بخشی از مقاله

انتخاب رشته

به جای مقدمه:
یک انتخاب ، یک زندگی
بی شک در هر کشوری یکی از اساس ترین پایه های رشد و توسعه نظام آموزش عالی می باشد . اما در کشور ما رشد غیر قابل کنترل متقاضیان ورود به دانشگاه ، کاهش کیفیت آموزشی ، عدم اشتغال فارغ التحصیلان در بازار و... سبب آن گردیده که هشداری جدی پیشرفت جامعه را تهدید نماید . به گونه ای که ما هر ساله شاهدیم که نزدیک به 30% از دانشجویان کشور در ترمهای اول

و دوم تقاضای تغییر رشته را دارند . که متاسفانه از این افراد فقط تعداد بسیار اندکی با شرایطی بسیار بسیار سخت قادر به انجام این مهمند . مابقی این دانشجویان یا مجبور به انصراف هستند و یا ادامه تحصیل در رشته ای که به آن علاقه ندارند. که ماحصل آن در حالت خوشبینانه چیزی

نیست جز گرفتن یک مدرک دانشگاهی بی کاربرد و یا حتی شاید به دلیل دلزدگی از آن رشته و عدم علاقه به ادامه تحصیل در آن رشته سبب اخراج از دانشگاه گردد. بسیاری از کارشناسان مسائل آموزشی بر این باورند که مهمترین علت مشکل علمی دانشجویان عدم توجه به یک انتخاب رشته منطقی ناشی از اضطراب زیادی است که در صورت عدم قبولی در کنکور بر آن تحمیل می شود، بگونه ای که داوطلب می گوید فقط شوم و هر رشته که شد مهم نیست. غافل از آنکه

برخی نمی دانند تحصیل در رشته ای که به آن علاقه ندارند چه کابوس هولناکی است.
به هر صورت در این راهنما مجال آن نیست که بخواهیم به تمام جوانب و حواشی روحی و روانی انتخاب رشته بپردازیم اما به داوطلبان کنکور 86 پیشاپیش این وعده را می دهیم که با انتشار کتاب، دانشگاه و انتخاب رشته آگاهانه می توانند با تمام ظرافتهای یک انتخاب رشته علمی و دقیق آشنا گردند همچنین به داوطلبان کنکور 85 نیز توصیه می کنیم بعد از مطالعه این راهنما و کتاب آشنایی با رشته های دانشگاهی سازمان سنجش که هر دو در موسسه فرزانه سازان قابل تهیه است وشرکت در جلسات توجیهی انتخاب رشته حداکثر بهره وری در انتخاب رشته را داشته باشند. و به انتخابی پویا همت گمارند. ان شاءا...
صدیق پور- عظیمی فر

 

داوطلبان گرامی :
همگی خوب می دانیم که با اطلاع رسانی کامل سازمان سنجش در دفترچه های 2و3 همچنین مقالات منتشره در نشریه پیک سنجش اطلاعات و امکان عادلانه ای برای انتخاب رشته مناسب در سراسر کشور فراهم می آید . اما متاسفانه به علت فرصت زمان محدودی که برای انتخاب رشته توسط سازمان سنجش در نظر گرفته شده داوطلبان فرصت کافی برای مطالعه و فهم دفترچه ندارند بنابر این به انتخابی متکی به دانش کامپیوتری و اطلاعات دیگران می پردازند . اما موسسه فرزانه سازان با همکاری نشریه وزین شادکامی و موفقیت همچون سنوات گذشته بنابر وظیفه

آموزشی خود سعی می نماید با برگزاری همایشهای ویژه انتخاب رشته و انتشار دفترچه راهنمای انتخاب رشته پویا مسئولیت خطیر خود را به انجام برساند
من ا.. توفیق
مدیریت فرزانه سازان
آقا رفیعی
تذکر: اطلاعات منتشره در این راهنما بر منبای دفترچه های انتخاب رشته سازمان سنجش در سالهای قبل صورت گرفته چون در زمان انتشار آن هنوز دفترچه های مربوط به کنکور 85 توزیع نگردیده باید بعد از مطالعه این راهنما دفترچه انتخاب رشته مربوط به سال 85 را نیز با دقت مطالعه کنید تا اگر تغییراتی در انتخاب رشته کنکور امسال نسبت به سنوات گذشته اتفاق افتاده آگاه باشید (احتمال این تغییرات بسیار کم است)
علاقه ، شرط اول انتخاب رشته
همه 12 درس خواندن یک طرف انتخاب رشته یک طرف انتخاب رشته می تواند شروعی خوب باشد یا یک ادامه بی هدف یا حتی نقفطه پایان همه تلاش ها و امیدها. این فرمها ی رایانه ای یا چهارخانه های سفید باید هوشمندانه پرشوند. اول به دلت رجوع کن و بعد تصمیم بگیر. اگر تو با انگیزه و شناخت انتخاب رشته کنی، ادامه راه بسیار هموارتر خواهد شد.

