بخشی از مقاله
نقش باورهای دینی در پیشگیری از اعتیاد
چکیده :
مقاله حاضر گزارش قسمتی از مطالعات انجام یافته است که در آن به بررسی نقش باورهای دینی بر پیشگیری از اعتیاد پرداخته می شود.
در این مقاله سعی شده در مورد اعتیاد و معاد کیست؟ ارزش گذاری به کرامت انسانی و جوانب نیک و بد رفتارها، انتقال ارزشها به فرزندان و عوامل بازدارنده اعتیاد بررسی شود. اینکه مواد مخدر یکی از موانع جدی توسعه در جوامع است و روند دموکراسی کشورها را تهدید می کند و مصرف مواد می تواند. بر تمام بخش های جامعه تاثیر بگذارد و آینده ی جوانان را تهدید می کند و بهره
گیری از راهبردهای متفاوت برای پیشگیری از اعتیاد ضروری است از جمله ارتقای فرهنگی مذهبی و باورهای دینی در کنار سایر راهبردهای مبارزه مواد مخدر مثمر ثمر می باشد. پس باید آموزش مناسب و با اطلاعات صحیح و موثق باشد و آموزش مقاومت در برابر سوء مصرف و عواقب آن با برنامه ی عمومی و اختصاصی مدارس یکی شود.
« فهرست مطالب »
عنوان صفحه
پیشگفتار 1
مقدمه 2
بیان مساله 4
انتقال ارزشها به فرزندان 8
تاثیرگذاری مواد مخدر 12
نقش باورهای مذهبی در پیشگیری از اعتیاد 14
پیشنهادات 15
نتیجه گیری 15
منابع و مأخذ 17
پیشگفتار :
تجربه جهانی در مسیر مبارزه با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد، نشانگر آن است که همزمان با تلاشهای پلیسی – انتظامی در تداوم مبارزه سخت افزاری با این پدیده می بایست حرکتهای فرهنگی و به عبارتی نرم افزاری نیز در این عرصه انجام پذیرد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای فعال در امر مبارزه با این بلای خانمانسوز همواره تلاش های بی وقفه ای را در این عرصه انجام داده است.
با توجه به مأموریت محوله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای انجام فعالیت فرهنگی پیشگیری از اعتیاد دتشکیل دبیرخانه و تشکیل گروه کاری مرتبط با موضوع نمود و برنامه هایی را در جهت نیل به اهداف پیش بینی کرد و ضمن بررسی توانمندها و ظرفیت های علمی فرهنگی و هنری دعوت به همکاری و حضور فعال در این عرصه نمود ماحصل این حرکت اجرای برنامه های مختلف آموزشی (عمومی و تخصصی) اجرای برنامه های نمایشی برگزاری نمایشگاه آثار هنری،
تولیدات سمعی و بصری، ایجاد باشگاههای فرهنگی و هنری در کتابخانه های شهری و روستایی و غیره می باشند تا شاهد تنوید افکار عمومی در آشنایی هرچه بیشتر آحاد جامعه با پدیده شوم اعتیاد، مبارزه با این پدیده و رسیدن به جامعه ای سالم را نظاره گر باشیم.
مقدمه :
سوء مصرف و اعتیاد به مواد مخدر یکی از بلایای بزرگی است که بشر امروز در همه جای جهان با آن دست به گربیان است. از یک سو کارتل های امپریالیستی و باندهای عظیم قاچاق مواد مخدر همه کشورها از جمله در نزدیک ما پایگاههایی دارند و به تجارت اهریمنی خود که دومین تجارت پرسود دنیاست مشغول هستند. و از دیگر سو عوامل مستعد کننده اجتماعی – اقتصادی، سیاسی طبی و روانشناختی در این مشکل دخیل و در حال تعامل هستند.
اگرچه به گفته «کوفی عنان» دبیرکل سازمان ملل متحد مقاله با تجارت غیرقانونی مواد مخدر و اثرات آن چالشی بزرگ برای جامعه جهانی است، جالب است بدانیم که پرسودترین تجارتهای امروز دنیای ما تجارت اسلحه و مواد مخدر یعنی کسب کارهایی برای نابودی بشر است. در کشورها تریاک و حشیش مهمانانی که از قرنها پیش خانگی شده اند در دهه های اخیر همه گیری و مصیبت های بزرگی ایجاد کرده اند میلیونها نفر در مملکت ما با معضل مواد مخدر دست به گریبان اند میلیونها زن تباهی همسرشان را روزانه پیش رو می بینند و دم بر نمی آورند. میلیونها کودک و نوجوان زیر سقف های پردود زندگی می کنند و تباه می شوند. سالانه صدها تن مواد مخدر در کشور مصرف می شود که صدها میلیارد از سرمایه ملی را بر باد می دهد. سن اعتیاد رو به کاهش رفته و به نوجوانی رسیده است و شصت درصد زندانهای کشورمان را معتادان اشغال کرده اند. هزاران نفر در راه مبارزه با این بلای اهریمنی جان باخته اند، بیکاری، ایدز، فحشا، افسردگی و صدها معضل دیگر با اعتیاد مرتبط است. سوغاتهای جدید مثل قرص شادی یا اکستازی در حال گسترش در بین نوجوانان است از آنجا که ثابت شده تنها روش موثر برای کاهش شیوع اعتیاد به کارگیری روشهای صحیح کاهش تقاضا شامل برنامه های پیشگیری و درمان همگام با مبارزه با عرضه است و هدف آگاه سازی خانواده ها و جوانان و نوجوانان در کنار ارزشها است. ارزشهای دینی ما مسیر زندگی ما را تعیین می کنند و باید این ارزشهای دینی آموزش داده شوند آن هم از کودکی، اگر این ارزشها و اعتقادات و باورهای دینی در کودکان درونی شوند بسیار سودمند خواهد بود.
بیان مساله :
اعتیاد چیست؟ معتاد کیست؟
سازمان جهانی بهداشت (WHO) ماده ی مخدر را این گونه تعریف می کند « هر ماده ای که پس از وارد شدن به درون ارگانیسم بتواند بر یک یا چند عملکرد از عملکردهای آن تاثیر بگذارد.» این سازمان در سال 1964 ، اصطلاح «وابستگی دارویی» را جایگزین اصطلاحات «عادت» و «اعتیاد» کرد. در واقع واژه ی اعتیاد اصطلاحی عامیانه است که اشاره دارد به وابستگی جسمانی و تباهی جسمی و روانی و .... .
کودکان و نوجوانان به دلایل گوناگون ممکن است مصرف مواد را شروع کنند. بسیاری از والدین فکر می کنند فرزندتان تحت تاثیر دوستان به این سمت گرایش پیدا کرده است اما فقط این دلیل است. در بسیاری از موارد ممکن است مصرف مواد چند علت یا متغیر داشته باشد. گروهی از نوجوانان علت شروع و ادامه ی مصرف مواد خود را به صورت فشار دوستان، کنجکاوی کسب اعتماد به نفس، شبیه کسی شدن، آگاهی نداشتن از زیان های مصرف، عدم درونی شدن ارزشها و اعتقادات مذهبی، تسکین و کاهش درد و .... آشنایی با علل مصرف مواد در کودکان و نوجوانان به ما کمک می کند تا با درک بهتر از آنها بتوانیم، راهکارهای مناسب را برای پیشگیری از بروز این معضل بکار گیریم.
امروزه مواد مخدر پیچیده ترین موضوعی است که جامعه را با چالش مواجه ساخته است جمهوری اسلامی ایران به دلیل همسایگی با بزرگ ترین تولیدکنندگان مواد مخدر در معرض بیشترین آسیب ها و خطرات ناشی از قاچاق مواد مخدر قرار دارد.
توزیع مواد مخدر و مواد صناعی و شیمیایی در کشور بخش قابل توجهی از مردم خصوصاً جوانان را در معرض خطر ابتلا مصرف انواع مواد مخدر قرار داده و آسیب های ناشناخته تر و چالش های تازه تری را به وجود آورده است.
حفظ کرامت انسانی، ارزش نهادن به فضایل انسانی، توجه به واحد خانواده به عنوان بنیان جامعه، ارتقاء سطح علم و دانش، مبارزه با کلیه مظاهر فساد، جلب و جذب مشارکت عمومی در صحنه های سیاسی، اجتماعی بر همگان لازم است. از این رو مبارزه با این بلای خانمانسوز که تهدید کننده سلامت و ارزش اجتماعی و اخلاقی است به منزله وظیفه عاملی سازمان ها و دستگاههای اجرایی، قضایی و تقنینی، مشارکت تمام قوای کشور را به همکاری و تلاش فرا می خواند در این راستا اهمیت فوق العاده و نقش به سزای دستگاههای فرهنگی خصوصاً وزارت آموزش و پرورش با بیش از یک میلیون نفر نیروی فهیم و آگاه فرهنگی و افزون بر 15 میلیون دانش آموز بر کسی
پوشیده نیست. این اقدام به خودی خود می تواند در جهت رشد آگاهی و افزایش حساسیت معلمان و مربیان عزیز به عمق و گستره ی این بلای خانمان سوز بسیار موثر باشد و به نوبه خود می تواند یک اقدام اثربخش در راستای پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر به حساب آید.
