بخشی از مقاله
چكيده
تحقيق حاضر به منظور بررسي رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي با توجه به نقش ميانجي كيفيت گزارشگري مالي انجام شده است. جامعه آماري در اين پژوهش شامل كليهي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي سال هاي ١٣٨٩ تا ١٣٩٤ ميباشد. و نمونه آماري با توجه به تعداد بالاي جامعه آماري براي انجام اين تحقيق نمونه اي از ٨٨ شركت از شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به روش نمونه گيري حذف سيستماتيك انتخاب گرديد. در اين پژوهش رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي با توجه به نقش ميانجي كيفيت گزارشگري مالي براي دوره ١٣٨٩ الي ١٣٩٤ صورت گرفت كه در مجموع ٥٢٨ مشاهده براي تحقيق موجود ميباشد كه ٢٦٤ داده سال مربوط به شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي پايين و ٢٦٤ داده سال مربوط به شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي بالا ميباشد. روش آماري مورد استفاده در اين تحقيق روش رگرسيون چند متغيره است. نتايج حاصل از فرضيات تحقيق نشان دهنده اين مطلب ميباشد كه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهايي با كيفيت گزارشگري مالي بالا رابطه اي وجود ندارد، اما بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهايي با كيفيت گزارشگري مالي پايين رابطه معناداري به صورت مستقيم وجود دارد و بنابراين رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركت هايي با كيفيت گزارشگري مالي بالا و پايين تفاوت معنيداري دارد.
كليد واژهها : تمركز بر مشتري، اجتناب مالياتي، نقش ميانجي كيفيت گزارشگري مالي
مقدمه
اكثر كشورها، بخش عمدهاي از منابع درآمدي دولت از طريق ماليات تامين ميشود. سهم از كل درآمدهاي عمومي در ميان كشورها متفاوت است. در اين ميان، اجتناب و فرار مالياتي در كشورها باعث شده است تا درآمدهاي مالياتي كشورها همواره از آنچه كه برآورد شده است كمتر باشد. بنابراين، از جمله موضوعات بسيار مهم كه در حال حاضر در اكثر پژوهش ها مورد توجه است، بحث اجتناب و فرار مالياتي و عوامل موثر بر آن و نتايجي است كه از آن حاصل ميشود. از ديدگاه نظري، منظور از اجتناب مالياتي، تلاش در جهت كاهش مالياتهاي پرداختي است. - هانلون و همكاران، ٢٠١٠ - ، فرار مالياتي نوعي تخلف قانوني، اما اجتناب از ماليات، در واقع نوعي استفاده از خلاءهاي قانوني در قوانين مالياتي در جهت كاهش ماليات است. بنابراين، از آنجايي كه اجتناب مالياتي، فعاليتي به ظاهر قانوني است به نظر ميرسد كه بيشتر از فرار مالياتي در معرض ديد باشد و چون اجتناب مالياتي در محدوده اي معين جهت استفاده از مزاياي مالياتي است و به طور عمده قوانين محدودكننده اي در زمينه كنترل اجتناب مالياتي وجود ندارد. - خاني و همكاران، ١٣٩٢ - .
بنابراين، به نظر مي رسد بسياري از شركتها درگير اجتناب مالياتي باشند و به همين دليل تعيين عوامل تاثيرگذار بر سطح اجتناب مالياتي در شركتها داراي اهميت زيادي است. مديريت هرساله سود شركت را براي دو هدف تهيه مينمايد. از يك طرف با هدف گزارشگري مالي و مطابق با اصول پذيرفته شده و عمومي حسابداري و از طرف ديگر به منظور تعيين ماليات بر درآمد شركت و مطابق با قانون مالياتهاي مستقيم، مطابق با بخش ٤٤٦ قانون مالياتهاي مستقيم در آمريكا و ماده ١٨ از تصويب نامه اصلاحيه آئيننامه تبصره ٢ ماده ٩٥ قانون ماليات هاي مستقيم در ايران، سود مشمول ماليات برمبناي"استانداردهاي حسابداري"و در نتيجه بر مبناي تعهدي تهيه ميگردد.
در حال حاضر، بيشتر موسسات حسابرسي از طريق سرمايه گذاري در آموزش كاركنان و اعضاي حرفه اي خود در يك صنعت خاص و آموزش افراد حرفه اي متخصص در صنعت مربوط به مشتري، تخصص خود را در زمينه هاي مالي و مالياتي در يك صنعت خاص ارتقا ميبخشند. - سولومون١، ١٩٩٩؛ فرگوسن٢ و همكاران، ٢٠٠٣ - . بر اين اساس، نتايج پژوهش هاي ديگر نشان ميدهد كه دانش و آگاهي از صنعت مشتري و مالياتي، عوامل بسيار مهمي در برنامه ريزي مالياتي شركت ها است. - بونر٣ و همكاران، ١٩٩٢ - . بنابراين، در اين تحقيق به دنبال بررسي رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي با توجه به نقش ميانجي كيفيت گزارشگري مالي ميباشيم.
بيان مسئله
كيفيت گزارشگري مالي حداقل به دو شيوه بر انگيزه شركت به فرار مالياتي ميتواند اثرگذار باشد. اول اينكه كيفيت گزارشگري مالي مانند اجتناب مالياتي ميتواند به نگهداري وجه نقد شركت كمك كند. - مانند كم كردن جريانهاي خروجي تحقيق و توسعه - . دوم، چون كيفيت گزارشگري مالي افزايشي مي تواند به افزايش وجه نقد و سود گزارش شده كمك كند، احتمالا نياز شركت براي رسيدن به اين اهداف از طريق اجتناب مالياتي كم شود. همچنين شركتهاي متمركز برمشتري نياز بيشتري به نگهداري وجه نقد دارند و تمايل بيشتري به كيفيت گزارشگري مالي بالا دارند. - رضايي و قناي نژاد،١٣٩٢ - . يكي از مهمترين ويژگيهاي بررسي ارتباط مشتري و عرضه كننده، ميزان تمركز بر مشتري است كه بيانگر ميزان وابستگي شركت به مشتري است.
از آنجا كه كيفيت گزارشگري مالي ميتواند ابزاري مناسب براي افزايش وجه نقد و ماليات برنامهريزي شده باشد؛ شركتهاي متمركز بر مشتري خاص، به احتمال زياد به اجتناب مالياتي تشويق ميشوند. لذا اولين هدف پژوهش بررسي وجود ارتباط معنادار بين اجتناب مالياتي و ميزان تمركز بر مشتري و دومين، اهميت تفاوت اين ارتباط در دوسطح كيفيت گزارشگري مالي بالا و كيفيت گزارشگري مالي پايين است. زيرا شواهد كمي درباره رابطه بين تمركز بر مشتري شركت، به عنوان يكي از مهمترين ويژگيهاي عملياتي شركت، و ميزان اجتناب مالياتي شركت وجود دارد. تفاوت معنادار در ميزان اجتناب مالياتي بين شركتها توجهات زيادي را به خود جلب كرده است. مانند - دايرنگ و همكاران١،٢٠٠٨ - .
بنابراين به اين سؤال پرداخته خواهد شد كه : بررسي رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي : ضمن تاكيد برنقش ميانجي كيفيت گزارشگري مالي بالا و پايين در شركتهاي پذيرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران چگونه است؟
اهداف تحقيق
بررسي رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي بالا. بررسي رابطه بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي پايين. ٣. بررسي رابطه معناداريِ بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهايي با كيفيت گزارشگري مالي بالا و پايين.
فرضيههاي تحقيق
فرضيه اول: بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي بالا، رابطه معناداري وجود دارد. فرضيه دوم: بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي پايين، رابطه معناداري وجود دارد. فرضيه سوم: بين تمركز بر مشتري و اجتناب مالياتي در شركتهاي با كيفيت گزارشگري مالي بالا و پايين، رابطه معناداري وجود دارد.
