مقاله در مورد ضرورت همت مضاعف و کار مضاعف در آموزش و پرورش ، خانواده ها و مدارس

بخشی از مقاله

ضرورت همت مضاعف و کار مضاعف در آموزش و پرورش ، خانواده ها و مدارس

آثار پر خیر و برکت نامگذاری سالهای پیش توسط رهبر معظم انقلاب ، از جمله ؛ جهش قابل توجه و ارتقای رتبه ایران در زمینه تولید دانش در سطح جهانی ، توجه آحاد مردم و مسئولین به پرهیز از اسراف و حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف و استفاده بهینه از منابع و امکانات ، اکنون در سطح جامعه آشکار و نتایج آن مشهود می گردد . این توجهات و تلاشهای مردم و مسئولین در راستای نوآوری و شکوفایی ، تولید و کار و اصلاح الگوی مصرف، قابل تقدیر می باشد اما کافی نیست . رهبر معظم انقلاب با نامگذاری سال 1389 به نام سال همت مضاعف و کار مضاعف ، تاکید فرمودند

: " اين تلاشها در حد خود، تلاشهاى با ارزشى است؛ موجب تقدير است." " آنچه كه از ملاحظه‏ى وضعيت موجود كشور و ظرفيتهاى عظيمى كه در دل اين كشور و ملت بزرگ نهفته است، ميشود به دست آورد، اين است كه آنچه ما انجام داده‏ايم، آنچه مسئولين و مردم انجام داده‏اند، در مقابل آنچه كه ظرفيت عظيم اين كشور براى پيشرفت و رسيدن به عدالت است، كار بزرگى نيست. بايد

تلاشها را بيش از آنچه كه در گذشته انجام داده‏ايم، همه انجام بدهند و خود را موظف بدانند. "(1) با استماع کلمه "کار" مضاعف ، نباید صرفا" تولید و امور اقتصادی در اذهان تداعی گردد و همت مضاعف فقط در راستای کار تولیدی ، فنی و اقتصادی به کار برده نمی شود بلکه به فرموده معظم له ، در همه عرصه های صنعتی و در فعالیتهای اجتماعی و سیاست خارجی و در بخشهای مختلف باید کار مضاعف صورت گیرد . " آنچه مسئولين و مردم انجام داده‏اند، در مقابل آنچه كه ظرفيت

عظيم اين كشور براى پيشرفت و رسيدن به عدالت است، كار بزرگى نيست." بنابراین باید این نگرش ابتدا در بین کلیه مسئولین نظام در تمامی سطوح ، تقویت گردد که امروزه مردم کشور اسلامی ایران نیازمند همت بلندتر با کار بیشتر و متراکمتر هستند تا راههای نرفته را بپیمایند و به هدفهای بزرگ خود نزدیکتر شوند .
یکی از موضوعات مهم در بیانات رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی سال 89 ، تاکید بر نظارت و بازخوردگیری مسئولین در فعالیتها و تلاش ها برای عمران و آبادانی و پیشرفت کشور و تقدیر از آن است ؛ " بر همه‏ى ناظران منصف فرض است كه از اين تلاشها، از اين زحمات و كار و كوششى كه براى عمران و آبادانى و پيشرفت كشور در عرصه‏هاى مختلف انجام گرفت، قدردانى كنند." کلیه مدیران موظفند با نگاه سیستماتیک به سازمان خود ، از خروجی های سازمان ، فیدبک گرفته و در جهت اثر بخشی فعالیتها ، ضمن تشویق کارکنان کارا ، نقاط ضعف احتمالی را شناسایی و اقدامات مضاعف برای رفع کاستی ها را در نظر بگیرند . تشویق و قدر دانی از منابع انسانی متعهد ، یکی از رموز موفقیت کلیه مدیران در راستای اثر بخشی مضاعف فعالیتهای سازمانی است و از روزمرگی ها در اثر حجم بالای کارها و به فراموشی سپردن یا بی توجهی به کار مضاعف زیر مجموعه، جلوگیری خواهد کرد و موجب برانگیختگی کارکنان و به حداقل رساندن خستگی آنان خواهد شد .www.zibaweb.com
نامگذاری سال 89 با دقت و ظرافت خاصی صورت گرفته و محدود به یک بعد از ابعاد توسعه نیست و حضرت آیت الله خامنه ای کلیه آحاد مردم و مسئولان را در هر پست و رده سازمانی ، مورد خطاب قرار داده و همه را موظف به حرکت برای رسیدن به بهترین روزها ، بهترین حالات و بهترین وضعیتها نموده اند . بی شک جامعه بزرگ فرهنگیان ، یکی از تاثیر گذارترین اقشاردرهر کشور محسوب می

