بخشی از مقاله
چکیده
مدیران مانند سایر افراد جامعه تفاوتهای فردی، استعدادها، انگیزه ها، رغبتها و تمایلات مخصوص به خود دارند و این تفاوتها اگرچه به ظاهر ممکن است از نگرش، دانش، و نظام ارزشی متفاوتی برخوردارند جزئی باشند، هنگامی که از فرایند های واسطه شناختی افراد عبور می کنند به تفاوتهای بسیار بزرگ و نتایج رفتاریکاملاً متفاوت می انجامند. چنین تفاوتهاییعمدتاً از تفاوتهای ناشی از شخصیت هر یک از افراد سرچشمه می گیرد. شخصیت یکی از عوامل مهمی است که بر عمل و رفتار مدیران تأثیرمی گذارد و این تأثیر پذیری از شخصیت در نهایت در تصمیمات مدیریتی و رفتار سازمانی آنان مؤثرخواهد بود مقدمه یکی از مسائل قابل توجه برای رشد و پیشرفت و بالا بردن راندمان کاری کارکنان هر سازمانی، کار و تلاش مضاعف است. بدین روش می توان از منابع انسانی موجود که مهمترین منابع در دسترس هر سازمانی می باشد، حداکثر استفاده کرد.توجه به نیازها و نیز انتظاراتی که کارکنان نسبت به سازمان خود دارند، انگیزه کاری آنها را افزایش می دهد - . - 2
از اینروکارآمدی و اثربخشی آنها فزونی می یابد. در چنین حالتی بین رفتار سازمانی مورد انتظار و رفتار شخصی کارکنان، فاصله تا حدود زیادی کاهش می یابد و در واقع کارکنان رفتار سازمانی را رفتار خویش تلقی کرده و ارزش های سازمانی در آنها نهادینه می شود.این در صورتی است که با کارکنان به عدالت رفتار شود. ادراک بی عدالتی در سازمان ها موجب افزایش تناوب رفتارهای نامولد یا خود شکننده میان اعضای سازمان می شود و رفتارهایی چون ابراز خستگی، غیبت و افزایش مقاومت در برابر تغییر را افزایش می دهد. با توجه به اهمیت تحقیق محقق در این پژوهش به دنبال بررسی رابطه بین عدالت سازمانی با خودکارآمدی مدیران می باشد که در نهایت نتیجه گیری و پیشنهاد ارائه گردیده است.
واژگان کلیدی:خودکارآمدی مدیران، عدالت سازمانی
مقدمه :
بشر از بدو خلقت تا به امروز همواره تلاش نموده تا خود را بشناسد و به توانایی ها و استعدادهای خود پی ببرد و به واسطه ی آن محیط پیرامون خود را تغییر دهد.در این میان توجه به خودشناسی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. آموزش خودشناسی نه تنها به افراد کمک می کند تا درک خود را تقویت نمایند و خودشان را بهتر اداره کنند، بلکه آنان از این طریق توانایی لازم برای درک تفاوتهای فردی را کسب می کنند.اگر فردی باور داشته باشد که نمی تواند نتایج مورد انتظار را بهدست آورد، و یا به این باور برسد که نمی تواند مانع رفتارهای غیرقابل قبول شود، انگیزه او برای انجام کار کم خواهد شد. اگرچه عوامل دیگری وجود دارند که به عنوان برانگیزنده های رفتار انسان عمل می کنند، اما همه آنها تابع باور فرد هستند.
بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی بندورا ،باور به کارایی شخصی بر انتخاب های افراد تاثیر می گذارد. افراد گرایش به کارهایی دارند که در آنها احساس قابلیت و اطمینان می کنند و از کارهایی که توانایی انجام آن را ندارند ،دوری می نمایند . باورهای خودکارآمدیٌ تعیین می کند که افراد تا چه اندازه انرژی، صرف فعالیتهای خود می کنند و تا چه اندازه در برابر موانع مقاومت می کنند - پاجارس، شانکٍ ،2001 به نقل از نظری . - 1384رویارویی با پیچیدگی ذهنی را می بایست از طریق بسیاری از رفتارهای انسان با سازوکارهای نفوذ بر خودَ، برانگیخته و کنترل نمود. در میان مکانیسم های نفوذ برخود، هیچ کدام مهمتر و فراگیرتر از باور به خودکارآمدی شخصی نیست - بندورا،. - 1997
افراد به تدریج رشد می یابند به پختگی و بلوغ رسیده و درباره ویژگی های خود و این که چگونه فردی شده اند ، آگاهی بیشتری پیدا می کنند . می توانیم بگوییم افراد از خودشان بیشتر آگاه می شوند . این فرایند به عنوان رشد تصویر خود نام گرفته است و به تدریج که فرد در طول زندگی تجربیات بیشتری کسب می کند رخ می دهد.یادگیری درباره خود یکی از چالش های زندگی به شمار می رود و در نتیجه کشف برخی از ویژگی هایی که فرد وجود آن را در خود می پسندد و یا نمی پسندد تشکیل می شود. - لارنس،ترجمه مولانا، - 1382 خودکارآمدی شالوده ی پرورش سایر مهارتهای مدیریتی است.
در حقیقت یک تناقض جالب در رفتار انسان وجود دارد و آن این که با شناخت خویش می توانیم دیگران را بشناسیم و با شناخت دیگران می توانیم خود را بشناسیم.موفقیت انسان در دستیابی به زندگی بهتر فردی و اجتماعی و عملکرد مطلوب سازمانی ،به شناخت و برداشت او از چگونگی نقاط ضعف و قوت توانایی ها و قابلیت های مدیریتی او بستگی دارد. - الوانی، - 1371 با بررسی عوامل موثر در خودکارآمدی مدیران می توان شرایطی مهیا نمود که آنان با شناخت این عوامل ، باورهای خود راتقویت نموده و با استفاده از اقناع کلامی،تجارب مستقیم ،تجارب جانشینی یا حالات فیزیولوژیکی یا از هر روش دیگر بر باورهای خودکارآمدی مدیران تاثیر گذاشته تا آنها بتوانند قضاوت های درستی ازتوانایی های خود داشته باشند. - بندورا،. - 1981
بندورا - 2000 - معتقد است که خود کارآمدی، توان سازنده ای است که بدان وسیله، مهارتهای شناختی، اجتماعی، عاطفی و رفتاری انسان برای تحقق اهداف مختلف، به گونه ای اثربخش ساماندهی می شود. به نظر وی داشتن دانش، مهارتها و دستاوردهای قبلی افراد پیش بینی کننده های مناسبی برای عملکرد آینده افراد نیستند، بلکه باور انسان در باره توانائی های خود در انجام آنها بر چگونگی عملکرد خویش مؤثر است. بین داشتن مهارت های مختلف با توان ترکیب آنها به روش های مناسب برای انجام وظایف در شرایط گوناگون، تفاوت آشکار وجود دارد.همچنین بندورا،در مطالعات خود بر نقش سرمشقها در شکلگیری رفتار تأکید کرده و به بررسی ویژگیهایی پرداخته است که در سرمشقگیری افراد مؤثرند.
یافتههای او نشان میدهد که به احتمال زیاد افراد از کسانی سرمشق میگیرند که از نظر سن و جنس شبیه آنها باشند یا مسائلی شبیه به آنها را حل کنند. وی معتقد است که روانشناسی را نمیتوان از یافتههای پژوهشهای اجتماعی جدا کرد و رفتار افراد را باید در موقعیتهای اجتماعی و نه فردی مورد مطالعه قرار داد. یکی دیگر از مفاهیم مهمی که بندورا بیان کرد کارآمدی شخصی است. از دید بندورا کارآمدی شخصی به معنی احساس عزت نفس یا ارزش شخصی است که فرد در مواجهه با مسائل زندگی در خود مییابد. افراد دارای کارآمدی شخصی بالا افرادی دارای پشتکار قوی، نمرات درسی بالا، دارای اهداف شخصی عالی و موفق هستند. در مقابل، افراد دارای کارآمدی شخصی پایین افرادی هستند با اعتماد به نفس پایین و ناامید که در مواجهه با مسائل تلاشی برای پیروزی انجام نمیدهند و معتقدند اوضاع تغییری نخواهد کرد.
مبانی نظری کارآمدی مدیران - شولتز - - 1990 ترجمه کریمی - - 1384 با توجه به آنچه گفته شده اکنون نتایج برخی ازتحقیقات انجام شده دراین زمینه را به شرح زیربررسی می کنیم:
-مختاری - - 1381دربررسی رابطه خودکارآمدی مدیران با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ، نشان دادکه بین خودباوری مدیران و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود ندارد. بین خودکارآمدی مدیران زن و مرد تفاوت معنی دار وجود ندارد.
-نصرتی - 1387 - در بررسی رابطه خودکارآمدی با اثربخشی رهبری در بین مدیران مدارس نشان داد که بین خودکارآمدی و اثربخشی رهبری مدیران آموزشی رابطه معناداری وجود دارد.
-اعرابیان - 1383 - در بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی بر سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان دریافت که باورهای خودکارآمدی قوی برسلامت روانی دانشجویان تاثیر مثبت داشته است.
-عنایتی - 1382 - در بررسی ارتباط میان خودپنداری مدیران و عملکرد آنها در مدارس نشان دادکه میان خودپنداری مدیران و عملکرد آنها در مدارس رابطه مثبت ومعنا داری وجود دارد.
-کوربانولوُ و همکاران، - - 2006در بررسی میزان خودکارآمدی و سواد اطلاعاتی مدیران نشان دادکه خودکارآمدی امکان نزدیک شدن به مهارتهای سواد اطلاعاتی را با توجه به سطح پیچیدگی افزایش می دهد .