 

علاقه، رتبه، دقت
در هر گروه آزمایشی ما حداکثر 5 زیر گروه داریم مفهوم زیر گروه برای رشته هایی از آن گروه آزمایشی استفاده می شود که تجانس بیشتری با همدیگر داشته باشند. کل گروههای آزمایشی ما 5 گروه است. گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی، هنر و زبانهای خارجه هرکدام از آنها چند زیر گروه دارند. مثلاً در گروه ریاضی و فنی ما 3 زیرگروه داریم. رشته هایی که در سهایی نزدیک به هم داشته باشند در یک زیر گروه قرار می گیرند . ابتدا داوطلب باید به رشته

مورد علاقه خودش توجه کند که در کدام زیرگروه قرار می گیرد و با توجه به نمره ای که کسب کرده شانس قبولی خودش را در آن رشته ارزیابی کند. البته همان طور که گفتیم شانس قبولی یک داوطلب چیز ی نیست که به نمره خود داوطلب بستگی داشته باشد. بلکه به انتخاب های دیگر داوطلبان بستگی دارد. این هم یکی از مواردی است که بدون دانستن آن نمی توان مشاوره دقیقی درباره انتخاب رشته داد. بنابراین مؤسساتی که می گویند ما صددرصد تضمین می کنیم که در فلان

رشته محل داوطلبی پذیرفته بشود این تضمین نمی تواند صددرصد واقعی شود چون هنوز هم از انتخاب های دیگر داوطلبان هیچ اطلاعی دردست نیست.
داوطلبان در 2 مطلب بسیاردقت کنند. یکی درشناخت علاقه خودشان برای ادامه تحصیل چون ما دانشجویان بسیاری را دیده ایم که حتی پس از گذشت 3.2 یا 7 ترم تحصیلی اعلام می کنند از رشته خود رضایت ندارند و با روحیات خودشان مطابق نیست و برای این که چنین مشکلی امسال برای داوطلبان پیش نیاید استعدادها و علایق خودشان را به صورت کامل شناسایی کنند رشته های دانشگاهی را تا حد ممکن با استفاده از منابع موجود بشناسند و پس از آن به انتخاب رشته مبادرت مبادرت کنند. در انتخاب رشته به علاقه خود توجه کنند نه رتبه خود و به این نکته توجه کنند

که اگر در انتخاب سوم خود انتخاب شوند دیگر رایانه به سراغ رشته های دیگر نمی رود و آن بعنوان اولویت قبولی مد نظر قرار می گیرد. حتماً به این نکته باید توجه شود که میان 100 انتخاب موجود اگر در انتخاب 19 چون اگر در انتخاب 17 قبول شوند رایانه به سراغ انتخاب 19 نمی رود. نکته دوم که بسیار سرنوشت ساز است . این است که هنگام تکمیل فرم دقت بسیار بکنند. چون اگر اشتباهی صورت بگیرد در کدنویسی باعث می شود. داوطلب بجای اینکه مثلا در یک رشته در

مشهد پذیرفته بشود به یک رشته دیگر درشهر اهواز معرفی شود واین تغییرات دردسرهای بسیار دردر جه اول برای خود داوطلب و در درجه دوم برای دانشگاه و در نهایت برای سازمان سنجش پیش می آید بنابراین تقاضای این است که پس از تکمیل فرم انتخاب رشته حتماً یک کپی از آن را پیش خود نگه دارد.


بهتراست داوطلبا ن با توجه به میل قلبی خودشان فرم انتخاب رشته را پر کنند در حالی که می بینیم بیشتر داوطلبان عزیز میخواهند بدانند با توجه به رتبه خودشان در کدام دانشگاه قبول می شوند.


انتخاب رشته؛ محدودیت زمان و کمی اطلاعات
انتخاب برای همگان یک ضرورت همیشگی است. از آغازین روزهای زندگی، انسان به تبع نبوغ فکری مجبور به انتخاب و تصمیم گیری است. در تصمیم گیری سه مفهوم انتخاب، محدودیت و ریسک(

خطر) مستتر است. منظور از انتخاب، گزینش یک راه از بین دو یا چند راه برای نیل به هدفی خاص است. در سراسر سالهای زندگی انتخابهای بیشماری وجود دارد که گاهی سرنوشت یک فرد یا جامعه را به نسبت گستره افرادی که تحت تأثیر آن انتخاب ها قرار می گیرند تعیین می کند. در زندگی فردی انتخاب رشته تحصیلی، همسر و شغل از مهمترین انتخابهاست. اگرچه همه این انتخابها در خور توجه اند اما انتخاب رشته تحصیلی از آن رو حائز اهمیت زیادی است که در اکثر

موارد هم از لحاظ زمانی مقدم بر انتخاب های دیگر است، و هم بر آن دو تأثیرگذار است.
اگرچه انتخاب رشته تحصیلی از دبیرستان شروع می شود، لکن انتخاب رشته دانشگاهی جایگاهی خاص یافته است. زیرا جوانان درآمد آینده، منزلت اجتماعی، پاسخگویی به نیازهای درونی و موفقیت زندگی فردی، اجتماعی خود را در آن جستجو می کنند. به دلیل این اهمیت اشتباه در انتخاب، عواقب سوء فراوانی برای انتخاب کنندگان دربرخواهد داشت. اکنون برخی ازمشکلاتی که

موجب اشتباه در انتخاب رشته می شوند توضیح داده می شوند:
1- مشکلات شخصی و شخصیتی داوطلبان: برخی از مشکلات ناشی از عدم استواری در تصمیم ، منفعل بودن درتصمیم گیری و گزینش های آنی و احساسی است. کم نیستند داوطلبانی که تحت فشار و یا در اثر دیدگاهها و توصیه های دیگران اقدام به انتخاب رشته می کنند و پس از مدتی درمی یابند که به آن رشته علاقه ندارند.
این افراد سرانجام با شکست مواجه می شوند به تغییر رشته رومی آورند یا با بی میلی فقط به مدرک می اندیشند گروه اخیر پس از فراغت از تحصیل یا بیکار می شوند یا به کارشان هیچ علاقه ای ندارند.
خانواده ها و بستگان آن قدر در گوش داوطلبان می خوانند و آنقدر می گویند تا او از میان تمام رشته ها که می تواند برگزیند و یا به آنها علاقه دارد و با استعدادی که دارد آن زمینه دارند فقط به رشته های دهان پرکن و ظاهراً مهم( پزشکی و مهندسی) توجه کند. حاصل این گونه انتخاب ها سالها بعد به صورت جوانان بیکار، اما دارای مدرک پزشکی و مهندسی مانند ت

