بخشی از مقاله
چکیده:
در حقوق ایران اصل بر دو درجه ای بودن رسیدگی است. در واقع اگرچه موادی از قانون جدید، اصل قطعیت آرا را انشاء نموده اند؛ اما این ظاهر امر است و در حقیقت، اکثر آرا قابل تجدیدنظر هستند. باید به یک دعوا در مرحله بدوی رسیدگی شده باشد تا امکان طرح آن در در مرحله تجدیدنظر وجود داشته باشد. شأن و فلسفه دادگاه تجدیدنظر قضاوت و رسیدگی دوباره نسبت به تصمیم اتخاذ شده در مرحله بدوی و بررسی صحت و سقم و رفع اشتباه محتمل از آن است.
دعوای جدید در مرحله تجدیدنظر خلاف شأن و فلسفه دادگاه تجدیدنظر و اصل دودرجه ای بودن رسیدگی و همچنین فرایند دادرسی عادلانه است. با این حال قانونگذار در برخی موارد استثنایی بنا به دلایل و مصالحی از این اصل عدول کرده و رسیدگی بدوی به دفاع جدید را در مرحله ی تجدیدنظر قبول کرده است. بدیهی است این فرایند موجب محروم شدن افراد از اصل دودرجه ای بودن رسیدگی می شود. مشخص کردن این استثنائات و دفاع جدید درمرحله ی تجدید نظر تبیین مصالح و دلایل تجویز آن ها ، هدف این تحقیق می باشد.
مقدمه:
احقاق حق و برقراری عدالت خواسته هر انسان آزاده و نیاز هر جامعه قانونمند محسوب می شود و بر همین اساس جوامع، با برپایی محاکم رسیدگی و آیین دادرسی مخصوص به خود، سعی در دست یابی به این مهم داشته اند. اما صرف رسیدگی بدوی کافی نمی باشد انسان جایز الخطاست و زبده ترین قضات نیز ممکن است در رأی و نظر خود دچار اشتباه و لغزش شوند بنابراین باید ترتیبی مقرر شود که هر دعوا بتواند دوباره مورد قضاوت قرار گیرد. اصل دودرجه ای بودن رسیدگی یکی از اصول بنیادین دادرسی و ضامن حقوق و منافع افراد و همچنین لازمه فرایند دادرسی عادلانه است.
با توجه به آنچه که گفته شد، رسالت دادگاه یا مرجع تجدید نظر ارزیابی صحت و سقم آرای دادگاه بدوی می باشد و این دادگاه نمی تواند رسیدگی بدوی کند - به ماهیت هیچ دعوایی نمی توان در مرحله بالاتر رسیدگی نمود تا زمانی که در مرحله نخستین در آن دعوا حکمی صادر نشده باشد، مگر به موجب قانون، ماده 7 قانون آیین دادرسی مدنی - .یکی از مباحثی که در دادرسی مدنی مطرح میشود بحث دفاع جدید در مرحله ی تجدیدنظر است از انجا که قانونگذار به صراحت ادعای جدید در این مرحله را منع نموده همواره مباحثی چون پذیرش یا عدم پذیرش دلیل جدید در مرحله ی تجدید نظر مطرح می گردد اما پرسش ان است که ایا دفاع جدید میتواند در این مرحله مورد توجه قرار گیرد.ارتباط این دفاع جدید و ادعای جدید چیست به عبارت دیگر اگر محکوم علیه رای بدوی در مرحله ی نخستین فرصت و امکان دفاع را داشته لیکن بدان اقدام ننموده است .ایا میتواند در مرحله ی تجدیدنظر مبادرت به طرح دفاع جدید نماید چراکه شاید این دفاعیات جدید شاید در دسترس ایشان نبوده و یا دلایل دیگر...
رسیدگی بدوی و تجدید نظر:
گفتاراول:رسیدگی بدوی:
انسان از ابتدای امر در پی رسیدن به حقوق خودش بوده است و در هر مورد که حقی از او تضییع شده است تلاش کرده است که حقوق از دست رفته خود را باز یابد. به همین دلیل با توسل به راه های موجود سعی در برآوردن اینمهّم داشته است. یکی از این راه ها اقامه دعوی و دادخواهی از طریق مراجع صالح قانونی است. در حقیقت اگرچه در اکثر موارد افراد به حقوق یکدیگر احترام گذاشته و آن را رعایت می کنند.
ولی در بعضی موارد هم هست که حقوق افراد نادیده گرفته می شود؛ برای مثال ملکی مورد تجاوز واقع می شود؛ دینی ادا نمی شود؛ دولت ملکی را برخلاف قانون تملک می کند و...، در این موارد بعد از آن که حقی تضییع شد؛ یا دینی ادا نشد و ظلمی بر مظلوم روا شد. افراد برای احقاق حق خود به اقامه دعوا و دادخواهی روی می آورند. »داد در کلیات حقوق به معنای حق است. « دادخواهی نیز به معنای » تظلم، مرافعه، عرض حال« آمده است. بعد از دادخواهی و حصول شرایط، مرجع صالح به رسیدگی - دادرسی - می پردازد. رسیدگی یا دادرسی در معانی مختلفی به کار برده شده است: - 1 شعبه ای از علم حقوق است که بحث می کند از سازمان قضائی و صلاحیت مراجع قضاء و مقررات اقسام دعاوی و اجراء احکام و تصمیمات قضات،در فقه به آن قضاء گویند.
