وابستگي دارويي باشد كه درآن تجربه هاي باليني نيز به دفعات زياد با چندين مواردي برخورد خواهد شود

بخشي از خطر مصرف مواد مخدر در ميزان آگاهي ما از چيزي نهفته است كه استفاده مي كنيم نوجوان به هنگام خريد مواد مخدر از دلالا ن خيابان ي به هيچ عنوان اطلاع دقيقي از مواد خريداري شده و يا ميزان خالصي يا ناخالصي آن ندارند .پس اين هشداري است به خريداران مئله ديگر تأثير اين گونه مواد به رفتارهاي شخصي بويژه در هنگام رانندگي آنها به نوعي با مواد مخدر يا الكل سروكار دارند عامل مرگ و مير بسياري از نوجوانان و جوانان تلقي ميشود.

تشخيص معتاد :
ما به طور معمولي خود معتاد اعتراف مي كند كه معتاد است و نياز به ماده مخدر دارد با اين حال برخي تغييرات رواني و اجتماعي و خلق و خوي او مي توان ما را در شناخت معتاد ياري دهد .
معتاد داراي ظاهري ضعيف ، فرتوت و پژمرده و نگ ، چهره تيره و كدر ، دندانهاي پوسيده و زرد رنگ است

تنگ بودن مردمك چشم ، احتمال اعتياد را مي رساند ولي نشانه قطعي نيست .
وجود دوره هاي بي قراري ، تحريك پذيري ، عصبانيت و اضطراب كه تقريباً به طور ناگهاني جاي خود را به سرخوش و رضايت آشكار و آرامش مي دهد .
تمايل به كناره گيري از بستگان بويژه والدين ، برادر ، خواهر و اشتياق به افزايش معاشرت با دوستان مشكوك و جديد .
تغيير ساعت خواب ، دير خوابيدن در شب و دير بيدار شدن در صبح
بالا رفتن هزينه شخصي و در خواست مكرر پول از والدين و ديگران
بستن در اتاق به روي خود براي مدت طولاني تا اينكه تغييرات احوالش برديگران معلوم نشود .
بي توجهي به ظاهر خود و داشتن موهاي ژوليده و لباسهاي كثيف و افزايش رفت و آمدهاي ظاهراً بي مقصد و مشكوك .
خواب آلوده و افسرده بودن همراه با شادابي بسيار زودگذر
ماندن در توالت بيش از حد
پرگويي و ياوه گو شدن ، دروغگويي و دادن وعده هاي بي اساس
استعمال داروهاي ويژه اعصاب و يا نيروبخش و خواب آور و پيدا شدن وسايل مشكوك استعمال مواد مخدر در محيط زندگي معتاد

بي توجهي بي علاقگي و بي تفاوتي نسبت به كار و گريزان بودن از انجام كارهاي بدني بويژه ورزش

مراحل ابتدايي اعتياد:
تغييراتي كه در اثر اعتياد بوجود مي آيد و براي مردم عادي قابل درك است بيشتر تغييرات جسمي و ظاهري است هدف از شناسايي در مراحل اوليه شناخت حركات و تغييرات نامحسوس و غير قابل لمس است اين تغييرات در مراحل ابتدايي از ديد افراد عادي و حتي اطرافيان نزديكي مخفي مي ماند مگر اينگه به صورتي نشاند و يا اثري مشكوك در معرض ديد قرار گيرد.

فردي كه مواد مخدر مصرف نمايد مانند گناهكاري است يكباره ررفتار تغيير مي كند علي رغم تلاش بسياري كه مصرف كننده مواد مخدر در ابتداي كار دارد تا خود را عادي جلوه دهد شتابزدگي و اشفتگي موجب تغيير رفتار وي مي گردد او به هر شكل در يك يا چند مورد اششتباه مي كند و چنانچه خانوادة وي ( قبل به اين مسائل توجه داشته باشند امكان وجود مساله اي به ذهن آنها را مي يابد و مشكوك مي گردند
شخص معتاد از اغلب ارزشهاي والاي انساني خود تهي گشته ديگر نمي تواند تابع قوانين الهي باشد زيرا وجودي اسن كه اراده ندارد و ماده مخدر در او اثرات نامطلوب خود را به جاي گذارده و او را در سراشيبي نابودي قرار داده است علاوه براين تجربه نشان داده است كه مسئله اعتياد در بستر ناآگاهي ها و بي ايماني گسترش و عمق بيشتري مي يابد و جوامعي كه چنين هستند شامل تعداد معتادان بيشتري مي باشند بنابراين اولين و مهم ترين قدم در راه مبارزه با اعتياد افزايش ايمان و عقيده اسلامي افراد جامعه و بالا بردنسطح فرهنگ و شناخت آن نسبت به مسئوليت ها و تعهدات ايشان مي باشد.