صویری زشت رخ می نماید.
2- ناآگاهی و یا آگاهی های محدود داوطلبان: انتخاب واقع بینانه مستلزم شناخت دقیق شرائط و ویژگی های مورد انتخاب است بدون این شناخت انتخاب کورکورانه انجام می شود و تبعات منفی فراوانی به دنبال خواهد داشت. مهمترین آگاهی های مورد نیاز داوطلبان ورود به دانشگاه موارد زیر است.
1- اطلاعات مربوط به رشته موردنظر
2- زمینه های شغلی مربوط به رشته
3- اطلاعات مربوط به دانشگاه، محل تحصیل مانند امکانات و اعتبار دانشگاه
4- مقررات خاص مربوط به پذیرش دانشجو مانند بورسیه ها، سهمیه ها، رشته های متمرکمز و نیمه متمرکز.
5- مقررات خاص برخی رشته های مربوط به نیروهای مسلح
6- اطلاعات مربوط به مقاطع تحصیلی( کاردانی، کارشناسی، و کارشناسی ارشد)
7 –اطلاعات مربوط به دوره ها و نوع دانشگاه ها ی دولتی، غیر انتفاعی، شبانه و روزانه
برای کسب اینگونه اطلاعاات داوطلبان باید علاوه بر مطالعه دقیق جزوات منتشر شده توسط سازمان سنجش با مراجعه به مشاوران آگاه یا دانشگاه مجری رشته و یا از طریق فارغ التحصیلان رشته ها، اطلاعات لازم را کسب کنند .


3- مشکلات اجرایی: علاوه بر دو دسته مشکلاتی که به آنها اشاره شد برخی از مشکلات مربوط به مسائل اجرایی است کوتاه بودن زمان در نظر گرفته شده برای انتخاب رشته، کافی نبودن توضیحات دفترچه انتخاب رشته و عدم اشاره به برخی از رشته ها، از جمله این مشکلات است. که داوطلبان را هنگام انتخاب رشته دچار سردرگمی و اضطراب می کند.

تعریف برخی اصطلاحات رایج در انتخاب رشته


مقطع:
به یک دوره کامل تحصیلات عالیه در دانشگاه که با گذراندن تعداد معینی واحد در زمان مشخص دانشجو در رشته خاص فارغ التحصیل می گردد مقطع می گوییم که در آموزش عالی مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی ارشد، دکترای حرفه ای و دکترای تخصصی تعریف شده است. حداکثر مدت مجاز تحصیل در دوره های کاردانی و کارشناسی ناپیوسته 3 سال و دوره کارشناسی پیوسته 6 سال و کارشناسی ارشد پیوسته و دکترای حرفه ای 9 سال می باشد. در صورتی که دانشجو نتواند واحدهای دوره تحصیل خود را در مدت مجاز طی کند از ادامه تحصیل محروم می گردد.
واحد:
به مقدار یا میزان مشخصی از درس واحد می گوییم که هر واحد نظری 17 ساعت، عملی 34 ساعت و کارگاهی 51 ساعت در نظر گرفته شده است. حال هر درس بر مبنای محتوا و زمان در نظر گرفته شده برای آن و اهمیت آن در رشته مشخص یک یا چند واحد درس را تشکیل می دهد.
تعداد واحدهای انتخابی در یک سال حداقل 12 و حداکثر 20 واحد است. حداکثر واحد انتخابی مجاز برای دوره تابستانی 7 واحد است.


دروس عمومی:
به دروسی است که به منظور توسعه اطلاعات و معلومات عمومی آموزش داده می شود.
دروس پایه:
دروسی که سبب تقویت بنیه علمی دانشجو برای درک و یادگیری بهتر دروس اصلی می گردد. دروس پایه می گوییم.
دروس اصلی:
دروسی است که مخصوص یک رشته تحصیلی در کلیه گرایشهاست.
دروس تخصصی:
دروسی است که برای تبحر و بدست آوردن کارایی علمی و عملی در یک گرایش از یک رشته تحصیل می گردند.
گرایش:
هریک از شاخه های یک رشته که موجب بدست آوردن یک تخصص معین تر می گردد یک گرایش از آن رشته می گوییم اختلاف واحدهای دو گرایش از یک رشته باید حداقل 7% و حداکثر 30% باشد.


رشته های شناور:
رشته هایی هستند که از دو یا چند گروه آموزشی دانشجو می پذیرند.
گروههای آزمایشی آزمون سراسری
در کنکور سراسری گروههای آزمایشی به سه گروه اصلی:
1- گروه علوم ریاضی و فنی
2- گروه علوم تجربی
3- گروه علوم انسانی
نکته 1) دلیل نام گذاری ما به صورت گروه اصلی و فرعی در آن است که داوطلبان سه گروه اصلی می تواند علاوه بر رشته های مربوط به گروه خود از رشته های دو گروه فرعی نیز یک یا هر دو گروه را نیز انتخاب کنند. مشروط بر اینکه اولاً) در زمان ثبت نام در فرم خود این علاقه مندی را اعلام کنند. ثانیاً ) در آزمون مربوط به آن گروه شرکت و مجاز به انتخاب رشته شده باشند.
نکته 2) اگر شما در هر سه گروه (یک گروه اصلی و دو گروه فرعی) مجاز به انتخاب رشته شده باشید، در این صورت تنها اجازه انتخاب 100 رشته را دارید.
گروههای آموزشی آموزش عالی:
1) علوم پایه 4) علوم انسانی
2) پزشکی و پیراپزشکی 5) فنی و مهندسی
3) کشاورزی 6) هنر

