بخشی از مقاله

انقلاب

تحیلی از انقلاب اسلامی
همانطور که از نام تحقیق معلوم است نویسنده به تحلیل انقلاب اسلامی ایران پرداخته است . میتوان این تحقیق رابه دوبخش تقسیم کرد : در بخش اول تحقیق ضمن شگفت انگیز بیان نمودن انقلاب ایران خود انقلاب را از لحاظ مفاهیم سیاسی یک انقلاب را در یک جامعه توضیح می دهد. در بخش دوم به بیان شرایط به وجود آمده در ایران در قبل از انقلاب وروند انقلاب ایران بازگو می شود .
بخش اول تعریف انقلاب از دیدگاه مارکسیست ها وغربی ها


انقلاب از دیدگاه مارکسیست
از دیدگاه مارکسیست ها عامل اقتصادی وبدی اقتصاد یک طبقه (کارگر یا پرولتاریا) سبب شورش وانقلاب برضد سرمایه داران می شود .با وجودی که مارکس این شرایط را در هلند ،انگلیس می دید و معتقد بود در این دو کشور انقلاب مارکسیستی روی دهد در اولین انقلاب مارکسیستی در روسیه چین روی داد.

انقلاب از دیدگاه غربی ها
غربی ها دید بدبینانه ای نسبت به انقلاب دارند ازجمله متفکرین غربی که به انقلاب پرداختند می توان چنین نام برد:


جامعه شناس هنتینگتون که او انقلاب را تلاش جامعه برای مدرنیزه شدن می داند وبرخلاف مارکس معتقد است در جوامع صنعتی انقلاب روی نمی دهد.
مارویس زونیس معتقد است در برخورد با انقلاب باید چهار حوزه را بررسی کرد:
1-رهبری انقلاب 2-سازماندهی انقلاب 3-شرکت توده ها 4-پاسخ سیستم توده ها
برینتون جامعه ای که به انقلاب دچار شده را به فرد بیمار تب داری تشبیه نموده که علائم بیماری یکی یکی درآن ظاهر می شود ودر طرح تئوریک وتطبیقی در مورد انقلاب دارد که بر هر دو طرح ایراداتی وارد است.
تعریف انقلاب
از نظر لغوی به معنای دگرگونی وتحول ...ومعادل کلمه Revolution است .در قرآن کریم انقلاب به مفهوم زیروروشدن آمده است :
از نظر فلسفی انقلاب تبدیل صورتی دیگر است که کون وفساد باشد واز نظر جامعه شناسان انقلاب یک تغییر ریشه ای است همراه با خشونت وسه عنصر :ارادی ،نفی انکاروترس را دارد . از نظر سیاسی انقلاب به معنای تغییر در نماد سیاسی حاکمیت است با بررسی گفته های سیاستمداران به این نتیجه می توان رسید که انقلاب 1-مردمی است 2- با خشونت همراه است 3- ارزش ها مسلط را تغییر می دهد 4-ناگهانی است.
انقلاب درچه جامعه ای روی می دهد؟


انقلاب در جامعه ای روی می دهد که ابتدا شرایط فراهم شود بعد از آن عواملی منجر به پیروزی می شود ومرحله سوم :مرحله سازندگی انقلاب است به اختصار سه مرحله را بیان می کنیم .
شرایط اجتماعی موجود در یک جامعه قبل از انقلاب : در چنین جامعه ای گروه اقلیتی قدرت را دردست گرفته فاصله طبقاتی احساس می شود حمایت مردمی از حکومت وجود ندارد.دولت برهمه چیز کنترل دارد به عقاید مذهبی مردم توجه نمی شود حکومت مشکلات دارد وفساد رشوه خواری بیداد می کند. در این جامعه کم کم افکار انقلابی در دستگاهها رخنه می کند وقیام ها چریکی به چشم می خوردوسرانجام حرکت های مردمی شروع می شود .
شروع انقلاب ‍: با شروع شدن انقلاب این گروهها در جامعه ظهور می کنند:


