بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه تعهد مذهبی و کمال گرایی با تاب آوری روانی دانشجویانمتاْهل بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانشجویانمتاْهل دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بود. نمونه آماری نیز با استفاده روش جدول مورگان و بصورت روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 300 نفر از دانشجویان متاْهل انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه نگرش سنج مذهبی براهنی، مقیاس کمال گرایی فراست و پرسشنامه ی تاب آوری روانی کانر بودند.
یافتهها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره نشان داد که بین تعهد مذهبی با تاب آوری در دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری مشاهده می شود. بین کمال گرایی منفی با تاب آوری روانی دانشجویانمتاْهل رابطه منفی معنی داری وجود دارد. بین کمال گرایی مثبت با تاب آوری روانی دانشجویان متاْهل رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. متغیرهای کمال گرایی مثبت و تعهد مذهبی به ترتیب می تواند تاب آوری روانی دانشجویان متاْهل را پیش بینی کنند.
مقدمه
یکی از عواملی که می تواند کارکردهای روانی اعضای خانواده در قالب تفکر، خلق و رفتار را بهبود دهد و توان مقابله با مشکلات هیجانی، جسمانی و روانشناختی را افزایش دهد تاب آوری1 می باشد. والر - 2009 - 2 تاب آوری را سازگاری مثبت فرد در واکنش به شرایط ناگوار - آسیب ها و تهدیدات - می داند. البته تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیب ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است.
می توان گفت تاب آوری، توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی-روانی در شرایط خطرناک است. افزون بر این اکثر پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی می باشد - کاوه،. - 1391 تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیب ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. می توان گفت تاب آوری، توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی-روانی در شرایط خطرناک است. افزون بر این اکثر پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی می باشد.
اهمیت نقش تاب آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با فشارهای، غلبه یافتن در دانشجویان متاهل انکار ناپذیر بوده. این خصیصه با توانایی درونی شخص و مهار تهای اجتماعی و تعامل با محیط حمایت میشود، توسعه می یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور میگردد - سوری ،. - 1388 طی سالیان اخیر توجه به مذهب، باعث پدید آمدن سؤالات زیادی در حوزه های مختلف علوم گشته است. علم روانشناسی نیز جدا از این تاثیرات نبوده و سعی کرده است در ارتباط باگرایشات نوین به مذهب، پاسخهای مناسبی را ارائه بدهد گرچه هنوز این پاسخها با توجه به محقین روانشناس درباره رابطه مذهب با انسان است، به موارد و جنبه های گوناگون معطوف می گردد.
اینکه تصور افراد از خدا چگونه است؟ کودکان و بزرگسالان از خداوند چه تصویری دارند و این تصور در زندگی آنان چه نقش و اهمیتی را دارا است؟ ارتباط بین مسایل و موضوعات مختلف انسان با مذهب به چه صورت است؟ ایمان مذهبی در تکوین شخصیت انسانی چگونه عمل می کند؟ افراد مذهبی چه تفاوتهایی با افراد غیر مذهبی در کردار و رفتار فردی و اجتماعی دارند؟ و هزاران سؤال جدید که روانشناسان باآن روبرو هستند و خواهان پاسخگویی به این سؤالات می باشند.
امروزه بیش از هر زمان دیگر نیازمند تفکر و اندیشه در باب تاثیر گذاری تقیدات دینی بر تمامی امور انسانی بویژه مسایل عاصفی و روحی هستیم. امرزه بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران بر این باورند که مذهب تاثیر انکارناپذیری بر سلامت روح و جسم و دیگر ابعاد زندگی بشر دارد. کارل گوستاو یونگ می گوید در من صدها تن از بیماران را معالجه و درمان کرده ام. از میان بیمارانی که در نیمه ی عمر خود 35 - سالگی به بعد - بسر می برند حتی یک بیمار را نیز ندیدم که اساساً مشکلش نیاز به یک گرایش دینی در زندگی نباشد. به جرات می توانم بگویم که تک تک آنها به این دلیل قربانی بیماری روانی شده بودند که آن چیزی را که ادیان موجود در هر زمانی به پیروان خود می دهند، نداشتند و فرد فرد آنها، تنها وقتی که به دین و دیدگاههای دینی بازگشته بودند بطور کامل درمان شدند.
متغیر دیگری که در ارتباط با تاب آوری مطرح می شود کمال گرایی است. کمال گرایی یک سبک شخصیتی چند بعدی است که با شمار زیادی از مشکلات روان شناختی، بین فردی ارتباط دارد. کمال گرایی یک اختلال نیست اما عامل آسیب زایی است که مشکلاتی را برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکان به وجود می آورد. کمال گرایی یک منبع دایمی استرس است که اغلب اوقات فرد را با احساس ناکامی و شکست باقی گذارد. افراد کمال گرا خود را ملزم به بی نقص بودن می کنند. این انتظار ثابت و مداوم یک منبع استرس محسوب می شود - هویت1،. - 2012
در همین رابطه می توان به پژوهش های انجام شده در خارج و داخل کشور استناد کرد که ازجمله پژوهش گن - 2013 - 2 که به بررسی رابطه کمالگرایی با تاب آوری پرداخته بود، نتایج نشان داد که کوشش زیاد برای کمالجویی پاسخ رایج افراد برای مقابله با تاب آوری پایین است. به عبارتی دیگر بین کمالگرایی و تاب آوری رابطه منفی معنی داری وجود دارد. همچنین لارسنا3 و همکاران - 2013 - در تحقیقی در مورد ارتباط تفاوتهای جنسی با سرسختی روانشناختی و میزان تاب آوری در زوجین آمریکایی به عمل آمد و بر روی 800 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده مطالعه نمودند؛ نتایج حاکی از آن بود که سرسختی روانشناختی در مردان نسبت به زنان بیشتر است و در زنان و مردان به یک نسبت بین سرسختی روانشناختی و میزان تاب آوری رابطه مثبت معنی داری وجود دارد.
رایز4 و همکاران . - 2012 - در پژوهش که در مورد رابطه سرسختی روانشناختی و مذهبی بودن با تاب آوری در بین زنان افسرده در دانشگاه استرالیا صورت گرفت؛ نتایج نشان داد بین سرسختی روانشناختی و تاب آوری مثبت معنی داری وجود دارد و بین مذهبی بودن با تاب آوری مثبت معنی داری وجود دارد. میرجیان و کوردوا - 2012 - 5 رابطه میان سرسختی روانشناختی مشاهده شده، جهت گیری مذهبی و سلامت روان را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که سرسختی روانشناختی و جهت گیری مذهبی همسو بین زوجین، می تواند به طور پایا در روابط میان همسران و سلامت روان تاثیر مثبتی داشته باشد.
همچنین نتایج حاکی از آن بود که در نهایت از لحاظ تفاوت های جنسیتی، زنان نسبت به مردان بیشتر مذهبی هستند و سرسختی روانشناختی در آنها کمتر مشاهده گردید. اما از لحاظ سلامت روان تفاوتی مشاهده نگردید. مه نگار و پیکری فر، - 1392 - به بررسی رابطه ی سرسختی روانشناختی و تاب آوری با شادکامی در دانشجویان پرداختند و نتایج در سطح a = 05/0 نشان داد که بین سر سختی روان شناختی و تاب آوری با شادکامی رابطه مثبت وجود دارد.