مشخصات نظام آموزش عالی
آموزش عالی به کلیه تحصیلات عالی بعد از دوره متوسطه اطلاق می گردد. که شامل آموزش در دانشگاه ها، مدارس عالی، موسسات فنی حرفه ای، مراکز تربیت معلم و ... به صورت دولتی و یا خصوصی که مورد تأئید وزارت علوم و تحقیقات و فن آوری می باشد. در تعریف آموزش عالی بین کلاسهای روزانه، شبانه، پیام نور، غیرانتفاعی، تمام وقت، نیمه وقت، تحصیل از راه دور، دانشگاه سراسری و آزاد و ... فرقی قایل نمی شوند به شرط اینکه با درجه دانشگاهی تضمین شود.


د ر ایران آموزش عالی با سیاست گذاریها و برنامه ریزی دو وزارتخانه «وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری» و «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» کنترل و هدایت می گردد. که در این بین وظایف «وزارت علوم» و سازمانهای تابع آن همچون سازمان سنجش بسیار گسترده تر است و وظیفه «برگزاری آزمون»، «نحوه انتخاب رشته»، «رشته های تحصیلی و واحدها و گرایشهای آن»، «طول هر دوره و مدرک آن» و ... به عهده آن وزارتخانه محترم می باشد.
علاوه بر مراکز آموزش عالی مراکز دولتی و خصوصی دیگری نیز که تحت نظارت و تأئید «وزارت

علوم و تحقیقات و فن آوری» است از بین داوطلبان دانشجو می پذیرند.

حداکثر دو نوبت قبولی:
هر داوطلب در دوره روزانه دانشگاه سراسری در رشته متمرکز یا نیمه متمرکز تنها می تواند دوبار در کنکور پذیرفته شود و چنانچه داوطلبی در دوران روزانه (متمرکز یا نیمه متمرکز) پذیرفته شد از دانشگاه انصراف داد دیگر نمی تواند بار دیگر متقاضی شرکت در کنکور گردد.
انصراف از روزانه:
داوطلبی که در کنکور سراسری در رشته ای روزانه پذیرفته گردد. و بنابر هر علّتی از رشته خود انصراف دهد. یکسال حق شرکت در کنکور را ندارد.
حداکثر یک رشته:
دانشجو حق ندارد همزمان در دو رشته تحصیل و یا در یک یا دو دانشگاه متفاوت ثبت نام و ادامه تحصیل دهد (بجز رتبه های ممتاز که می توانند همزمان در دو رشته مرتبط در یک دانشگاه ادامه تحصیل دهند.)

روش های پذیرش دانشجو:
1- متمرکز:
این شیوه پذیرش شرایط خاصی ندارد و داوطلب در صورت انتخاب اینگونه رشته ها که اکثر انتخابی را نیز شامل می شود بدون اعمال گزینش خاصی و فقط در صورت کسب نمرات لازم پذیرفته شده نهایی خواهد شد.
 پذیرفته شدن در رشته های روزانه متمرکز یک نوبت از حداکثر دو نوبت قبولی می باشد.
 در صورت قبولی در رشته های روزانه و متمرکز و انصراف از ادامه تحصیل داوطلب حق شرکت در کنکور سال آینده را ندارد.

 


 امکان قبولی در دو رشته متمرکز وجود ندارد. و بعد از قبولی در هر رشته متمرکز که در اولویت بالاتری در لیست 100 تایی قرار دارد مابقی لیست بررسی نمی گردد.
2- نیمه متمرکز
برای رشته ایی که نیاز به اقداماتی نظیر مصاحبه، معاینه، آزمون عملی و یا علمی دارد و یا افرادی به صورت ذخیره پذیرفته می شوند گزینش به روش نیمه متمرکز انجام می گردد. در این بین می توان به رشته هایی که نیاز به مهارتی خاص دارند مثل تربیت بدنی و هنر اشاره کرد .


 پذیرفته شدن در رشته های روزانه نیمه متمرکز یک نوبت از حداکثر دو نوبت قبولی می باشد.
 در صورت قبولی در رشته های روزانه نیمه متمرکز و انصراف از ادامه تحصیل داوطلب حق شرکت در کنکور سال آینده را ندارد.
 امکان قبولی در دو رشته که یکی نیمه متمرکز و دیگری متمرکز باشد وجود دارد.
نکته مهم: اگر انتخاب رشته شما به ترتیبی باشد که در رشته متمرکز قبل از نیمه متمرکز پذیرفته شوید، انتخاب نیمه متمرکز شما بررسی نمی گردد. امّا اگر در اولویت بندی شما رشته نیمه متمرکز قبل از متمرکز قرار گیرد و شما در رشته ای نیمه متمرکز پذیرفته شوید، رشته های متمرکز شما نیز بررسی می گردد و این امکان وجود دارد که همزمان در یک رشته نیمه متمرکز پذیرفته شوید. حال چنانچه تمایل به ادامه تحصیل در رشته نیمه متمرکز، پذیرفته شده را دارید. لازم است با شرکت در آزمونهای عملی و علمی لازم همچنین مصاحبه ها و سایر گزینشهای مربوط به رشته های نیمه متمرکز شرایط لازم را احراز کنید. اما اگر داوطلبی در رشته نیمه متمرکز به طور قطعی و پس از گذشتن از مراحل گزینش پذیرفته شد، باید اجباراً به ادامه تحصیل در رشته نیمه متمرکز بپردازد. اما اگر شما قبل از مصاحبه و ... اقدام به انصراف کنید مشکلی برای ادامه تحصیل در رشته پذیرفته شده متمرکز ندارید.


