بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی با سازگاری زناشویی زنان متأهل دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بود. این پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری آن پژوهش شامل کلیه کارکنان زن متأهل دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در سال 1393-94 بود که با استفاده از از روش نمونهگیری تصادفی خوشه ای چند مرحلهای تعداد 230 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیدند. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو، پرسشنامه پرسشنامه عزت نفس جنسی زینا و اسچوارز - 1996 - ، پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپاینر - - 1976 استفاده شده است.
جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه به شیوه همزمان استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد بین روان رنجوری با سازگاری زناشویی رابطه منفی و بین برونگرایی، توافق پذیری انعطاف پذیری و مسئولیت پذیری با سازگاری زناشویی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد روان رنجوری به طور منفی قادر به پیشبینی سازگاری زناشویی میباشد و برونگرایی، توافق پذیری انعطاف پذیری و مسئولیت پذیری به طور مثبت قادر به پیشبینی سازگاری زناشویی میباشند.
مقدمه
آنچه در خانواده و پیوندجویی با همنوع مهم میباشد، سازگاری زناشویی1 و رضایت از ازدواج میباشد. سازگاری زناشویی فرآیندی است که در طول زندگی زن و شوهر بوجود می آید که لازمه آن انطباق سلیقه ها، شناخت صفات شخصیتی، ایجاد قواعد رفتاری و شکل گیری الگوهای مراودهای است - شاکریان، . - 1390 سازگاری زناشویی بر جنبههای مختلف کیفیت زندگی از جمله سلامت روانی زوجین، رضایت از زندگی، رضایت از شغل و حتی طول عمر تأثیر میگذارد - ترودل2، 2002 و سانتیلا3، . - 2008 عوامل متعددی به عنوان عامل مؤثر بر سازگاری زناشویی شناسایی شده است که از بین آنها میتوان به عوامل زمینه ای - فردی همچون ویژگیهای شخصیتی4 اشاره کرد.
شخصیت، الگوهای شاخص رفتار، افکار و احساسات شخص را ایجاد میکند - پور شریفی و مهریار، . - 1382 با توجه به نظریه مک کری5 و کاستا6 شخصیت شامل پنج بعد روان رنجوری7، برونگرایی8، وظیفه شناسی9، توافق پذیری10 و انعطافپذیری11 است. افراد روان نژند ناراحت، عصبانی، غمگین و مستعد ابتلا به افسردگی هستند - هوارد و هوارد12، . - 1998افراد برون گرا، ماجراجو، فعال، رک، اجتماعی و پر حرف هستند - کاستا و مک کری، . - 1992 افراد وظیفه مدار، کارآمد، مرتب، مسئول و نظم و دقت زیادی در امور دارند و به تعهدات اخلاقی خود پایبند هستند - بوت-کیولی و ویکرز13، . - 1994 افراد توافق پذیر متواضع، گرم و همدل، مهربان، مودب و منطقی میباشند و در مواجهه با رویدادهای زندگی سازش پذیر و منعطف هستند.
افراد گشوده در تجربه با ویژگیهایی مانند کنجکاوی، خلاقیت، تخیل گرایی، هنرگرایی و نوگرایی شناخته می شوند - هوارد و هوارد، . - 1998 هر یک از افراد برحسب ویژگی شخصیتی خود طبق این مدل میتوانند نگرش و گرایش خاصی نسبت به جنبههای مختلف زندگی داشته باشند - حسینی نسب، بدری گرگی و اسکویی آیسان، . - 1388 همانطور که نتایج پژوهش مالوف، ترستینسون، اسکات، بولار، راک - 2010 - 14 نشان داد که چهار ویژگی شخصیتی - روان نژندی پایین، سازگاری بالا، وظیفه مداری بالا و برون گرایی بالا - ارتباط معناداری با سطح رضایت زناشویی داشت.
بالدز و دیج کاسترا - 2011 - 15 در مطالعات خود دریافتند که داشتن تصور مثبت در مورد ویژگی های شخصیتی همسر با کیفیت زندگی زناشویی به طور مثبت رابطه دارد.. اردوگان و سپیک - 2014 - 16 نشان دادند که بین ویژگی روان نژدی با سازگاری رابطه منفی و بین ویژگیهای برون گرایی، انعطاف پذیری و مسئولیتپذیری با سازگاری زناشویی رابطه مثبت وجود دارد. حسینی نسب و همکاران - 1388 - و شاکریان - 1390 - نشان دادند بین ویژگی های شخصیتی - توافق پذیری، برونگرایی، دلپذیر بودن، انعطاف پذیری - و سازگاری زناشویی همبستگی مثبت معنی دار، و بین ویژگی روان رنجورخویی و سازگاری زناشویی همبستگی منفی معنی داری وجود دارد.. امروزه شناخت راه کارهای استحکام بخشی روابط خانوادگی میتواند گامی مهم در جهت عملکرد بهینه خانوادهها باشد. پژوهش حاضر با عنایت به همین موضوع به دنبال بررسی این است که آیا بین ویژگی های شخصیتی جنسی با سازگاری زناشویی رابطه معناداری وجود دارد؟
فرضیههای پژوهش
-1 بین ویژگی های شخصیتی با سازگاری زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.
-2 ویژگی های شخصیتی به طور معنادار قادر به پیش بینی سازگاری زناشویی می باشند.
طرح تحقیق
پژوهش حاضر کاربردی و از نوع پژوهش های توصیفی - همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان متأهل دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در سال 1393-94 می باشد که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشه ای چند مرحلهای از بین هفت معاونت دانشگاه علوم پزشکی بوشهر به صورت تصادفی 4 معاونت انتخاب و در هر معاونت به صورت تصادفی دو حوزه مدیریت انتخاب شدند.
ابزار گردآوری دادهها:
پرسشنامه شخصیتی 60 سوالی پنج عاملی نئو که 5 بعد را میسنجد. در تحقیقی که مانی در سال 1383 انجام داد پایای باز آزمون به فاصله دو هفته برای مقیاس های این تست بین 0/86 تا 0/90 و دامنه ضریب همسانی آن نیز 0/68 تا 0/86 مورد تایید قرار گرفته است. در این پژوهش پژوهشگر با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه را 0/88 بدست آورده است. پرسشنامه 32 سوالی سازگاری زناشویی، توسط اسپاینر - - 1976 به منظور ارزیابی کیفیت رابطه زناشویی تهیه شده است.
شاملو - - 1373 روایی این مقیاس را مناسب و مطلوب گزارش و پایایی آن را 0/84 گزارش کرده است. در این پژوهش پژوهشگر با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه را 0/78 بدست آورده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره به شیوه همزمان در سطح معنی داری 0/05استفاده شده است. یافتههای پژوهش فرضیه اول پژوهش: بین ویژگی های شخصیتی با سازگاری زناشویی رابطه معناداری وجود دارد. برای بررسی این فرضیه از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است.