1-رادیکالها: تندرو هستند جوان هستند وخواهان به صحنه کشاندن مردم به انقلاب و اکثرا از طبقات پایین وروستایی هستند.
2- میانه روها:با رژیم مخالف اند اما روش آرام را در پیش گرفته از طبقات مرفه هستند ومیانسال اند.
3-محافظه کاران :با انقلاب میانه ی ندارند .
در چنین جامعه ای نقش رهبری مهم است یک رهبر با داشتن ایدئولوژی مناسب جامعه خویش می تواند انقلاب را به پیش ببرد وپیروز نماید.
مرحله سوم :مرحله سازندگی بعد از انقلاب
این مرحله سخت ترین مرحله برای یک رهبر است زیرا رهبر با انواع مشکلات مثل: توقعات از انقلاب بالاست نیروی مناسب جایگزین برای نهادها ندارد و هنوز درگیری بین گروههای انقلابی وجود دارد.
در قدرت یابی بعد از انقلاب باید گفت رادیکالها چون مشغول سرکوبی هستند میانه روها که از تخصص علمی هم برخور دارند بیشتر شانس قدرت یابی دارند البته باید گفت به دلیل سهل انگاری

ومحافظه کار ی و عدم توانایی در پاسخگوئی به مردم انقلاب برکنار می شوند.در این میان نقش رهبری پررنگ است که با حفظ وحدت وسه رکن (رهبری ،مردم وایدئولوژی )انقلاب را به پیش می برد وجلوی آفات انقلاب که شامل نفوذ فرصت طلب ها رجعت به گذشته و خستگی نیروهای انقلابی را با درایت حل می نماید.

با این پیشگفتار به بررسی انقلاب اسلامی ایران می پردازیم
شرایط سیاسی ایران قبل از انقلاب اسلامی


در ایران از دوران قبل از اسلام وبعد از اسلام همراه حکومت سلطنتی بوده دو سلسله قبل از انقلاب اسلامی قاجار وپهلوی بود .در دروان حکومت قاجارها که روس ها و انگلیسی ها در ایران نفوذ داشتند به دلیل بی عرضگی شاهان قاجار قسمت های وسیعی از خاک ایران در شمال شرق وشمال غرب دریای خزر ومنطقه افغانستان از ایران برای همیشه جدا شد. آخرین پاد

شاه قاجار احمد شاه بود چون تامین کننده خواسته های انگلیسی ها فردی قزاق به نام رضا خان را اجیر نمودند که ابتدا احمد شاه قاجار کودتا کرد و بعد از 4سال در سال 1303تاجگذاری نمود. از اقدامات رضا خان کشف حجاب وبی توجهی به مذهب بود. رضا خان در جنگ دوم جهانی حمایت از آلمانی ها سبب شد که انگلیسی ها اورا برکنار وپسرش محمدرضا شاه ایران نمایند با همکاری نزدیک فروغی. چهارده سال اول سلطنت محمد رضا شاه از نا آرام ترین دوران حیات سیاسی

اوست :متفقین ایران را اشغال نموده بودند .گرچه متفقین خیلی سریع ایران را ترک کردند فقط روسها دیرتر ایران را ترک کردند که قوام السلطنه با حیله دادن نفت شمال باعث شد آنان را از ایران خارج نماید. در حزب لیبرال وکمونیزم در ایران رشد یافته بود.در این زمان دکتر مصدق با همکاری نزدیک آیت الله کاشانی قضیه ملی شدن نفت را مطرح کرد از گروه فدائیان اسلام هم نباید فراموش کنیم که دست به ترورهای انقلای می زد .شاه مخالف بود اما با ترور هژیر ورزم آرا ترسید ملی

شدن صنعت نفت را پذیرفت ومصدق را نخست وزیر نمود مصدق به دلیل دور شدن از آیت الله کاشانی حمایت مردمی خود را از دست دادوبا کودتا سیا برکنار شد . در سال 1339 شاه در حزب ملیون ومردم را تاسیس کرد .با نخست وزیری هویدا ایران وارد مرحله جدیدی شد ساواک برای کنترل برمردم به وجود آمد ،مطبوعات به شدت کنترل می شد جشن های پرهزینه شاهنشاهی تغییر تاریخ به شاهنشاهی گرچه اوضاع اقتصادی خوب بود آن هم به دلیل گران شدن نفت بود اما