 با توجه به نکته بالا در صورت تمایل به انتخاب رشته های نیمه متمرکز می توانید آنها را در هر کدام از اولویت های 1 تا 100 خود قرار دهید ولی ترجیحاً آنها را جزو چند اولویت اول خود قرار دهید تا در صورت قبولی مابقی انتخاب های شما نیز بررسی گردد.
 دقت نمایید که رشته های نیمه متمرکز را با رشته های بورسیه یا رشته های خاص اشتباه نگیرید.


 در صورتی که شما مجاز به انتخاب رشته در گروه اصلی انتخابی خود (روزانه، شبانه و غیر حضوری) شده اید می توانید حداکثر دو رشته نیمه متمرکز انتخاب کنید. حال چنانچه در زمان ثبت نام تمایل خود به شرکت در هر کدام از دو گروه فرعی هنر و زبان و یا هردو اعلام فرموده اید و با شرکت در آزمونی که در آنها نیز مجاز به انتخاب رشته شده اید می توانید برای هر کدام از آنها نیز

2 رشته نیمه متمرکز در نظر بگیرد. همچنین اگر در فرم ثبت نام خود را مایل به انتخاب غیرانتفاعی نیز نموده اید می توانید 2 رشته نیمه متمرکز نیز از دانشگاههای غیرانتفاعی انتخاب نمایید. که جمعاً در شرایط ایده آل 8 رشته نیمه متمرکز می گردد.


رشته های خاص:
اینگونه رشته ها غالباً توسط نیروهای نظامی و یا ارگانهایی خاص بورسیه می گردند. و دانشجو باید شرایط خاص آن ارگان را داشته باشد. معمولاً قانون بگونه ای است که این رشته باید تا قبل از انتخاب دهم در اولویت فرم انتخاب رشته شما قرار گیرد. (بار دیگر توجه شما به این نکته مهم جلب می نمایم که این مطالب قبل انتشار دفترچه های راهنمای انتخاب رشته کنکور 85 چاپ گردیده است. بنابراین مطالب آن بر مبنای دفترچه های سالهای گذشته تنظیم گردید لذا فقط جز راهنمایی دارد و استفاده از مطالب آن فقط با مسئولیت شخص داوطلب می باشد. اما شما باید با مراجعه به دفترچه انتخاب رشته امسال همچنین شرکت در کلاسهای حضوری فرزانه سازان که به همین نسبت برگزار می گردد. انتخابی آگاهانه و بدون اشتباه داشته باشید)

تعهد خدمت:
پذیرفته شدگان در برخی رشته ها طبق قوانین و ضوابطی که سازمان سنجش در دفترچه ویژه انتخاب رشته هر ساله منتشر می کند. ملزم به خدمت خواهند شد. بدین ترتیب که در این رشته ها چون افراد در اکثر موارد بورسیه می شوند و از مزایای مادی آن مانند کمک هزینه امکانات

رفاهی و ... در طی دوران تحصیل برخوردار می گردند و در نهایت پس از فراغت از تحصیل معمولاً به استخدام نهاد مربوط در می آیند تعهداتی را باید به عهده بگیرند که در سنوات گذشته سپردن تعهد خدمت حداقل به مدت دو برابر مدت تحصیل و پیروی از ضوابط و مقررات آن نهاد یا سازمان مربوطه ضروری بوده است که نسبت به تعهدات کنکور 85 باید دفترچه انتخاب رشته را به دقت

مطالعه کرد تا بعد از اتمام تحصیل با مشکل تعهد خدمت مواجه نشوید.

انواع دوره های آزمون سراسری:
1- دوره روزانه:
تحصیل در این دوره ها غالباً رایگان بوده و دانشجویان این دوره ها از امکانات رفاهی و تسهیلات آموزشی بالایی برخوردارند. اکثر داوطلبان کنکور متقاضی شرکت در این دوره ها می باشند. نکته قابل ذکر در این دوره ها آن است که هر داوطلب حداکثر مجاز به دوبار پذیرفته شده در این دوره ها می ابشد و چنانچه داوطلب دو بار در هر رشته و دانشگاهی مربوط به این دوره پذیرفته شود و بنابر هر علّتی ادامه تحصیل ندهد از شرکت مجدد در این دوره محروم می گردد. ضمن آنکه قبولی دراین دوره ها مستلزم ثبت نام است در غیر این صورت داوطلب حق شرکت در کنکور سراسری سال بعد را ندارد. ساعت تشکیل کلاسهای روزانه از صبح تا عصر است و دانشجو موظف است بر اساس واحدهای درسی انتخابی به طور تمام وقت در دانشگاه حضور یابد.
2- دوره شبانه
دانشجویان دوره شبانه از لحاظ مقررات آموزشی تابع دوره روازنه هستند. مدرک رشته های شبانه مورد تأئید رسمی مراجع قانونی است و تفاوتی با مدارک روزانه ندارد. اما با ثبت کلمه «شبانه» در آن اعطا می گردد. تفاوت عمده دوره های روزانه و شبانه در پرداخت شهریه می باشد، شهریه این

