بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم سازگاری و حل مساله بر باورهای خود کارآمدی تدریس ریاضی از دیدگاه دانش آموزان و معلمان ششم ابتدایی ناحیه یک ساری صورت گرفته است این پژوهش از نوع توصیفی بوده و روش پژوهش آن پیمایشی می باشد .و جامعه ی آماری آن شامل کلیه معلمان و دانش آموزان کلاس ششم ابتدائی دخترانه غیر انتفاعی ناحیه یک ساری به ترتیب25و400نفر بوده نمونه گیری با استفاده از جدول کرجسی - مورگان بر این اساس تعدادمعلمان 24 و دانش آموزان 196 نفر بصورت تصادفی -ساده انتخاب شده اند و ابزار گرد آوری آن پرسشنامه کارآمدی عمومی شرر و همکاران،پرسشنامه استاندارد شده سازگاری ای کی . سینها و همچنین پرسشنامه حل مساله هپنرمی باشد.
نتایج تحقیق نشان داد که متغیر سازگاری آموزشی با بتای معادل - 0/88 - ، متغییر سازگاری اجتماعی با بتای معادل - - 0/63، و سازگاری عاطفی با بتای معادل - - 0/21 به ترتیب قوی ترین پیش بینی کننده میزان باورهای کارآمدی تدریس ریاضی معلمان می باشد. متغیر کارآمدی شخصی با بتای معادل - 0/47 - ،اعتماد به حل مساله با بتای معادل - 0/036 - و انتظاربا بتای معادل - 0/018 - به ترتیب قوی ترین پیش بینی کننده میزان باورهای کارآمدی تدریس ریاضی معلمان می باشد.
مقدمه
امروزه نقش آموزش و پرورش بر هیچکس پوشیده نیست، سرمایه امروز و آینده ماست ، سرمایه ای که نمیتوان قیمتی بر آن نهاد و همان چیزی است که بشر را از عصر تاریکی و جهل به عصر روشنایی و نور سوق بخشیده است ، مهمترین عنصر این نهاد سرنوشت ساز، جامعه عظیم معلمی است که مسئولیت هدایت و پرورش یک نسل برعهده آن ها است .
بنابراین هرگونه سرمایه گذاری علمی و هدفمند به پرورش و به سازی آن ها و نیز تامین آتیه روحی و روانی این قشر ا نسان ساز، نه تنها موجب ارتقاء بهره وری آن ها می شود بلکه می تواند موجبات بالندگی و سرفرازی یک ملتی را فراهم آورد . یکی از متغیرهای پیش بینی کننده مهم این اثربخشی، توجه به کار آمدی معلمان است که از عوامل مهم در افزایش میزان کارایی و موفقیت شغلی تلقی میشود
اولین قدم در جهت رسیدن به کادر آموزشی موفق درک عواملی است که بر کیفیت تدریس کارآمد معلمان مؤثر است باور های کارآمدی معلمان ، فرصتی برای درک دانش آموزان و نیز پیامدهای فراهم کرده و می تواند به گسترش دانش علمی در زمینه عملکرد سازمان ها، به ویژه مدارس کمک نماید
یکی از متغیرهایی کهاحتمالاً به دلیل وجود ناتوانی یادگیری در دانش آموزان مختل می شود، مشکلات ساز گاری اجتماعی، هیجانی و تحصیلی می باشد . سازگاری اجتماعی شامل سازگاری فرد با محیط اجتماعی خود است که این سازگاری ممکن است با تغییر دادن خود و یا محیط به دست آید . سازگاری هیجانی سلامت روانی خوب، رضایت از زندگی شخصی و هماهنگی میان احساسات، فعالیت ها و افکار ا ست .به عبارت دیگر سازگاری هیجانی یعنی مکانیزم هایی که توسط آن ها، فرد ثبات عاطفی پیدا می کند توانمندی ها و شایستگی های اجتماعی و هیجانی از عوامل تعیین کننده تأثیرگذار بر سازگاری تحصیلی محسوب می شوند
یکی از اهداف عمده آموزش و پرورش نیل به سازگاری دانش اموزان در کلاس درس است سارگاری دربرقراری رابطه مفید و مؤثر با دیگران و پذیرش مسئولیت اجتماعی در دانش اموزان موثر است بنابراین آموزش مهار تهای اجتماعی که چنین کودکانی به آن ها نیاز دارند، ضرورت دارد .یکی از ویژگی های مهار تهای اجتماعی اکتسابی بودن آنهاست و در حال حاضر بسیاری از محققان اتفاق نظر دارند که بیش تر رفتارهای اجتماعی آموختنی هستند، زیرا کودکانی که در محیط های نامناسب بزرگ شد ه اند، از لحاظ اجتماعی رفتارهای نامطلوب دارند
بی شک عواملی وجود دارند که جزء برنامه درسی نمی باشند و از دید و مشاهده برنامه ریزان و دست اندرکاران تعلیم و تربیت نیز پنهان هستند؛ اما در فکر، عواطف و رفتار فراگیر اثر دارند و حتی در اغلب موارد، مؤثرتر از برنامه درسی رسمی عملی می نمایند .قوانین و مقررات مدرسه، حل مساله و سازگاری دانش آموزان، جو اجتماعی مدرسه ورابطه رویارویی معلم و دانش آموزان از اهمیت این عوامل هستند . اثرگذاری این عوامل، باعث شکل گیری نگرش و گرایشی در فراگیر است که در ادبیات برنامه درسی، این تأثیرات را باور کار امدی معلمان می گذارد
اهمیت و ضرورت توجه به سازگاری ناشی از آن است که قدرت سازگاری افراد در جامعه انسانی برابر نیست و در یک محیط مشابه اجتماعی، توان مقابله انسانها با مسایل و مشکلات متفاوت است و نوجوانی که از لحاظ عاطفی در محیط خانواده مشکل دارد با هر محرک کوچکی برانگیخته می شود وپرخاشگری می کند لذا وقتی وارد اجتماع می شود نمی تواند با هر موقعیتی خود را سازگار سازد .
چنین فردی به راحتی مناسبات اجتماعی خود را برهم می زند و رفتاری از خود نشان می دهد که علامت عدم رشد وی در بعد اجتماعی است .براساس پژوهش های انجام شده عواملی نظیر، آموزش مهارت های حل مساله - برقراری ارتباط مطلوب گوش دادن، پاداش و تقویت، انعکاس، توضیح دادن و حل مسئله - ، تعیین و شناسایی ارزش های فردی در پیشگیری یا کاهش ابتلاء نوجوانان به انواع نابهنجاری های رفتاری - اجتماعی و اختلالات روانی و شخصیتی نقش مؤثری دارند
باتوجه به سه متغیر اشاره شده - سازگاری ، حل مساله و باورهای خود کارآمدی - به عنوان عامل مهم در در امر آموزش ضرورت پژوهش درباب تعیین سهم سازگاری و حل مساله بر باورهای خود کارآمدی تدریس ریاضی معلمان ، بسیار پر اهمّیت به نظر می رسد.
هدف کلی مادر این تحقیق تعیین سهم سازگاری و حل مساله بر باورهای خود کارآمدی تدریس ریاضی از دیدگاه دانش آموزان و معلمان ششم ابتدایی ناحیه یک ساری می باشد.
.فرضیه های تحقیق شامل :
-1 سهم سازگاری در پیش بینی باورهای کارآمدی تدریس ریاضی معلمان متفاوت است.
-2 سهم حل مساله در پیش بینی باورهای کارآمدی تدریس ریاضی معلمان متفاوت است.
تعاریف نظری سازگاری: منظور از سازگاری عبارتند از مجموعه ای توانایی هایی که زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم می آورند وتوانایی ایجاد ارتباط با دیگران در زمینه اجتماعی معین به طریقی که در عرف جامعه ، پذیرفته و ارزشمند باشد
سازگاری فرایندی است در حا ل رشد و پویا که شامل توازن بین آن چه افراد می خواهند و آن چه جامعه شان می پذیرد است . به عبارت دیگر سازگاری یک فرایند دو سوی ه است ، از یک طرف فرد به صورت مؤثر با اجتما ع تماس برقرار می کند و از طر ف دیگر اجتماع نیز ابزارهایی را تدارک می بیند که فرد از طری ق آن ها توانایی های بالقوه ی خویش را واقعیت می بخشد .در این تعامل فرد و جامعه دستخوش تغییر و دگرگونی شده و سازش ینسبتاً پایدار به وجود می آید . به طور کلی سازگاری به تسلط فرد بر محیط و احساس کنار آمدن با خود اشار ه دارد .
هر یک از ما به محیط و تغییراتی که در آن روی می دهد پاسخ می دهیم. از این رو سازگاری مهارتی است که باید آموخته شود و کیفیت آن مانند سایر آموخته ها، بستگی به میزان علاقه و کوشش فرد برای یادگیری آن دارد .محیط خانواده ، مدرسه و وسایل ارتباط جمعی در فراهم ساختن امکان یادگیری سازگاری با محیط نقش و مسئولیت مهمی بر عهده دارند .
سازگار شدن با محیط مهم ترین منظور و غایت تمام فعالیت های ارگانیزم است ، به طوری که تمام افراد در تمام دوران زندگی خود، در هر روز و هر ساعت سرگرم آن هستند که خود دگرگون شده و دگرگون نشده را با محیط دگرگون شده و دگرگون نشده سازگار کنند .در واقع زندگی کردن چیزی جز عمل سازگاری نیست
مساله: منظور از مسئله وقتی با موقعیتی روبرو میشوید که نمی توانید با اطلاعات و مهارتهایی که در آن لحظه در اختیار دارید به آن موقعیت پاسخ دهید، در واقع شما با مساله ای روبرو شده اید
حل مساله: حل مسئله عبارت است از یافتن راهحلی که با آن بر مانع غلبه کنیم و بتوانیم به وضعیت هدف مطلوب برسیم. از دیدگاه پردازش اطلاعات، حل مسئله یعنی جستجوی بهترین مجموعه از راههایی که ممکن است با آن بر مانع غلبه کرد و به هدف رسید
کارآمدی: منظور از کارامدی توان سازنده ای است که بدان وسیله، مهارتهای شناختی، اجتماعی، عاطفی و رفتاری انسان برای تحقق اهداف مختلف، به گونه ای اثربخش ساماندهی می شود
- باورهای کارآمدی: منظور از باورکارآمدی که به باورها یا قضاوتهای فرد به توانائیهای خود در انجام وظایف و مسئولیتها اشاره دارد
