بخشی از مقاله
چکیده
امنیت، پیشزمینه یک اجتماع سالم و احساس امنیت، بسترساز توسعه جوامع انسانی است و سعادت یک اجتماع در گرو حفظ و بقا امنیت و احساس ناشی از آن است. هدف این پژوهش، شناسایی رابطه بین عملکرد رسانهها و سرمایه اجتماعی با امنیت در شهرهای مرزی بود. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل 1630 نفر از مردم شهرستان بانه بود. از بین جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران با لحاظ =0/05 و مقدار خطای قابلقبول 0/05 و =0/25 p=q؛ تعداد 339 نفر به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب گردید که پرسشنامه برگشتی از تعداد 330 نفر قابل تحلیل بود. پایایی %87 محاسبه گردید. دادهها با استفاده از رگرسیون چندگانه به روش همزمان تحلیل شد. یافتههای پژوهش نشان داد: بین عملکرد رسانه ها و سرمایه اجتماعی مردم شهرستان بانه با امنیت در شهرهای مرزی در سطح اطمینان 95 درصد رابطهی معنیداری وجود دارد R =0/33 - ، 324 - = 8/2 و F - 5 و . - P < 0/05 بدین معنی که عملکرد رسانه ها و وجود سرمایه اجتماعی قادر است امنیت شهرهای مرزی را بهبود و تا حدودی تضمین کند.
واژههای کلیدی: عملکرد رسانهها، سرمایه اجتماعی، امنیت، شهر مرزی
مقدمه
حضور مردم در فضای عمومی شهر مستلزم احساس امنیت از سوی آنان است. یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده حضور مردم در فضاهای عمومی، ترس یا احساس ناامنی است. ناامنی مکان ها و فضاهای عمومی، نشاط و سلامتی را در زندگی روزمره مختل می کند و با ایجاد مانع بر سر راه رشد فرهنگی و مشارکت عمومی، هزینه های زیادی را بر جامعه تحمیل می نماید. امروزه با توجه به گستردگی شهرنشینی و رواج ناامنی های اجتماعی در شهرها، مطالعه موضوع امنیت، عوامل موثر برآن و راهکارهای تقویت امنیت در شهرها ضرورت یافته است و این موضوع در شهرهای مرزی از حساسیت بیشتری برخوردار است - کامران و شعاع برآبادی ، . - 1389
امنیت مرزی به معنی جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور و قانونی کردن تردد اشخاص و حمل ونقل کالا و حیوانات اهلی، با رعایت ضوابط قانونی و از راه دروازه های مجاز مرزی است. زمینه و عوامل مختلفی از جمله ویژگی های طبیعی - توپوگرافی، اقلیم انسانی، بافت قومی و مذهبی مرزنشینان، سیاسی، سطح و نوع روابط سیاسی دو کشور، اقتصادی - وضعیت اقتصادی، رفاهی، اجتماعی، سطح سواد، آگاهیو فرهنگ مرزنشینان - و غیره در بهبود و تضعیف امنیت مرز موثرند - زرقانی، . - 1387 از این رو پژوهش حاضر در نظر دارد مشخص کند آیا بین دو مولفه ی عملکرد رسانه ها و سرمایه ی اجتماعی با امنیت در شهرهای مرزی رابطه وجود دارد؟
-1 اهداف پژوهش:
-نقش متغیر سرمایه ی اجتماعی بر امنیت مرزی شهرستان بانه - نقش متغیر رسانه ها بر امنیت مرزی شهرستان بانه
-2 سوالات پژوهش:
-آیا بین سرمایه اجتماعی مردم شهرستان بانه و امنیت مرزی این شهرستان رابطه ی معناداری وجود دارد؟ -آیا بین عملکرد رسانه ها در شهرستان بانه و امنیت مرزی این شهرستان رابطه ی معناداری وجود دارد؟
-3 مبانی نظری پژوهش:
مناطق مرزی از ویژگی های خاصی برخوردارند که وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و بین کشورهای مجاور، آسیب پذیری ها و تهدیدات مختلف، مرزها را به کانون های حساسی بدل کرده است - عندلیب، . - 1384