اقتصاد ایرانی بیمار بود با اصلاحات ارضی شاه کشاورزی از میان رفته بود روستاها به شهرها مهاجرت کرده بوند .
مرحله پیروزی انقلاب
عامل اقتصادی وطبقاتی در انقلاب ایران هیچ نقشی نداشت دو عامل در ایران وجود داشت که منجر به انقلاب شد:
عامل اول: روحیه مبارزه جویانه مردم ایران که در نهضت مشروطه وملی شدن نفت وجود داشت گرچه منجر به شکست هایی هم شده بود .
عامل دوم : سه رکن رهبری،مردم وایدئولوژی دراین زمان در ایران وجود داشت نکته شگفت آور حضور همه طبقات مردم در انقلاب بود پیوند دهنده طبقات مساجد وروحانیون بود روحانیت ایران ویژگی های خاصی داشت از طبقه رنج کشیده بود وبارنج مردم آشنا بود از نظر مالی مستقل ووابستگی به حکومت نداشتند زندگی ساده وبدور از تجمل داشتند وبه خاطر امر اجتهاد روحانیون شیعه در ایران با مردم بیشتر در ارتباط بودند از میان همین روحانیون امام خمینی ظهور فرمودند



عوامل شتابزا در بروز انقلاب ایران چه بود؟
از مجموع نظرات که تاکنون ارائه شده 4عامل شتابزا برای انقلاب ایران بیان نموده اند:
1- اجرای حقوق بشرکارتر 2- بروز مریضی سرطان شاه 3-تلاش شاه برای مدرنیزه کردن ایران 4- انتشار مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات علیه اما که هر یک رابه اختصار بررسی می کنیم :


طرح حقوق بشر کارتر: در سال 56 کارتر به خاطر طرح اجرای حقوق بشر به شاه دستور داد برای کاهش اختناق در ایران آزادی سیاسی به مردم بدهد وبعضی زندانیان سیاسی آزاد شدند وبه مطبوعات آزادی داده شد. این روند بیشتر به نفع لیبرال ها بود که در روند انقلاب طرفداری نداشتند.
کسالت شاه : شاه به خاطر مریضی که آن را پنهان می نمود و مصرف داروهای تسکین دهنده

قدرت تصمیم گیری در سرکوبی انقلاب نداشت در حالی که شاه ذاتا فردی ضعیف النفس بود.
مدرنیزه کردن سریع ایران : شاه می خواست ایران را از حالت سنتی خارج کند و چون سریع می خواست این کار را بکند جامعه ایران تحمل نداشت ومنجر به انقلاب شد. در حالی که اقدامات بی فکرانه شاه منجر به نابودی کشاورزی ووابستگی به خارج و مهاجرت روستائیان به شهرها شده بود.


مقاله توهین آمیز علیه اما م : این مقاله که توسط خود رژیم در روزنامه اطلاعات چاپ شد نقطه عطفی برای انقلاب بود که منجر به قیام 19دی ماه قم شد که بعد از آن پیوسته قیامها در چهلم و عزای شهدای این قیام در شهرهای مختلف رخ داد محل تجمع مردم مساجد بود که نهایتا این قیامها منجر به پیروزی شد.
مرحله پیروزی انقلاب
بعد از انقلاب در ایران ابتدا لیبرالها قدرت را به دست گرفتندزیرا جامعه ایران شناخت درستی از نیروها جوان اتقلابی نداشت، رهبر انقلاب تمایل به گرفتن مسئولیت های دولت نداشت. به فرمان

امام اولین دولت موقت بات نخست وزیری مهندس بازرگان شروع شد .
دوران تحولات بعد از انقلاب به چهار دوره تقسیم می شود :
حاکمیت لیبرال ها
بعد از انقلاب گروهی میانه رو قدرت را به دست گرفتند که درک درستی از انقلاب نداشتند به عقیده آنان مردم وروحانیون کار خود را انجام دادند وباید از صحنه خارج شوند مهندس بازرگان در راس دولت موقت وظایفی داشت : در انتصاب مسئولین روابط حزبی را در نظر نگیرد که چنین نکرد انجام رفراندم برای جمهوری اسلامی که لیبرال ها تاکید روی جمهوری دموکراتیک داشتند که ب

