بخشی از مقاله
چکیده:
هدف اصلی تعیین ارتباط بین سبک های رهبری مربیان با جو انگیزشی عملکردی ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان بود. پژوهش، از نوع تحقیقات کاربردی و از حیث ماهیت و روش تحقیق، توصیفی- همبستگی بود، جامعه کلیه زنان ورزشکار برتر که در یکی از رشته های ورزشی مقامی در سطح استان یا کشور کسب کرده اند وتعداد آنها برابر با 120 نفربود. به دلیل محدود بودن حجم جامعه تمامی افراد 120 نفربه روش تمام شماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شد، در نهایت 112 پرسشنامه بدون نقص جمع آوری شد، جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه های سبک های رهبری چلادورای و صالح - - 1993 و جو انگیزشی ادراک شده در ورزش والینگ، دودا و چی - - 1993 استفاده شد.
در تجزیه و تحلیل آماری در بخش نخست آمار توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، جداول توزیع فراوانی و نمودارها استفاده شد. در بخش استنباطی، از همبستگی پیرسون و اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیری همزمان استفاده و لازم به ذکر است که ، از نرم افزار SPSS استفاده شد.
نتایج نشان داد بین سبک های رهبری مربیان با جو انگیزشی ادراک شده ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان ارتباط معنی دار وجود دارد. بین سبک های رهبری مربیان با جو انگیزشی - عملکردی - ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان ارتباط وجود دارد. مدل رگرسیونی با توجه به ضرایب تاثیر گذاری سبک های رهبری مربیان، با توجه به آماره های t نشان می دهند که فقط سبک آموزش و تمرین - β=0/33 - می تواند تغییرات مربوط به جوانگیزشی عملکردی در ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان را پیش بینی کند
-1مقدمه
از آنجایی که انجام موفق هر کار گروهی مستلزم مدیریت صحیح و کارآمد است، از نقش اثرگذار مدیریت در موفقیت یا عدم موفقیت گروه ها و سازمان ها به سادگی نمی توان گذشت. وقتی گروهی از افراد برای رسیدن به هدفی تلاش می کنند،معمولاً کسی به عنوان مدیر و رهبر مسئولیت گروه را بر عهده می گیرد. این فرد باید دارای مهارت ها و ویژگی های لازم برای رهبری گروه باشد تا بتواند اعضای گروه را به سمت هدف مورد نظر هدایت کند. در موقعیت های ورزشی این نقش را مربی بر عهده دارد و رهبری و رفتارهای کارآمد وی نقش مهمی بر عملکرد و انگیزه ورزشکاران دارد
بررسی رفتار مربیان و تأثیراتی که برروی رفتار و انگیزش ورزشکاران ایجاد می کند، می تواند ما را در بهبود روابط مربی-ورزشکار و اتخاذ تصمیمات و برنامه ریزی بهتر یاری دهد. کسب آگاهی از رفتار مربیان و رابطه ای که با انگیزش ورزشکاران دارند، می تواند به تصمیم گیری مناسب تر نسبت به برنامه ریزی و آماده سازی تیم های ورزشی منجر شود.
از طرف دیگر، جایگاه رهبری و رفتارهای مربیان نسبت به ورزشکاران و تأثیراتی که مربیان بر ورزشکاران دارند، ضرورت توجه بیشتر به این مهم را معطوف می سازد.بدین منظور لازم است که عوامل تأثیرگذار در آن با انجام تحقیقات وسیع تر و گسترده مشخص گردد. سپس اطلاعات و دانش مورد نیاز را کسب نموده و آنچه که وجود دارد، با آنچه که می تواند وجود داشته باشد، را بررسی و ارزیابی نمود و در جهت رسیدن به اهداف مربوطه حرکت نمود. بدین ترتیب می توان از یک سو مربیانی را به کار گرفت تا بتوانند بیشترین انگیزه را در بازیکنان ایجاد کنند و از سوی دیگر می توان تغییراتی را در رفتار مربیان در خصوص مربی گری آنها ایجاد نمود که رهبری و هدایت مناسب گروه، با توجه به شرایط و موقعیت های مختلف صورت گیرد و از موانعی که ممکن است در خصوص رشد و گسترش زمینه های فکری و جسمی افراد به وجود آید، جلوگیری نمود
بیشتر ورزشکاران حرفه ای و غیرحرفه ای در طول دوران ورزشی خود با موقعیت هایی مختلف استرس زا و فشار روانی مواجه می شوند. استرس ممکن است در اثر فشار تمرینی زیاد، ترس از شکست و عدم ارتباط مناسب در چنین شرایطی ورزشکار ممکن است راهی برای فرار از استرس پیدا نکند و با هم تیمی ها ایجاد شود و این،احتمالاً برای مدتی از ورزش و فعالیتی که قبلاً برای او لذتبخش بوده است، کناره گیری کند.
