بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این پژوهش »بررسی رابطهی بین دینداری با رضایت شغلی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان ساری« بود. روش پژوهش در این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی انتخاب شد. جامع آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی ناحیه 2 شهرستان ساری به تعداد 272 نفر که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 222 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه های استاندارد دینداری گلاک و استارک - 5622 - و رضایت شغلی مینه سوتا - 5627 - استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی - فراوانی و درصد - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره - و با کمک نرم افزار SPSS19 انجام شد. نتایج نشان داد که بین دینداری و ابعاد آن شامل اعتقادی، تجربی، پیامدی و مناسکی با رضایت شغلی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغییری نشان داد که مجموع متغییرهای پیش بین حدود 22 درصد از واریانس رضایت شغلی را تبیین می کند.
کلمات کلیدی: دینداری، رضایت شغلی، معلمان.
.1 مقدمه
در جوامع انسانی نهاد آموزش و پرورش از اهمیت ویژهای برخوردار است. این نهاد از مهمترین عوامل رشد اجتماعی، اقتصادی و تربیتی در هر جامعهای است و عامل رشد آگاهی و سازماندهی نیروی انسانی برای رشد و توسعه جوامع و نظام آموزش و پرورش است.>5@ معلم به عنوان یکی از این عناصر، اهمیت خاصی در نظام تعلیم و تربیت دارد و رضایت او می-تواند در تحقق اهداف آموزشی تاثیر بسزایی داشته باشد.>2@ نخستین و مهمترین وظیفه انسان شناخت پروردگار و آفریننده خویش است.>3@ قطع رابطه با خداوند متعال و فقدان حس معنوی متعالی و ناب به او، دلیل بسیاری از نگرانی ها و ناراحتی هاست.>2@
به اعتقاد بنیامین راش پدر روانپزشکی آمریکا، مذهب آن قدر برای پرورش و سلامت روح آدمی اهمیت دارد که هوا برای تنفس انسان اهمیت دارد.>2@ دین زندگی را معنیدار میکند و باعث تحقق عدالت اجتماعی میشود و عمیقترین احساسات را در وجدان انسان بر میانگیزد. دین نیازی فطری است، فقدان کامل ایمان در حکم سقوط انسان است، زیرا داشتن ایمان احساس هویت فردی و جمعی را فراهم میکند و به انسان آرامش و امنیت میبخشد.>2@ مذهب به عنوان مجموعهای از اعتقادات، بایدها و نبایدها و نیز ارزشهای اختصاصی و تعمیمیافته، از مؤثرترین تکیهگاههای روانی به شمار میرود که قادر است معنای زندگی را در لحظه لحظهی عمر فراهم سازد و در شرای خاص نیز با فراهمسازی تکیهگاههای تبیینی، فرد را از سردرگمی و بی معنایی نجات می دهد.>7@ فرد دیندار به نوعی با منبع آفرینش که بر زندگی بشر و امور طبیعی تأثیر دارد، ارتباط برقرار می کند.>8@ اکنون معنویت و دینداری به عنوان منابع بالقوه انسان در کنار ابعاد جسمانی، روانی قرار میگیرند و حتی نقشی مهمتر از آنها ایفا میکنند، زیرا این ابعاد هستند که از طریق معنا دادن و جهت دهی به زندگی و همچنین راهنمایی برای گذر موفق از فراز و نشیبهای جهان هستی به انسان، انسانیت می بخشد.>6@ دینداری به عنوان امری سازمانی، رسمی و بیرونی تعریف می-شود.>51@
رضایت شغلی مجموعهای از احساسات و باورهاست که افراد درمورد مشاغل کنونی خود دارند.>55@ رضایت شغلی حالت مطلوب و مثبت روانی است که در نتیجه ارزیابی شغل یا تجارب شغلی یک فرد حاصل میشود.>52@ رضایت شغلی عبارت است از این که آیا کارکنان کار خود را دوست دارند؛ و آیا نسبت به شغل خود دارای نگرش مثبت هستند، یا منفی.>53@ در واقع
رضایت شغلی را می توان به عنوان یک حالت عاطفی لذت بخش در یک کارمند تعریف نمود که نسبت به سرپرست، وظایف شغلی، موقعیت کاری، و کل سازمان دارد. این رضایت شغلی می تواند به واسطهی تمامی ویژگی های کار، و یا محی کار ایجاد شود.>52@ نیاز سازمانی به وجود یا حضور افراد کارآمد، پرتلاش ،سالم، علاقه مند و خلاق همانند نیاز آدمی به تغذیه مناسب است. در سازمانهای موفق، کلیهی کارکنان برای ایفای نقش خود انگیخته شدهاند و به کار خود علاقه مند هستند.>52@ رضایت شغلی به منظور تضمین ارائه خدمات با کیفیت مطلوب به دانش آموزان ضروری است.>52@ سطح رضایت شغلی بر اجرای موثر کار فرد، تاثیر دارد - >57@، >58@ و . - >56@ امروزه با افزایش رقابت و لزوم اثر بخشی سازمانها، نیاز به نسل ارزشمندی از کارکنان میباشند که از آنها به عنوان سربازان سازمانی یاد میشود.>21@ در پژوهش حاضر تلاش شد به این سوال پاسخ داده شود که آیا بین دینداری و رضایت شغلی معلمان رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ در این تحقیق پنج فرضیه مورد بررسی قرارگرفت که به شرح ذیل می باشد:
فرضیه اول: بین بعد اعتقادی دینداری با رضایت شغلی معلمان رابطه وجود دارد.
فرضیه دوم: بین بعد مناسکی دینداری با رضایت شغلی معلمان رابطه وجود دارد.
فرضیه سوم: بین بعد تجربی دینداری با رضایت شغلی معلمان رابطه وجود دارد.
فرضیه چهارم: بین بعد پیامدی دینداری با رضایت شغلی معلمان رابطه وجود دارد.
فرضیه پنجم: سهم هر یک از ابعاد دینداری در رضایت شغلی معلمان متفاوت است.
.2 روش تحقیق
از آنجا که پژوهش حاضر به بررسی رابطهی میان متغیرها میپردازد از جمله طرحهای پژوهش همبستگی محسوب مسیشود. جامعهی آماری مورد نظر، معلمان ابتدایی ناحیه دو ساری بودهاند که به روش تصادفی طبقهای انتخاب شدهاند.آمار توصیفی ویژگیهای فردی شرکت کنندگان به این صورت می باشد که 81/ درصد پاسخ دهندگان به پرسشنامه زن و 56/6 درصد پاسخ دهندگان به پرسشنامه مرد بودند. بنابراین اکثر آزمودنی ها را معلمان زن تشکیل دادند.8/2 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها مدرک تحصیلی آنان فوق دیپلم و پایین تر، 25/2 درصد پاسخ دهندگان کارشناسی، 31/5 درصد پاسخ دهندگان کارشناسی ارشد و بالاتر بودند. بنابراین اکثر آزمودنیها را معلمان با مدرک تحصیلی کارشناسی تشکیل داده بودند. 77/2 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها متأهل و 22/2 درصد مجرد بودند. بنابراین اکثر پاسخدهندگان به پرسشنامهها معلمان متأهل تشکیل داده بودند. 55/6 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها کمتر از 31 سال، 32/5 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها بین 35-21 سال، 26/2 درصد بین 25-21 سال و 2/2 درصد بالاتر از 21 سال سن دارند.
بنابراین اکثر آزمودنیها را معلمانی با 25-21 سال سن تشکیل داده بودند. 35 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها بین5-51 سال، 27/6 درصد پاسخدهندگان به پرسشنامهها بین 55-21 سال و 25/2 درصد پاسخ دهندگان به پرسشنامهها بین 25-31 سال سابقه خدمت دارند. بنابراین اکثر آزمودنیها را معلمانی با 25-31 سال سابقه خدمت تشکیل داده بودند. داده های مورد نیاز با استفاده از دو پرسشنامهی استاندارد دینداری گلاک و استارک و پرسشنامهی رضایت شغلی مینه سوتا گردآوری شدهاست. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه دینداری 1/88 α و برای پرسشنامه رضایت شغلی 1/85 α بوده است. پرسشنامه دینداری مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه ی گلاک و استارک است که دارای 22 گویه در چهار بعد اعتقادی با 7 گویه، مناسکی با 7 گویه، تجربی با 2 گویه و پیامدی با با 2 گویه می باشد.مقیاس اندازه گیری مورد استفاده
