بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی میزان برخورداری از مهارت های زندگی ورضایت زناشویی می پردازد.روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه ی مورد نظرزنان دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند،برای انتخاب جامعه ی نمونه،ازروش نمونه گیری در دسترس استفاده گردیدبرای اندازه گیری از پرسشنامه مهارت های زندگی و انریچ استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده بین مجموعه ی مهارت های زندگی وهمچنین خرده مقیاس های خودآگاهی، سلامت روان،حل مساله و مقطع تحصیلی اعضای نمونه با میزان رضایت مندی زناشویی رابطه ی معناداری وجود دارد،بنابراین آموزش این مهارت ها در افزایش رضایتمندی تاثیر به سزایی خواهد داشت.
مقدمه
پ شتیبانی از خانواده در برابر از هم گ سیختگی و حفظ آن به عنوان معیاری برای پی شرفت،تمدن و تعالی مادی ومعنوی ان سان ضروری ا ست؛زیرا خانواده سنگ بنای جامعه بزرگ ان سانی ا ست و در ا ستحکام روابط اجتماعی و ر شدو تعالی یکایک اع ضای جامعه نقش بنیادین دارد.خانواده کانون اصلی حفظ هنجار ها،سنت ها و ارزش های اجتماعی وشالوده استوار پیوند های اجتماعی و روابط خوی شاوندی ا ست؛همچنین کانونی برای شکوفایی عواطف ان سانی به شمار می آید.از این رو در دین مقدس اسلام بنایی مقدس تر از نهاد خانواده در نزد خداوند متعال نیست. - میزان الحکمه،ح - 7798 همچنین هیچ فعل حلالی مبغوض تر از بر هم زدن این بنیان نمی باشد - همان،ح . - 1177تشکیل خانواده وارتباطات زناشویی با ازدواج آغاز میشود.
ازدواج، پدیدهای است که میتواند باعث آرامش و سلامت روانی زن و مرد باشد؛چنانکه میتواند به جایی برسد که به جای تأمین انرژی روانی زوجین، انرژی زیادی از آنان بگیرد و باعث بروز انواع اختلالات روانی شود.در این صورت،تنها دو راه حل برای زوج درمانده باقی میماند: اول اینکه گرچه زندگی زناشویی آنها آکنده از آشفتگیهاست، آن را تحمل کنند و دومین راه حل، طلاق است؛ راهی که در سالهای اخیر، بسیاری کسان آن را برمیگزینند - شایسته و همکاران،1385،ص - 225 بنابراین شناخت عوامل مؤثر در روابط زناشویی، مهار و مدیریت آن یکی از روشهای درخور توجه در حل مشکلات زناشویی و ر سیدن به ر ضایت از زندگی زنا شویی به شمار میرود. شناخت این عوامل به زوجین نیز یاری میر ساند تا با آ شنایی با این عوامل به ایجاد،تقویت و یا اصلاح به رضایتمندی دست یابند.
مهارت های زندگی توانایی هایی هستند که افراد یاد می گیرند آن ها را برای یک زندگی موفق ، مفید و رضایت بخش فردی و گروهی به کار ببرند - بوتوین و وکانتور،. - 2007 اگر چه شروع تحقیقات منظم در خ صوص مهارت های زندگی را به دهه 1970 ن سبت می دهند اما در سال های اخیر این مهارت ها بی شتر مورد توجه قرار گرفته اند و برای آموزش آن ها برنامه های مختلفی انجام شده است .ارتباطات بین فردی، مهارت های تصمیم گیری و تفکر انتقادی و مهارت های مقابله و مدیریت شخ صی از جمله مهارت های زندگی می با شند که در آموزش مهارت های زندگی تأکید بر مهارت هایی مانند شناخت ویژگی ها و توانایی های خود، توجه به ارزش های شخ صی، خانوادگی و اجتماعی، به کارگرفتن روش های صحیح برقراری ارتباط تصمیم گیری، پرهیز از خشونت و حفظ سلامت ارائه می گردد.
در سالهای اخیر، آموزش مهارتهای زندگی به خانواده ها مد نظر قرار گرفته و سعی شده با استفاده از پژوهش های مبتنی برخانواده و شکل گیری دانش مناسب، علوم گوناگون از جمله روان شناسی، جامعه شناسی، اقتصاد، حقوق، بهداشت و ...را درجهت منافع خانواده ها و رشد شاخص های توسعه انسانی به کار گیرد .آموزش مهارتهای زندگی، اطلاعات و مهارتهایی را فراهم می آورد که موجب توانمندی کانون خانوادگی فرد گردد .این آموزشها طبعا مشتمل بر اطلاعاتی در خصوص کارکرد بهتر نهاد خانواده، چگونگی ارتباطات میان فردی - فامیلی و اجتماعی - ،رشد جنبه های جسمانی -روانی و فکری افراد، روان شنا سی رفتارهای جن سی و زنا شویی، شناخت عوامل موثر در پایداری ازدواج، مدیریت زمان، مدیریت هزینه و درآمد در زندگی خانوادگی و اهمیت و ارزش آموزش والدین می باشد.
روش شناسی تحقیق:
جهت بررسی رابطه ی بین میزان برخورداری از مهارت های زندگی و رضایت زناشویی از تحلیل همبستگی استفاده شد، تحلیل همبستگی برای توصیف شدت و جهت رابطه ی خطی بین دو متغیر مورد استفاده قرار می گیرد. بسته به سطح اندازه گیری و ماهیت داده ها روش های مختلفی برای همبستگی وجود دارد.r پیرسون برای متغیر هایی با سطح فاصله ای طراحی شده ا ست، باتوجه به اینکه هر دو متغیر این پژوهش یعنی متغیر مهارت های زندگی - م ستقل - و ر ضایت زنا شویی - واب سته - در مقیاس فاصله ای هستند بنابراین از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون - - rاستفاده می شود.
