بخشی از مقاله
تاثیر اثربخشی برنامه های فوق برنامه تربیت بدنی دانشگاههای کشور
اداره كل تربيت بدني و فعاليت هاي فوق برنامه
اداره کل تربيت بدني و فوق برنامه دانشگاه شاهد از زير مجموعه هاي معاونت دانشجويي این دانشگاه بوده که خدمات خود را در دو بخش کلي شامل ، تربيت بدني و ورزش (کلیه فعالیت های ورزشی خواهران و برادران) و فوق برنامه (شامل انجمن های علمی پژوهشی دانشجویی ، همایش دانشجویان جدیدالورود ، جشن دانش آموختگان دانشگاه و عمره دانشجویی) به دانشجویان ، کارکنان و هیئت علمی دانشگاه ارائه می نماید. باتوجه به این که این مکتوب برای افرادی تنظیم شده است که دانشجو هستند یا در آینده دانشجو خواهند شد ، تنظیم شده است ، ازتوضیح ورزش مربوط به کارکنان دانشگاه خودداری شده است.
توجه : باتوجه به این اداره کل فعالیت های خودرا حتی الامکان متناسب با نیاز دانشجویان تنظیم می کند لذا از ذکر مصادیق ورزشی (رشته های ورزشی) خودداری شده است.
الف : فعالیت های مربوط به بخش تربيت بدني و ورزش :
سیاست های ما در اجرای فعالیت های ورزشی دانشجویی به شرح زیر است :
به طور کلی دراین دانشگاه همه درخواست های ورزشی دانشجویان اجابت می شود. اما این اجابت منوط به شرایطی است که ازآن جمله اند :
تعداد دانشجویان متقاضی درحد نصاب تخصیص اعبتارات مورد نیاز برای آن فعالیت باشند (تناسب تقاضا با صرفه و صلاح ) .
افراد علاوه برثبت نام ، عملا هم دراین کلاس ها شرکت کنند (گاهی مشاهده شده است که اشخاص متقاضی هستند ولی هنگام آغاز کلاس ها با این که هزینه زیادی صرف راه اندازی آن شده است ، شرکت نمی کنند) .
ورزش های همگانی که بیشترین افراد را پوشش می دهند ؛ درصورت وجودتقاضا ؛ دارای اهمیت ویژه ای خواهند بود.
ورزش های قهرمانی دارای مزیت نسبی (درطول دوره دانشجویی با پرداختن به آن نتایجی برای دانشجویان حاصل می شود) دارای اولویت هستند . به سایر ورزش های قهرمانی که افراد توانمندی در آن ها حضور داشته باشند نیز به صورت خاص می پردازیم .
از طرح هایی که ورزش را به داخل سوئیت شما در خوابگاه بیاورد استقبال می کنیم . طرحی را دربعضی از خوابگاه ها به نام هراتاق یک باشگاه اجراکردیم که موفق بود . دراین طرح ، با استفاده از بروشور های آموزشی ، پوستر ویا با استفاده از یک نفر مربی آمادگی جسمانی که به شما سرمی زند و برای اجرای ورزش های عمومی مورد نیاز (حداقل ورزش برای همه) راهنماییتان می کند.
خلاصه این که :با درنظر کرفتن بودجه و امکانات مصوب ورزشی ، تلاش می شود حتی الامکان به هیچ درخواست ورزشی معقولی (قهرمانی ، تفریحی و آموزشی) پاسخ منفی داده نشود. که این راهبرد در کمتر دانشگاهی مشاهده شده است.
ورزش هاي تفريحي : درصورتی که دانشجویان بخواهند بادوستان خود به فعالیتی ورزشی به صورت تفریحی (نه آموزشی و حرفه ای ) بپردازند می توانند با ارائه کارت دانشجویی به مسئول مربوط (مسئول انجمن ورزشی رشته مورد نظر که ازبین خود دانشجویان داوطلب و علاقمند انتخاب شده و می شوند) ، اقلامی از قبیل توپ ، تور ، راکت و ... را برای اجرای فعالیت های تفریحی ورزشی خود دریافت نمایند. بدیهی است درصورت وجود تقاضا برای اقلامی که موجود نباشد ، با درخواست مسئول انجمن مربوط ، ازسوی این اداره کل تهیه و دراختیار قرار می گیرد.
توضیح : برای انتخاب مسئول انجمن ورزشی موردنظر دانشجویان دواطلب به کارشناس مربوط در اداره کل تربیت بدنی و فوق برنامه مراجعه وبرای پذیرش مسئولیت اعلام آمادگی می کنند . به مسئولان انجمن های ورزشی و تعدادی از دانشجویان همکاروی کاردانشجویی پرداخت می شود.
کلاس های آموزشی رشته های مختلف ورزشی : دانشجویان علاقمند به رشته های مختلف
ورزشی با ارئه تقاضای کتبی به مسئول انجمن مربوط (اگرانجمن ورزشی آن رشته تشکیل نشده باشد ، شما می توانید موسس آن باشید) ، درصورتی که تعداد به حدنصاب مشخصی (برای هررشته ورزشی متفاوت است) برسد ، آن کلاس بادعوت از مربی مجرب تشکیل می شود.
درصورتی که قابلیت ارائه این خدمات در فضاهای ورزشی موجود در دانشگاه وجود نداشته باشد از فضاهای خارج ازدانشگاهی که نزدیک خوابگاه یا دانشکده ها باشد ، به صورت اجاره استفاده می شود. همه هزینه های مربوط (به جزلباس ورزشی تمرین) از سوی این اداره کل پرداخت می شود.
درسال 85 حدود 48 کلاس آموزشی رشته های مختلف برای دانشجویان دانشگاه اجرا شد.
مسابقات ورزشی داخل دانشگاه :
همه ساله متناسب با تقاضا و شرایط هرکدام از خوابگاه ها (7 خوابگاه) و دانشکده های دانشگاه (8 دانشکده) مسابقات ورزشی رشته های مختلف از جمله فوتسال، والیبال ، پینگ پونگ ، طناب کشی ، ورزیده ترین فرد خوابگاهی یا دانشکده ای (سپس دانشگاهی) و ... برگزار می شود.
درسال 86 جوایز ورزشی به ترتیب زیر درنظر گرفته شده است :
مقام اول (تیمی یا انفرادی) حدود 220000 ریال مقام دوم 180000 ریال و مقام سوم 150000 ریال .
درسال 85 حدود 60 مسابقه ورزشی تیمی و انفرادی برای دانشجویان برگزارشد.
مسابقات ورزشی چندجانبه استانی و کشوری :
درصورت وجود دانشجویانی که دارای توانایی و شرایط لازم برای شرکت در میادین ورزشی کشوری باشند تیم های ورزشی مربوط تشکیل و با شرکت در اردوهای آمادگی در این مسابقات شرکت خواهندکرد. بدیهی است تمامی هزینه های مربوط از سوی این اداره کل پرداخت می شود.
این توانایی در حین برگزاری مسابقات ورزشی دانشگاه نیز شناسایی خواهد شد.
درسال 85 تیم های ورزشی دانشجویی دانشگاه در حدود 20 مسابقه کشوری شرکت کردند. درمسابقات جشنوراه شاهد استان تهران مقام اول کشتی و مقام سوم والیبال از آن دانشجویان دانشگاه شد و درمجموع مسابقات جشنواره و کشوری (دانشجویان و کارکنان) 25 مقام انفرادی (اول تاسوم) و 8 مقام تیمی (اول تاسوم) نصیب دانشگاه شد.
اماکن ورزشی :
استخر بین المللی :
این مجموعه ورزشی زیبا ، در کنار مجموعه پردیس اصلی دانشگاه ، واقع در کنار بزرگراه خلیج فارس (روبروی مرقد حضرت امام ره) واقع است که برای ورزش های آبی تفریحی ، آموزشی و مسابقات از آن استفاده می شود.
مجموعه ورزشی شهید مفتح :
این مجموعه نیز در پردیس اصلی دانشگاه واقع شده است و شامل یک سالن ورزش های توپی و یک سالن ورزش های غیرتوپی است .
