مقاله در مورد سفال شوش

بخشی از مقاله

مقدمه:
انسان برای زندگی نیازمند به غذاست،که از راه کشاورزی بدست می آید.خاک حاصلخیز و آب از ضرورتهای اولیه کشاورزی است. یکی از حاصلخیز ترین دشتهای جهان، دشت خوزستان است. رودهای پر آبی که در این استان در جریان هستند موقعیت مناسبی برای کشاورزی و تهیه غذا از این خاک حاصلخیز فراهم نموده است.در نتیجه خوزستان مکان مناسبی است برای اسکان.بدین سان این استان از هزاران سال قبل به عنوان محل سکونت انسانها انتخاب شده است.

سکونت و یکجا نشینی باعث پیدایش روستاها و شهرها می گردد. پیدایش شهرها و روستاها نیز بشر یت را محتاج امنیت و قانون گرایی می کند. اجرای قانون و امنیت نیز باعث پیشرفت ساکنان شهرها می گردد.این اتفاق در حدود شش هزار سال پیش در جنوب غربی کشور پر افتخار ایران روی داد. شهری بنیان گذاری شد به نام شوش، شهری که قرن ها پایتخت مقتدر ترین حکومت های مشرق زمین بوده.مکانی که از آن به نام بهشت باستان شناسان نام برده شده است. لوح حموابی که از آن به عنوان اولین قانون مدون کشف یاد شده است در شوش کشف شد. برخی معتقدند که این لوح غنیمت جنگی بوده است ولی گیرشمن احتمال زیاد می دهد که این قوانین در شوش اجرا می شده است. مردمان کشور پرشکوه باستانی ایران بی شک ،نقش بسزایی در

پیشرفت تمدن بشری داشته اند .تا چندی پیش باستان شناسان در این باور بودند که نخستین شهرها و تمدن ها ی این کره خاکی در دجله و فرات بنیان گذاشته شده است ولی با یک کشف شهر باستانی نزدیک جیرفت برخی به این نتیجه رسیده اند که این شهر ها از شهرهای بین النهرین کهن تر هستند.برگی دیگر از کتاب سنگین اسناد برتری این سرزمین افسانه ای نسبت به سایر کشورها . ابن مقفع گفته است نخستین بنایی که پس از طوفان نوح ساخته شده است حصار شهر شوش بود .تپه شوش یکی از غنی ترین تپه های کوهستانی این کره خاکی است.آثار به دست آمده از تپه هاتی اطراف آن به حدود 8000 هزار سال قبل بر می گردد.

شوش در ادوار تاریخ
نام شوش چندین قرن از صفحه گیتی محو شد تا آنکه داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی به سال 521ق م.ضمن مسافرت به بابل از این محل عبور کرد و شهریجدید را بنیان نهاد و در آن قصرها و عمارات زیادی ساخت وآنگاه دستور داد تا برج و باروی این شهر را با دیوارهای قطور بلندی بسازند و در پای دیوار خندقی عمیق حفر کردند تا آب رودخانه شائور از آن بگذرد.شوش پایتخت جهان که آن روز با چهار رود خانه به دریا متصل می شد بدین صورت مقر شاهان، شاهزادگان، سفرا، هنرمندان و دیگر دانشمندانی شد که به آنجا می آمدند. آنچه مسلم است شوش در ان زمان از هر حیث مرکزیت داشته است و به همین جهت در زمان هخامنشیان این شهر از نظر سیاسی و اقتصادی از سه پایتخت دیگر ان روز یعنی اکباتان و تخت جمشید و بابل به مراتب با اهمیت تر بوده است.زیرا شهر شوش به واسطه چهار رودخانه کرخه ،شائور،آبدیز و کارون در زمان قدیم به دریای آزاد متصل می شده است.

وجه تسمیه شهر شوش
در خط عیلامی نام شوش پایتخت عیلام به صورت هزاروش نگاشته می شد یعنی ان را به زبان سومری می نوشتند و به زبان عیلامی می خواندندو این روش عینا در زبان اکدی هم بود در اکدی هم نام شوش را به سومری می نوشتند و به زبان خود آن را می خواندند. صورت هزاروش نام شوش در عیلامی (موش ران)است که جز نخست آن به معنی باغ و جز دوم آن به معنای سدر(کنار) می باشد و روی هم به معنی کنارستان یا باغ سدر است این واژه مرکب که در اکدی و عیلامی "شوشن"می خواندند یعنی شهر شوش.برخی گفته اند که به باور بعضی از دانشمندان شوش به معنای سوسن بوده است چون این این ناحیه پر از سوسن های زیبا است و شاید به

همین مناسبت نام این شهر را شوشن یعنی سوسن انتخاب کرده اند.شوش در سنگ نبشته داریوش "خوجه"آمده هرودت ان را سوزیانا و استرابون "الامیس"عیلام میخواند و آن ایالتی بود شامل عیلام قدیم و کشور کاسیها که شامل خوزستان و لرستان امروز می شده است.

قدمت و عظمت شوش
شوش در تاریخ عمر طولانی خود دارای دو عصر طلایی بوده است.دوره عظمت پادشاهان عیلام در زمان "شیلخاک اینشوشیناک"که در این عصر خوزستان کشوری قوی و شوش شهری آباد و مجلل و با ساختمانها و قصرهای سلطنتی و غنایم پر بها بوده است. این دوره در سال645ق.م.بدست آشور بانیپال خاتمه یافتدوره دوم عصرشاهنشاهان هخامنشی است که داریوش بزرگ شوش را تجدید بنا نمود و قصرها و عمارات بسیار عالی و زیبا درآن برپا کرد مانند قصر معروف آپادانا و این شهر را یکی از پایتختهای شاهنشاهی هخامنشی قرار داد و شاهراه تاریخی شوش به سارد را احداث نمود که به واسطه ی آن این شهر که مرکز سیاست جهان بود مرکز تجارت شرق و غرب نیز گردید.

نگاهی به تاریخ شوش پیش از اسلام
ایلامیان،مادها،هخامنشیان،سلوکیان،اشکانیان و ساسانیان سلسله هایی بودند که تا قبل از اسلام در ایران حکومت می کردند.بطور مستند می توان ادعا کرد حکومت ایلام از حدود 2600 سال پیش ادامه داشت. پس از تثبیت حکومت ایلام،شهر شوش به پایتختی این حکومت رسید.ایلامیان چند سلسله بودند که هر کدام چند قرن حکومت کردند.قلمرو حکومت ایلام از خوزستان تا اصفهان بود. حکومت ایلام در حدود 2640 سال پیش بدست آشور بانی پال پادشاه خونریز بابل ساقط شده.در حدود 30 سال بعد دیاکو پادشاه ماد،پایتخت دولت آشور را تصرف کرده و قلمرو حکومت آشور بین ایران و بابل تقسیم شد. همزمان با اواخر دولت ایلامیان،مادها در شمال غربی ایران حکومت می کردند.در حدود 1600 سال پیش استان فارس نیز در قلمرو مادها قرار داشت و فرمانرویان پارسی زیر نظر مادها حکومت می کردند.تا اینکه در حدود 2550 سال پیش کورش هخامنشی، که در قران از آن به نام ذوالقرنین یاد شده با متحد کردن مادها و پارسها دولت هخامنشی را بنیان گذاشت.سپس بابل را که بر علیه او سر به شورش برداشته بود با آرامی تسخیر کرد و به قلمرو حکومت خود افزود. او در بابل فرمانی صادر کر د که به عنوان نخستین فرمان جهانی حقوق بشر از آن یاد می شود.

بخشی از نخستین فرمان جهانی حقوق بشر (نمونه ای از اولین سفال کاری ماندگار)
منم کورش،شاه جهان،شاه بزرگ، شاه دادگر، پسر کمبوجیه .آنگاه که بدون جنگ و مبارزه وارد بابل شدم همه مردم گامهای مرا با شادمانی پذیرفتند،ارتش بزرگ من به آرامی وارد بابل شد .نگذاشتم رنج و آزاری به مردم این شهر و این سرزمین وارد شود . من برای صلح کوشیدم. من برده داری را برانداختم،به بدبختی های آنان پایان بخشیدم.فرمان دادم که همه مردم در پرستش خدای خود آزاد باشند.من همه شهرهایی که ویران شده بود از نو ساختم.فرمان دادم تا همه نیایشگاه هایی که بسته شده بود بگشایند.همه خدایان این نیایشگاه ها را به جای خود باز گردانم. همه

مردم که پراکنده و آواره شده بودندبه جایگاه های خود بر گردانم و خانه های ویران آنان را آباد کردم.من برای همه مردم جامعه های آرام ساختم و صلح و آرامش را به آنها اعطا کردم.
شوش در تاریخ خود دارای دو عصر طلایی بوده:دوره عظمت پادشاهان ایلام در زمان شیلهلاک اینشو شیناک و دوره پادشاهان هخامنشی،این شهر علاوه بر اینکه مرکز سیاست بخش قابل توجهی از کره زمین بوده به مرکز تجارت شرق و غرب نیز تبدیل گردید.
شهر قدیم شوش پایتخت عیلام در دشت حاصلخیز خوزستان که امتداد جلگه بین النهرین در ایران است قرارگرفته.از ادوار باستانی تا اوایل اسلام شوش همیشه محل سکونت بوده است.
با حفریات باستان شناسی در این مکان سلسله شهرهایی اززیر خاک بیرون آمده اندکه بیشتر آنها نقش مهمی در تاریخ تکامل هنر آسیای غربی داشته اند.محل باستانی شوش امروز به صورت تپه عظیم و وسیعی نمایان است که حفریات باستانشناسی گودالهای عمیقی در آن به وجود آورده اند و چهار بخش متمایزرا شامل میشود:آکروپل-شهرشاهی-آپادانا-شهرکارگران .

شوش کهنترین شهر جهان حدود 6000سال پیش از میلادبه عنوان کانون مذهبی ساکنان دشت اطراف بنیاد نهاده شد.نخستین کسی که ویرانه های شوش باستان را بازشناخت
بنجامین بن جناح خاخام کلیمی بود که بین سالهای 1163و1173میلادی برای بررسی وضعیت کلیمیان در ایران به سر می برد.وی هنگام زیارت دانیال نبی(ع)از تپه های باستانی شوش نیز دیدن کرد.شهر شوش در طول تاریخ بارها مورد هجوم قرار گرفت . اولین بار آشور بانی پال امپراتور آشور آن را تخریب و سپس به دست اسکندر غارت شد. در دوران جنگ تحمیلی عراق نیز این شهر در طی عملیات فتح المبین

دلیرانه دست دشمن را از حریم مقدس این خاک کوتاه و ایستادگی خود را تکرار کرد.
شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته است، یکی تمدن جلگه میانرودان ودیگری تمدن خود فلات ایران. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته است.
نبرد خونین آشور بانیپال بر ضد شوش در این نقش برجسته ثبت گردیده است، که غارت شهر شوش را در 647 پیش از میلاد نشان می‌دهد. در اینجا آتش از شهر زبانه میکشد، در حالی که سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون می‌کنند و غنایم را به خارج از شهر حمل می‌کنند.
شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را باز یافته وچهار راه شرق وغرب گردید. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و به ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.

عیلامی ها اولین قومی هستند که شوش را رونق بخشیدند . در دوران تسلط این قوم شوش آن چنان اعتباری یافت که به پایتختی برگزیده شد . شوش پس از تسلط هخامنشیان نیز عظمت خود را حفظ نمود و داریوش هخامنشی آن را به عنوان پایتخت زمستانی برگزید وتا اوایل تسلط مسلمانان عرب همچنان رونق داشت . در زمان ساسانیان شوش پایتخت زمستانی بود . از سده دوم تا هفتم-ق نیز دوباره رونقی نصیب این شهر گشت ، ولی با حمله مغولان عظمت وشکوه آن از میان رفت . از سال 1349 میلادی باستان شناسان به کاوش در ویرانه های شوش پرداختند وآثار نفیسی از شهر خاموش ومتروک شوش بدست آوردند . قلعه معروف شوش در سال 1898 توسط مورگان بر فراز تپه آکروپل بنا گردیده است.
ايلامی ها
در ابتداي تاريخ بشر که انسان متمدن با اختراع ذوب فلز و خط به پيشرفت چشمگيري دست يافته بود منطقه بين النهرين جايگاه ويژه اي داشت. سه تمدن مشهور در اين قسمت در جوار يکديگر مي زيستند:آشوري ها ، ايلامي ها و بابلي ها . شوش پايتخت ايلام از موقعيت ممتازي برخوردار بود. ايلام در واقع تلفظ آشوري سرزمين هل تم تي به زبان ايلامي است و هل تم تي به معناي سرزمين خدايان است.دلايل اصلي پيشرفت ايلامي ها و پايتخت آنان شوش از حدود 6000 سال پيش به اين شرح است: 1- دلايل ژنتيکي مبتني بر هوش ذاتي 2- دلايل اقليمي و مناسب بودن جلگه خوزستان براي کشاورزي و دامپروري 3- رقابت با تمدنهاي مجاور خصوصا" تمدنهاي بين النهرين.
به اين ترتيب ايلامي ها توانستند براي هزاران سال در پايتخت خود شوش قدمهاي بسيار موثري براي پيشرفت خود و تمدن بشر بردارند، به طوريکه پيشرفت خط، معماري، ذوب فلزات و شيشه و هنر پيکر تراشي همگي مديون مردمان ايلام است. گستره سرزمين ايلام گاهي بسيار وسيع بوده است به طوريکه گاهي تمامي تمدن هاي بزرگ اطراف خود را مطيع خويش مي ساختند و تمدن آنها تا مرزهاي مصر گسترش مي يافت. در آن هنگام شوش علاوه بر پايتخت بودن يک شهر

مذهبي و کانون عبادي تمام عيار محسوب مي شد.آثاري که از شوش، هفت تپه، چغازنبيل و ايذه به دست آمده است حقايق زيادي را در مورد نوع زيست و نگاه ايدئولوژيک آنها روشن ساخته است اما بسياري از سوالات راجع به تمدن ايلامي هنوز در پرده ابهام باقي مانده است.
از ميان آثار باستاني شوش در دوره ايلامي پيکره خدايان جايگاه ويژه اي دارد. يک نمونه که در موزه لوور نگهداري مي شود و از جنس طلاست بسيار چشمگير است. جام معروف شوش که چند نمونه از آن در اکتشافات باستاني به دست آمده است و يک نمونه آن در موزه لوور فرانسه نگهداري مي شود اثري بسيار زيبا و سمبوليک است. نوع اغراقي که در تصاوير روي جام به کار رفته است انسان را به ياد سبک هاي هنري معاصر مثل کوبيسم مي اندازد. معبد چغازنبيل و آثاري که در آن کشف

شد اوج درخشش تمدن ايلامي را نشان مي دهد. حفاري ها و پژوهش هاي آقاي گيرشمن در ابتداي قرن گذشته نشان داد که ايلامي ها از عناصر طبيعي مثل شيشه ، قير ،فلزات و لعاب کاشي در ساختمان سازي استفاده مي کردند. استفاده از چرخ در ابعاد بزرگ و ايجاد شکافهاي موازي روي زمين به مثابه ريل از ديگر ابتکارات بي نظير ايلامي ها بوده است. نوع روابط اجتماعي و شيوه هاي قانون گذاري نيز در دوره ايلامي بسيار جالب توجه است و زمينه اي بسيار جالب و بکر براي پژوشگران تاريخي است.
هخامنشیان
پس از سقوط ایلامی ها شوش برای مدتی اعتبار و شکوه خويش را از دست داد اما با ظهور بزرگترين سلسله تاريخ یعنی هخامنشيان و به دليل علاقه و رابطه آنها با ایلامی ها ، شوش بار دیگر اعتبار و منزلت بسیار یافت. در این زمان شوش به مدت چهار قرن به عنوان مهمترین پایتخت هخامنشیان در جهان شناخته می شد. پادشاهان هخامنشی بناهای باشکوه بسیاری در شوش ساختند و سفرای سیاسی کشورها در شوش به دیدار شاه می رسیدند. پيوند و تعهد ملل مختلف در ساخت بناهای شوش در آثاری که به آثاری که به دست آمده مشهود است. داريوش در کتيبه ای در شوش می گويد : "به یاری اهورامزدا کاخ با شکوه شوش را بنا کردم".
دشتهای حاصلخيز شوش دير زمانی شاهد حرکت سربازان هخامنشی برای فتح مصر و یونان بود و جهان متاثر از فعاليت های سياسی بود که در شوش اتفاق می افتاد. و شوش که در آن زمان

چندين هزار سال از عمر خود را سپری کرده بود به بالاترين موقعيت سياسی رسيد. اما با حمله اسکندر به ايران و شکست آريوبرزن در جنگ با يونانیان و ورود آنان به شوش ، اين شهر ديگر هرگز آن شکوه و عظمت را بازنيافت. نقل است که اسکندر در شوش دستور داد تا سردارانش از دختران نجيب زاده ايرانی همسرانی برای خود برگزینند. سربازان اسکندر قبل از عزيمت ايشان به فلات مرکزی ايران، بسیاری از آثار باشکوه هخامنشی در شوش را ويران کردند و شهر در غم شکست ايرانیان به سوگ نشست.
سلوکيان و پارتيان

پس از روی کار آمدن سلوکيان شوش به عنوان یک مرکز تجاری ، به صورت تقريبا" مستقلی اداره می شد. چنين وضعيتی تقريبا" تا پايان دوره اشکانی حاکم بود. از معدود آثار مکتوبی که از سلوکيان به دست آمده ، کتيبه هایی است که در شوش یافت شده است. سلوکيان برای ايجاد ارتباط تجاری قوی تر ميان شوش و سرزمين های دیگر اقدام به کانال کشی رودخانه کارون(ائولایوس) نمودند. و بدین ترتيب ادویه و کالا از هند و عربستان از طریق دریا در بازار شوش تجارت می شد. سکه های یافت شده در شوش حقايق زیادی از دوره سلوکیه و اشکانی روشن ساخته است. در دوره پارتيان شوش متاثر از کشمکش ايران و روم بود و یونانیان به همراه بقایای ایلامی و یهودی و سایر ملل ساکن در شوش اکنون قسمتی از کشور پهناور اشکانی بودند.
ساسانيان
در دوره ساسانيان شوش به همراه شوشتر و جندي شاپور به عنوان مراكز اقتصادي توليد و صادرات ابريشم به اقصي نقاط جهان مطرح بودند. در ابتداي دوره ساساني و اواخر پادشاهي شاپور دوم شورش و نافرماني بوجود آمده در شوش بوسيله حمله شاپور با فيل فرو نشست و شهر به ويرانه اي مبدل شد كه آثار آن هنوز در شوش وجود دارد. پس از اين حادثه شهر شوش به "ايران خره شاپور "به معني شكوه ايران به دست شاپور تغيير نام داد و در شمال شهر شوش شهر "كرخادي لادان" ساخته شد كه بعدها به " ايران آسان كر كواد " به معني كواد ايران را آرام ساخت تغيير نام داد. در اين زمان پس از شكست روم از ايران و انتقال اسراي رومي به شمال خوزستان اين منطقه تحت تاثير حضور آنان قرار گرفت. با نفوذ مسيحيت شوش به قسمتي از نواحي اسقفي قرار گرفت. با ظهور ماني و آيين او تمام منطقه غرب و شرق تحت تاثير آيين او قرار گرفت و در نهايت ماني در زمان بهرام يكم و با فشار موبدان در زندان بيلاباد (گندي شاپور) از توابع شوش كشته شد.
.هیئت های باستانشناسی بر سفالهای شوش

اولین کاوش های باستانشناسی از سال 1228تا1251 ه.ش(1849-1872م.)توسط لوفتوس انجام شد.وی چند بار جلگه ی بین النهرین و دشت شوش را پیمود و نخستین کسی بود که محل شوش را کشف کرد.از سال 1283تا 1285 ه.ش(1904-1906م)مارسل وژان دیولافوا حفریات مهمی انجام دادند.
از سال 1296 ه.ش ژاک دومورگان(1875-1924م)باستانشناس فرانسوی به ریاست هیئتی از دانشمندان و باستانشناسان کاوشهای سالیانه خود در ایران را در شوش بر روی سفال شوش شروع کرد.این هیئت بعدها به هیئت باستانشناسی در ایران تغییرنام داد و کاوشهای آن تا پایان ماموریت پروفسور رمان گیرشمنادامه یافت.
ازمیان دانشمندانی که عضویت این هیئت را داشتند باید از ژاک دومورگان نام برد که نه تنها مدت 15 سال ریاست آن را به عهده داشت بلکه ماموریتهای اکتشافی علمی بسیاری در دیگر نقاط

ایران نیزانجام داد.پرشل خط شناس معروف در هیئت نام برده انجام وظیفه می کرد و با خواندن نوشته هایی که در طی حفریات به دست آمدند توانست نام کامل شاهانی را که در شوش سلطنت کرده اند و همچنین اطلاعات دیگری را در باب عادتها و رسوم مردمانی که در این سرزمین زندگی میکردند را از روی سفالهای کشف شده در دسترس مردم جهان بگذارد.
پس از دومرگان کنت دو مکنم ریاست عملیات حفاری را در شوش به عهده گرفت وچهل سال به کاوش در این محل پرداخت و مجموعه های گرانبهایی کشف کرد که اکنون زینت بخش موزه ایران باستان و موزه های خارجی چون لوور پاریس اند.
شهر شوش از دير باز بستر تولد و گسترش تمدنهاي بزرگي بوده است ، تمدنهايي که اکنون چهره اي ماندگار در تاريخ از آنان به جا مانده است.
نکات کشف شده از سفال شوش در باب معماری شهرها،کاخها، و زندگی مردمان آن روزگار
بررسی تأثیرسفال شوش بر سایر هنرها
تپه اکروپل
یونانیان بلند ترین نقطه شهر را اکروپل می نامند.اکروپل نامی است که اروپاییان برای این تپه انتخاب کردندزیرا این تپه بلندترین تپه،در بین تپه های باستانی شوش بود.تپه قدیمی در شهر شوش ،نخست سکوی بزرگی به بلندی 10 متر و طول 80 متر بنا نهادند.بر روی سکو معبد و در کنار آن تاسیسات اقتصادی و اداری نیز ایجاد شد که آثار برخی از آنها تا به امروز مانده است.این بنا بعدها مرکز اکروپل شوش شد.بیشتر آثار سفال شوش در روی این تپه کشف گردیده.این تپه از سطح زمین 30مترارتفاع دارد.درضمن کاوش به طبقات اسلامی،ساسانی، اشکانی، سلوکی، هخامنشی،ایلامی و بیش از ایلامی بر خوردارند.در این تپه آثار 27 لایه شهری کشف گردید .در حدود 4300 سال پیش دو معبد بزرگ برای اینشو شیناک و الهه نین هورساگ روی این تپه ساخته شده بود.آثار و ابزارهای گرانبهایی از این محل بدست آمده.
قلعه شوش
زمانیکه فرانسویان کاووش های باستان شناسی خود را در شوش آغاز کردند بدین نتیجه رسیدندکه این مکان از نظر اشیای باستانی و قدمت از چنان غنایی بر خوردارند که کاووش ها در آن چندین سال بطول می انجامید. به همین دلیل تصمیم گرفتند که اقامتگاهی دایر را برای خود برپا کند .بنای نخستین با استفاده از آجرهای بدست آمده از حفاری شوش و چغازنبیل بر پا گردید.به همین دلیل به عنوان موزه آجر شناسی نیز شناخته می شود . این قلعه در دو مرحله ساخته شد و دارای دو حیات جداگانه می باشد.این بنا که به قلعه شوش معروف است بر روی تپه اکروپل ساخته شد.نقشه آن شبیه به قلعه های نظامی است و جنبه امنیتی آن برای مردم مهم بوده.این قلعه بر روی تپه اکروپل ساخته شده. بر روی دیوارهای این قلعه می توانیم آجرهای نبشته دار و لعاب دار بینیم.
شاخص ارتفاع اکروپل

بازدید کنندگانی که از تپه اکروپل دیدن می کنند در جنوب قلعه یک بر آمدگی از جنس خاک می بینند که از دور خود نمایی می کند. این بر آمدگی شاخص ارتفاع اولیه تپه اکروپل است.یعنی تمام تپه اکروپل روزی در این سطح قرار داشته . باستان شناسان بر روی این تپه شروع به کاوش کردند ولی روی این سطح هیچگونه حفاری صورت نگرفته در نتیجه ارتفاع آن برابر با ارتفاع اولیه تپه اکروپل است
تپه آپادانا و هخامنشیان
آپادانا به معنای بار عام،پذیرش عموم و یا ملاقات شاه با عموم است. یکی از تپه های باستانی شوش به نام آپادانا نامیده می شود.چون ویرانه های کاخی در آن جا کشف شد که به دستور داریوش هخامنشی در آنجا ساخته شده بود و براساس نبشته کشف شده به سه زبان ایلامی،پارسی باستان و بابلی به نام آپادانا خوانده می شده. این کاخ در دوران اشکانی ویران گردید.

با گسترش حکومت کورش هخامنشی و اقتدار حکومت وی سبکی جدید در معماری ایران پایه گذاری گردیدساخت کاخ های با شکوه از جنس سنگ .پس از کورش ،پسرش کمبوجیه به قدرت رسد و مصر را به قلمرو حکومت ایران اضافه کرد.
داریوش هخامنشی پس ا ز کمبوجیه و در حدو د 2500 سال پیش به قدرت رسید و شوش را به عنوان یکی از پایتخت های هخامنشی انتخاب کرد .او در این شهر برای خود کاخی با شکوه ساخت که امروزه فقط ته ستون های آن را می بینیم.ساختمان های شوش تا آن زمان آجری بو

د . داریوش هخامنشی کاخ خود را از سنگ و مستحکم بنا نمود .گفته می شود برای پی کنی این کاخ 10 تا 20 متر خاک برداری گردید. کاخ آپادانا در حدود سالهای 518-512ق.م به فرمان داریوش بزرگ هخامنشی بنا شده است.در دوران اردشیر اول طعمه آتش شدو بار دیگر در عهد سلطنت اردشیر دوم آن را تجدید بنا و تعمیر کردند.

این کاخ در دورهی اشکانی ویران شد.بر فراز بقایای ساختمانهای آن که در دوره ی اسلامی یک محله ی کامل شهر بنیان یافته بود آثار و بناهایی از نخستین
سده های میلادی دیده شده است.روی زیر ستونی که از زمان اردشیر دوم باقی مانده این مطلب عنوان شده است: