بخشی از مقاله
بهداشت صنعتی
اهميت و ضرورت بهداشت صنعتي
«بهداشت صنعتي» عبارتست از فراهم آوردن موجبات سلامتي، تندرستي و شادابي روح و جسم كاركنان در محيط كار (و همچنين مراجعان به سازمان) و رعايت اصولي كه از بيماريها و حوادث ناشي از كارهاي صنعتي جلوگيري ميكند. موضوع بهداشت و حفظ سلامت كاركنان در محيطهاي صنعتي، يا بهداشت شغلي.
يكي از مسائل بسيار مهم بوده و آشنايي با اصول بهداشتي و كمكهاي اوليه براي جلوگيري و محافظت از خطرات حاصله از بيماريها در محيطهاي صنعتي و توليدي، كه كارها به صورت گروهي و دستهجمعي انجام ميشوند حائز كمال اهميت ميباشد. بررسي عوامل زيانبخش در محيطهاي كار و كنترل آنها و رعايت اصول بهداشتي باعث سلامت و شادماني كاركنان و موجب افزايش بهرهوري در محيطهاي صنعتي ميشود.
در محيطهاي صنعتي و توليدي علاوه بر حوادث، مسائلي مثل «امراض حرفهاي» مطرح است.
منظور بيماريهايي است كه ناشي ازكارهاي صنعتي و تماس با مواد و تركيبات شيمياي زيانآوري باشد و از طريق خوردن، آشاميدن، تنفس و پوست مبتلا به انسان ميشود.
همچنين در محيطهاي كاري عوارض و بيماريهاي حاصل از مواد راديواكتيو و پرتوهاي پولساز و امراضي نظير سل، رماتيسم، ديسك، آرتروز، تنگي نفس،سرطان، عقيم شدن، كاهش حساسيت حواس پنجگانه و اعضاي بدن و مسموميت شغلي ناشي از سرو كار داشتن با موادي چون سرب، سيليس، گرد و خاك و امثالهم وجود دارند البته عوارض حرفهاي ممكن است واجد اهميت كمتري نسبت به سوانح در محيط كار باشند.
عوامل محيط طبيعي
عوامل جوي و محيط خارجي يا اتمسفر طبيعي يعني نوع زمين، آب، نور خورشيد و هوا (سرما، گرما، رطوبت) در افراد بسيار مؤثر بوده و روي رفتار و كردار آنها اثر فوقالعادهاي دارد.
لذا لازم است كارفرمايان حتيالمقدور به عوامل جوي توجه داشته و از نظر انتخاب محل احداث كارخانه در مورد اين مسائل مطالعات كافي به عمل آورند و محل كار من اسب با احتياجات رواني و جسماني آنها فراهم آورند و حتيالمقدور جاي خوش آب و هواي را برگزينند در غير اين صورت، خطراتي متوجه كاركنان شده و مالاً باعث كاهش بهرهوري نيروي انساني ميشود (كه به ضرر كارفرما خواهد شد).
عوامل مؤثر در بهداشت صنعتي
رعايت امور زير در بهداشت محيط كار مؤثر است:
1- محيط كار بايد برعليه ميكروبها ضدعفوني شود و نقاط مشكوك آلوده به ميكروب و عفونت گندزدايي و تميز شده و عاري از ميكروب شود.
2- گازها، گردها و بخارهاي مضر، سمي و بدبوي متصاعد شده در محيط كارگاه و كارخانه با ايجاد سيستم تهويه به خارج هدايت شود و گردهاي كه باعث خفگي يا مسموميت گردند كاركنان با ماسكهاي مخصوص مجهز شوند .
3- كف كارگاهها بايد از مواد غيرقابل نفوذ ساخته شده باشند تا آب در آنها نفوذ نكند زيرا ديوارهها و كف سطوح خيس و مرطوب باعث بيماري رماتيسم ميشود.
4- لازم است وسائل كمكهاي اوليه در محيط كار وجود داشته باشد و كاركنان با اصول كمكهاي اوليه در كارخانه آشنا باشند.
تا در صورت نياز به كمك مصدومين بشتابند در عين حال بايد داروخانةكوچكي در سازمانهايي كه تعداد كاركنان آنها زياد است وجود واحد و فرد مسئول در اين زمينه الزامي است.
5- به منظور مبارزه با بيماريهاي واگيردار و پيشگيري از آنها كه ممكن است به وسيلة آب و هوا سرايتكننده كاركنان به موقع واكسينه و مايهكوبيهاي لازم بشوند تا در مقابل بيماريها ايمني حاصل كنند.
6- كليه كاركنان از سرويسهاي پزشكي، بهداشتي و خدمات درماني به نحو احسن برخوردار باشند.
7- كليه نقاط محيط كار از نظر پزشكي، بهداشتي و خدمات بطور مستمر مورد بازرسي و بهبود قرار گيرد.
موضوع رنگ و بهداشت صنعتي:
در مورد رنگ و اهميت آن در محيط كار، در بخش بعد مفصلاً بحث خواهد شد. از نظر ارتباط رنگ با بهداشت صنعتي نيز لازم است اكنون نكاتي ذكر شود. رنگ محل كار بايد با رنگهاي قراردادي بهداشتي تطبيق كند. زيرا رنگهاي نامناسب باعث ناراحتي و خستگي چشم شده و از لحاظ رواني نيز در روحيه و طرز كار كاركنان مؤثر است به تجربه ثابت شده است.
كه رنگهاي تند عامل تحرك رواني و تشديد عصبانيت و خشكي ميشوند. به اين جهت لازم است ديوار محيطهاي كار داراي رنگهاي ملايم، روشن و چشمنواز باشند تا باعث تسلي و آرامش رواني كاركنان به هنگام كار شوند.
رنگهاي منعكس كننده نور و غيره در اين مورد مناسب نيستند. براي سقفها نيز رنگهاي روشن مناسب است. لوازم و وسايل كار نيز بايد به رنگهاي مطلوب رنگآميزي شوند.
«دفتر بينالمللي كار» استانداردهايي جهت رنگها تعيين كرده است كه نشان ميدهد هر رنگ شاخص چه علامتي ميباشد. مثلاً رنگ زرد علامت احتياط است. رنگ قرمز علامت متوقف ساختن فوري ماشينها و مبارزه با آتشسوزي است. رنگ سبز علامت نجات و پستهاي كمك اوليه يا اجازة عبور وسائط نقليه ميباشد.
انسداد راهها را با خطوط زرد و سياه مورب مشخص ميسازند. رنگ سفيد براي راههاي عبور مجاز و آزاد در نظر گرفته شده است.
بهسازي محيطهاي صنعتي:
منظور از بهسازي محيط كار عبارتست از مراعات اصول بهداشتي و انجام عمليات لازم براي جلوگيري از عوامل بيماريزا و خطرات ناشي از كليه اموري كه سلامت كاركنان و همچنين ارباب رجوعها و مشتريها را در سازمانها، بويژه سازمانهاي صنعتي و توليدي به خطر مياندازد.
رئوس مسائل در بهسازي محيط كار:
1- تأمين آب سالم و كافي
2- تأمين غذاي كافي و سالم و رعايت اصول بهداشت در تهيه غذا و مواد اصل خوراكي بويژه سبزيها و ميوهها.
3- تهيه و تأمين سالنهاي غذاخوري كاملاً بهداشتي و تميز، به نحوي كه باعث احساس راحت و رفع خستگي كاركنان شود.
4- رعايت نظافت در سطح كارگاهها و سالنهاي غذاخوري
5- خارج كردن مواد زايد و زبالهها يا سوزاندن و از بين بردن مواد غيرضروري
6- مبارزه برعليه حشرات و حيوانات موذي
7- تأمين وسايل نظافت از قبيل دستشويي، توالت، حمام آب گرم، رختكنهاي مجزا و جداگانه
8- سمپاشي محيطهاي كار در مواقع لزوم
9- تأمين وسايل مناسب و كافي جهت سرد و گرم كردن، روشنايي و نورپردازي، رطوبت و تهويه و استفاده از هواي تازه
10- انجام تدابير لازم براي جلوگيري از آلودگي محيط زيست و هوا
11- تأمين ملبوس مناسب براي كاركنان در كارهايي كه اقتضاي پوشيدن البسه خاصي را دارند.
بيماريها و عوارض ناشي از كار:
خصوصيات بيماريهاي حرفهاي:
كسي كه پيش از همه در زمينه بيماريهاي شغلي فعاليت كرده است دانشند شهير ايتالياي «برناردينو رامازيني» بوده كه به نام پدر طلب صنعتي معروف شده است او بر اين امر تأكيد داشت كه پزشك لازمست به هنگام معاينه بيمار حتماً شغل او نيز پرسيده و اطلاعاتي كسب كند زيرا چه بسا كه بيماري ارتباط با شغل بيمار داشته باشد.
او براي نخستين بار يادآوري كرده است كه شغل و كار ضمن اينكه كارگر را تأمين ميكند براي سلامت او نيز خطراتي را به بار ميآورد. از خصوصيات بارز بيماريهاي حرفهاي آن است كه در طول زمان و به طور موذيانه در بدن ظاهر ميشود و انسان از راه تنفس هوا، تماس پوستي و مواد خوراكي به آن مبتلا ميشود. بسياري از بيماريهاي ريوي يا مسموميت مزمن ناشي از سرب كه علائمي مانند فلج عضلات مچ دست، قولنج شكمي، كمخوني و غيره از از خود بروز ميدهد.
مهمترين خصوصيات بيماريهاي حرفهاي:
1- غالبا بيماريهاي حرفهاي بصورت حاد بروز نميكنند، بلكه به مرور زمان ايجاد ميشوند مانند كري حرفهاي و سيليكوزيس
2- اين بيماريها، اكثراً درمانپذير نميباشند مثل سيليكوزيس، ساتورنيسم و كري حرفهاي
3- از آنجا كه عامل ايجاد اين بيماريها غالباً مشخص است، قابل پيشگيري ميباشند مانند مسموميتهاي ناشي از عوامل شيميايي يا بيماريهاي ناشي از عوامل فيزيكي
4- بيماريهاي حرفهاي در مراحل اوليه فقط با آزمايشات و معاينات دقيق قابل شناسايي هستند مانند اديومتري، اسپيرومتري (اندازهگيري ظرفيت تنفسي) و آزمايشات خون و ادرار.
5- بهترين طريقه درمان اين بيماريها، از ميان بردن عامل ايتونوژيك (عامل بيماريزا) ميباشند مانند از بين بردن يا كاهش سروصدا، ارتعاش يا جايگزيني مواد شيميايي خطرناك با مواد بيخطر.
آموزش بهداشت در پيشگيري از شيوع بيماريها در محيط كار
بطور كلي عواملي كه سلامت انسان را تهديد ميكنند عبارتند از:
1- ميكروبهاي عامل بيماريهاي واگير وعوامل بيماريهاي غيرواگير
2- سانح و بلاياي طبيعي
3- حوادث غيرمترقبه
4- سوانح ناشي از فعاليتهاي صنعتي
5- سوء تغذيه و مسموميتهاي غذائي
6- استعمال مواد مخدر و مصرف نوشابههاي الكلي
7- جنگ، دعوا و اقدام به انتحار
8- نامساعد بودن محيط زيست
9- نامساعد بودن شرايط محيط كار
ميكروبهاي بيماريزا به گروههاي زير قابل تفكيك هستند:
- باكتريها كه شامل كوكسيها، اسپيروكتها، ويبرويونها و باسيلها هستند
- ويروسها كه فوقالعاده ريز بوده و براي رشد به بافت زنده نياز دارند
- ريكتيزياها كه از باكتري كوچكتر بوده و از ويروس بزرگترند و مانند ويروسها براي رشد به بافت زنده نياز دارند.
- قارچها
- پروتوزوئرها
بيماريهاي عفوني
به اختلالاتي ميگويند كه در اثر ورود ميكروب در بدن ظاهر ميشود اين بيماريها عموماً مسري و واگير هستند يعني از فرد آلوده (انسان يا دام) به فرد سالم منتقل ميشود.
پيشگيري از بروز بيماريهاي عفوني:
- سالمسازي و بهسازي محيط شامل خشكاندن مردابهاي كوچك، مبارزه با جوندگان، دفع صحيح زباله و فاضلاب، شستشوي اصولي مواد خوراكي
- دادن آگاهي به مردم و كارگران و آموزش رعايت اصول بهداشت فردي و اجتماعي
- بالا بردن مقاومت جسماني به اين معني كه با تغذيه سالم و كافي ضعف و ناتواني ناشي از سوء تغذيه را در افراد كم كرده از ايجاد زمينه مساعد براي تأثير ميكروبها جلوگيري شود.
- جلوگيري از تماس بيمار با اشخاص سالم با اعلام اجباري از طرف مقامات پزشكي در صورت مشاهده بيماري و تجويز دارو
- بالا بردن سطح مصونيت بعبارتي ايجاد كيفيتي در بدن كه به كمك آن انسان بتواند در برابر عوامل بيماريزا مقاومت كرده و به آن مبتلا نشود.