سالن های ورزشی خوابگاه ها :
خوابگاه ملت (خواهران) : سالن ورزشی آمادگی جسمانی
خوابگاه حجاب یا شهید نجات الهی (برادران) : سالن ورزشی آمادگی جسمانی
خوابگاه کوثر (خواهران) : سالن ورزشی آمادگی جسمانی و سالن تیراندازی
خوابگاه ایرانشهر (خواهران) : سالن ورزشی آمادگی جسمانی
خوابگاه شهید آوینی (برادران) : سالن بدنسازی
ضمن این که احداث اماکن ورزشی بیشتراز جمله زمین فوتبال ، سالن های چندمنظوره و ... دردستور کاردانشگاه قراردارد ، تا تحقق آنها ، مابقی نیازمندی های سالن های ورزشی از طریق سالن های استیجاری تامین می شود.
ب : فعالیت های فوق برنامه غیرورزشی :
دراین بخش از فعالیت های اداره کل تربیت بدنی وفوق برنامه مواردزیر تعریف شده و پیگیری می شود:
امور مربوط به انجمن هاي علمي پژوهشي دانشنجويي :
دانشجویان رشته های مختلف می توانند حسب دستورالعمل مربوط اقدام به ایجاد انجمن های علمی پژوهشی دانشجویی نمایند. هدف کلی این انجمن ها ، ایجاد نشاط علمی و بالابردن سطح علمی دانشجویان است. دبیر شوراهای انجمن های علمی پژوهشی دانشگاه (متشکل از انجمن های علمی پژوهشی دانشکده ها که خود از انجمن های رشته تشکیل شده اند) عضو کمیته حمایت و نظارت برانجمن های مذکور است . هرطرح یا پیشنهادی که دراین کمیته تصویب شود مورد حمایت مالی این ادره کل نیز خواهدبود.
انتشارنشریات علمی ازسوی دانشجویان نیز درحیطه اختیارات انجمن های مذکوراست.
از مقالات دانشجویی که درکمیته حمایت و نظارت مورد تصویب قرارگیرند حمایت مالی می شود.
اعزام به اردوهای تخصصی علمی نیز به همان صورت خواهدبود. به طور کلی فعالیت های این انجمن ها بسیار متنوع است و دانشجویان می توانند با هماهنگی اساتید دروس و گروه درسی مربوط بسیاری از فعالیت های علمی را طراحی و اجراکنند (هرگونه نیاز به کمک های مالی دراین خصوص منوط به تصویب کمیته حمایت و نظارت است) .
ستاد عمره دانشجويي :
همه ساله و براساس سهميه هاي تخصيصي از سوي وزارت علوم ، تحقيقات و فناوري (براي گروه هاي غير پژشکي) و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پژشکي (برای دانشجویان گروه پزشکی) فراخوان عمومی صادر و پس از ثبت نام از دانشجویان متقاضی عمره ، فهرست اسامی اعضای اصلی اعزامی مشخص و در تابستان هرسال اعزام آنان به مکه مکرمه صورت می گیرد. (هزینه برعهده دانشجویان است . مبلغ 2000000 ریال وام به متقاضیان تخصیص داده می شود).درسال جاری 131 نفر از دانشجویان برای عمره مشرف خواهندشد.
طرح انتخاب دانشجوی نمونه کشوری :
براساس آیین نامه مصوب وزارت خانه های فوق الذکر این طرح با هداف شناسایی و انتخاب دانشجوي نمونه کشوري همه ساله دراین اداره کل اجرامی شود. تاکنون دانشگاه شاهد همواره جزو انتخاب شدگان بوده است .
این طرح همچنین برای دانشجویان شاهد به صورت خاص و تحت عنوان دانشجوی نمونه شاهد کشوری اجرا می شود.
درصورت تمایل دانشجویان جدیدالورود ، می توان کارگاه های توجیهی و آموزشی دراین خصوص برگزار کرد. دانشجویان نمونه کشوری از سال 1377 لغايت در جدول زیر نمایش داده شده است:
تعداد كل نمونه كشوري غير شاهد نمونه كشوري شاهد
39 نفر 18 نفر 21نفر
همايش دانشجويان جديدالورود :
درابتدای ورود دانشجویان به دانشگاه ، همایشی تحت عنوان همایش شاهدان مهر با هدف آشنایی دانشجویان جدیدالورود با دانشگاه ، باحضور رئیس بنیاد شهید و امورایثارگران ، و رئیس و مسئولان دانشگاه ، برگزار می شود. دراین همایش هدایایی نیز به رسم یادبود تقدیم دانشجویان می شود.
جشن دانش آموختگان دانشگاه :
همه ساله در پایان تحصیل دانشجویان ، جشنی تحت عنوان جشن دانش آموختگان با حضور سه نفر از اولیاء دانش آوخته ، باحضور رئیس و مسئولان دانشگاه برگزارمی شود. دراین جشن تندیسی به رسم یادبود به همه دانشجویان اهدا می شود و عکس های دس
ته جمعی یادگاری گرفته می شود.
سایت های رایانه :
از سوی این اداره کل ، درهمه خوابگاه های دانشجویی سایت رایانه و اینترنت راه اندازی و تحویل اداره کل خدمات دانشجویی (خوابگاه ها) شده است. برای ادامه کارهای مورد نیاز آن می بایستی از آن اداره کل ، اقدامات لازم را پیگیری نمایید. دکتر علي اصغر يزداني، معاون پرورشي و تربيت بدني وزارت آموزش و پرورش، چهار ماه بعد از شروع به کار خود، جداي از مصاحبه هاي کوتاه و جداگانه در حوزه مسئوليت خود، در سومين مصاحبه تفصيلي اش، خبر از تدوين الگوي جديد فعاليتهاي پرورشي مدارس مي دهد، که به اعتقاد وي، نوعي نوآوري در مديريت و برنامه ريزي فعاليتهاي پرورشي محسوب مي شود. يزداني اين الگو را همراستا با رويکرد وزير جديد آموزش و پرورش مي خواند که در نظر دارد با ارتقاي مديريت مدرسه، آن را به کانون فعاليتهاي فرهنگي در محله تبديل نمايد. او تاکيد دارد که در الگوي جديد مي توانيم به يکي از چشم اندازهاي سند تحول راهبردي آموزش و پرورش که نقش آفريني فعال فرهنگي مدارس در جامعه است، اميدوار باشيم. اين مصاحبه، همزمان با هفته تربيت اسلامي انجام شده است. شما را به خواندن اين مصاحبه دعوت مي کنيم؛سومين مصاحبه تفصيلي شما که همزمان با هفته تربيت اسلامي و روز امور تربيتي انجام مي شود، در حالي صورت مي گيرد که نزديک به شش ماه از آغاز طرح تحول بخشي در امور پرورشي مي گذرد. در طي اين مدت چه کارهايي صورت گرفته و چه دستاوردهايي داشته ايد؟
- اجازه بدهيد در ابتداي صحبت، هشتم اسفند روز امور تربيتي و تربيت اسلامي را هم به کليه همکاران خدوم و پرتلاش و دلسوزم در مدارس و هم به خانواده هاي محترم تبريک عرض کنم و ياد شهيدان رجايي و باهنر را که نهاد ارزشمند و مقدس امور تربيتي را بنيان گذاشتند، گرامي بدارم و علو درجاتشان را از خداوند متعال مسئلت نمايم. همان طور که در مصاحبه هاي قبلي اعلام کرده
ام، طرح تحول بخشي امور پرورشي، براي ارتقاء، بهبود و کيفيت بخشي امور پرورشي در وزارت آموزش و پرورش صورت مي گيرد. بر همين اساس، ما بررسيهاي کارشناسي خود را آغاز کرديم که در قدم نخست، به آسيب شناسي وضع موجود امور پرورشي در وزارت آموزش و پرورش پرداختيم. اولين نتايج آن را هم گزارش کرديم. به طوري که با تشکيل کارگروهي در وزارت آموزش و پرورش،
سند راهبردي معاونت پرورشي و تربيت بدني را مطابق با آسيب شناسيهايي که انجام داده بوديم، تدوين نموديم و متناسب با آن، طرح مدرسه زندگي را به عنوان يکي از خروجيها براي مهندسي مجدد مدارس، تدوين و ابلاغ کرديم که هم اکنون هم در تلاش هستيم تا آن را با استفاده از رهنمودهاي وزير آموزش و پرورش، به نسخه بالاتري ارتقاء بدهيم. در تدوين سند راهبردي هم تلاش کرديم تا رهنمودهاي مقام معظم رهبري را محور قراردهيم. ايشان در يکي از ديدارهاي خود با
معلمان، افق کار امور پرورشي را به طور صريح و با ذکر شاخصه ها روشن و تبيين فرمودند. همچنين به اين نکته نيز توجه نموديم که از گرايش سليقه اي در تدوين اسناد و شيوه نامه ها پرهيز کنيم و براي اين کار، تلاش کرديم تا از مفاهيم و راهکارهاي پذيرفته شده که با چارچوب تعليم و تربيت اسلامي مطابقت داشته و با جديدترين يافته ها همخواني دارند، استفاده کنيم و براي اين منظور، به اسناد فرادستي خود مانند سند ملي آموزش و پرورش نيز توجه کرده و به آنها نزديک شويم. قدم بعدي کار ما، بررسي وضعيت ساحتهاي مختلف تربيتي دانش آموزان بود. همان طور که در سند تحول راهبردي آموزش و پرورش، ساحتهاي مختلفي براي تربيت دانش آموزان در نظر گرفته شده است، ما نيز کوشش کرديم تا وضعيت امور پرورشي را به نسبت اين ساحتها مورد بررسي
قرار دهيم که نتيجه آن، تا کنون اين بوده است که ضمن آسيب شناسي موردي هر يک از اين ساحتها، به تدوين راهبردهاي پرورشي مربوط به آن سند و در مجموع تهيه پيش نويسهاي اوليه هر يک از آنها پرداختيم. در اين فاصله، ويژه نامه اي را هم با عنوان راهنماي تحول بخشي در امور پرورشي منتشر کرديم که هم اکنون هم بر روي وب سايت معاونت پرورشي و تربيت بدني قابل دريافت و مطالعه است و در آنجا کوشش کرديم تا سرفصلهاي مختلف بهبود و کيفيت بخشي امور پرورشي دانش آموزان را براي کارشناسان و نيز براي کارکنان مدارس، از جمله براي مربيان
پرورشي، تشريح کنيم. در قدم بعدي، سعي کرده ايم تا به اين سئوال پاسخ بدهيم که الگوي مناسب براي فعاليتهاي پرورشي مدارس چيست؟ اين سئوال در واقع نوعي بررسي مجدد فصل فعاليتهاي پرورشي آيين نامه مدارس است که سالهاست تغيير نکرده و نياز به روزآمد سازي و ارتقاء داشته است. اين کار همچنين زمينه تدوين نظامنامه اي براي فعاليتهاي پرورشي در مدارس بوده است. به اين ترتيب که الگوي مديريت و نظام ساماندهي فعاليتهاي پرورشي در مدارس را مشخص و تبيين کنيم. سرانجام، قدم بعدي ما، تدوين برنامه توسعه پنج ساله امور پرورشي وزارت آموزش و پرورش است که در تدوين آن، سعي بر اين بوده است که با در نظر گرفتن سيري که به آنها اشاره کردم، که شامل رصد و آسيب شناسي وضع موجود، ملاحظه مستندات، تدوين چارچوبها و راهبردها و طراحي نظامنامه پرورشي مدارس مي باشد، تدوين شود. همه اين اسناد، به شکل مجموعه اي انداموار طراحي شده اند که شامل سند راهبردي معاونت پرورشي و تربيت بدني، اسناد ساحتهاي تربيتي دانش آموزان، نظامنامه پرورشي مدارس و برنامه پنجساله امور
پرورشي وزارت آموزش و پرورش است. علاوه بر اين اقدامات نظري، در راستاي تکليف قانون احياء معاونت پرورشي و تربيت بدني به بررسي عملکرد واحدهاي ستادي و استاني وزارت آموزش و پرورش در زمينه فعاليتهاي پرورشي پرداختيم که به ياري خداوند، به زودي گزارش آن را به وزير آموزش و پرورش، تقديم خواهيم کرد.
اين دستاوردها، چه تاثير و کاربرد مشخصي براي مدارس دارند؟
- دستاوردهايي که از آن سخن گفتم، به طور کلي شامل دو دسته هستند؛ اول، دسته اي که جهت گيري آنها، ارتقاء امور پرورشي وزارت آموزش و پرورش است که هرچند خروجي آن در نهايت به سوي مدرسه خواهد بود اما بيشتر گرايش به ارتقاي کارآيي سازماني و تجميع و انسجام بخشي دروني و ستادي واحد هاي وزارت آموزش و پرورش دارد. برنامه پنج ساله توسعه امور پرورشي وزارت آموزش و پرورش، نمونه بارز اين دسته است که البته به سمت مدرسه هم جهت گيري دارد. دسته دوم هم شامل خروجيها و دستاوردهايي که به طور مستقيم، مدرسه را شامل مي شوند و کوشش آنها، ارتقاء و ساماندهي فعاليتهاي پرورشي در مدرسه است. نظامنامه فعاليتهاي پرورشي مدرسه، از اين دسته است. اگر اجازه بدهيد مي خواهم در مورد اين نظامنامه کمي بيشتر توضيح بدهم تا کاربست آن در مدرسه روشن و مشخص شود. ما در اين نظامنامه سعي کرديم به اين سوال پاسخ بدهيم که چگونه مي توان فعاليتهاي پرورشي در مدرسه را مديريت و برنامه ريزي کرد؟ براي پاسخ به اين سوال، چند موضوع بايد روشن مي شد. اينکه از چه الگوي نظري بايد استفاده شود؟ چه قالبهايي براي تعريف فعاليتها مناسبند؟ چگونه مي توان آنها را دسته بندي نمود؟ چه ارتباط اندامواري با برنامه هاي درسي دارند؟ نسبت آنها با فعاليتهاي فرهنگي رقيب چيست؟ نقش معلمان و ساير کارکنان مدرسه در اين فعاليتها چگونه قابل تعريف است و چگونه از ظرفيتهاي آنها استفاده مي شود؟ در پاسخ به اين سوالات، ما ضمن بازنگري در تعريف فعاليتهاي پرورشي و چارچوب آن، الگوي جديدي را هم به عنوان نظام فعاليتهاي پرورشي در
مدرسه طراحي کرديم. در اين تعريف، چارچوب و نظام جديد، به چند ويژگي و معيار مهم توجه کرده ايم که برخي از آن ها عبارتند از؛ شاد و با نشاط بودن فعاليتهاي پرورشي، رقابت پذيري فعاليتهاي پرورشي، خلاقيت و نوآوري در روشها، نقش آفريني فعال در فرهنگ عمومي و... مطابق با همين ويژگيها، ما فعاليتهاي پرورشي را به يازده دسته تقسيم کرده ايم که فهرست آنها عبارتند از1 - ديني و قرآني2 - آموزشي، تربيتي3 - ترويج و فرهنگ سازي4 -خدمات اجتماعي، مشاوره و مددکاري5 - مراقبتهاي بهداشتي و مداخله هاي پيشگيرانه6 - فعاليتهاي ورزشي و تربيت بدني7 -
استعداديابي، توانمند سازي و رشد8 - غني سازي پرورشي9 - آموزشي، سرگرمي10 - زيباشناختي و با نشاط سازي11 - فعاليتها و همياريهاي دانش آموزي. اين دسته بندي، به همراه اصول، ويژگيها و چارچوبهايي که به آنها اشاره کردم، پس از نهايي شدن، مبناي دسته بندي و مديريت فعاليتهاي پرورشي در مدارس مي تواند باشد که هم به دغدغه تعميم فعاليتهاي پرورشي توجه دارد و هم نوعي تنوع پذيري در قالب را در خود دارد. ضمن اينکه به تخصصي شدن فعااليتهاي پرورشي و ارتقاء جايگاه آن در مدارس کمک مي کند.
الگويي که از آن سخن مي گوييد چه تفاوتي با الگوي فعلي دارد؟
- همان طور که مي دانيد، درالگوي فعلي که اکنون در مدارس اجرا مي شود، فعاليتهاي پرورشي، مطابق با آيين نامه، به دو دسته تقسيم مي شوند؛ فعاليتهاي رسمي و فعاليتهاي فوق برنامه. اين دسته بندي موجب سوء تفاهمهاي زيادي حتي براي مديران و معلمان و مربيان مدارس شده است. به اين معنا که گويا فعاليتهاي پرورشي، فعاليتهاي غيررسمي و فوق برنامه اي هستند که ضرورت و اولويت چنداني ندارند و اگر لازم بود اجرا مي شوند و اگر وقت نبود ضرورتي ندارند و حتي مي توان از اين وقت براي فعاليتهاي ديگر آموزشي استفاده کرد. به همين دليل، فعاليتهاي پرورشي ممکن است در مدارس، عملا به ساعت خاص پرورشي محدود شوند و يا از بازدهي مناسب برخوردار نباشند. در حالي که در الگوي جديد، که به اميد خداوند متعال، تلاش مي کنيم تا پس از نهايي
شدن، آن را هرچه زودتر در مدارس اجرايي کنيم، اين دسته بندي کنار گذاشته مي شود. به عنوان مثال، ما فعاليتهاي فوق برنامه و مکملها را در دسته اي به نام «غني سازي پرورشي» قرار داده ايم و براي آن تعريف مشخصي هم نوشته ايم تا اين دسته از فعاليتها که ظرفيت بالايي هم دارند، کارکرد و اثربخشي درست خود را داشته باشند.