دوره شامل دو قسمت ثابت و متغیر است که شهریه ثابت در طول دوره تغییر نمی کند اما شهریه متغیر در هر سال حدود 10 درصد افزایش می یابد. ساعت تشکیل کلاسهای دوره شبانه معمولاً 3 بعداز ظهر به بعد است، دانشگاهها و موسسات مجری دوره شبانه به هیچ وجه تعهدی در تأمین خوابگاه، مسکن و سایر امکانات رفاهی به دانشجویان ندارند اما دانشجویان می توانند با سپردن که انتقال دانشجو از دوره شبانه به دوره روزانه ممنوع می باشد. نکته قابل تعمق دیگر که اکثراً آن را اشتباه می کنند. و دلیل آن مطالعه ناقص دفترچه شماره 2 می باشد آن است که طول مدت تحصیل رشته های شبانه را بیشتر از دوره روزانه تصور می کنند. در حالیکه دانشجوی شبانه می تواند همانند دانشجوی روزانه تحصیل کند و آن چیزی که در دفترچه ذکر شده (مقطع کاردانی 5/3 سال و مقطع کارشناسی 7 سال) حداکثر مدت تحصیل می باشد نه حداقل. نکته قابل توجه دیگر

آن است که ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های شبانه میزان 60 تا 80 درصد در هر رشته به روش بومی استانی است که در قسمت مبانی انتخاب رشته به آن اشاره کاملتری داریم همچنین لازم به ذکر است نمره قبولی در رشته شبانه معمولاً 15 تا 10 درصد کمتر از دوره روزانه است.


3- دوره نیمه حضوری
رشته های نیمه حضوری از سال 1382 تأسیس گردیدند در این دوره به هیچ وجه خوابگاه، وام تحصیلی و سایر امور رفاهی به دانشجویان تعلّق نمی گیرد از دانشجویان دوره های نیمه حضوری بر اساس مقررات، شهریه (شامل شهریه ثابت و متغیر) اخذ می گردد. مدرک فارغ التحصیلان این دوره رسمی و مورد تأئید وزارت علوم و تحقیقات و فن آوری است و با ذکر عبارت «این دوره به طریق

نیمه حضوری بوده است» اعطا می شود.
مقررات آموزشی دوره نیمه حضوری دانشگاهها و موسسات آموزش عالی همانند دوره های نیمه حضوری دانشگاه پیام نور می باشد. انتقال دانشجویان دوره نیمه حضوری با رعایت ضوابط منحصراً به دوره نیمه حضوری دانشگاهها و موسسات آموزش عالی میسر خواهد بود. پذیرش دانشجو در رشته های تحصیلی دوره های نیمه حضوری به روش بومی استان است.
4- دانشگاه پیام نور
به منظور ارتقای سطح علمی و فرهنگی جامعه، گسترش آموزش عالی در اقصی نقاط کشور، راهیابی تعداد بیشتری از داوطلبان مستعد به آموزش عالی، فراهم آوردن امکان تحصیل برای داوطلبان شاغل یا خانه دار، تأمین بخشی از نیروهای متخصص جامعه و استفاده موثر از نیروهای علمی و امکانات، دانشگاه پیام نور در سال 1366 تأسیس شد سیستم آموزشی این دانشگاه «آموزش از راه دور» و با وسایل ویژه این آموزش می باشد.
همچنین کلاسهای رفع اشکال حضوری غالباً در روزهای پایانی هفته توسط اساتید این دانشگاه برگزار می گردد. ضمن آنکه شرکت در کلاسهای عملی مشتمل بر جلسه های آزمایشگاهها، کارگاهها، عملیات صحرایی و نظایر آنها و جلسه های آزمونهای پایان ترم الزامی است.


سیستم پذیرش دانشجو در این دانشگاه به دو صورت فراگیر و یا از طریق آزمون سراسری است که در زمان انتخاب رشته از روش دوم سود می جوییم به این ترتیب که هر داوطلب علاقه مند به انتخاب دانشگاه پیام نور با توجه به شهرستان محل سکونت و یا در صورت شاغل بودن بر اساس شهرستان محل خدمت (با توجه به حکم اشتغال) می تواند رشته و مرکز تحصیل خود را انتخاب نمایید. اما نکته مهم آن است که همسر داوطلب بعد از پذیرفته شدن در دانشگاه پیام نور باید

مدارک سکونت یا اشتغال خود را در زمان ثبت نام ارائه دهد . همچنین داوطلبانی اجازه انتخاب رشته پیام نور را دارند که در زمان ثبت نام تمایل خود را برای انتخاب رشته های پیام نور اعلام کرده باشد. و اکنون نیز در کارنامه شان مجاز به انتخاب این رشته ها باشند. این داوطلبان همچون رشته های شبانه بدون هیچ محدودیتی می توانند چندین رشته پیام نور را انتخاب نمایند امّا انتخاب ها باید حتماً از رشته های وابسته به پیام نور استان داوطلب باشد.

 


پذیرفته شدن در این دانشگاه بعنوان یک نوبت از حداکثر دو نوبت قبولی در آزمون سراسری محسوب نمی شود. همچنین دانشجویان دانشگاه پیام نور در صورتی که مشکل نظام وظیفه نداشته باشند می توانند بدون انصراف از تحصیل در آزمون سراسری ثبت نام کنند و در صورت قبولی و به هنگام انصراف قطعی خود را به محل قبولی جدید ارائه نمایند.
همچنین کلیه پذیرفته شدگان مشمول این دانشگاه می توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند. تحصیل همزمان با انجام وظیفه عمومی در این دانشگاه بلامانع است. که در چنین وضعیتی هماهنگی با محل خدمت سربازی به عهده شخص داوطللب است.
طول مدت مجاز تحصیل دانشجو در رشته های دانشگاه پیام نور در مقطع کارشناسی برای دانشجویان که از معافیت تحصیلی استفاده می کنند 6 سال و برای کسانی که از معافیت تحصیلی استفاده نمی کنند 10 سال می باشد.
در این دانشگاه همچون رشته های شبانه و نیمه حضوری شهریه های (ثابت و متغیر) از دانشجو اخذ می گردد. همچنین انتقال دانشجو از دانشگام پیام نور به دوره های روزانه سایر دانشگاهها، موسسات آموزش عالی ممنوع است ضمن آنکه در این دانشگاه امکانات رفاهی از قبیل خوابگاه، غذاخوری، وسیله ایاب ذهاب و ... به دانشجویان عرضه نمی گردد.