ا تاکید امام رفراندم با نام جمهوری اسلامی برگزار شد.تشکیل مجلس و تصویب قانون اساسی و چون امام ملاحظه فرمودند که قوانین اساسی تغییر نکند مجلس خبرگان را تاسیس نمود در این دوران اختلافات لیبرالها با انقلابی ها آشکارتر شد. در برخورد با ضد انقلاب لیبرال ها روش مسالمت آمیر داشتند در حالی که انقلابیون خواستار سرکوبی آنان بودند .به فرمان امام دادگاه انقلاب وسپاه پاسداران کمیته انقلاب تاسیس شد که لیبرالها با این نهاد ها مخالف بودند.
اما مهمترین بخش اختلاف لیبرال ها با انقلابیون در سیاست خارجه بود .آنان خواهان ارتباطی

همراه با وابستگی به ابر قدرت ها بود چیزی که انقلابیون مخالف آن بودند.
دوره حاکمیت مشترک : این دور ان با اشغال لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام آغاز می شود این حرکت آنقدر مهم بود که امام آن را به عنوان انقلاب دوم نامید. در حالی که با اقدامات محافظه کارانه لیبرالها مردم داشتند از صحنه خارج می شوند بااین اقدام انفجاری دوبا

ره مردم به صحنه انقلاب برگشتند. عکس العمل لیبرالها در مورد این اقدام دوگانه بود : عده ای همچون مهندس بازرگان به شدت مخالف این اقدام بود وگروهی محافظه کارانه با این قضیه برخورد

کردند. از جمله کارهای دولت موقت در این دوران انجام رفراندوم تصویب قانون اساسی وانتخابات مجلس وریاست جمهوری بود که دراین انتخابات نیروهای حزب الله به اکثریت قاطع کرسی ها رسید ند . ازحوادث مهم این دوره حمله نافرجام آمریکا به طبس وکودتای نافرجام نوژه وتخلیه دانشگاه های از نیروهای چینی وآغاز انقلاب فرهنگی بود.
حاکمیت نیروهای حزب الله


با ریاست جمهوری دکتر رجائی نیروهای حزب الله در راس امور قرار گرفتند اکنون اکثریت نمایندگان مجلس ، اعضاء شواری عالی قضائی وهیات دولت دردست حزب الله بود. در این زمان لیبرالها به تفاهم رسیدند که قدرت خود را متمرکز از بین بردن گروههای حزب الله کنند وحرفشان این بود دولت مذبور توانایی اداره کشور را ندارد به خصوص که لیبرالها با دردست داشتن رسانه ها گروهی درصددایجاد جوی ناآرام در ایران بودند .مسئله دیگر در این زمان مسئله گروگانها آمریکایی بود که دولت موقت در مخالت به این اقدام استعفا داد. با شروع جنگ امام فرمودند که با قبول شرایط 4گانه که آمریکا اموال مسروقه ومصادره ایران را پس دهد .لغو محاصره اقتصادی ایران ودر امور ایران دخالت نکند گروگانها آمریکایی آزاد شوند.
انقلاب سوم
با وجودی که بنی صدر فرمانده کل قوا بود با سهل انگاری سبب شد که شهرهای مرزی ایران سقوط نموند امام که پی به ماهیت ضد انقلاب بنی صدر برده بود بنی صدر را عزل نمود .بعد از عزل بنی صدر گروههای ضد انقلاب متواری شدند ودست به ترور شخصیت های چون دکتر رجائی وباهنر ویارانش وآیت الله بهشتی ویارانش نمودند زیرا فکر می کردند با از میان بردن این شخصیت ها انقلاب شکست می خورد.اما امام با هوشیاری خلاء این شهیدان را پرنمود. از مسائل امید بخش بعد از برکناری بنی صدر پیروزی های مکرر رزمندگان در جبهه ها بود . در داخل کشور حزب توده شناسایی و سرکوب شده و توطئه آمریکایی قطب زاده که با حمایت روحانی شریعتمداری سر

 

کوب شد . از جمله مشکلات انقلاب جدا از وجود فرصت طلبها دو رویه فکر لیبرال و مارکسیسم بود که متفکرین اسلامی با اسلام بامقابله این دورویه فکری رفتند ، مسئله جنگ تحمیلی که کار مسئولین را سخت تر کرده بود هم با مخالفین داخلی درگیر بودند وهم با دشمن خارجی مشکلات اقتصادی ومسکن حل مسئله اداری و آموزشی واصلاح دانشگاهها که در قالب انقلاب اداری وفرهنگی توسط امام مطرح شد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید