بخشی از مقاله
چکیده
آنچه درمورد شیوه حکومت و مشروعیت سیاسی و چگونگی مناسبات دین و سیاست درایران باستان به رشته تحریر درآمده ، نشان می دهد باورها ومعتقدات مذهبی درعهد باستان از اهمیتی زیاد برخوردار بوده است. به گونه ای که می توان ادعا کرد پادشاهان مشروعیت خود و حکومتشان را از دین گرفته اند و هم ترازی دین وسیاست باعث شد که در دوران باستان هر امردیگری درنسبت با دین تعریف شود ، تا مشروعیت آن برای مردم پذیرفتنی باشد. دوران باستان که از فرمانروایی مادها 708 - پ.م - تا فرمانروایی ساسانیان .651 - م - است، در حوزه اندیشه سیاسی و باورهای دینی و مذهبی تحت تأثیر دوران پیشین تاریخی است. به طوری که نمی توان مطالعات ایران باستان را بدون درنظرگرفتن دوران پیشین تاریخی به سرانجام مطلوبی رساند. به همان اندازه که باورها و عقاید مذهبی به زندگی اجتماعی و فردی مردم فلات ایران در دوران پیشین تاریخی جهت می داد، در دوران باستان به عنوان زیربنای امرسیاست ، مدنیت و مشروعیت حکومت ها مطرح بوده است، آن چنان که در هردوره از تاریخ تعامل دین ، سیاست و حکومت همواره برقرار بوده و هیچ گاه گرایش سکولار نسبت به دین مورد تأیید نبوده است.
کلمات کلیدی: دین، حکومت ، سیاست، مشروعیت، دوران باستان
مقدمه
مطالعات تاریخ ایران باستان نشان می دهد که در محور مباحث مربوط به حکومت همواره از نقش پادشاه، چگونگی مشروعیت سیاسی و پیوند حکومت و دین گفتگو بوده است. این پژوهش درصدد بررسی مشروعیت سیاسی حکومت های ایران باستان با تکیه بر مناسبات دین و سیاست است و به این سوال اصلی پاسخ می دهد که حکومت ها ی ایران باستان برای تداوم زمامداری خویش و مشروعیت سیاسی از چه ادله ای استفاده می کردند و مردم براساس کدام باورها و فرضیات ذهنی اوامر آنها را مطاع و زمامداری و مشروعیت آنها را پذیرفته اند.
روند بررسی مشروعیت حکومتهای باستان بصورت آنچه در این مقاله آمده است در پیشینه پژوهشی موجود نیست، فقط برخی متون که نام تعدادی از آنها در قسمت منابع آمده است به صورت کلی و پراکنده به موضوع پرداخته اند. این پژوهش در بخش اول ضمن اشاره به موضوع فوق، روند شکل گیری دریافت های دینی و چگونگی تاثیر گذاری آنها بر حکومت و مناسبات سیاسی و اجتماعی در دوران پیش تاریخی را به عنوان زیربنای مباحث نظری دین و حکومت در دوره های دیگر بررسی می کند.
دربخش های دوم وسوم به ترتیب جایگاه دین در دوران باستان و رابطه ی آن با سیاست وحکومت در روند مشروعیت سیاسی مورد تحقیق قرارگرفته است. براساس آنچه در این مقاله باروش کتابخانه ای و استناد به شیوه تاریخی- توصیفی مورد بحث قرار گرفت، لطف خداوند- تبار- دینداری و دادگری - اهتمام به امور دینی - از مبانی مشروعیت سیاسی حکومت ها در ایران باستان بوده،. که نشان دهنده ی تأثیر باورها و عقاید دینی بر سیاست و حکومت است.
-1دوران پیش تاریخی و اساطیری به مثابه زیربنا
درمورد دوران پیش تاریخی به علت کمبود منابع تا حدودی به سختی می توان اظهار نظر کرد و تنها بر اساس یافته باستان شناسی ، داستانهای اساطیری و... می توان این دوره را مورد مطالعه قرار داد.
1-1 یافته های باستان شناسی