اقسام مصونيت: مصونيت در مقابل بيماريهاي واگير به دو قسم ميباشد:
الف- مصونيت طبيعي
ب- مصونيت اكتسابي
مصونيت طبيعي: مصونيتي است كه انسان بالاقوه در خود دارد و به جهت وجود اين مصونيت هيچوقت به بيماري خاصي كه به آن مصونيت طبيعي دارد مبتلا نميشود.
مصونيت اكتسابي:
مصونيتي است كه انسان در طول حيات كسب مينمايد و به دو دسته فعال و غيرفعال قابل تقسيم است. در مصونيت فعال فرد قبلاً به بيماري مبتلا شده و آنتيكور خاص بيماري در بدنش ايجاد شده و با ايجاد آنتيكور پس از سپري شدن بيماري ديگر به آن بيماري مبتلا نميشود و در برابر آن مصون است. لذا چنانچه فرد به طور طبيعي دچار بيماري شده و سپ
در مصونيت غيرفعال فرد به بيماري دچار ميشود و آنتيكور لازم براي مبارزه با بيماري تحت عنوان سرم به بدن او تزريق و وارد ميشود گاهي اكتساب سرم به صورت طبيعي است مانند سرم خون كه از مادر به جنين ميشود و گاه سرم به صورت غيرطبيعي و به عنوان دارو به فرد بيمار تجويز ميگردد.
واكسن:
ميكروب كشته شده يا ضعيف شده و يا عصاره و زهر ميكروب است كه به فرد تجويز ميشود تا بدن او آنتيكور لازم را براي مقابله با آن ميكروب و بيماري خاص آن تهيه نمايد.
بيماريهاي واگيري كه با واكسن قابل پيگيري هستند عبارتند از:
1- فلج اطفال، 2- سرخك، 3- سل، 4- هپاتيت، 5- ديفتري، كزاز، سياه سرفه، 6- وبا، 7- مننژيت، 8- اوريون
سرم:
آنتيكور جدا شده از سرم خون حيوانات مبتلا شده به بيماري موردنظر است كه مصونيتي سريع ولي ناپايدار را ايجاد مينمايد.
خصوصيات بيماريهاي واگير:
- همه عامل ميكروبي مشخصي دارند.
- در منبع و مخزن معيني ميكروب زندگي كرده و به محض اينكه انتقالي پيدا كند شيوع مييابد.
- پس از ورود ميكروب دوره كمون معيني طي ميشود
- مستقيما يا غيرمستقيم واگيردار است و خطر همهگيري دارد
عوامل زيانآور محيط كار به عوامل زير تقسيم ميشود:
- عوامل شيميائي زيانآور محيط كار
- عوامل فيزيكي زيانآور محيط كار
- عوامل مكانيكي زيانآور محيط كار
- عوامل ارگونوميكي زيانآور محيط كار
- عوامل بيولوژيكي زيانآور محيط كار
مواد شيميائي از سه طريق وارد بدن ميشود:
از طريق پوست، دستگاه گوارشي و دستگاه تنفسي.
موادي مثل تترا اتيل سرب، آنيلين ماتي انساني، فنولها … و بسياري از حلالها از طريق پوست جذب و اثر عمومي نشان ميدهند.
از طريق دستگاه گوارشي:
ورود و جذب مواد از راه دستگاه گوارشي اصولاً يك راه مستقيم و معمولي نبوده و اكثراً مواد شيميائي به علت اشتباه يا عدم احتياط كارگر و يا آلودگي دست و مواد غذايي وارد بدن ميگردد.
مواد وارده از دهان از طريق روده جذب و پس از گذشتن از كبد وارد جريان خون ميگردد مواد مثل ارسنيك، فسفر، سيانورها و بسياري مواد ديگر ميتوانند از اين طريق ايجاد مسموميت نمايند.
- از طريق دستگاه تنفسي:
اين راه اصليترين طريق ورود مواد شيميائي مصرف در صنعت معدن كارگر بوده و اين مواد ممكن است به يكي از اشكال مختلف زير سبب آلودگي هواي محيط كار گرديده و در نتيجه تنفس همراه با هوا وارد ريه كارگر شده و اثر خود را بر روي دستگاه تنفسي نشان داده يا جذب دستگاه گردشخون شده و صدمات خود را دراعضاي بخصوص بدنبوجود آورد مثلسرب، جيوه، منگنز و بنزن.
