بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر، رابطه بین شیوه های اعمال قدرت مربیان و میزان رضایتمندی ورزشکاران باشگاه ورزشی ذوب آهن اصفهان بود. روش پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت از نوع توصیفی بود و به شیوه پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش طبق آمار رسمی از طرف باشگاه ذوب آهن اصفهان در سال 1394 شامل 450 نفر ورزشکار می باشد که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 205 نفر به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد قدرت - هالورد ویتساید ، - 2000 که مشتمل بر15 سوال و 5 مولفه شیوه اعمال قدرت مربی و دارای مقیاس 9 ارزشی لیکرت و پرسشنامه رضایتمندی - ریمر و چلادوری، - 1998
مشتمل بر 14 سوال با 4 مولفه و دارای مقیاس 7 ارزشی لیکرت بود. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب دارای 0/81 و 0/82 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار استنباطی از آزمون¬های t تک نمونه¬ای وt مستقل و آزمون فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS و در حد خطای 0/05 استفاده شد. نتایج نشان دادکه بین شیوه قدرت تنبیه و رضایت از عملکرد تیمی و عملکرد فردی رابطه معنی داری وجود ندارد. بین شیوه قدرت مبتنی بر پاداش و تمامی ابعاد رضایتمندی ورزشکاران رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد پایینترین میانگین رتبه مربوط به تنبیه و بالاترین میانگین رتبه مربوط به تخصص می باشد.
واژه های کلیدی: قدرت، رضایتمندی، باشگاه ذوب آهن اصفهان
-1 مقدمه
موضوع قدرت مورد توجه اندیشمندان متعددی قرار گرفته است؛ محققان و صاحب نظران رشته های مختلف علمی از قبیل جامعه شناسی ، علوم سیاسی، مدیریت و غیره به این موضوع پرداخته اند.در هر یک از این رشته های علمی ، نظریه های زیادی در مورد قدرت وجود دارد و هر کدام از زاویه خاصی قدرت را بررسی کرده اند - نادری قمی، . - 1378 امروزه بر کسی پوشیده نیست که قدرت چه در سطح رویدادهای اجتماعی و چه در سطح حکومت و جریانات سیاسی و یا در سطح سازمانی ، نقشی کاملا برجسته دارد و صاحبان قدرت می توانند تحولات اجتماعی ، سیاسی و سازمانی را به مسیر دلخواه خود سوق دهند و معمولا هر کسی که از قدرت بیشتری برخوردارباشد ، در رسیدن به اهداف و مقاصد خود کامیاب تر است. بنابر این از سطح بسیار خرد مانند خانواده، مدرسه و یک تیم ورزشی یا در سطح کلان اجتماعی، قدرت عامل مهمی برای رسیدن به اهداف فردی،گروهی و سازمانی است - نادری قمی، . - 1378
قدرت و عوامل مرتبط با آن در سازمان های مختلف مانند تیم و باشگاه می باشد. با این وجود، چون قدرت نقش عمده ای در روابط موجود میان افراد دارد نمی توان تاثیر آن را در کنش های تیمی یا گروهی و شیوه های مربیگری نادیده گرفت - شریعتی، . - 1381 از دیدگاه فرنچ و ریون قدرت عبارت است از توان بالقوه ای که فرد الف دارد تا بر رفتار فرد ب اثر بگذارد؛ به گونه ای که فرد ب را وادار کند تا کاری را انجام دهد.فرنچ و ریون، پنج پایگاه قدرت را مشتمل بر: قدرت مبتنی بر زور - بر پایه ترس و وحشت - ، قدرت مبتنی بر پاداش - نقطه مقابل قدرت مبتنی بر زور - قدرت مبتنی بر قانون - شخص در سایه پست یا مقام سازمانی و در سلسله مراتب و اختیارات رسمی سازمان بدست می آورد - ، قدرت مبتنی بر تخصص - شخص دارای مهارت یا دانش ویژه - ، قدرت مبتنی بر مرجعیت - در شخصی مشاهده می شود که ویژگی آرمان گرایانه و یا ویژگی های شخصی مورد ستایش دارد - و قدرت رابطه - دارای مهارتهای ارتباطی قوی - را معرفی نمودند.
این هفت پایگاه قدرت به عنوان وسایل بالقوه نفوذ در رفتار دیگران شناسایی شده اند - طبائیان، . - 1381 توجه به عامل قدرت در تجزیه و تحلیل پدیده های سازمانی به قدری اهمیت یافته است که حتی در برخی نظریه های اخیر مدیریت ، قدرت به عنوان مفهوم محوری و هسته مرکزی تبیین و تفسیر پدیده های سازمانی در نظر گرفته می شود .این نظریه به نام" نظریه قدرت و سیاست در سازمان" شناخته می شود - روناین، . - 2004 قدرت مورد استفاده مدیر یا مربی ممکن است با متغییر مهم دیگری مانند رضایتمندی در ارتباط باشد. این وضعیت ممکن است در رابطه مربی و ورزشکار نیز وجود داشته باشد. در ورزش تیم یا باشگاه را می توان به عنوان سازمان ، ورزشکاران را به عنوان کارکنان، مربی و مدیران تیم یا باشگاه را به عنوان رهبردر نظر گرفت. چون رضایتمندی ورزشکار ، نگرش کلی ورزشکاران نسبت به تیم و باشگاه است و می تواند مثبت منفی و یا خنثی باشد؛
بنابر این لازم است مربیان با ورزشکاران رابطه عاطفی برقرار کنند و برای حفظ و افزایش رضایتمندی ورزشکاران ، از منابع قدرت خود به طور متناسب استفاده نمایند - قاسمیان، . - 1382 ُتیم به عنوان یک سازمان ورزشی از ساختار و فرایندهایی تشکیل شده است که باید به روش علمی مورد بررسی قرارگیرد. بنابراین ، نحوه استفاده مربی از قدرت ممکن است مدیریت و رهبری او را اثر بخش یا غیر اثر بخش سازد. رابطه مربی ، رابطه ای متقابل و پویا با ورزشکاران است که این رابطه ، استفاده مربی از قدرت را در بر می گیرد . قدرت به توانایی تاثیر مدیر یا مربی بر رفتار کارکنان یا ورزشکاران گفته می شود. به جای اینکه بررسی شود آیا مربی قدرتمند یا بدون قدرت است ؛ بهتر و درست تر است که بررسی شود او چقدر می تواند تاثیر گذار باشد. قدرت منبعی است که مربی را توانا می کند تا ورزشکاران را به فرمانبرداری یا قبول مسوولیت وا دارد - سرداری، . - 1380
بنابراین مدیران و مربیان ورزش نیز می توانند با یادگیری شیوه استفاده از قدرت در سازمان و باشگاه، مدیری اثر بخش تر باشند. .بر اساس نظریه های مختلف، یکی از ابعاد رضایتمندی به نحوه رفتار مدیر یا سرپرست وابسته است که به آن رضایتمندی مرتبط با مدیر گفته می شود. در ورزش نیز ممکن است نحوه رفتار و اعمال قدرت مربی بر رضایتمندی ورزشکار تاثیر داشته باشد؛ از این رو ممکن است رابطه ای بین شیوه های اعمال قدرت مربیان و رضایتمندی ورزشکاران وجود داشته باشد و چون یکی از عوامل مهم در مربیگری، کسب رضایت ورزشکاران است . برخی از ابعاد رضایتمندی ورزشکار شامل: عملکرد فردی ورزشکار ، عملکرد تیمی، استفاده از توانایی ورزشکار، استراتژی ، رفتار مربی ، آموزش مربی، مشارکت در وظایف تیم، مشارکت اجتماعی تیم، اخلاقیات، انسجام تیمی، مشارکت فردی، بودجه، کادر پزشکی، خدمات حمایتی و عوامل خارجی می باشد.
باشگاه ها نیز به عنوان محل کار ورزشکاران محسوب می گردد.آنها نیز با استفاده از داده های علمی و روش صحیح باشگاه داری ، رفع نیازها و خواسته های ورزشکاران و فراهم کردن امکانات و تسهیلات می توانند سهم مهمی در رضایتمندی ورزشکاران داشته باشند. به همین دلیل باشگاه ها نیز باید مرتب از رضایتمندی ورزشکاران اطمینان حاصل کنند به طور کلی ، یکی از فاکتورهای مهمی که در رضایتمندی ورزشکار سهم بسزایی دارد؛ شیوه های اعمال قدرت مربی برای نفوذ برورزشکار است. روش های مربیگری هر روزمنطقی تر و مؤثرتر می شود و اگر مربیان در مربیگری خود رضایت ورزشکار را در نظر نگیرند، در واقع باعث انگیزش آنها نخواهند شد و آنها رغبت کمتری به اجرای فرامین مربیان پیدا خواهند کرد. مربی به عنوان یک مدیر ، لازم است از مهمترین ابزار استفاده نفوذ بر ورزشکار، یعنی از منابع قدرت به خوبی استفاده کند و به نظر می رسد که این شیوه های اعمال قدرت باید در جهت رضایتمندی ورزشکاران و در نتیجه ارتقاء عملکرد تیم باشد؛ لذا شناسایی شیوه های اعمال قدرت مربیان از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
نخست باید مربی درک کند که قدرت محدود است؛ یعنی در هر جا میزان مشخصی قدرت وجود دارد.مربی باید محدوده قدرت را بشناسد تا از آن برای نفوذ در ورزشکار استفاده کند و این نفوذ نیز به رضایتمندی ورزشکار منجر شود رضایت مندی ورزشکاران در واقع پاسخ عاطفی آنها به ابعاد وجنبه های مختلف تیم و باشگاه است. بنابر این اعضای تیم،باشگاه، مربی و سایرعوامل بر رضایتمندی آنها تاثیر می گذارند؛ اما به نظر می رسد که شیوه های اعمال قدرت یا رفتار مربیان تاثیر بیشتری بر عملکرد و رضایتمندی ورزشکار خواهد گذاشت. اگر قدرت مربی بتواند رضایت ورزشکار را تامین کند این رضایتمندی احتمالا می تواند تعهد گروهی و انسجام تیم را بالا ببرد - وحیدیان، - 1381 .در غیر این صورت ، رضایتمندی ورزشکار و کل تیم از نحوه اعمال قدرت کاهش می یابد یا تاثیر فرامین و دستورات مربی برای هدایت تیم کم اثر خواهد شد. با توجه موارد گفته شده در این تحقیق تلاش شده است تا ارتباط بین شیوه های اعمال قدرت مربیان و میزان رضایتمندی ورزشکاران مشخص گردد.