شود که جایگاه ویژه آنان از هزاره های گذشته تا کنون مورد تاکید فلاسفه و اندیشمندان مشهور بوده و هست و به نوعی آموزش و پرورش و معلمان را زیر بنای اصلی توسعه و سرمایه گذاری مطمئن برای آینده هر کشوری، معرفی کرده اند ، توسعه اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی ، نظامی و... درهر مملکتی در گرو بهره گیری از منابع انسانی متعهد و کارآست و این منابع انسانی کارا

(دانش آموزان) ابتدا باید در نظام آموزشی حاکم ، در فرایند تربیت و آموزش شرکت داده شوند و با همراهی خانواده ها ، جریان جامعه پذیری آنان تداوم یابد تا در سایه تربیت و آموزش نیروهای متعهد ، فعال و با همت مضاعف ، شاهد سرمایه گذاری مطمئن برای آینده باشیم . موفقیت نظام آموزشی کشور در گرو تقویت مضاعف علم و ایمان دانش آموزان به عنوان والدین و جمعیت مولد و فعال آینده می باشد و این میسر نیست مگر با همت و کار مضاعف معلمان و کارکنان مدارس به عنوان فعالان خط مقدم تعلیم و تربیت و این هم مقدور نخواهد بود جز توجه و پشتیبانی کافی

مسئولان آموزش و پرورش برای شناسایی و معرفی فرهنگیان ، معلمان و مدیران فعال با همت و کار مضاعف و تقویت انگیزه فعالیت بیش از پیش آنان .
کار مضاعف در آموزش و پرورش به چه معناست ؟ هیچ تعریفی از کار، کاملا" رضایتبخش نیست و منظور نگارنده از این نوشته صرفا" کار اقتصادی و درآمدزا ، نیست ؛
_" کار (Occupation)یا شغل فعالیتی است که شخص مرتبا" برای دریافت پول انجام می دهد "(2)
_ " کار انسانی شامل آفرینش امر فایده بخش است ، برگسن"(3)

_" کار عمل هوشیارانه انسان است بر روی ماده . کار آنچیزی است که از دیدگاه دانشمند اقتصاد ، انسان را از حیوان متمایز می سازد، " (پرودن) (4)
از نقطه نظر اجتماعی، کار بیش از آنکه از جهت افزایش ثروت آنانی که به انجام دادن آن فرمان می دهند ، مطمح نظر قرار گیرد ،از دیدگاه ارتباطش با انسان که بدان دست میزند ، مورد توجه است. شرایط اجتماعی کار به نظام اقتصادی ، میزان توسعه نیروهای مولد ، میزان تشکل و سازمان

یافتگی کارگران و قوانین و مقررات وابسته است . باید توجه داد که در تمدن صنعتی و فنی ، جدایی بین کار یدی و فکری ( عقلانی) کاهش می یابد ، چه ، بسیاری کارهای واسط بین این دو موجودند ، از جمله کنترل وسایل و شیوه های مبتنی بر خودکاری ، وجود کارکنان ماهر ، ناظران در کارهای اداری ، کارکنان مشاغل علمی و غیره
توجه به تعریف " کار اجتماعی (Social Action)" که از آن، به عنوان " کار یک عده از مردم که به صورت گروهی انجام می گردد یا کوشش منظم برای تغییر نهادها ، آداب و رسوم یا روابط گروهی " (5)،یاد شده ، می تواند مکمل تعریف کار باشد. بنابرتعاریف فوق، مجددا" متذکر می شود که استفاده از کلمه کار در این نوشته صرفا" به معنای کار درآمد زا نیست و گاهی از آن به عنوان کارکرد و حتی تکلیف نقش هم استفاده می گردد.

آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین وزارتخانه کشور با بهره گیری از جمعیت عظیم فرهنگیان و سر و کار داشتن با انبوهی از جمعیت دانش آموزان و والدین آنها ، می تواند یکی از اهرم های اصلی ترویج همت مضاعف و کار مضاعف در سطح کشور باشد که علاوه بر آموزش مستقیم به دانش آموزان می تواند از توان خود برای اثر گذاری بر والدین در قالب آموزش خانواده ، نظر شهروندان را به کار مضاعف جلب نماید و در اجرای دستورات مقام معظم رهبری، بسیار تاثیر گذار باشد .
از سوی دیگر، برای اینکه نظام آموزش و پرورش در انجام وظایف محوله خود بیش از پیش موفق باشد ، نیازمند توجه و همت مضاعف مسئولان در دولت و سایر قوا برای یاری رساندن خود میباشد و مهمتر از همه اینکه حذف نگاه " مصرفی بودن آموزش و پرورش " نیازمند کار مضاعف می باشد و زمانیکه به آموزش و پرورش به عنوان یک " نظام سرمایه گذاری مطمئن" نگریسته شود ، می توان به آینده کشور، صد چندان امیدوار بود.

اینکه چه بخش ها و زیر مجموعه های آن، بیش از سایر بخش ها به کار مضاعف نیاز دارند ، موضوع مهم دیگری است ، طبیعی می باشد که در اثر فشار کاری مدیران ، حجم زیاد امور ، روزمرگیها ، توطئه های بیگانگان ، کمبود منابع ، توجه ویژه به برخی موضوعات روز و غیره ، ناخودآگاه ممکن است اشکالات موجود در یک بخش ، موقتا" از توجهات ، پنهان شود و یا اقدامات جدی برای رفع آن صورت نگیرد در این حال لازم است ضمن مطالعه دقیق کاستی ها توسط کارشناسان خبره داخل و خارج سیستم ، ابتدا نقاط ضعف شناسایی شوند و سپس برای بر طرف کردن نقاط ضعف ،

راهکارهایی ارائه گردد و این میسر نخواهد بود مگر اینکه کلیه مسئولان و مدیران در بخشهای مختلف " نقد پذیری " خود را تقویت کرده و میزان پذیرش انتقادهای سازنده از خود یا سازمان خود را افزایش دهند و ضمن عدم کتمان حقایق و کاستی های موجود، خود و زیر مجموعه را برای کار مضاعف آماده نمایند و از همه مهمتر اینکه شناسایی نقاط ضعف سازمان خود را صرفا" منسوب به شخص مدیر ننمایند ، بلکه با احساس مسئولیت نسبت به اهداف سازمانی ، این دسته از مطالعات و تلاشها را در جهت اثربخشی سازمان ، مفید و لازم تلقی نمایند .www.zibaweb.com
در این میان کارکنان مجموعه نظام آموزشی به عنوان یکی از نقد پذیرترین اقشار جامعه ، در طی

سه دهه از انقلاب در همه صحنه های دفاع مقدس ، مقابله با تهاجم و شبیخون فرهنگی ، مقابله با ناتوی فرهنگی و جنگ سرد دشمن ، احساس مسئولیت خود را نشان داده و یکی از ارکان موثر مقابله با توطئه های بیگانگان به شمار می روند . اما در سطوح مقدم فعالیت تربیتی و آموزشی من جمله در کلاسهای درس ، همچنان باید حساسیت آنها به آسیب های اجتماعی نوپدید ، موجود

بوده و کار مضاعفی برای اطلاع رسانی و آموزش مهارتهای مختلف به دانش آموزان ، داشته باشند و بدیهی است اگر بدانند کوچکترین اقدامات آنها ، نتایج بزرگی در پی خواهد داشت ، انگیزه شان برای همت و کار مضاعف ، بیشتر خواهد شد . لازم است مسئولین ذیربط در سطوح عالی آموزش و پرورش ، انواع توطئه های دشمن در ایجاد خدشه در عزم فرهنگیان برای تلاش و فعالیت بیشتر را شناسایی کرده و به انحاء مقتضی ، این ترفندها را برایشان تشریح نمایند ، اینکه میزان توطئه های دشمن برعلیه یک قشر ، سازمان ، وزارتخانه ، یا نهاد بیشتر باشد ، نشان از اهمیت و تاثیر بالای

آنها دارد و مبرهن است که قشر فرهنگیان ، دانش آموزان و خانواده ها از مهمترین اهداف توطئه های دشمن می باشند تا ضمن وارد آوردن ضربه ، آنان را از انجام کار ، وظیفه و کار کرد مطلوب، دلسرد نمایند تا به مقاصد شوم خود برای " بر اندازی از درون" دست یابند . بجاست ضمن هوشیاری کامل ، نظر امام (ره) در رابطه با توطئه های دشمن درمتن وصیت نامه سیاسی الهی ، آورده شود ." و ملت ما بلكه ملتهای اسلامی و مستضعفان جهان مفتخرند به اینكه دشمنان آنان كه دشمنان خدای بزرگ و قرآن كریم و اسلام عزیزند، درندگانی هستند كه از هیچ جنایت و خیانتی برای مقاصد شوم جنایتكارانه خود دست نمی كشند وبرای رسیدن به ریاست و مطامع پست خود دوست و دشمن را نمی شناسند."(6)
هم اکنون مختصری در مورد این سه دسته جامعه هدف دشمن ، که نیازمند همت مضاعف و کار

مضاعف هستند ، مطالبی آورده می شود ، امید است سایر نویسندگان ، محققان و صاحبنظران توجه ویژه ای به موضوع داشته باشند :
الف : فرهنگیان
ترویج دلسردی، بی انگیزگی ، عدم رغبت به کار و شغل، نداشتن اثر بخشی و کارایی ،نارضایتی شغلی، اعتصابات ، خود کم بینی، احساس عدم اهمیت شغل و دون بودن شغل، تضعیف اخلاق و معنویات و غیره از موضوعاتی است که برای دشمنان اسلام و ایران جزو مهمترین اهداف جنگ سرد و ناتوی فرهنگی دشمن در رابطه با کارکنان دولت و بالاخص فرهنگیان است . اینکه بدون هزینه

های گزاف جنگ گرم و فیزیکی، بتوانند طی برنامه ریزیهای پیچیده برای دهه های آینده جهت غلبه بر ملتها، اقدام موثری داشته باشند ، میسر نیست مگر حمله به همت و کار فرهنگیان و قشرکودک و نوجوان . در این حالت مسئولیت فرهنگیان مضاعف گشته و شایسته است بیش از پیش با کار مضاعف و به روز رسانی خود در خنثی سازی توطئه ها ، فعالیتهایی داشته و به عنوان الگو های موثر برای دانش آموزان در ترویج اخلاق و معنویات ، گامهای بلندتری بردارند . فراموش نکنیم که

فرهنگیان ایران با جمعیتی قریب به 15 میلیون نفر به صورت مستقیم سر و کار داشته ، بعلاوه اینکه با جمعیت حدود 30 میلیونی پدران و مادران دانش آموزان هم، به صورت غیر مستقیم ارتباط دارند ، بنابراین ، نتیجه تلاش و همت مضاعف آنها ، حداقل در نیمی از جمعیت کشور ، موثر و مشهود خواهد بود . این تاثیر گذاری ، مستلزم وجود منابع انسانی قوی ، فعال و با انگیزه فرهنگی است که لازم است هر چند وقت یکبار مجددا" در آنان انگیزه لازم برای کار مضاعف ، به انحاء مختلف تقویت گردد .(جهت مطالعه بیشتر در این زمینه ، به سایت اینترنت زیباوب www.zibaweb.com مراجعه نمایید)
ب: دانش آموزان :
جمعیت عظیم دانش آموزی یکی از سوژه های مهم در توطئه های بیگانگان، علیه ایران اسلامی می باشد و دشمنان سعی دارند با ترویج مدها ، فرقه ها ، انحرافات اخلاقی ، آسیب های

اجتماعی، با استفاده از ابزار و رسانه هایی چون اینترنت ، موبایل، ماهواره و غیره نسبت به تضعیف اخلاق و معنویات آنها اقدام، و زمینه دین گریزی آنان را فراهم نمایند تا به اهداف پلید خود در مورد " براندازی از درون" دست یابند . با تبلیغ انواع جذبه های کذایی، مشغولیات و لهو لعب ، میزان علاقه و رغبت کودکان و نوجوانان به درس ، مدرسه و فراگیری علوم و عمل به فرایض را در آنان کاهش دهند تا به اهداف دراز مدت خود دست یابند . در این میان نقش معلمان و کلیه کارکنان مدارس در اطلاع رسانی به دانش آموزان در مورد توطئه ها ی دشمن بسیار حائز اهمیت بوده و نیازمند کار

بیشتر و متراکم تر برای جلوگیری از غفلت احتمالی سازمانهای ذیربط و خانواده ها ، می باشد و پس از رسیدگی به نیازهایشان ، استماع نظرات دانش آموزان ، اهمیت قایل شدن بیش از پیش برای آنان ، تقویت معنویات و تشویق به انجام فرایض، در اولویت کار مدارس قرار گیرد . جهت ایجاد انگیزه بیشتر به تحصیل و رعایت هنجارهای اجتماعی ، اقناع آنان موثر است ، در غیر اینصورت ، احساس اجبار برای تحصیل در مدرسه یا رعایت آداب ، سودی جز پرخاشگری ، ناهنجاریها در محیط جامعه ، خانواده و مدارس ، مقاومت و تخریب ، دلزدگی از کلاس و درس ، عدم احترام لازم به مربیان و والدین ، مورد طعمه قرار گرفتن توسط بیگانگان و غیره نخواهند داشت . در مقابله با آسیب های اجتماعی نوظهور باید خاطر نشان ساخت که میانگین سطح آگاهی دانش آموزان ، امروزه بالاتر از معلمان و والدین می باشد به عبارت ساده تر آنها در استفاده فنی از رسانه های جدید ، از معلمان و والدین خود، پیشی گرفته اند ، پس ضروری است که مربیان گرامی با علاقه و همت مضاعف در این موارد اطلاعات جدیدی از طریق مطالعات خود یا شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت و غیره کسب کنند تا بهتر برای پیشگیری از آسیب ها اقدام نمایند .
ج: خانواده ها :
خانواده به عنوان یکی از مهمترین نظام های اجتماعی ،همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است ، بدون همراهی خانواده ، تلاش های طاقت فرسای فرهنگیان در آموزش و تربیت ، به طور کامل اثر بخش و مفید نخواهد بود . شکی نداریم که اگر نظام خانواده در هر کشوری مورد حمله قرار گیرد ، آسایش و امنیت آن جامعه به خطر افتاده و امید کاملی به کارایی برنامه های مختلف نظام

آموزشی و حتی نظام اجتماعی کل ، نمی توان داشت ، مانند دو دسته قبلی یعنی فرهنگیان و دانش آموزان ، خانواده هم به میزان بیشتری مورد حمله و تهاجم فرهنگی قرار گرفته است ، استفاده کامل از اینترنت توسط بیگانگان ، شبکه های متعدد ماهواره ای در تضعیف اخلاقیات در خانواده ، ترویج روحیه مصرف گرایی و مدگرایی ،اباهه گری، لاابالیگری، ناهنجاریهای اجتماعی ،فساد اخلاقی، کم رنگ کردن سنتهای کارکردی مطلوب خانواده،تضعیف جایگاه والدین در خانواده،ارائه الگوهای غربی در روابط و مناسبات خانوادگی به کشورهای اسلامی به عنوان ال

گوی نوین و برتر، از جمله این حملات به نظام خانواده ایرانی اسلامی است. (7)
ایجاد شکاف میان نظام خانواده با مدارس و معلمان از دیگر تلاشهای دشمن برای خنثی کردن اقدامات فرهنگیان است به نحوی که تاکید مدارس به آموزش و رعایت هنجارهای اجتماعی اسلامی به دانش آموزان ، گاهی با مقاومت یا اعتراض برخی خانواده ها روبرو شود و یااقدامات مدارس را در آموزش اخلاقیات و انجام فرایض دینی مغایر با تجدد گرایی و مدرنیسم تبلیغ شده در رسانه های غربی معرفی نمایند .

یکی از کارکردهای بسیار موثر مدارس ، بهره گیری از انجمن اولیا و مربیان است ، بی مناسبت نیست که اگرفعالیت آموزش خانواده انجمن اولیا و مربیان مدارس را به عنوان " دانشگاه سوم

خانواده " معرفی کرد ، که این روزها تحت نام جلسات آموزش خانواده ، نقش موثر انجمن بیش از پیش احیا گشته و بنا به تایید کارشناسان ، میزان تاثیر پذیری برنامه ها ، توصیه ها ، اطلاع رسانی کارشناسان و سخنرانان ماهر در آن ، بسیار بالا بوده و پدافند بسیار موثری در مقابله با آسیب های اجتماعی بویژه آسیب های نوظهور مربوط به دانش آموزان می باشد.(