بخشی از مقاله
چکیده
بحث محدودیتهای مالی یکی از موضوعات مهم و اساسی پیش روی تمام شرکتها میباشد. فازای و همکاران استدلال میکنند شرکتهایی که دارای محدودیت مالی شدید هستند در هنگام تصمیمگیریهای سرمایهگذاری بر جریانات نقدی تأکید بیشتری دارند به عبارتی با افزایش اختلاف بین هزینههای تأمین مالی داخلی و خارجی حساسیت سرمایهگذاری به وجوه نقد داخلی افزایش مییابد. چگونگی اتخاذ تصمیمات در مواجهه با محدودیت های مالی، از بنیادی-ترین سوالات مطرح در ادبیات مالی است. علت این موضوع این است که محدودیتهای مالی میتوانند تخصیص بهینه سرمایهگذاری را تخریب نموده و ارزش شرکت را کاهش دهند. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین محدودیت مالی و نوع اظهارنظر حسابرس در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
جامعه مورد مطالعه شامل 98 شرکت طی سالهای 1391 الی 1395 میباشد. در این پژوهش محدودیت مالی بهعنوان متغیر مستقل و نوع اظهارنظر حسابرس تحت عنوان متغیر وابسته و متغیرهای اندازه شرکت، اهرم مالی، نسبت جاری، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و سن شرکت بعنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شده است. برای اندازهگیری محدودیت مالی از مدل لامونت، پک و ساریکویجو - - 2001 استفاده شده است. برای بررسی همبستگی بین متغیرهای پژوهش و آزمون فرضیه از مدل رگرسیونی لجستیک استفاده گردیده است. نتایج آزمون فرضیه حاکی از عدم وجود ارتباط معنی دار بین محدودیت مالی و نوع اظهار نظر حسابرس در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
.1 مقدمه
بحث محدودیتهای مالی یکی از موضوعات مهم و اساسی پیش روی تمام شرکتها میباشد. فازای و همکاران استدلال میکنند شرکتهایی که دارای محدودیت مالی شدید هستند در هنگام تصمیمگیریهای سرمایهگذاری بر جریانات نقدی تأکید بیشتری دارند به عبارتی با افزایش اختلاف بین هزینههای تأمین مالی داخلی و خارجی حساسیت سرمایهگذاری به وجوه نقد داخلی افزایش مییابد - کاشانی پور و همکاران، . - 1389 چگونگی اتخاذ تصمیمات در مواجهه با محدودیت های مالی، از بنیادیترین سوالات مطرح در ادبیات مالی است.
علت این موضوع این است که محدودیتهای مالی میتوانند تخصیص بهینه سرمایگذاری را تخریب نموده و ارزش شرکت را کاهش دهند. شمار زیادی از پژوهشهای نظری و تجربی، وجود ارتباطی قوی بین محدودیت های مالی و تصمیمات ضعیف سرمایه گذاری، خصوصاً در شرکت هایی که با وضع نامساعدی راهبری می شوند را تأیید کرده اند - آگکاو مزومدار . - 2008 برای تقسیم بندی شرکتها از نظر محدودیتهای مالی، ابتدا باید محدودیتهای مالی را تعریف کرد. کاملترین و صریحترین تعریف در این مورد، این است که شرکتها زمانی در محدودیت مالی هستند که بین مصارف داخلی و مصارف خارجی وجوه تخصیص داده شده با یک شکاف روبهرو باشند - فازاری1، . - 1988 بنابراین، با استفاده از این تعریف، تمام شرکتها را میتوان به عنوان شرکتهای با محدودیت مالی تلقی کرد، اما سطوح محدودیت مالی متفاوت است.
حسابرسی به عنوان حرفهای مستقل، وظیفه خطیری در جهت اعتباردهی گزارشهای مالی برای جامعه استفاده کنندگان اطلاعات مالی، بر عهده دارد. اطلاعات مالی حسابرسی شده ابزاری برای کاهش مخاطره سرمایه گذاریها، بهبود کیفیت تصمیمگیری درون سازمانی و برون سازمانی، افزایش سطح بازده ناشی از دادوستد اوراق بهادار و بهبود ساختار سبد سرمایهگذاری افراد و گروههای مختلف است - حساسیگانه، . - 1385 بر اساس استانداردهای حسابرسی هدف حسابرسی صورتهای مالی این است که حسابرس بتواند دربارهی انطباق صورتهای مالی تهیه شده، از تمام جنبههای بااهمیت، با استانداردهای حسابداری اظهارنظر کند.
اظهارنظر حرفه-ای همواره با محدودیتهای ذاتی مانند قضاوت حسابرس در فرایند انجام کار همراه بوده و فعالیت هایی که حسابرسان برای رسیدن به اظهارنظر انجام میدهند، متأثر از قضاوتها و تصمیمگیریهای حرفهای است - حساسیگانه، . - 1385 در تعریف قضاوت، میتوان عنوان کرد که قضاوت به مفهوم عام آن فرایندی است که در آن افراد درباره جنبه-های مربوط به مسئلهی مورد تصمیمگیری، اظهار نظر میکنند.
قضاوت حرفهای در حسابرسی به مفهوم به کارگیری دانش و تجربهی مربوط در محیط استانداردهای حسابداری و حسابرسی و آیین رفتار حرفهای است تا تصمیمهای لازم برای گزینش راه کارهای مختلف اتخاذ شود. طبق تعریف، حسابرسان در موارد استفادهی درست از استانداردهای حسابداری در تهیه و ارائهی صورتهای مالی و هم در فرایند حسابرسی باید پیوسته از قضاوت حرفهای استفاده کنند. برنامهریزی، جمعآوری شواهد، بررسی کلی و گزارشگری حسابرس همواره تحت تأثیر قضاوت حرفهای قرار میگیرد.
حسابرسان با توجه قضاوت خود باید روشها و فرایند حسابرسی را به گونهای برنامهریزی کنند که خطر حسابرسی را به سطح مورد انتظار کاهش دهند و امکان ارائهی اطمینان معقول از نبود تحریفهای بااهمیت در صورتهای مالی را کسب کنند. عدم صلاحیت حسابرس در انجام قضاوتهای حرفهای میتواند منجر به تصمیمات نادرستی شود که اغلب دارای تأثیرات منفی روی کیفیت حسابرسی، صاحب کار و اشخاص ذینفع مرتبط با صورتهای مالی است - حساسیگانه، . - 1385
بر اساس آیین رفتار حرفهای، حفظ اعتماد عمومی به حرفه حسابرسی زمانی میسر است که حسابداران رسمی خدمات خود را در سطحی ارائه کنند که شایستهی اعتماد جامعه باشند، ازاینرو، خدمات حسابداران رسمی از جمله اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی باید در بالاترین سطح ممکن و با رعایت ضوابطی ارائه شود که تداوم انجام این خدمات با کیفیت مناسب را تضمین کند - حساسیگانه، . - 1385 حال با توجه به مطالب فوق سوال اصلی این پژوهش عبارتانداز: "چه رابطهای بین محدودیت مالی و نوع اظهارنظر حسابرس در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد؟"
گزارشگری حرفهای حسابرس به عنوان فعالیتی تلقی میشود که مستلزم اظهارنظر حرفهای وی نسبت به اطلاعات مالی است. حسابرس در فرایند ارائهی خدمات حرفهای ممکن است با موضوع تضاد منافع روبرو شود. این موارد تضاد منافع به شکلهای بسیار متفاوت، از مواردنسبتاً ساده تا مسایل پیچیدهای چون تقلب و اعمال غیرقانونی بروز می-کند. از طرفی، پیچیدگی روزافزون موضوعات اقتصادی و فرایند گزارشگری آنها نیز ممکن است با اشکالاتی همراه باشد.
با این حال، حسابرس باید نظر حرفهای خود دربارهی صورتهای مالی بر اساس ارزیابی نتایج به دست آمده از شواهد حسابرسی به صورت گزارشی کتبی جهت استفاده جامعه اظهار نماید. حساسیگانه - - 1385 اظهار نظر حسابرس را مجموع قضاوتهای حرفهای، تصمیمگیریها و توجیههای حسابرس به صورت فشرده به عنوان نظر کارشناسی و حرفهای تعریف میکند. حسابرس در اظهارنظر نسبت به صورتهای مالی باید از تحریف بااهمیت اطمینان معقول کسب کند. لازمهی اظهارنظر حسابرس گردآوری شواهد و انجام قضاوتهای گسترده در انطباق صورت های - فعالیتهای - مالی با استانداردهای حسابداری است.
بحث محدودیتهای مالی یکی از موضوعات مهم و اساسی پیش روی تمام شرکتها میباشد. فازای و همکاران استدلال میکنند شرکتهایی که دارای محدودیت مالی شدید هستند در هنگام تصمیمگیریهای سرمایهگذاری بر جریانات نقدی تأکید بیشتری دارند به عبارتی با افزایش اختلاف بین هزینههای تأمین مالی داخلی و خارجی حساسیت سرمایهگذاری به وجوه نقد داخلی افزایش مییابد - کاشانی پور و همکاران، . - 1389 دنیس و سیبیلکوف - 2007 - 1، دریافتند که نگهداری وجه نقد دارای ارزش بسیار بالایی برای شرکت های با محدودیت مالی نسبت به شرکت های بدون محدودیت مالی است. نتایج مطابق با این فرضیه میباشد که نگهداری بالای وجوه نقد توسط شرکت های با محدودیت مالی، در مقابل تأمین مالی خارجی هزینه بر موجب افزایش ارزش می گردد.
چن2 و همکاران - - 2009، در پژوهش خود، با استفاده از شاخص محدودیت های مالی تدوین شده توسط لامونت3 و همکاران - 2001 - ، شرکت های مورد بررسی را به دو گروه تقسیم بندی نمودند. نتایج پژوهش آنها نشان داد که شرکت های خانوادگی و ایالتی، تصمیماتی اتخاذ می کنند که بر اساس بیشینه سازی ارزش شرکت نیست و شرکت های کوچکی که اهرم بالایی دارند، به احتمال زیادی با محدودیت های مالی مواجه می شوند.
اندرس - 2009 - 4 در پژوهشی محدودیت در تامین مالی و تصمیمات سرمایه گذاری در شرکتهای خانوادگی در آلمان را طی سالهای 1997 تا 2004 مورد بررسی قرار داد. نتایج پژوهش بر روی 264 شرکت آلمانی نشان می دهد، شرکتهای خانوادگی در آلمان در مقابل شرکتهای مشابه با اندازه و پرداخت سود سهام یکسان از حساسیت کمتری نسبت به جریان های نقدی داخلی برخوردارند. افزون بر این، نتایج تحقیقات وی نشان می دهد که در یک شرکت خانوادگی با کاهش هزینه های نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی می توانند به تامین مالی خارجی بیشتری بپردازند. کالاتزیس5 و همکاران - 2010 - ، در پژوهشخود مستقیماً به موضوع تأثیر نظام راهبری شرکتی بر محدودیت های مالی پرداخنتد. آنان با استفاده از داده های 532 شرکت سهامی عام برزیلی طی سال های 1997 تا 2002، نتیجه گرفتند که تمرکز مالکیت و کنترل بالاتر، موجب محدودیت های مالی بیشتر می گردد.
