بخشی از مقاله
جنگلهای ارسباران
جنگل شناسي
واژه جنگلشناسي در حيطه علوم جنگل مفهومي چند جانبه داره . در واقع اين واژه به عنوان معادلي فارسي براي چند مفهوم علمي قرار گرفته است . در يك تقسيم بندي كلي دو مبحث در تعريف اين واژه قرار مي گيرند ؛ يكي مفهوم ظاهري اين واژه يعني همان شناخت يا logy- و ديگري پرورش يا culture . در مبحث اول به سيستم جنگل ، پديده هاي آن ، فرايندهاي زيستي و غير زيستي ، موجودات آن و... پرداخته مي شود و در مبحث پرورش ، چگونگي دخالت انسان در
فرايندهاي زيستي جنگل براي دستيابي به اهدافش مورد نظر است . جنگلشناسي در اين مفهوم معادل واژه لاتين silviculture قرار گرفته كه فكر مي كنم اصطلاح ”پرورش جنگل” مناسب تر باشد . علم سيلويكالچر شامل يكسري عمليات در مراحل مختلف سني درختان جنگل چه در جنگلهاي طبيعي كه تحت طرح قرارگرفته اند و چه در جنگلكاريها ، فنون و پروسه هاي مختلف برداشت علمي درخت از جنگل ( گفتم علمي نگفتم صحيح ) و روشها و فنون تبديل جنگل ( مثلا جنگل مخروبه و رو به انزوال به جنگل مولد ) مي باشد . سالها علم سيلويكالچر مسيري رو طي كرد كه منجر به تخريب كيفي بسياري از جنگلها شد ، چند ساليست كه بسياري از جنگل شناسان و جنگلداران به اشتباه خود پي برده اند و سعي دارند اين علم را با پيرو
ي از طبيعت در مسير صحيح قرار دهند . نمي دونم ؛ شايد هم يه مد جديد باشه !
و اما جنگلشناسي در مفهوم شناخت جنگل ؛ اين مبحث در واقع همون سير و سياحت در دنياي جنگله . دونستن و آموختن از دنياي پيچيده جنگل . از شناخت و تقسيم بندي جنگلها در سطوح مختلف جهاني ، منطقه اي ، كشوري و ... و يا بطور جزئي تر تقسيم بندي جوامع مختلف گياهي و خرد اقليمها ( ميكرو كليما ) تا بررسي زندگي يك درخت يا يك حشره . اگه نوشته هاي من رو
دنبال كرده باشيد متوجه مي شيد كه نوشته جنگلهاي زربين ، جنگلهاي هيركاني ، جنگلهاي بلوط غرب ( جنگلهاي زاگرس ) ، ارس و ... در اين حيطه قرار مي گيرند . جنگلشناسي در مفهوم اخير در ارتباط تنگاتنگ و يا شايد در بردارنده اكولوژي جنگل ، خاكشناسي جنگل ، اقليم شناسي جنگل ، جامعه شناسي گياهي ، درخت شناسي و گياه شناسي است . جنگل های ارسباران نیازمند توجه بیشتر است
دكتر عزیز جوانشیر در این گفت و گو گفت : بر اساس اعلام یونسكو، جنگل های ارسباران در زمره 15 منطقه غنی جهان از نظر تنوع ژن های گیاهی و جانوری است.
وی خطاب به سازمان های دولتی مسوول وتشكل های مردم نهاد هشدار داد: مبادا این تنوع ژنتیكی در اثر كم توجهی یا بی توجهی ، از بین برود.
وی از شناسنامه دار كردن گونه های گیاهی وجانوری موجود درجنگل های ارسباران و برنامه ریزی برای حفاظت از آنها به عنوان راهكاری مناسب در راستای صیانت از تنوع ژنی جنگل های ارسباران یاد كرد.
جوانشیر،با تشریح جاذبه های طبیعی جنگل های ارسباران،خواستار برنامه ریزی برای ترویج فرهنگ گردشگری طبیعت (اكوتوریسم ) در این منطقه زیبا و دیدنی شد.
وی اضافه كرد: تحقق این مهم در كنار ایجاد بسترهای آشنایی مردم با فرهنگ حفاظت از محیط زیست ، می تواند،به مشاركت آنان در ارتقای سطح كیفی جنگل های ارسباران و تكثیر راحت گونه های گیاهی و جانوری آن منجر شود.
وی همچنین خواستار مشاركت دادن جنگل نشینان در طرح حفاظت از محیط زیست جنگل های ارسباران شد و افزود: این عمل ضمن افزایش درآمد آنان از وارد آمدن خسارات به این ثروت طبیعی در اثر قطع درختان برای استفاده به عنوان سوخت، جلوگیری می كند.
جنگل های ارسباران با 164 هزار هكتار وسعت در محدوده كوه های قره داغ و رودخانه ارس قرار گرفته است. ارسباران منطقه وسیعی است كه دارای 900 هزار هكتار وسعت بوده و از دو بخش ارسباران شمالی و جنوبی تشكیل می شود.
جنگل های ارسباران یك منطقه حفاظتی است و یونسكو ( سازمان علمی فرهنگی ملل متحد) آن را به عنوان منطقه ای حفاظتی و ذخیره گاه "بیوسفر" ( ژنتیكی ) در كره زمین مطرح كرده است.
كارشناسان در بخش جنگل شناسی ایران در سالهای اخیر جنگلهای ارسباران را به دلیل داشتن 785 گونه گیاهی و 170 گونه درختی، شامل 42 تیپ مرتعی و 143 واحد جنگلی، در زمره یكی از مناطق با ارزش ژنتیكی جهان شناخته و به جهت برخی ویژگی های خاص یك منطقه رویشی مستقل، با نام منطقه جنگلی ارسباران معرفی كرده اند كه یكی از مناطق پنجگانه رویشی ایران، محسوب می شود.
جنگل های ارسباران از نظرجغرافیایی به اتفاق جنگل های خزری در زمره منطقه "هیركانی" قرار می گیرد و شباهت زیادی به جنگل های خزری و جنگل های كناره دریای سیاه دارد با این تفاوت كه به جای درختان راش و توسكای جنگل های شمال كشور و درختان كاج حاشیه دریای سیاه، درختان بلوط و ممرز در جنگل های ارسباران روییده است.
منطقه ارسباران با طبیعت زیبا و چشم اندازهای دلنشین و وجود اماكن و ابنیه تاریخی مختلف، توان بالقوه بالایی برای جذب گردشگر نیز دارد.
گیاهان دارویی موجود در این منطقه با ارزش قابل توجه، به عنوان یكی دیگر از محورهای توسعه منطقه می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد.
ایرنا
بر
ارسباران
نمایی از جنگل ارسباران.
اَرَسباران یک ناحیه کوهستانی است که در شمال استان آذربایجان شرقی و جنوب رودخانه ارس واقع شده‌است.
ابن ناحیه سرزمین پهناوری است که از شمال به رود ارس و از مشرق به مشکین شهر و مغان و از جنوب به سراب و اوجان و از مغرب به مرند و تبریز محدود است و شهرستان اهر را در بر می‌گیرد.
نام
ارسباران عنوان جدیدی است و درگذشته به آن ناحیه «قره‌داغ» یا «قراجه‌داغ» می‌گفتند. ساکنان دشت مغان و اطراف مشکین‌شهر هنوز هم این لفظ را بکار می‌برند.
تاریخ
ارسباران از عرصه‌های مهم جنگ‌های ایران وروس بوده‌است. بخش مهمی از تدارکات و افراد قشون ایران از این نواحی تامین می‌شده‌است. عطاالله خان (آتاخان) ایلخان شاهسون در جنگ مذکور سالیان دراز دررکاب عباس میرزای ولیعهد، قره‌داغ را به مرکز مقاومت با روس‌ها تبدیل کرده بود.
رحیم‌خان چلبیانلو (از مستبدین) و ستارخان و باقرخان از چهره‌های سرشناس در انقلاب مشروطیت از مردم این ناحیه بوده‌اند. رحیم‌خان در همین ناحیه از یپرم‌خان شکست خورد.
جنگل ارسباران
در بیشتر نقاط غربی و شمالی در اطراف دهات وایقان، وینق، آئینه‌لو، حسن‌آباد و دیزمار جنگلهای کم‌نظیری وجود دارد که به جنگل ارسبارانی مشهور میباشد. حیات وحش متنوع و گونه‌های گیاهی این منطقه از گونه‌های کمیاب است. میوه جنگلی قره‌قات نیز در جنگلهای ارسباران به وفور یافت می‌شود.
اينجا ارسباران است، منطقه اي درشمال غربي کشور و درشمالي‌ترين قسمت استان آذربايجان شرقي که ازکرانه رود ارس درمرزايران و كشور آذربايجان آغاز شده و 925 هزار هکتارعرصه را درشهرستان هاي کليبر، اهر، جلفا، ورزقان و مرند وقسمت کوچکي از استان اردبيل به خود اختصاص داده است.
جنگلهاي ارسباران ازانبوه ترين مناطق جنگلي محسوب مي شوند، به گونه اي که ورود به آنها برخلاف جنگلهاي شمالي کشوربه آساني امکانپذير نيست.
ازآنجايي كه ارتفاع اين حوزه از130مترتا ارتفاع بيشتراز3 هزارمترازسطح رود ارس ادامه مي يابد، گونه هاي بلوط (سفيد و سياه) کنارممرز به عنوان مقاوم ترين گونه ها نسبت به شرايط سخت وسرد آب و هوايي، جلوه سبز و درخشنده اي به دامنه هاي پرشيب اين جنگلها بخشيده است.
بي دليل نيست که ارسباران از سال 1976 به عنوان يکي از اندوختگاه‌هاي زيست سپهر يونسکو
، مورد حمايت جهاني قرارگرفت وازحدود 30 سال پيش به عنوان مناطق شکار ممنوع و حفاظت شده مورد توجه بوده است. با اين حال جاي بسي تاسف است اگرحفظ واحياي اين منابع ارزشمند طبيعي که مايه قدرت و فخرسرزمين ما هستند همچون ساليان گذشته مورد بي توجهي قرار بگيرد.
جنگلي كه مسكن خروس سياه پرنده
مکان : کلیبر مکیددی
چهره تنك و بيمار گونه جنگلها كه در غالب نقاط به چشم مي خورد . درختاني كه در اثر قطع متوالي بصورت درختچ
جنلگهای شمال
• از کوههای ارسباران و آستارا شروع شده و به جنگلهای خشک مشرق منتهی می‌شود. این جنگلها دامنه شمالی سلسله جبال البرز را می‌پوشانند. آستارا که مبدا جنگلهای مرز محسوب می‌شود. دارای آب و هوای خیلی مرطوب و معتدل میباشد. مقدار بارندگی در این منطقه در سال به یک متر بالغ می‌شود. آب و هوای نقاطی که دور از دریای شمال واقع هستند از قبیل کوهستانهای آذربایجان و نواحی شرقی گرگان دارای آب و هوای خشک‌تری است.
پخش و انتشار درختان جنگلی نیز به علت اختلاف آب و هوای و اختلاف بارندگی سالیانه ، در نواحی مختلف متغیر میباشد. درختان جنگلی نیز در صورت تغییر ارتفاع نقاط تغییر می‌یابد. درختانی که در نقاط ساحلی آستارا و تالش وجود دارند در سواحل مازندران وسایر نقاط و کرانه‌های دریای شمال دیده نمی‌شوند.
شناسایی دو گونه جدید زاغ در ارسباران/قره داغ
دو گونه جدید از پرندگان زاغ ، برای اولین بار در کشور در منطقه حفاظت شده ارسباران (قره داغ ) شناسایی شد .
منصور صفرزاده مسئول روابط عمومی اداره کل محیطزیست آذر بایجان شرقی ضمن اعلام این مطالب گفت : یکی از این
پرندگان (( زاغی بیان )) به طول ۳۳ سانتی متر است که ماگ پیه آزوروینقد (1) نام دارد و دارای دو جمعیت اروپائی و
آسیایی جدا از هم هستند .
جمعيت اروپايي اين پرنده در نواحي پرتغال و اسپانيا و نوع آسيايي آن در ژاپن و مغولستان و كره پراكنده هستند. صفرزاده