اصول كنترل آلودگي محيط كار به مواد شيميايي و پيشگيري از مسموميتها و بيماريهاي شغلي كارگران:
الف- اقدامات پزشكي و بهداشتي در مورد كارگران:
1- انجام معاينات قبل از استخدام به منظور تشخيص سلامتي و تحمل كارگر براي اشتغال بكار تعيين شده در ارتباط با مواد شيميايي يا سموم صنعتي و تشكيل پرونده پزشكي و بهداشتي براي كارگر
2- آگاهي دادن به كارگران قبل از اشتغال بكار و ضمن كار در زمينه خطرات احتمالي مواد شيميايي يا سمي موجود در محيط كارو آموزش اصول بهداشت و حفاظت كار به ايشان
3- كنترل روش كار كارگران با مواد شيميايي و اصلاح روشهاي غلط كار
4- مجهز كردن كارگران به لباس و وسائل ايمني مخصوص
5- معاينات دورهاي كارگران در تماس با مواد شيميائي
6- بررسي علائم كلينيكي و ارزشيابي هرگونه تغيير در سلامت گروه كارگران
7- معاينات دورهاي كارگران در تماس با مواد شيميايي در مواقع تغيير شغل
8- ارجاع افراد مشكوك به مسموميت يا بيماري شغلي ناشي از مواد شيميايي به مركز بهداشتي درماني مربوطه
9- ارائه كمكهاي اوليه ضروري به افرادي كه دچار مسموميت حاد يا حوادث مواد شيميايي و سمي گرديدهاند ضمن اطلاع رسيع به مركز اورژانس يا انتقال به مراكز بهداشتي درماني
10- كنترل منظم افراد بيمار از نظر پيگيري درمان لازم تا بهبودي و گزارش اينگونه موارد بهداشتي درماني يا اداره بهداشت حرفهاي محل.
ب- اقدامات بهداشتي و بهسازي در محيط كار
- استفاده از متدهاي مرطوب به منظور جلوگيري از پخش گردوغبار مواد شيميايي در محيط كار
- استفاده از سيستم تهويه موضعي به منظور دور كردن مواد آلودهكننده محيط كار مثل گردوغبار، بخارات، گازها و غيره در نقطه توليد قبل از انتشار در محيط كار بوسيله مكندهها و كانالهاي تهويه مناسب و مخصوص هر دستگاه يا مواد شيميايي
- محصور كردن مواد آلودهكننده و انجام كار توسط وسائل اتوماتيك يا كنترل از راه دور
- جداسازي كارگران از محوطه آلوده به مواد زيانآور و تقليل كارگران در تماس به حداقل ممكن
- تهوية عمومي به منظور كاهش تراكم مواد شيميايي آلودهكننده محيط كار در اين روش هواي تميز از خارج وارد محيط كار شده و هواي آلوده تخليه ميشود
- جايگزيني مواد غيرسمي و بيخطر جاي مواد خطرناك و بيماريزا
- شناسائي و اندازهگيري عوامل شيميائي آلودهكننده محيط كار و مقايسة آنها با استانداردها
- نظافت عمومي كارگاه بطور مرتب با استفاده از وسائل مكنده يا شوينده و جمعآوري و دفع صحيح زباله و ضايعات صنعتي حاوي مواد شيميايي
- وضع قوانين و تدوين آئيننامههاي بهداشتي و حفاظتي و اجراي دقيق آنها به عنوان يكي از مهمترين اصول پيشگيري از بيماريهاي ناشي از كار محسوب ميشود.
- عوامل فيزيكي محيط كار:
اين عوامل عبارتند از:
1- نور و روشنائي
2- سروصدا
3- دما و رطوبت
4- ارتعاش
5- الكتريسيته
6- فشار
7- پرتوها
اهميت نور در كارگاهها:
- دلپسند و دلپذير بودن محيط كار
- افزايش ميل و رغبت به كار در كاركنان
- افزايش مواظبت و دقت در كارها
- جلوهگر شدن مهارت و كارداني كاركنان
- انجام آسانتر و سريعتر كارها
- خستگي ديرتر بر كاركنان غلبه ميكند
- كاهش چشمگير ميزان حوادث كار
- تأمين و حفظ سلامت و قواي جسمي و قدرت بينايي كاركنان
- كاهش عوارض رواني مثل كم حوصلگي، عصبانيت، بيميلي، حالت سستي، تنبلي و خواب آلودگي با توجه به نكات ياد شده كه كارفرمايان هوشمند تيز بدان واقفند هرگونه هزينهاي را براي افزاشي كميت و كيفيت نور هدر رفته تلقي ننموده بلكه در راستاي ارتقاء سوددهي ميدانند.