اين الگو، در زمينه تربيت اسلامي چه کاربردهايي دارد؟
ما در کنار الگوهاي رايج مربوط به تربيت اسلامي که اکنون در قالب سرفصلهاي درسي و يا برنامه
هاي پرورشي در مدارس اجرا مي شود، در نظر داريم تا رويکردهاي ترويج را جدي بگيريم. همچنين، همان طور که مي دانيد انواع سبکهاي زندگي غربي که اغلب آنها، هيچ سنخيت و تناسبي با فرهنگ و آيين ما ندارد، در قالبهاي متنوع و جذابي چون فيلم و سرگرمي به نوجوانان و جوانان ما نشان داده مي شود و براي آنها تصويرسازي مي شود. از طرف ديگر، همان طور که مي دانيد، يکي از موضوعاتي که در طي سالهاي گذشته در کشور ما هم مورد اقبال قرار گرفته است، آموزش مهارتهاي زندگي است که حالا ديگر به يک چارچوب شناخته شده تبديل شده است و مردم هم به خوبي با آن آشنا هستند. اين در حالي است که ما منابع ديني و فرهنگي زيادي داريم که همه آنها، مجموعه اي از درسها و آداب زندگي را به ما مي آموزند. اين را هم در سيره اهل بيت (ع) و هم در ادبيات فارسي مانند حکايتهاي سعدي مي توانيم مثال بزنيم. در چنين فضايي، ما اين سوال را از خودمان پرسيده ايم که در کنار الگوهاي رايج تربيت اسلامي، چه قالبها و الگوهاي جديدي را مي توان به کار گرفت؟ همان طور که اشاره کردم، در الگوي جديد، ضمن استفاده از قالبهاي متنوع يازده گانه، از مجموع ارزيابيهاي صورت گرفته، ما الگوي ترويج را مورد توجه ويژه اي قرار مي دهيم. به عنوان مثال، ضمن تدوين بسته هاي فرهنگي، تربيتي در زمينه آداب زندگي، از قالبهايي چون فيلم، انيميشن، بازي و سرگرمي براي اين منظور استفاده خواهيم کرد. دغدغه ما اين است که آنچه به
عنوان خدمت پرورشي به دانش آموزان عرضه مي کنيم، بايد قابليت رقابت با خدمات فرهنگي رقيب را داشته باشد و اين در حوزه پر اهميتي مثل تربيت اسلامي، از اهميت ويژه اي برخوردار است.
پس مي توان گفت که اين الگوي جديد، نوعي تحرک و نشاط در فعاليتهاي پرورشي مدارس ايجاد مي کند؛
- همين طور است. اين دغدغه اصلي ماست.کوشش ما اين است که فعاليتهاي پرورشي متنوع شوند و از همين طريق، مربيان پرورشي بتوانند از طيف متنوعي از زيرساختها و قالبها براي مديريت
و برنامه ريزي امور پرورشي در مدرسه استفاده کنند. بازکردن دسته بنديها و خارج شدن از انحصار فعاليتهاي رسمي و غير رسمي هم به همين منظور است. در مجموع، الگوي جديد فعاليتهاي پرورشي، در کنار ارتقاء مديريتي مدرسه و جلب مشارکت محلي، مدارس ما را از نظر پرورشي، به ظرفيت گسترده اي از فعاليتها، بازيها، سرگرميها، جشنواره ها، توليدات فرهنگي، هنري و زيرساختهاي پرورشي تبديل مي کند و اين همان تحقق يکي از چشم اندازهاي تصريح شده در سند تحول راهبردي آموزش و پرورش است.
آيا در نظام جديد فعاليتهاي پرورشي، نحوه برنامه ريزي سازمانها و مناطق هم تغيير مي کند؟
- بله. در سازمانها و مناطق هم همين تغيير ايجاد مي شود. اين الگو براي آنها هم صادق است. ضمن اينکه در سازمانها و مناطق، قدم ديگري هم بايد برداشته شود، و آن، اينکه مناطق و
سازمانها هم بايد نقش فراگيري در فعاليتهاي فرهنگي حوزه خود داشته باشند. معاونت پرورشي و تربيت بدني، بر اين نکته تاکيد ويژه اي دارد که فعاليتهاي پرورشي در استانها و مناطق، بايد با استناد به جدول برنامه هاي سالانه و متناسب با اولويتها باشد و از هرگونه گرايش و اولويت دهي سليقه اي در اين زمينه پرهيز شود.
در سطح کلان چه تدبيري انديشيده ايد؟ آيا همه اين اسنادي که به آنها اشاره کرده ايد، زمينه يک طرح توسعه اي در حوزه امور پرورشي را به وجود آورده اند؟
- همان طور که در ابتداي صحبتها اشاره کردم، از مجموع برررسيهاي صورت گرفته، ما راهبردهايي را مشخص کرده ايم و متناسب با آن راهبردها، برنامه هاي جداگانه اي را در قالب برنامه پنج ساله توسعه امور پرورشي احصاء کرده ايم. در تدوين اين برنامه ها که نوعي تکليف براي کليه بخشهاي وزارت آموزش و پرورش محسوب مي شود، به انسجام بخشي ظرفيتهاي موجود و جهت دهي آنها به سمت تحقق ماموريتهاي پرورشي مشترک وزارت آموزش و پرورش توجه کرده ايم. ارزيابي ما اين است که اگر همين ظرفيتهاي فعلي در بخشهاي مختلف آموزش و پرورش، با همديگر و در ظرف مشخصي تجميع شوند، رشد قابل ملاحظه اي در زمينه فعاليتهاي پرورشي خواهيم داشت.
اقدامات بعدي شما چه خواهد بود؟ در واقع در فاز بعدي، ما چه گزارشي مي توانيم از شما دريافت کنيم و به طور مشخص، اين اقدامات چه پيامدهاي عملي به همراه دارد؟
- در اولين قدم، در گردهمايي معاونين پرورشي و تربيت بدني سراسر کشور، به طور خاص الگوي جديد فعاليتهاي پرورشي را به بحث و تبادل نظر خواهيم گذاشت و ضمن تشريح الگو، نظرات همکارانمان را دريافت نموده و کارمان را اصلاح و تقويت مي کنيم. در قدم بعدي، تلاش مي کنيم تا اسنادمان را با صاحب نظران و کارشناسان مختلف به بحث بگذاريم تا پس از اصلاح، آن را به شوراي معاونين وزارت آموزش و پروش و شوراي عالي آموزش و پرورش تقديم کنيم. با کارهايي که در ماههاي گذشته صورت گرفته است، همه کوشش ما اين است که در شش ماه آينده، خود را براي نهايي و اجرايي کردن اسناد و الگوهاي جديد فعاليتهاي پرورشي در مدارس، در سال تحصيلي90
-89 آماده کنيم و فرصت تابستان پيش رو کمک مي کند تا کارگاههاي آموزشي لازم براي اين منظور را براي معاونين پرورشي و تربيت بدني سازمانها و مناطق آموزش و پرورش برگزار کنيم و آنها را براي اجراي مدل جديد امور پرورشي در مدارس آماد کنيم. ضمن اينکه به مردم عزيز کشورمان هم نويد اين را مي دهم که با تدابير وزير آموزش و پرورش، اقدامات گسترده اي براي کمک به امور
پرورشي آغاز شده است که از جمله آنها اختصاص نمازخانه و سالن ورزشي براي همه مدارس و اختصاص سهميه براي جذب مربيان تربيت بدني و مشاوران مدارس است.
در پايان چه توصيه اي به مربيان پرورشي داريد؟ به نظر شما شاخصه هاي يک مربي پرورشي موفق چيست؟