جوتنب نیک و بد رفتارها را بدون اینکه حالت نصیحت کننده پیدا کند در ذهن آنان به تصویر می کشد. این روش به ویژه در ارتباط با نوجوانانی که فکر می کنند همه چیز را می دانند و می خواهند صرفاً مطابق با معیارها و ارزش های خودشان زندگی کنند بسیار سودمند است. استفاده از قصه های نمادین می توان ظرافت و مهارت برخی از ارزش ها را به بچه ها آموخت و در عین اینکه این کار خیلی هم آشکارا نباشد. نظام پاداش و جایزه نیز در خصوص بچه های کوچکتر بسیار مناسب است. بدین ترتیب وقتی آنان درک خود را از ارزشی که به آنان آموخته اید، نشان می دهند یا آن ارزش را به کار می بندند، می توانند جایزه به خصوصی دریافت کنند. از هر روشی که استفاده می کنید هدف شما باید این باشد که کودک به نوعی آن ارزش را در زندگی خود به کار گیرد و آن را ابراز نماید. انتقال ارزش های زیر به فرزندانتان می تواند بسیار سودمند باشد.
درستکاری، راستگویی، انعطاف پذیری و میانه روی، شجاعت و جرأت مخالفت کردن، دوستی و محبت، تعهد و وفای به عهد، احترام، انضباط شخصی، استقلال و اتکاء به خود، گذشت و تسامح، سخت گیری زیاد در امر آموزش ها ارزشها توصیه نمی شود در این مورد هم والدین باید دقت کنند
که بهترین الگوی فرزندانشان باشند. با استفاده از قصه های نمادین ساختگی : ارزش استفاده در این حقیقت نهفته است که می توانید شخصیت هایی برای داستان خود انتخاب کنید که فرزندان شما بلافاصله با آن ارتباط برقرار می کنند می توانید از افرادی استفاده کنید که به عنوان الگوی خود برگزیده است مانند یک قهرمان یا ستاره، به عنوان مثال برنامه مبارزه با مصرف مواد، سازمان ملل چندی پیش بازیکن مصروف فوتبال کشورمان، خداداد عزیزی را به عنوان پیک دوستی و مبارزه با مواد مخدر برای جوانان انتخاب کرد یا شخصیت هایی را انتخاب کنید بر حسب سن و سال و تجربه شبیه فرزندتان باشد و هدف این ست که ببینیم چه درس عبرتی گرفته است و پیامدهای آن چه بوده است.
انتقال ارزشها به فرزندان :
اگر ارزش ها را از زندگی ما جدا کنند زندگی مان تهی خواهد بود. آنها به ماانگیزه می دهندو ما را به حرکت در می آورند. ارزشهای ما مسیر زندگی ما را تعیین می کنند. بچه ها و والدین هرکدام ارطهای خود را دارند. حال باید پرسید آیا والدین حق دارند که ارزشهای خود را بر فرزندانشان تحمیل کنند؟ پاسخ این است که آنان چنین حقی را ندارند. اما اگر ما به عنوان والدین برخی از مهمترین ارزشهای زندگی را به فرزندانمان منتقل نکنیم، این نگرانی را خواهیم داشت که آنان زندگی کاملاً بی هدفی را در پیش گیرند و رشد آنان در مسیر زندگی برای تبدیل شدن به انسانهایی بالغ و مستقل دچار اشکال گردد. پس بهتر است راه میانه ای را در پیش بگیریم علاوه بر اینکه اجازه می دهیم فرزندانمان ارزشها و معیارهای خود را حفظ کنند، برخی از ارزشهایی که به اعتقاد ما آنان را در تبیین کامل مسیر زندگی و احساساتشان یاری خواهد نمود به آنان منتقل می کنیم و بدین ترتیب برای حفظ تعادل میان این دو تلاش خواهیم کرد.
هنگام آموزش ها ارزش ها به بچه ها، چگونگی آموزش از محتوای آموزش مهمتر است. ابتدا باید مطمئن شوید که می دانید چه نوع ارزش هایی را می خواهید به فرزندتان بیاموزید. اما چگونگی این آموزش آن به ابتکار خلاقیت شما بستگی دارد.