- سروصدا:
تعريف: منشاء صدا حركات ارتعاشي است كه از جسم يا عامل مرتعش صادر و در محيط انتشار مييابد و آنچه موجب احساس شنوائي ميشود صوت يا صدا ناميده ميشود.
امواج صوتي برخلاف امواج نور و اشعه ايكس از خلاء عبور نميكند، بلكه با ماده واسطهاي منتقل ميشود.
- اثرات جانبي سروصدا:
- اثر رواني وعصبي سروصدا رابطه مستقيمي با شدت و ارتفاع صدا ندارد بلكه برحسب شخص، موقعيت، زمان، نوع كار و تفكر، زمينه بيماريهايي مثل فشار خون و حالات روحي افراد متفاوت است.
- موجب اختلال در مكالمه و فهم و تفهيم مطالب ميشود
- باعث كم شدن دقت در كارهاست
- سبب اختلال در تمركز حواس و كارهاي فكري ميگردد
- صداهاي ناگهاني و بلند موجب هيجان، ترس و دلهره ميشوند
- موجب افزايش فشار خون و فشار داخل جمجمه ميگردد
- ترشحات بزاق كم شده و دهان خشك ميشود
- ترشحات معده را كاهش و انقباضات دردناكي ايجاد ميكند
- حركات دودي شكل رودهها دچار ركود ميگردد
- در افراد حساس باعث سردرد و سرگيجه ميشود
دما و رطوبت:
متناسب با نوع كار و فعاليتي كه كارگر انجام ميدهد مقداري انرژي (كارمايه) به مصرف ميرساند كه دوسوم آن در بدن كارگر تبديل به حرارت ميشود.
بدن انسان به يكي از چهار طريق (هدايت، انتقال، تشعشع و تبخير) حرارت زائد بدن خود را دفع ميكند با اين وصف اگر ميزان حرارت و رطوبت محيط زياد شود و بدن از طريق هدايت و تبخير قادر به دفع حرارت نخواهد بود.
و از ميزان حرارتي هم كه بوسيله انتقال دفع ميگردد كاسته خواهد شد.
در صورت ادامه كار در شرايط حرارت و رطوبت زياد به ويژه در معرض آفتاب عوارضي به صورت سستي در كار، گرفتگي دردناك عضلات (كرامپ عضلاني) آفتابزدگي و گرمازدگي و غيره ظاهر شده و احتمال بروز حوادث افزايش مييابد كمبود حرارت محيط كار نيز موجب ناراحتيهاي عمومي و كاهش توان كار بويژه در انجام كارهاي دقيق و ظريف ميگردد و احتمال خطر و حوادث افزوده ميشود همانگونه كه كم كردن لباس در گرما و مرطوب مشكل كار كردن را رفع نميكند زيادي لباس نيز چارهساز نيست.
ارتعاش:
حركتهائي كه از بالا به پائين و بالعكس و يا بطور افقي صورت ميگيرد و سبب بوجود آمدن ارتعاش ميگردد واحد اندازهگيري ارتعاش سيكل بر ثانيه يا هرتز (HZ) است نحوه انتقال ارتعاش از طريق جابجايي ميباشد.
تأثيرات ارتعاش بر روي بدن انسان باعلائم گوناگوني مشخص ميشوند:
- علائم عمومي مثل ناراحتي مبهم و تحريكپذيري وعصبانيت
- خستگي و كاهش راندمان كار و توليد
- سنگيني گوش در افرادي كه با ابزار پرسروصدا توأم با ارتعاش كار ميكنند
- سنگيني گوش در افرادي كه با ابزار پرسروصدا و از گوشي و لوازم مورد نياز استفاده نميكنند
- تورم مفاصل و احساس درد در مفاصل استخوانها بخصوص در مچ دست و پا و آرنج
- افزايش تهويه ريوي
- استخواني شدن غضروب بين مهرهاي و التهاب و تغيير شكل ستون فقرات
- كاهش قند و چربي خون و ويتامين C
