بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سرسختی روانشناختی، تعهد مذهبی و کمال گرایی با تاب آوری روانی دانشجویانمتاْهل بود. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه دانشجویانمتاْهل دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه بود. نمونه آماری نیز با استفاده روش جدول مورگان و بصورت روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 300 نفر از دانشجویانمتاْهل انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه سرسختی روان شناختی اهواز،نگرش سنج مذهبی براهنی، مقیاس کمال گرایی فراست و پرسشنامه ی تاب آوری روانی کانر بودند.
یافتهها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره نشان داد که بین سرسختی روانشناختی با تاب آوری روانی در دانشجویان رابطه مثبت معنی داری مشاهده می شود. بین تعهد مذهبی با تاب آوری در دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری مشاهده می شود. بین کمال گرایی منفی با تاب آوری روانی دانشجویانمتاْهل رابطه منفی معنی داری وجود دارد. بین کمال گرایی مثبت با تاب آوری روانی دانشجویان متاْهل رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. متغیرهای سرسختی روانشناختی، کمال گرایی مثبت و تعهد مذهبی به ترتیب می تواندتاب آوری روانی دانشجویان متاْهل را پیش بینی کنند.
مقدمه
یکی از عواملی که می تواند کارکردهای روانی اعضای خانواده در قالب تفکر، خلق و رفتار را بهبود دهد و توان مقابله با مشکلات هیجانی، جسمانی و روانشناختی را افزایش دهد تاب آوری1 می باشد. والر - 2009 - 2 تاب آوری را سازگاری مثبت فرد در واکنش به شرایط ناگوار - آسیب ها و تهدیدات - می داند. البته تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیب ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. می توان گفت تاب آوری، توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی-روانی در شرایط خطرناک است.
افزون بر این اکثر پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی می باشد - کاوه،. - 1391 تاب آوری تنها پایداری در برابر آسیب ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. می توان گفت تاب آوری، توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی-روانی در شرایط خطرناک است. افزون بر این اکثر پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی می باشد.
اهمیت نقش تاب آوری به قابلیت تطابق انسان در مواجهه با فشارهای، غلبه یافتن در دانشجویان متاهل انکار ناپذیر بوده. این خصیصه با توانایی درونی شخص و مهار تهای اجتماعی و تعامل با محیط حمایت میشود، توسعه می یابد و به عنوان یک ویژگی مثبت متبلور میگردد - سوری ،. - 1388 طی سالیان اخیر توجه به مذهب، باعث پدید آمدن سؤالات زیادی در حوزه های مختلف علوم گشته است. علم روانشناسی نیز جدا از این تاثیرات نبوده و سعی کرده است در ارتباط باگرایشات نوین به مذهب، پاسخهای مناسبی را ارائه بدهد گرچه هنوز این پاسخها با توجه به محقین روانشناس درباره رابطه مذهب با انسان است، به موارد و جنبه های گوناگون معطوف می گردد.
اینکه تصور افراد از خدا چگونه است؟ کودکان و بزرگسالان از خداوند چه تصویری دارند و این تصور در زندگی آنان چه نقش و اهمیتی را دارا است؟ ارتباط بین مسایل و موضوعات مختلف انسان با مذهب به چه صورت است؟ ایمان مذهبی در تکوین شخصیت انسانی چگونه عمل می کند؟ افراد مذهبی چه تفاوتهایی با افراد غیر مذهبی در کردار و رفتار فردی و اجتماعی دارند؟ و هزاران سؤال جدید که روانشناسان باآن روبرو هستند و خواهان پاسخگویی به این سؤالات می باشند.
امروزه بیش از هر زمان دیگر نیازمند تفکر و اندیشه در باب تاثیر گذاری تقیدات دینی بر تمامی امور انسانی بویژه مسایل عاصفی و روحی هستیم. امرزه بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران بر این باورند که مذهب تاثیر انکارناپذیری بر سلامت روح و جسم و دیگر ابعاد زندگی بشر دارد. کارل گوستاو یونگ می گوید در من صدها تن از بیماران را معالجه و درمان کرده ام. از میان بیمارانی که در نیمه ی عمر خود 35 - سالگی به بعد - بسر می برند حتی یک بیمار را نیز ندیدم که اساساً مشکلش نیاز به یک گرایش دینی در زندگی نباشد.
به جرات می توانم بگویم که تک تک آنها به این دلیل قربانی بیماری روانی شده بودند که آن چیزی را که ادیان موجود در هر زمانی به پیروان خود می دهند، نداشتند و فرد فرد آنها، تنها وقتی که به دین و دیدگاههای دینی بازگشته بودند بطور کامل درمان شدند - حسینی،. - 1392 متغیر دیگری که در ارتباط با تاب آوری مطرح می شود کمال گرایی است. کمال گرایی یک سبک شخصیتی چند بعدی است که با شمار زیادی از مشکلات روان شناختی، بین فردی ارتباط دارد.
کمال گرایی یک اختلال نیست اما عامل آسیب زایی است که مشکلاتی را برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکان به وجود می آورد. کمال گرایی یک منبع دایمی استرس است که اغلب اوقات فرد را با احساس ناکامی و شکست باقی گذارد. افراد کمال گرا خود را ملزم به بی نقص بودن می کنند. این انتظار ثابت و مداوم یک منبع استرس محسوب می شود - هویت1،. - 2012 مفهوم سرسختی روانشناختی ریشه در فلسفه وجود دارد. در اواخر دهه ی 1970 برخی از روانشناسان فلسفه وجودی در تبیین نظریه تحول از این دیدگاه به مفهوم سخت رویی رسیدند. و سخت رویی که از نظر فلسفی کم و بیش با واژه های چون شهود، جسارت، بی پروایی، شهامت و پایمردی وجه اشتراک دارد توسط سوزان کوباسا - 1997 - 2 معرفی و توسط همکارانش گسترش یافت.
در واقع سرسختی روانشناختی نوعی سبک شخصیتی است که از مجموعه ای از صفات روانی تشکیل شده است. برای افراد سرسخت حوادث و فعالیتهای روزمره، چالش انگیزاند، آنها تجربه های زندگی را سرشار می دانند و بر خورد با آنها را آموزنده تلقی می کند. این در حالی است که بسیاری از مردم رویارویی با حوادث زندگی را خسته کننده، ملال آور یا حتی تهدید آفرین تلقی می نمایند. افراد سرسخت نسبت به رویدادهای زندگی احساس کنترل بیشتری می نمایند و رویدادهای محیط را به گونه ای معنادار ارزیابی می کنند در حالیکه افراد غیر سخت نسبت به رویدادهای زندگی دچار احساس از خود بیگانگی، ناتوانی و تهدید می کردند.
یقیناً چنین نگرشی در شیوه ی ارزیابی شناختی نقش عمده ای ایفا می کند. در همین رابطه می توان به پژوهش های انجام شده در خارج و داخل کشور استناد کرد که ازجمله پژوهش گن - 2013 - 3 که به بررسی رابطه کمالگرایی با تاب آوری پرداخته بود، نتایج نشان داد که کوشش زیاد برای کمالجویی پاسخ رایج افراد برای مقابله با تاب آوری پایین است. به عبارتی دیگر بین کمالگرایی و تاب آوری رابطه منفی معنی داری وجود دارد.