در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روشهای کتابخانهای و جهت جمع آوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیههای پژوهش از پرسشنامه مهارت های زندگی - فرم کوتاه - و رضایت زناشویی انریچ - فرم کوتاه - و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی استفاده شده است. پرسشنامه مهارت های زندگی: این پرسشنامه به منظور سنجش میزان مهارت های زندگی افراد طراحی شده است.
این پر س شنامه فرم کوتاه بوده و دارای 6مولفه می با شد.که عبارت اند از: -مهارت خود آگاهی، - مهارت ت صمیم گیری، - مهارت روابط بین فردی، - مهارت تفکر خلاق، - مهارت حل مساله، - سلامت روان، روایی و پایایی:برای اعتبار یابی این ابزار روایی محتوایی و صوری آن توسط چند تن از اساتید و متخصصین روانشناسی سنجیده شد و در نهایت گویه های حاضر به تایید رسید.آلفای کرانباخ این آزمون نیز طی تحقیقات مختلف بالاتر از 0/7گزارش شده است.
پرس شنامه رضایت زناشویی انریچ - فرم کوتاه - :این پرس شنامه به عنوان یک ابزار تحقیقی معتبر در بررسی های متعددی جهت اندازه گیری رضایت زناشویی مورد استفاده قرار گرفته است اولسون از این پرسشنامه برای بررسی رضایت زناشویی استفاده نمود و معتقد است که این مقیاس مربوط به تغییراتی است که در طول دوره حیات آدمی رخ می دهد. همچنین ،در این خصوص به تغییراتی که در خانواده به وجود می آید ،حساس است .
هریک از موضوعات این پرسشنامه در رابطه با یکی از زمینه های مهم ا ست .ارزیابی این زمینه ها در درون یک رابطه زنا شویی می تواند م شکلات بالقوه زوجها را تو صیف کند یا می تواند زمینه های نیرومندی و تقویت آنها را م شخص نماید.این ابزار همچنین می تواند به عنوان یک ابزار ت شخی صی برای زوج هایی که در جستجوی زناشویی و به دنبال تقویت رابطه ی زناشویی شان هستند استفاده شود.12 مقیاس این پرسشنامه به شرح زیر توصیف شده است: پاسخ قرار دادی/ رضایت زناشویی/موضوعات شخصیتی/ارتباط زناشویی/حل تعارض/مدیریت مالی/فعالیت های مربوط به اوقات فراغت/روابط جنسی/ازدواج و بچه ها/بستگان و دوستان/نقشهای مربوط به برابری زن و مرد/جهت گیری عقیدتی. روایی و پایایی:اولسون و دیگران اعتبار این پرسشنامه را با ضریب آلفا،0/92گزارش کرده اند.
پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی : به منظور اخذ اطلاعات جمعیت شناختی نظیر سن، میزان تحصیلات ، مدت زمان ازدواج و تعداد فرزندان - در صورت وجود - پرسشنامه ای تدوین شده و مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری و نمونه آماری: جامعه آماری کلیه دان شجویان متاهل دان شگاه علوم پز شکی تبریز ه ستند که از این میان 60 نفر از دانشجویان متاهل ساکن در خوابگاه متاهلین از طریق نمونه گیری در دسترس گزینش شدند ، برای دریافت همکاری دانشگاه نامه ی تاییدیه ایی مبنی بر انجام تحقیق از طرف استاد راهنما تسلیم دانشگاه شد وهمچنین مجوز توزیع پرسشنامه در دان شگاه و خوابگاه از حرا ست دان شگاه اخذ گردید. پر س شنامه های ر ضایت زنا شویی و مهارت های زندگی روی افراد نمونه اجرا شد.
یافته ها:
داده های حا صل از پر س شنامه ها از طریق نرم افزار spss20مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت،نتایج حا صل از تحلیل در جدول زیر آمده است.این جدول میزان همبستگی بین رضایتمندی زناشویی و مهارت های زندگی و همچنین خرده مقیاس های آن و همچنین سطح معنا داری این ضرایب را نشان می دهد.
بحث و تفسیر
مقطع تحصیلی ،بهره مندی از مهارت حل مساله ،خودآگاهی و سلامت روان به طور قابل توجهی در میزان رضایتمندی زنا شویی تاثیرگذار ا ست.در این پژوهش به دلیل کم بودن نمونه های در د سترس ،دو مهارت از مهارت های شش گانه زندگی به طور مجزا با ر ضایتمندی زنا شویی همب ستگی را ن شان نداده ا ست اما نتیجه ی کلی گویای آن ا ست که بین میزان مهارت های زندگی به طور کلی و ر ضایتمندی زنا شویی همب ستگی وجود دارد.
این پژوهش تایید می کند که با آموزش مهارت های زندگی و بهره مند ساختن افراد جامعه از این مهم میتوان یکی از علل از هم گسستن بنیان خانواده را برطرف کرد. پیشنهاد می شود علاقه مندان به این موضوع از پرسشنامه های کامل تری استفاده کنند چرا که.انسان هایی که صاحب مهارت هایی چون خودآگاهی و حل مساله هستند به ایرادات خود آگاهند و در مقابل ، افرادی که خودآگاهی کمتری دارند احتمال اینکه خو د را بی نقص بدانند بیشتر است.