متأسفانه كشور و ملت ما در خط مقدم جبهه نبرد مواد مخدر و درمحاصره توليدكنندگان عمده ان مي باشد و در مسير انتقال آن براروپا ، آمريكا و آسياي ميانه و قفقاز قرار گرفته است ملت ايران بدين ترتيب با الهام از وظايف الهي انان كه برعهده دارد بيشترين بهاء را به منشور ملل متحد و مقوله نامه هاي مربوط به مواد مخدر داده و با فداكاري جانانه و با از دست دادن بهترين و شجاع ترين فرزندانش با آن در ستيز بوده و هست و لكن همه تلاشهايي كه توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر و با همكاريهاي نيروهاي جان بركف نظامي و انتظامي انجام شده است مشكل همچنان

باقي است و عزم بيشتري را مي طلبد و نيازمند كار بيشتر علي الخصوص كار فرهنگي مي باشد در اين راستا اطلاع رساني سبب رشد و آگاهي نيروهاي جوان اين كشور خواهد شد و بايد اذهان داشت هر كس در اين وادي دامن همت بركمر زده و قدمي بردارد نه تنها در مقابل خداوند متعال همه جور است بلكه در مقابل ملت ايران و خانواده هايي كه جهان دارند نيز سرافراز خواهد بود.

انواع اعتیاد:
با توجه به تعریف اعتیاد که در بالا به آن اشاره شد، انواع اعتیاد را می توان به دو گره تقسیم کرد :
1- اعتیاد مجاز : به وابستگی و تداوم در مصرف موادی که به عنوان دارو شناخته می شود و به طور طبیعی یا مصنوعی که به عنوان دارو مجاز شناخته می شود و به طور معمول شامل بسیاری از مواد دارویی بویژه آرام بخشها و خواب آورها می شود. این مواد مخدررا با تجویز پزشک یا اغلب خود سرانه مصرف می کنند.

اعتیاد مجاز به نوبه خودبه دو دسته تقسیم می شود :
اعتیاد به مواد مخدر طبیعی و مصنوعی که به عنوان دارو شناخته می شود.
اعتیاد به موادی مانند تنباکو، سیگار و نظایر آن که تنها از دیدگاه روانی عادت آور است و تداوم مصرف را ایجاد می کنند.
2- اعتیاد به مواد غیر مجاز: به وابستگئ فردی به مصرف همیشگی مواد مخدر و بهره گیری از عوامل که بنا بر قوانین کشوری یا بین المللی «شرعی و مدنی» غیر مجاز شناخته می شود، اعتیاد غیر مجاز می گویند. این امر نتیجه ناپسند بودن مظاهر اعتیاد از دیدگاه پزشکی، بهداشتی، روانی و اجتماعی غیر مجاز تلقی می شود.

عوارض اعتیاد:
ویژگیهای شخصیتی معتادان را که در واقع از عوارض ناشی می شود، می تواند به شرح زیر طبقه بندی کنند.
عوارض جسمی : اگر مصرف روزانه معتاد متوقف شود. و از 10 تا12 ساعت تجاوز کند به عوارض جسمی و ناراحتیهای عصبی، اضطراب، بی قراری، عطسه، ریزش مکرر آب از بینی و چشم، ناراحتی عضلانی، فشار شدید در ستون فقرات، دل درد و دل پیچه، بی اشتهایی، استفراق مکرر، لاغری و کم شدن وزن می شود.