 


رشته های تحصیلی دانشگاه پیام نور
1- گروههای علوم ریاضی وفنی
آمار، ریاضی- محض و کاربردی، شیمی- محض و کاربردی، فیزیک تربیت بدنی، حسابداری، مدیریت- دولتی و بازرگانی، مهندسی کامپیوتر نرم افزار کتابداری، علوم اقتصادی- اقتصاد نظری، علوم کامپیوتر
2- گروه علوم تجربی
زمین شناسی، زمین شناسی کاربردی، زیست شناسی- عمومی و علوم گیاهی، حسابداری شیمی- محض و کاربردی، تربیت بدنی، مدیریت- دولتی و بازرگانی، کتابداری علوم اقتصادی- اقتصاد نظری.
3- گروه علوم انسانی
الهیات و معارف اسلامی- فقه و مبانی حقوق اسلامی و علوم قرآن و حدیث، زبان و ادبیات فارسی جغرافیای انسانی، حسابداری، علوم اجتماعی- تعاون و رفاه اجتماعی و پژوهشگری، علوم تربیتی- مدیریت و برنامه ریزی آموزشی و آموزش و پرورش پیش دبستانی و دبستانی، مدیریت- دولتی و بازرگانی، کتابداری، روانشناسی عمومی، تربیت بدنی، حقوق.
4- گروه آزمایشی هنر
صنایع دستی
5- گروه آزمایشی زبانهای خارجه
زبان و ادبیات انگلیسی، مترجمی زبان انگلیسی
5- مراکز تربیت معلم
کلیه رشته های این مراکز تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش می باشند. و دانشجویان بعد از موفقیت در تحصیل می توانند طی مدت زمان 2 سال موفق به دریافت مدرک کاردانی مورد تأئید وزارت آموزش و پرورش گردند. شرایط رشته های مراکز تربیت معلم تقریباً همچون رشته های دوره روزانه است. دانشجویان مراکز تربیت معلم از مزایایی همچون استخدام در آموزش و پرورش و ... برخوردارند که به داوطلبان توصیه می شود بعد از مطالعه دقیق این شرایط در دفترچه های راهنمای انتخاب رشته اقدام به انتخاب رشته های آن کنند.


البته لازم به ذکر است در بین دانشگاههای کشور دانشگاهی به نام «دانشگاه تربیت معلم» در چند شهر همچون تهران و کرج وجود دارد که قبلاً با نام «دانشسرای عالی معروف بودند که ارتباطی به مراکز تربیت معلم ندارند.
برخی رشته های مراکز تربیت معلم عبارتند از:
1) علوم ریاضی و فنی
آموزش ریاضی، آموزش حرفه و فن، تربیت بدنی و علوم ورزشی
2) علوم تجربی
آموزش علوم تجربی، آموزش حرفه و فن، تربیت بدنی، کودکان استثنایی
3) علوم انسانی
زبان و ادبیات فارسی، امور تربیتی، آموزش دینی و عربی، آموزش مطالعات اجتماعی، آموزش و پرورش ابتدایی، تربیت بدنی
4) هنر
آموزش هنرهای تجمسی
5) زبانهای خارجه


آموزش زبان انگلیسی
6) موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی
این موسسات توسط افراد حقیقی و حقوقی با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری اداره می شود. همچنین آنها ملزم به رعایت قوانین و برنامه های آموزشی مصوب همچون برنامه دیگر دانشگاهها می باشند.


در این موسسات از دانجشویان شهریه اخذ می گردد و موسسات هیچگونه تعهدی برای امور رفاهی به دانشجو ندارند هر چند که اغلب آنها به دانشجویان وام های تحصیلی پرداخت می کنند و همچون سایر موسسات برای داوطلبان مشمول تقاضای معافیت نمی یابند. دانشجویان این موسسات در صورتی که مشکل نظام وظیفه نداشته باشند می توانند بدون انصراف از تحصیل در آزمون سراسری سال بعد ثبت نام کنند و در صورت قبولی از تحصیل در موسسه خود انصراف دهند. برخی از موسسات آموزشی غیرانتفاعی عبارتند از:
1- مدرسه عالی شهید مطهری


2- مدرسه عالی تربیتی و قضایی طلاب قم
3- دانشگاه امام صادق (ع)
4- دانشگاه مفید
5- دانشگاه علوم و فنون مازندران
6- دانشگاه امام رضا (ع)
7- پذیرش دانشجو با همکاری دانشگاههای خارج
در این دانشگاهها بنابر وضعیت دانشگاه شرایط اختصاصی خاص وجود دارد اما عموماً به زبان انگلیسی دوره ها برگزار می شود که بیانگر نیاز به تسلط کامل داوطلبان آن به زبان انگلیسی است ضمن آنکه عموماً دارای شهریه ای گران است و داوطلب میتواند حداکثر دو کد رشته از این رشته ها را انتخاب کند.

