بخشی از مقاله
چکیده
هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه بین فناوری اطلاعات و ارتباطات وتبلیغ دینی میباشد. به همین منظور در این مقاله ابتدا فناوری اطلاعات را به عنوان رسانهای در اطلاع رسانی که بر کامپیوتر و مخابرات تأکید میورزد، تعریف نموده و فضای مجازی را به عنوان فضایی که در آن بیزمانی و بیمکانی حاکم است را تشریح نمودیم. سپس به پیوند دین و فناوری اطلاعات و همزیستی مسالمت آمیز این دو اشاره و عنوان شده که استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته ارتباطی، تبلیغ معارف دینی را بسیار آسان ساخته و یک فضای سیبرنتیکی برای پنداشت دینی به وجود آورده است. در ادامه به تفاوتهای تبلیغ سنتی و مدرن پرداخته و ویژگیهای تبلیغ سنتی از جمله پیوند تبلیغ با شخصیت، اخلاق و رفتارمبلّغ، ارتباط چهره به چهره مبلّغ با مخاطبین، و پیوند آن با عنصر مکان - مسجد - بیان شده و نیز ویژ گیهای تبلیغ در فضای مجازی از طریق فناوری اطلاعات همچون گسست بین پیام و مکان، پیام و شخصیت اخلاقیو رفتار فردی و اجتماعی مبلّغ مطرح شده است.
در نهایت به تأثیر نرمافزارهای رایانهای و نشر الکترونیک بر گسترش فرهنگ دینی و به تعاملی بودن نرمافزارها و ارتباط دیالکتیک آنها با معارف دینی اشاره نموده و دلایل و اهمیت ایجاد پایگاههای اینترنتی و کتابخانههای دیجیتال اسلامی ذکر شده و نقش و کارکرد آنها در رفع محدودیتهای تبلیغی، آموزشی و پژوهشی معارف دینی توضیح داده شده است. در پایان نیز پیشنهاداتی همچون گسترش سایتهای اسلامی، مدیریت هدفمند رسانههای دیجیتال، ایجاد نمایشگاههای بین المللی مجازی نرم افزارهای اسلامی و تدارک نظریهای جامع برای ایجاد منبر دیجیتال و مسجد الکترونیک ارائه شده است.
کلید واژهها:تبلیغ دینی/ فناوری اطلاعات و ارتباطات/ فضای مجازی/ نشر الکترونیک/ مسجد الکترونیک/ منبر دیجیتال.
مقدمه
پویایی مکتبها و اندیشهها با لحاظ شرایط و موقعیتهای زمانی ارتباط مستقیم دارد؛ مکاتبی که توانستهاند در جهت نشر پیام و اطلاع رسانی از ابزارهای زمان خویش استفاده بهینه را ببرند، در پیشبرد اهداف خود موفق بودهاند - سادات شکوهی، . - 1380نگاه دینی به پدیدههای مختلف همواره از دغدغه های عمومی بشر بوده است؛ امروزه نسبت دین با فناوریهای جدید، به مهمترین مسائل جوامع بدل شده است. در حوزه فناوری اطلاعات، سالهاست اندیشمندان مرتبط با فناوری اطلاعات،1 دین و تبلیغ دینی با علایق و انگیزههای متفاوت، به مسائل مشترکی رو آورده و به تأمل در باب ماهیت فناوری اطلاعات، مسائل دینی و همنشینی و تضادهای احتمالی این دو پرداختهاند؛ رابطه بین فناوری اطلاعات و شعائر اسلامی علی الخصوص تبلیغ و اطلاع رسانی در زمینه دین یکی از مهمترین این دغدغههاست - پارتازیان، . - 1387
هدف از مقاله حاضر؛ توصیف، بررسی و ارزیابی رابطه بین تبلیغ دینی و فناوری اطلاعات و ارتباطات1 میباشد. ملاحظات اجمالی نشان میدهد راهبردهای رسانهای تبلیغ دینی و شاید هم دشواری تحلیل ماهیت تبلیغ دینی از یک سو و ماهیت ژانوسی فناوری اطلاعات از سوی دیگر موجب شده است که در سراسر دنیا و به خصوص ایران اسلامی به جای »رسانه دینی« پدیده پرمعنای »دین رسانهای« پیدا و بسط یافته و البته در حال تولید الزامات فرهنگی مناسب خود نیز میباشد. در این نوشته ابتدا به معرفی فناوری اطلاعات و ساختار فضای مجازی و حضور دین در اینترنت پرداخته و در خصوص تنوع اشکال و کارکردهای آن بحث نموده، و در ادامه به تفاوتهای تبلیغ سنتی و مدرن اشاره نموده و به تأثیر نرم افزارهای رایانه ای و نشر الکترونیک بر گسترش فرهنگ دینی نیز نگاهی خواهیم داشت و در نهایت، پیشنهاداتی جهت ارتقای کیفیت تبلیغ دینی از طریق فناوری اطلاعات ارائه خواهد شد.
فناوری اطلاعات و ساختار مجازی
به طور خلاصه فناوری اطلاعات را آن گونه فناوری میگویند که در روند اطلاع رسانی، بر کامپیوتر تأکید خاص میورزد. تعریف زیر که از فرهنگ آکسفورد2 گرفته شده مؤید این نظراست؛ از دید این فرهنگ، فناوری اطلاعات که با علم اطلاعات نیز یکی گرفته شده عبارت است از مطالعه یا استفاده از ابزارهایی - کامپیوتر، ابزار مخابراتی و ... - برای ذخیره، بازیابی و ارسال اطلاعات از هر نوع - کلمات، ارقام، تصاویر و فیلم - . این تعریف با توجه به پیچیدگی همه جانبه فناوری نوین کامپیوتر بر عرصه تولید و نشر