کچینی2 و همکاران - 2001 - ، در بررسی تاثیر معلمان تربیت بدنی نشان دادند کودکانی که جو برتری - تکلیف محور - را ادراک می کردند احساس لذت بیشتری می کردند، تلاش بیشتری در کلاس تربیت بدنی صرف می کردند و اضطراب پیکری بیشتری قبل از مسابقه داشتند، اما بعد از مسابقه خشم بیشتر و اضطراب کمتری داشتند. با نظری دقیق به اجرای سطوح مختلف مسابقات و رقابت های ورزشی مشاهده می شود که، تعداد زیادی از ورزشکاران با وجود اینکه دارای سطوح بالایی از قابلیت ها و مهارت های اجرایی هستند، به دلیل عدم انگیزه و وجود سبک ها و رفتارهای نادرست مربیگری، قادر به ارائه کلیه توانایی های بالقوه خویش نیستند و در نتیجه، اضطراب، نداشتن علاقه مندی نسبت به تیم از میزان تفکر، تمرکز، توجه، تسلط و تصمیم گیری آنان کاسته است
به دلیل نقش تعیین کننده مربیان در سطح حرفه ای سبکی که تعیین می کند برای رهبری تیم مهم و تعیین کننده می باشد، و در صورت نداشتن سبک مناسب پیامد آن شامل، کاهش بازدهی و کیفیت سطح عملکرد ورزشی افراد می باشد. لذا می توان اذعان داشت که سبک رهبری از عوامل حیاتی برای موفقیت در عرصه ورزش است و استفاده نکردن از سبک رهبری مناسب در مربیگری تیم های ورزشی و بی توجهی به محیط ورزشی و حس بازیکنان به جو انگیزشی آنها ممکن است به عملکرد ضعیف تیم ها و نهایتا شکست آن منجر شود؛ بنابراین شناخت سبک هایی که می تواند در بهبود ادراک مناسب از جو انگیزشی مؤثر واقع شود، اهمیت ویژه ای دارد.
در استان هرمزگان نیز با توجه به مهیا بودن زمینه های ورزشی و استقبال جوانان از رشته های ورزشی مختلف اهمیت مربی و مربیگری دارای اهمیت می باشد، و با توجه به امکانات محدود استان و شرایط جویی ممکن است انگیزه افراد تحت تاثیر قرار گیرد و در صورتی که مربی کارآمد باشد می توان پیامدهای این شرایط را تحت تاثیر قرار دهد.
-2روش تحقیق
جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه زنان ورزشکار برتر که در سال 1393 در یکی از رشته های ورزشی منتخب مقامی در سطح استان ی ا کشور کسب کرده اند می باشد که تعداد آنها برابر با 120 نفر می باشد، به دلیل محدود بودن حجم جامعه آماری تمامی افراد جامعه آماری - 120 نفر - به روش تمام شماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شد و بین آنها پرسشنامه توزیع گردید. برای سنجش سبک های رهبری مربیان از پرسشنامه چلادورای و صالح - 1993 - 3، استفاده شد در این پژوهش از نسخه دوم پرسشنامه جو انگیزشی ادراک شده4 والینگ، دودا و چی - - 1993 استفاده شد. پرسشنامه دارای 21سوال می باشد، و دوبُعد اصلی جو عملکردی یا خودمحور و جو برتری یا تکلیف محور را می سنجد.
پس از بررسی و جمع آ وری اطلاعات از طریق پرسشنامه با استفاده از روش های آماری شامل آمار توصیفی - فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون - تحلیل شده اند. به دلیل اینکه اطمینان از نرمال توزیع داده ها با استفاده از آزمون کلموگراف-اسمیرنف از آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن جهت بررسی رابطه بین متغیرها به صورت دو به دو و رگرسیون چندمتغیری همزمان استفاده شد، البته با در نظر گرفتن %5 خطا و %95 اطمینان انجام شد.
-3یافته ها
بین سبک های رهبری مربیان با جو انگیزشی عملکردی ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان ارتباط معنی دار وجود دارد.
فرض های آزمون به شرح زیر میباشد :
فرض صفر به معنای عدم رابطه بین دو متغیر است و فرض یک به معنای وجود رابطه معنیدار بین دو متغیر میباشد. قاعده آزمون فرض صفر در مقابل فرض یک به شرح زیر میباشد :
اگر سطح معنی داری آزمون کمتر0/05 باشد فرض صفر را رد و فرض یک را میپذیریم.
برای بررسی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. همانطور که از جدول 1-1 ملاحظه میگردد، مقدار ضریب همبستگی پیرسون بین سبک های رهبری - رهبری آموزش و تمرین و جوانگیزشی عملکردی - معادل 0/237 و سطح معنی داری آزمون همبستگی پیرسون 0/01 از عدد 0/05 کمتر شده است. اما بین سبک های - بازخورد مثبت ، دموکراتیک، حمایت اجتماعی و آمرانه - با جوانگیزشی عملکردی در سطح معنی داری بیشتر از 0/05 بود. بین سبک های رهبری مربیان به جز سبک آموزش و تمرین با جو انگیزشی عملکردی ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان ارتباط معنی داری وجود ندارد.
جدول:1-1 ارتباط بین سبک رهبری و جو انگیزشی عملکردی
-4نتایج
نتایج تحقیق نشان داد بین سبک های رهبری - آموزش و تمرین، بازخورد مثبت و دموکراتیک - با جوانگیزشی عملکردی رابطه معنی داری وجود دارد. اما بین سبک های - اجتماعی و آمرانه - جوانگیزشی عملکردی رابطه معنی داری وجود ندارد همچنین نشان داد که بین سبک های رهبری مربیان به جز سبک آموزش و تمرین با جو انگیزشی عملکردی ورزشکاران زن برتر استان هرمزگان ارتباط معنی داری وجود ندارد .
مربیان باید آگاه باشند که جهت گیری افراد در تعی ین هدف می تواند متفاوت باشد فضای انگیزشی حاکم بر فعالیت های تمرینی و عملکرد تیم های ورزشی را از طریق آموزش، بازخورد و پاداش ها ایجاد کرده و با تمرکز بر پیشرفت و اجرای موفقیت آمیز ورزشکار از طریق تسلط و تبحر در مهارت است.مربیان باید بدانند که ورزشکاران دارای انگیزه عملکردی باید بر تکنیک های خاصی مهارت داشته باشد، لذا مربیان باید با افزایش آگاهی خود از مهارت های مورد نیاز ورزشکاران و تقویت کنند ه هایی که انگیزه آنها را افزایش می دهند زمینه بهبود انگیزه عملکرد ورزشکاران را فراهم نمایند.
