بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی رابطه طول- وزن، فاکتور وضعیت و الگوی رشد کپوردندانماهی اصفهان در رودخانه زایندهرود تعداد 130 نمونه با استفاده از ساچوک در خرداد 1395 صید گردید. با توجه به نتایج به دست آمده رابطه طول و وزن این ماهی برای جنس ماده به صورت W=0 000006L3 4304 و برای جنس نر به صورت W=0 /0006L 3 6195 و برای کل جمعیت به صورت 3/4659 W=000006L به دست آمد.
فاکتور وضعیت برای جنس ماده، نر و کل جمعیت به ترتیب 1/642، 1/566 و 1/613 به دست آمد. همچنین محاسبه الگوی رشد این ماهی نشان داد که الگوی رشد این ماهی در رودخانه زایندهرود برای جنس ماده، جنس نر و کل جمعیت آلومتریک مثبت میباشد. با توجه به نتایج فوق، میتوان چنین بیان کرد که الگوی رشد متفاوت گونههای مختلف آفانیوس به عوامل متعددی از جمله شرایط زیستگاهی بستگی دارد.
.1 مقدمه
خانواده کپوردندانماهیان - Cyprinodontidae - ماهیانی با اندازه کوچک و دارای نوارهای تیره و روشن، لکهها و خالهای رنگی، نقش و نگار زیبا بر روی بدن میباشند .[2] جنس آفانیوس - Aphanius - تنها جنس بومی از این خانواده در ایران میباشد [3] که از این جنس 14 گونه در رودخانههای کشور پراکنش دارند. گونههای موجود در خانواده کپوردندانماهیان، جنس آفانیوس به طور وسیعی در سواحل دریای تتیس پراکنش دارند .[5 ] اطلاعات سیستماتیکی، مورفولوژی، بومشناسی و زیستشناسی کپوردندان اصفهان به صورت خلاصه میباشد .
[6] به طور کلی رابطه طول و وزن در ماهی برای برآورد وضعیت رشد ماهی، زیست توده، با مشاهده طول، تبدیل رشد در معادلات طول به رشد در وزن و همچنین مقایسه بین مناطق در طول چرخه زیست استفاده میشود .[7] فاکتور وضعیت به عنوان یک شاخص سلامت در مطالعات زیستشناسی ماهی، از قبیل رشد و شدت تغذیه از آغاز قرن بیستم استفاده شده است. فاکتور وضعیت با افزایش طول کاهش مییابد .[4] مقادیر مختلف K نشان دهنده و متاثر از بلوغ جنسی، سن، میزان دسترسی به منبه غذایی و جنسیت در بسیاری از گونهها میباشد .[9] در ارتباط با رابطه طول و وزن در گونههای متعلق به جنس آفانیوس نیز مطالعات متعددی صورت گرفته است، اما تنها گزارش مربوط به برخی گونههای ایرانی، بر اساس نمونههای محدود و بدون تفکیک جنس و جمعیت ارائه شده است .[3]
.2 مواد و روشها
برای انجام این مطالعه در خرداد سال 1395 با استفاده از تور دستی از رودخانه زایندهرود در منطقه ورزنه نمونهبرداری انجام گرفت - شکل . - 1 نمونهها در فرمالین 10 فیکس شده و جهت انجام مطالعات بعدی به آزمایشگاه ماهی شناسی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان انتقال داده شدند. طول کل - TL - توسط کولیس دیجیتال با دقت 0/01 سانتیمتر، و وزن بدن نمونهها با استفاده از ترازوی دیجیتال با دقت 0/01گرم اندازهگیری شد.
رابطه طول- وزن با استفاده از رابطه W=aLb محاسبه شد که در این فرمول W برابر وزن کل - گرم - L برابر طول کل - میلیمتر - ، a برابرعرض از مبدأ و b برابر شیب خط میباشند. پارامترهای a و b به وسیله تحلیل رگرسیونی رابطه لگاریتمی خطی W=aLb به دست آمد. همبستگی بین متغیرها توسط ضریب - r2 - مورد سنجش قرار گرفت. همچنین اختلاف شیب خط با عدد 3، و به عبارت دیگر نوع رشد توسط محدوده اطمینان 95 درصد و مقایسه با جدول t ارزیابی شد. در صورت آلومتریک بودن، اگر مقدار b از 3 بزرگتر باشد، آلومتریک مثبت و اگر مقدار b از 3 کوچکتر باشد آلومتریک منفی است .[1] همچنین فاکتور وضعیت یا با استفاده ار رابطه K=W/L3*100 به دست آمد . که در این فرمول K فاکتور وضعیت، W برابر وزن کل - گرم - ، و L برابر طول کل - سانتیمتر - میباشند. برای تجزیه و تحلیلهای آماری و برای رسم نمودارها ازنرمافزارExcel 2013 استفاده گردید.
.3 نتایج
در مجموع، 130قطعه از گونه کپوردندانماهی اصفهان - A. isfahanensis - در خرداد 1395 از رودخانه زاینده رود صید گردید. بیشترین میزان طول ماهی صید شده برای جنس ماده و نر به ترتیب 48/32 و 39 91 میلی متر و کمترین میزان طول ماهی صید شده برای جنس ماده و نر به ترتیب 2196 و 2070 میلیمتر صید شدند. و بیشترین میزان وزن ماهی صید شده برای جنس ماده و نر به ترتیب 2 12 و 108 گرم و کمترین میزان وزن ماهی صید شده برای جنس ماده و نر به ترتیب 14 و 10 گرم به دست آمد - جدول . - 1