تقسیم بندی دانشگاههای کشور بر مبنای بومی بودن
جهت رعایت عدالت آموزشی در کشور و رشد و گسترش تحصیلات دانشگاهی در سراسر کشور و به منظور آنکه رشته های تحصیلی در سطح کشور متناسب با جمعیت و نیازهای علمی آن منطقه توزیع گردد و پذیرفته شدگان با مشکلات رفاهی و تحصیلی مواجه نگردند گزینش داوطلبان به صورت بومی می باشد و اغلب ظرفیتها به صورت بومی به دانشجویان همان منطقه می رسد. البته اهمال بسیاری از کسانی که به انتخاب رشته می پردازند در این مورد نیز در نوع خود جالب است که می توان آنها را به دو دسته تقسیم کرد.


گروه اول کسانی هستند که بی جهت با بوق و کرنا راه انداختن در اصطلاحاتی همچون بومی بودن، رشته های قطبی و ... سعی در مهم تر جلوه دادن اطلاعات خود دارند. در صورتی که به داوطلبان شدیداً توصیه می کنیم که در این زمینه به شایعات مراکز غیر معتبر توجه نکنند.
گروه دوم کسانی هستند که برخلاف گروه اول با تفریط در این مورد سعی در بی ارزش دانستن اطلاعات مربوط به انتخاب بومی دارند. که به نظر ما سازمان سنجش با همه کارهای زیبایی که دراین چند ساله انجام داده در این مورد کوتاهی کرده چون فقط اعلام می کند که داوطلبان بدون در نظر گرفتن این مطالب فقط بر اساس علاقه انتخاب رشته کنند. حال آنکه این جمله زمانی درست بود.که فقط می خواستیم از بین یک لیست 100تایی رشته های خود را مرتب کنبم . در صورتی که اغلب لیست ما بیش از 100 انتخاب است و ما مجبوریم تعدادی از این رشته ها را حذف کنیم. و حال حذف یک رشته که در بوم ما نمی باشد. با رشته ای که ما بومی آن هستیم تفاوت چشمگیری می کند.


پس چه باید کرد؟
همانطور که شما نیز فهمیدید محاسبات مربوط به رشته های بومی بسیار پیچیده است و توسط سازمان سنجش اعمال می گردد. بنابراین به داوطلبان توصیه می کنیم بدون انجام هر گونه تخمین و محاسبه ای ابتدا لیست رشته های خود را بر حسبت علاقه مرتب کنند. حال اگر تعداد رشته های آنها بیش تر از 100 تا می باشد اقدام به حذف رشته های خارج از قطب، ناحیه و سپس استان خود نمایند مثلاً یک داوطلب تهرانی اگر رتبه ای را از دانشگاههای استان زنجان انتخاب نماید شانس بیشتری برای قبولی دارد تا همان رشته در دانشگاههای استان یزد که در یک قطب با استان تهران نیست.

تقسیم بندی رشته ها بر اساس بومی بودن
1- رشته های استانی
این رشته ها تقریباً در اکثر استانها موجود است وتقریباً در تمام استانها کاربرد دارد که بهتر است هر داوطلب در زمان انتخاب رشته، دانشگاه و رشته استان خود را در این مورد بیشتر توجه کند.
2- رشته های ناحیه ای


این رشته ها در اکثر استانها وجود ندارد. اما در چند استان مجاور هم که یک ناحیه بومی را تشکیل می دهند موجودند که در ذیل بعضی از آنها اشاره می کنیم:
گروه آزمایشی ریاضی و فنی
1- آمار
2- ریاضی
3- فیزیک
4- مهندسی برق
5-مهندسی عمران
6- مهندسی مکانیک


گروه آزمایشی علوم تجربی
1- پزشکی
2- پرستاری
3- مامایی
4- تکنولوژی پرتوشناسی
5- شیمی
6- مهندسی کشاورزی و باغبانی
گروه آزمایشی علوم انسانی
1- الهیات و معارف اسلامی
2- زبان وادبیات عرب
3- زبان و ادبیات انگلیسی
4- علوم اجتماعی
5- مدیریت
6- کتابداری
نواحی بومی و استانهای تابعه
ناحیه یک: تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، مرکزی
ناحیه دو: آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل
ناحیه سه: اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد
ناحیه چهار: سیستان و بلوچستان، کرمان
ناحیه پنجم: بوشهر، فارس، کهکیلویه و بویر احمد، هرمزگان
ناحیه شش: کردستان، کرمانشاه، همدان
ناحیه هفت: ایلام، خوزستان، لرستان
ناحیه هشت: خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی
ناحیه نه: گلستان، گیلان، مازندران
3- رشته های قطبی


رشته هایی هستند که در اکثر نواحی، وجود ندارند ولی در چند ناحیه بومی که به عنوان قطب آموزشی تلقی می گردند موجودند که در ذیل به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
گروه آزمایشی ریاضی و فنی:
1- مهندسی صنایع
2- مهندسی کامیپوتر
3-مهندسی مواد (گرایش متالورژی صنعتی و متالورژی استخراجی)
4- مهندسی شیمی
5- مهندسی کشاورزی (گرایش اقتصاد کشاورزی ماشنیهای کشاورزی)
گروه آزمایشی علوم تجربی:
1- داروسازی
2- دندانپزشکی
3- فیزیوتراپی
4- بهداشت حرفه ای
5- مدارک پزشکی
6- هوشبری
گروه آزمایشی علوم انسانی:
1- علوم اقتصادی
2- تاریخ
3- جغرافیا
4- حقوق
5- روانشناسی

 

استانهای مشترک در هر قطب آموزشی
قطب یک: تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی
قطب دو: خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، کرمان
قطب سه: آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، همدان

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید