بخشی از مقاله
شهر الكترونيكی چیست
دكتر علي‌اكبر جلالي ، كارشناس فناوري اطلاعات و ارتباطات - بزرگراه فناوری - ايران عضو جامعه اطلاعاتي جهاني است و تا كنون مشاركتهاي خوبي در تصميم سازي براي اين جامعه هزاره سوم داشته است. هدف از اين اجلاسهاي تاريخي كه تكرار آنها بعيد بنظر مي‌رسد، خلق يك ديدگاه
مشترك در مورد عصر اطلاعات تحت عنوان جامعه‌ي اطلاعاتي بوده است. از جمله دستاوردهاي مهم اين دو اجلاس اعلامه اصول و برنامه عمل آن بوده است كه با مشاركت 192 كشور از جمله ايران بدست آمده است. در برنامه اصول به موارد زيادي از جمله فقرزدايي، توانمند سازي زنان، جوانان، محرومان، تحصيلات ابتدايي براي همه، جها‌ن‌شمولي، همبستگي ملل جهان، آزاديهاي
اساسي، حق توسعه براي همه، آزادي بيان، رعايت آزادي ديگران، دسترسي همه به اطلاعات، حق حاكميت كشورها، تنوع‌فرهنگي، حفظ و توسعه زبانهاي محلي، چند زبانی در محيط‌های مجازی، كاهش شكاف ديجيتالي، رشد سلامت و پيشگيري بيماري‌ها و موارد بسيار ديگر پرداخته شده است. علاوه بر موارد فوق در اعلاميه اصول به مواردي پرداخته شده است كه نياز به مطالعه و مشاركت بيشتر كشورها را دارد تا ابعاد مختلف آن بيشتر مشخص و براي اجرا به اطلاع جامعه جهاني برسد. مثلا در يكي از بندهاي اصول اساسي جامعه اطلاعاتي براي همگان به موضوعي تحت عنوان "دسترسي به اطلاعات و دانش" اشاره شده است. در بندهاي ديگر به مواردي مانند: ظرفيت‌سازي و توانمند سازي، پرداختن به ابعاد اخلاقي جامعه اطلاعاتي، تشويق همكاريهاي بين‌المللي، بهبود دسترسي ارزان، عمومي، فراگير و عادلانه به فناوري و زيرساختهاي ارتباطي اشاره شده است. اينگونه موارد بايد در سطح جهاني معرفي و راهكارهاي مناسب براي اجرايي شدن آن تهيه شود. سئوال اساسي آن است كه چگونه مي‌توان بدون ايجاد يك محيط مناسب و تربيت شهروندان با تفكري بر اساس توسعه كاربردهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات چنين آرزوهايي بزرگي را تحقق بخشيد؟ چگونه مي‌توان جوامع كوچكتر اطلاعاتي را شكل داد و از مجموعه اين جوامع كوچك به جامعه اطلاعاتي جهاني رسيد؟ مطمئنا توسعه شهرهاي الكترونيك بهترين ايده براي تمرين ورود به جامعه اطلاعاتي جهاني خواهند بود.
درايران فرهنگ شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي در حال گسترش ا ست و كم‌كم باور مسئولين در درك نياز حركت به سمت و سوي شهرهاي الكترونيكي در حال شكل گيري است. شايد در سال 1379 كه براي اولين بار بحث شهرهاي الكترونيكي مطرح و متاقب آن همايش جهاني شهرهاي الكترونيكي و اينترنتي با جضور بيش از 1500 نفر از مسئولين و متخصصين ارشد كشور در حوزه‌هاي مختلف برگزلر شد موضوع براي كشورمان خنده دار و باور نكردني بود و يا حداقل باور نداشتيم كه فقط 5 سال بعد بايد راهكار برون رفت از چالشهاي شهر بزرگي مانند تهران را در ايجاد شهر الكترونيك جستجو كنيم. بايد در هزاره سوم و شروع قرن 21 تسليم پديدههاي حاصل تغييرات فناوريهي جديد باشيم و شهر الكترونيك را به عنوان يك نياز و ضرورت هزاره سوم بپذيريم.
شهر الكترونيك يك اختراع و يا يك پيشنهاد نوآورانه نيست بلكه واقعيتي است كه بر اساس نياز جاي خود را باز مي‌كند. اگر امروز چشم خود را بر نياز ببنديم فردا بايد با پرداخت هزينه بيشتر قدم در اجراي آن بگذاريم.
شهر الكترونيك عبارت از شهري است كه اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرويسهاس دولتي و سازمانهاي بخش خصوصي بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزي، در هفت روز هفته با كيفيت و ضريب ايمني بالا با استفاده از ابزار فناوري اطلاعات و ارتباطات و كاربردهاي آن انجام مي‌شود. شهر الكترونيك ما را از دنياي يك بعدي كه شهرهاي سنتي و امروزي ما هستند، به دنياي دو بعدي مي‌برد كه دستاورد فناوري‌هاي نوين اطلاعات و ارتباطات دنياي اينترنتي مي‌باشند. توجه كنيم كه فناوريها همچنان به سرعت توسعه مي‌يابند و بزودي دنياي سه بعدي را عرضه مي‌كنند كه در آن‌صورت، ما شاهد شهرهاي مجازي سه بعدي خواهيم بود كه حتي تصور آن
برايمان سخت است. شايد سئوال شود كه آيا امكان ايجاد شهر الكترونيك براي كشور مانند ايران كه با ساختارهاي سنتي عجين شده است و در مقابل تغيير فناوريها همواره دنباله رو بوده است مقدور مي‌باشد؟
اگر به خود اعتماد داشته باشيم و علمي فكر كنيم و دانش و علم را در كليه امور زندگيمان بكار گيريم قطعاً نه تنها ايجاد شهر الكترونيك كه پروژه‌هاي بزرگتر و پيچيده‌تر را كه بر اساس توسعه ابزارهاي نوين مانند فناوري اطلاعات و ارتباطات است به راحتي مي‌توانيم انجام دهيم. يكي از مشكات اساسي در كشور ما در توسعه اينگونه پديده‌ها پذيرش مسئوليت افرادي است كه هيچ آشنايي به اين موضوعات نداشته و گاها مخالف هم هستند و به عمد مسئوليت مي‌پذيرند تا جلو آنرا بگيرند. اگر مسئوليت اينگونه خدمات به افراد متخصص، علاقمند و توانمند سپرده شود قطعا مشكل خاصي براي توسعه پديده‌هايي مانند شهر الكترونيك نداريم.
اجراي شهر الكترونيك در چند مرحله انجام مي‌شود، مراحل پيدايش، ا رتقاء، تعامل، تراكنش و يكپارچه‌سازي پنج مرحله توسعه اينگونه شهرها مي‌توانند باشند. در اجراي شهر الكترونيكي بايد به ارايه سبك زندگي الكترونيك و در خور عصر توجه داشت و بايد توجه كرد كه سبك زندگي سنتي براي جامعه اطلاعاتي، تضادها و نابهنجاري‌هاي خاصي را به دنبال خواهد داشت. بنابراين يك الگوي مناسب زندگي با توجه به شرايط فرهنگي و اجتماعي جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه
اطلاعاتي، يكي از برنامه‌هاي شهرهاي الكترونيك است. توسعه شهرهاي الكترونيك، دستاوردهاي بسياري را براي شهروندان، سازمانهاي شهري و ديگر ذينفعان شهر به همراه داشته است. بعضي از فعاليتهاي شهرهاي الكترونيكي عبارتند از:
1. فعاليتهاي بانكي: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غيره
3. فعاليتهاي تجاري: مثل خريد و فروش كالا، موسيقي، فيلم و مواد غذايي
4. فعاليتهاي تفريحي: مثل بازيهاي رايانه‌اي، بازديد از موزه‌ها و پارك‌ها
5. كسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشريات، وضعيت آب‌و‌هوا، ترافيك شهري، ساعات پرواز هواپيماها و...
6. فعاليتهاي علمي: تحقيق در مورد پروژه‌ها، يافتن مقاله‌ها، دسترسي به منابع معتبر، كتابخانه‌‌ها و كتاب‌ها و تاليفات جديد
7. فعاليتهاي آموزشي: مدرسه، دانشگاه و ساير آموزشگاه‌ها
8. فعاليتهاي سياسي: شركت در انتخابات، اعلام نظر به مجلس و بخشهاي سياسي باز
9. فعاليتهاي مسافرتي: رزرو بليط سفر، رزرو هتل و كرايه اتومبيل
10. كاريابي و درخواست كار: آگاهي يافتن از فرصت‌هاي كاري، پر‌‌كردن فرم درخواست كار، ارسال و گرفتن نتيجه.
11. فعاليتهاي درماني: مراجعه به پزشك، دريافت دستورالعمل‌‌هاي ايمني و اطلاع از تازه‌هاي پزشكي
12. فعاليتهاي تصميم‌گيري: بهترين و خلوت‌ترين مسير در شهر براي رسيدن به مقصد، بهترين رستوران براي صرف غذا، بهترين اماكن تفريحي و ساير بهترين‌ها
مطمئن هستم در صورتي كه در كشور برنامه‌ريزيها بر اساس اولويتهاي جهاني و واقعيتهاي موجود جهان كه حركت بسوي جامعه اطلاعاتي است انجام شود، اجراي شهر الكترونيك در اولويت قرار مي‌گيرد.
شهرداري الکترونيک ، سازماني است که با بهره گيري از فناوري اطلاعات ، خدمات خود را در حوزه وظايف شهرداري به صورت سريع ، قابل دسترس و امن به شهروندان ارائه مي کند .خدمات اين شهرداري به صورت 24 ساعته و فارغ از محدوديت هاي زماني و مکاني در شهر واقعي است.
ويژگي هاي شهرداري الکترونيک
حذف پرونده هاي کاغذي و تبديل آن به اطلاعات ديجيتالي .
حذف بخش هاي مربوط به پاسخگويي تلفني در سازمان.
توجه به ارتباطات الکترونيک و لزوم به کارگيري آن در بخش هاي پاسخگويي.
ايجاد محلي براي تبادل نظرات شهروندان درباره عملکرد شهردار و سازمان شهرداري.
پرداخت عوارض هاي مربوط به نوسازي و ... از طريق اينترنت.
حذف روند هاي مربوط به پرونده هاي شهرداري و کاهش افزايش رفت وآمد فيزيکي به سازمان.
اطلاع رساني روزبه روز فعاليت هاي شهرسازي وامور مربوط به شهر.
ضرورت ايجاد شهرداري الکترونيک
در دنياي امروز که هر بيشتر به سمت ماشيني شدن قدم مي گذاريم ديگر روابط چهره به چهره و مستقيم نمي تواند پاسخگوي مشکلات ما باشد در شهرهاي امروز ما با افزايش جمعيت ودر نتيجه آن افزايش ترافيک شهري رو به رو هستيم . هم چنين روش هاي بروکتراتيک گذشته و ک
اغذ بازي هاي پيشين نمي تواند روشي مناسب در جهت رسيدگي به کارهاي اداري شهروندان باشد از اين سازمان هاي مهم نظير شهرداري ها در شهرهاي بزرگ که به نوعي قلب تپنده شهر محسوب مي شوند بايد دست از روش هاي پيشين برداشته و وارد دنياي الکترونيک و مجازي شوند . دنياي که در آن فعاليت ها بسيار سريعتر و مطمئن تر انجام مي گيرد و نيازي به تراکم جمعيت در دنياي فيزيکي نيز نيست. بايد براي کاهش ترافيک شهري ، هزينه هاي انجام کار ، برخوردها و ناراحتي هاي رواني ، فساد اداري و دهها مشکلي که همه روزه درادارات و سازمان هاي بزرگ با آن روبرو هستيم چاره اي انديشيد وبهترين راه حل ايجاد سازمان هاي مجازي است که از مشکلات ياد شده مي کاهند و حتي به بهبود روند کاري نيز منجر مي شوند .
براي کاهش بسياري از معضلات شهري از جمله ترافيک، آلودگي‌هاي زيست محيطي و هزينه‌هاي سنگين ناشي از ترددهاي غير ضروري شهروندان کشور در آينده‌اي نه چندان دور بايد خدمات شهرداري از طريق شبکه اينترنت و پايگاه‌هاي الکترونيکي اين نهاد دريافت گردند .اين اقدام خود يکي از گام هايي است که در مسير ايجاد دولت الکترونيک نيز مي تواند بسيار موثر باشد .
شهر الکترونیک
نوشته شده توسط مهندس منوچهر فریدونی
شهر الکترونیک چیست و چگونه ایجاد می‌گردد؟ این سوال و آمال همه شهروندانی است که با توجه به گسترش روز افزون تکنولوژی و نیاز به امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در شهرها به آن محتاج می‌گردند.اما به نظر می‌رسد در پاسخ به این نیاز، متولیان امر و کسانی که مدعی اجرا هستند راه را به اشتباه رفته‌اند و از این بابت میلیارد تومان هزینه مادی و معنوی به شهر تحمیل کرده و نتوانسته‌اند آن را اجرا نمایند. در این یادداشت سعی می‌شود راهکاری ارائه گردد تا شاید متولیان بتوانند این مهم و این خواسته را اجرا نمایند.
با اینکه بودجه‌های گزافی صرف اجرای پروژههای تعریف شده، می‌گردد اما هنوز خلاء ارتب
اط بین مراکز اطلا‌عاتی و بستر ارتباطی (دغدغه دست‌اندرکاران) در این حوزه که خواست اصلی شهروندان برای سهولت و افزایش کارآیی، دقت و کسب اطلاعات لا‌زم جهت تصمیم‌گیری بهتر و دقیق‌تر است متاسفانه به دست نیامده‌است.شهر الکترونیک یعنی شهری که شهروندان بتوانند به راحتی با مراکز خدمات‌رسان شهری ارتباط برقرار کنند و سرویس بگیرند. مدیریت شهر الکتر
ونیک یعنی اینکه مدیریت بتواند به سهولت از کلیه درخواست‌ها و نیازها و مشکلات شهروند
ان و شهر مطلع گردد و حتی پا را فراتر گذاشته با جمع‌آوری نیازهای آتی و درخواست‌های آتی و مشکلات آتی که پیش روی شهروندان است با اجرای پروژههای کوتاه مدت و بلند مدت خود را آماده نماید.اولین گام در تحقق شهر الکترونیک یکپارچگی مدیریت جمع‌آوری تقاضاهای شهروندان است. شاید بتوان درخواست‌های امدادی شهروندان از راهنمایی و رانندگی، آتش‌نشانی، اورژانس بیمارستان و خدمات شهری را از طریق مدیریتی واحد توزیع کرد. در این صورت می‌توان انتظار داشت در هنگام بروز حوادث اورژانس و آتش‌نشانی، راهنمایی و رانندگی، نیروی انتظامی به سرعت در محل حاضر و اقدام به ارائه خدمات نمایند و لا‌زم نباشد ابتدا به ۱۱۰، ۱۱۵ و یا ۱۳۷ و... تماس گرفت، در حالی که ممکن است خدمات‌رسانی هماهنگ این نیروها انجام نشود و این نیروها تنها تاخیرها را به گردن یکدیگر بیاندازند. با اتخاذ این راهکارها می‌توانیم موجب افزایش بهره‌وری و بکارگیری بهتر از امکانات و نیروها شویم.گام دیگر ایجاد سیستم‌های ارتباطی بین دستگاه‌های ذیربط است که در ارتباط با مردم هستند مثلا‌ً برای صدور مجوز حفاری در شهرداری کافیست دستگاه‌های درخواست کننده همچون آب و فاضلا‌ب، برق، مخابرات و گاز و ... به نیابت از متقاضی حقیقی و حقوقی وارد سیستم شده و درخواست خود را ثبت کنند و این تقاضاها پس از کنترل‌های اولیه در سیستم و اعمال پیش فرض‌ها در محدوده زمان و مکانی (مثلا‌ً عدم صدور مجوز در ایام بازگشایی مدارس و یا عدم صدور مجوز حفاری تا شعاع خاصی اطراف بعضی مراکز خاص و عبو خطوط گاز، برق، آب و فاضلا‌ب و مخابرات و نیاز به بررسی بیشتر) بلا‌فاصله در شهرداری ثبت و اعلام هزینه شده و در صورت پرداخت وجه مجوز آن جهت اجرا اقدام گردد، دیگر نیازی به مراجعه حضوری و یا چند مرحله‌ای نباشد.انجام این مهم باعث خواهد شد اولا‌ً مراجعات به شهرداری کاهش یافته و ثانیاً ادارات مستقیماً مجوز کسب شده از شهرداری را با لحاظ تمامی جوانب
درخواست‌ها دریافت نموده و از عواقب احتمالی کار مطلع بوده و تأثیر آن را در اختلالات احتمالی شهری از جمله ترافیک و مزاحمت برای شهروندان را تا حد امکان کنترل نمایند. تیم‌های لکه‌گیر دارای اطلاعات کامل حفاری‌ها و کنترل پیک تقاضاها بوده و از نیرو و امکانات خود با توجه به این امکانات در آینده بهتر بهره خواهند برد.سومین گام تهیه سیستم‌های نظارتی بر سیستم‌های فوق
و جمع‌آوری اطلاعات مرکز طرح و توسعه حوزه شهری است تا بتوان با ایجاد هماهنگی و انسجام در طرح‌ها و پروژه‌ها، سریع‌تر و روان‌تر خدمت‌رسانی به شهروندان را اجرا نمود و این نکته را در نظر داشت که شهر یک موجود زنده است بنابراین شهر الکترونیک هم نیاز به داشتن اطلاعات به روز و برنامه‌های تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز به روز و فراگیر و آینده‌نگر دارد تا بتواند پاسخگوی مشکلات امروز شهروندان باشد و شهروندان بتوانند در سایه ثمرات شهر الکترونیک اعتماد بیشتری به مدیران خدمت‌گذار شهری داشته باشند.
اقتصاد بسته عاملي در پيشرفت نكردن IT در كشور است
اولين كنفرانس بين‌المللي شهرداري الكترونيكي صبح امروز با حضور مديران شهرداري كشور، مسوولان، اساتيد و كارشناسان حوزه‌ي فن‌آوري اطلاعات و با هدف بررسي چگونگي پياده‌سازي شهرداري الكترونيكي، ارايه‌ي راهكار و بررسي زيرساختهاي ICT كشور در سالن همايش‌هاي سازمان صدا و سيما برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فن‌آوري اطلاعات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، رييس سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كشور در اولين كنفرانس بين‌المللي شهرداري الكترونيك اظهار كرد: كارت هوشمند چند منظوره ملي با نام «ملي كارت» و يا «ايران‌كارت» از نيمه اول سال آينده به صورت آزمايشي در كشور مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
سيدمحمد هاشمي افزود: طراحي اين كارت كه مراحل نهايي خود را طي مي‌كند، از سال گذشته مطرح بوده و وزارت كشور به جديت اين بحث را دنبال كرده است.
