بخشی از مقاله
چکیده
شهرهای اسپانیایی به سبب گوناگونیهای تاریخی و جغرافیایی در طول تاریخ تاثیرات زیادی را شاهد بوده اند.اثراتی که ریشه های نخستین آن به تمدن های ابتدایی باز می گردد و با گسترش اسلام در این سرزمین تغییراتی اساسی در ساختار و بنیان این شهرها به وجود آمد. هدف این پژوهش بررسی نقش چارچوبهای دینی در شهرهای جنوب غرب اروپا با تاکید بر تغییر ایدئولوژی هاست .روش گردآوری داده ها در این پژوهش از نوع کتابخانه ای و نوع پژوهش بنیادین می باشد.
واژههای کلیدی: شهر,شهر اسلامی,اسپانیا,ایدئولوژی اسلامی,دین و شهر
.1مقدمه -1-1 پیش زمینه
از ابتدای پیدایش عالم هستی تاکنون الیدئولوژی ها و ساختارهای فکری گوناگونی با محوریت های متفاوت و با اشکال پیچیده ای ظهور یافته و متجلی گشته اند. هر ایدئولوژی بر اساس ساختارهای خود بر مبنای تئوریها فکری خود بر محیط های پیرامونی خود آثاری را برا جای نهاده است. هر باوری که مورد توجه نظام حاکمه و مورد پذیرش عامه و اکثریت قریب به اتفاق مردم قرار می گرفت تاثیرات وافری را بر محیط اعمال می نمود. دیدگا ههای مذهبی نیز بر اساس تعالیم ساختاری خود گاه پس از دیت یابی به قدرت سیاسی و مردمی سبب اعمال تغییرات در محیط پیرامونی خود می شدند. ساختار اساسی مذهب بر این اساس بود ه است که قدرت و الوهیت خدای مورد پذیرش خود و مصادیق دینی خود را از طریق ساهت اماکن,بناها و سازمادهی زندگی مردم دچار تغییر کند. تغییراتی که گاه باعث تاثیرات عمیقی در سبک های پیش از خود می گشت.
شهرها نیز جزو نمدهایی بودند که تحت تاثیر باورهای سیاسی ,مذهیب,فرهنگی ,اجتماعی و اقتصادی و غیره قرار گرفتندو سبب می گشتند که شکل و کالبد و محتوا و فرهنگ اجتماعی مردم ساکن دچار تغییرانی بنیادین گردد.تغییراتی که گاه خود به شکل کشمکش های فرهنگی,مذهبی و گاه بسان اتحاد و هویت مشترک خود را می نمایاند. اسپانیا هم جزو کشورهای ارو پای جنوب غربی است که در طول تاریخ خود صحنه ی کشمکش های سیاسی مذهبی فراوانی بوده است که این کشمکش ها گاه اسپانیا را به ابر قدرت اقتصادی جهان1 و گاه قدرتی شکست خورده و تحت تسلط بیگانگان 2 قرار داده است.
-2-1 اهمیت و ضرورت پژوهش
این پژوهش از بعد نظری به واکاوی3 و تبیین نقش دین در شهرهای اسپانیا نقش دولت ها و حکومت ها و ایدئولوژی های مذهبی به منظور شناسایی آنها می پردازد. مقوله ای که سبب بهروزی ها و شکست های بیشماری برای سرزمین های گوناگون گشته است.
-3-1 اهداف پژوهش
-1-3-1 آشنایی با نقش دین در شهرهای اسپانیا -1-3-2شناخت نحوه ی ورود دین اسلام به اسپانیا
- 1-3-3شناخت عوامل دخیل در ورود مذاهب به بطن شهرها
-4-1 فرضیات پژوهش
فرض شماره :1 عدم توانایی نظام های فکری سبب ورود اندیشه های نو به درون شهرها می شود.
1 در هنگام کشف امریکا توسط کلمب
2 در هنگام اشغال توسط مسلمانان
3 تجزیه و تحلیل منطقی
فرض شماره :2 لازمه ی ساماندهی و بهبود شهرهای کنونی، نیازمند واکاوی شکست های پیشین است.
-5-1 محدوده و قلمرو ی مورد مطالعه
با توجه به ماهیت و گستردگی بیش از پیش موضوع در بخش های گوناگون و در مراحل مختلف تحقیق، رویکر حاکم بر این پژوهش، تحلیلی و استنتاجی می باشد. در این پژوهش جامعهی مورد مطالعه کشور اسپانیا است که این کشور در جنوب غربی اروپا واقع شده است و از شرق با فرانسه و از غرب با پرتقال و از جنوب با مدیترانه در ارتباط می باشد.
-6-1 روش گردآوری و واکاوی داده ها
گردآوری داده ها به دو صورت کتابخانه ای و بهره گیری از منابع الکترونیکی در فضای مجازی بوده است.همچنین در برخی از بندها از دیدگاهها و نظریات شخصی نیز بهره گرفته شده است.
-2 شهر و ایدئولوژی مذهبی
-1-2 شهر باستان
پیشینه و حضور پررنگ مذهب در شهرهای باستان به 5 تا 6 هزار سال پیش و بنابر دیدگاههایی به جزوی جدایی ناپذیر از شهرها از هنگام پیدایش آن تاکنون بازمی گردد. در شهرهای ابتدایی دیدگاهها و مذاهب پیش پا افتاده ابتدایی وجود داشت و این مکان های که با پیشرفت شهرها و در امتداد آن رشد تاریخی و فلسفی مذاهب دچار پیشه ی فقهایی می گردند.انگاره ها مذهبی در عهد باستان به نمودهای گوناگونی خود را با نمایش می گذاشتند.گاهی به شکل معابد بابلی و پرستش خدای مردوک خود را می نمایانند و گاه در ایران باستان خود را به گونه آتشگاهها1 در شهرها به نمایش می گذارند و گاه به آنچنان قدرتی دست می یابند که همانند معبد سلیمان پادشاه2 در اورشلیم به شکل مکانی حکومتی جلوه گری می کنند.
نقش هر مذهبی در هر شهری ریشه در تجارب و بنیان های ابتدایی هر اجتماع زیستی دارد3و خالقان اولیه هر اجتماع انسانی بنابر پیش فرض ها و باورهای شخصی و قومی خود انگاره ای را برای مردم آن مکان به ارمغان آورده اند.به همین دلیل است که خدایگان گوناگون در هرمنطقه و هر شهر مناسب با مردم آن سرزمین خود را نشان می دهند.در سرزمینی دیگر که جاندرایانی نظیر گاو4 به علت زایش و یاری رسانی در هدف ارتز اق روزانه در خدمت مردم قرار دارد این حیوان مورد احترام است و در سرزمینی دیگر بسته به نعماتی است که مردم از یک عنصر دریافت کرده اند و یا انتظار دریافت را دارند هر چیزی می توند,گرامی و در نقش خدای جلوه گری نماید.
1 پرستش در ایران دوران بر اساس انگاره ها تعلیمات ایین زرتشت بوده است و انگاره ی غالب در این دوران با اینکه آیین های گوناگون دیگری نیز موجود بوده است دین زرتشت بوده است
2 در عهد عتیق در اول پادشاهان بند 34 و 34 می گوید: - - زنده باد سليمان پادشاه سپس سليمان را همراه خود به اينجا برگردانيد و او را به نام پادشاه جديد بر تخت سلطنت من بنشانيد، چون من وی را رهبر قو م اسرائيل و يهودا تعيين آرده ام. - -
3 تشیبح این امر در هنگام حکمرانی اشکانیان در ایران بسیار مشهود است ودر هنگامی که به احترام نسبت به ارشک سرسلسله اشکانیان تا انتهای حکمروایی این قوم نگاره های ارشک مورد احترام و در جاهایی مورد پرستش واقع می گردید. 4 مصداق بارز این مدعا شبه جزیره هند می باشد