.3-1 امنیت ملی
ترگر و سیمونی - 1973 - هدف امنیت ملی را ایجاد شرایط سیاسی ملی و بین المللی برای حفظ یا گسترش ارزش های بنیادین و اساسی ملی برای مقابله با مناقشات بالقوه تعریف می کند.کالینز - 1373 - امنیت ملی را از زاویه علایق مربوط به آن توضیح می دهد و از این زاویه امنیت ملی را تمایل به بقاء به حساب می آورد. صحفی - 1380 - به جنبه های نظامی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن اشاره دارد و چنین می گوید» وارد آمدن خدشه و آسیب به هر یک از این حوزه ها امکان بی ثباتی و تهدید امنیت ملی را فراهم می آورد.…در یکی از تعاریف، امنیت ملی به هویت یکپارچه و انسجام ملی و حفظ ارزش های اساسی اشاره شده است - حاجیان، . - 1384
.2-3 سرمایه ی اجتماعی
سرمایه ی اجتماعی تاریخچه ای بس طولانی و نامحسوسی در میان علوم اجتماعی دارا می باشد. اولین کسی که این اصطلاح را بکار برد، هانی فان بود.1 بعدها جیمز کلمن2 نقش شرکت اجتماعی را در شکل گیری فرهنگ و تعلیم و تربیت شرح داد. سرمایه اجتماعی مفهومی بود که مدتی از مباحث دور ماند. بعد از آن جین جاکوب3 در اواخر دهه 60 دوباره آن را مطرح ساخت. سپس لوری1 در دهه 70 و کلمن در دهه 80 آن را به تفصیل شرح دادند. سرمایه اجتماعی یکی از ابعاد برجسته تحقیقاتی علوم اجتماعی است. این اصول اجتماعی باعث تقویت افراد و گروه ها می شود. دکر نیز سرمایه اجتماعی را به عنوان شبکه های فعال در نظر می گیرد - قالیباف، شگفتی، و رمضان زاده لسبویی، . - 1387
جان فیلد2 سرمایه اجتماعی را در دو کلمه خلاصه می کند و در این خصوص می نویسد مردم با برقراری روابط و پایدار کردن آن در طول » روابط مهمند… مردم با برقراری روابط و پایدار کردن آن در طول زمان، می توانند اهدافی را به دست آورند که هرگز به تنهایی قادر به دستیابی به آن نبودند مردم از طریق یک سری شبکه های اجتماعی تلاش می کنند ارزشهای مشترکی را با دیگر اعضا به اشتراک بگذارند .این شبکه ها به عنوان منبعی در نظر گرفته می شوند که نوعی سرمایه ایجاد می کنند . سرمایه اجتماعی، تنها در یک شبکه اجتماعی می تواند تولید شود و حیات داشته باشد - فیلد، . - 1385
.3-3 رسانه ها
متغیر دیگر پژوهش حاضر عملکرد رسانه ها است. رسانه ها و به ویژه تلویزیون در شکل دادن به عقاید، نگرش ها و رفتار تاثیر اساسی دارند. جرج گرنبر مبدع نظریه پرورش معتقد است که باید به فهم جنبه های متمایز تاثیرات تلویزیون رسید - کامران و شعاع برآبادی، . - 1388 رسانه های جمعی در فرآیند تداخل ضروریات اجتماعی و فرهنگی که از شتابزدگی تاریخ در عصر ما نشات می گیرد، می توانند نقش سازنده داشته باشند. آنها می توانند از طریق تحکیم و تعمیق پیوندهای مذهبی، ملی، فرهنگی و تاریخی به تشدید توسعه و همبستگی های اجتماعی بپردازند. روشن است که در یک نظام هماهنگ رسانه ای، انسجام و پایداری، توسعه و در نتیجه ایجاد همگرایی ملی و امنیت پایدار و تقویت امنیت اجتماعی مدنظر است - قاسمی، . - 1388 با پیشرفت فناوری ارتباطات و از بین رفتن فاصله های مکانی، اکنون جهانی پدیدار گشته که مشخصات، ملاکهاو معیارهای متفاوتی نسبت به دوران گذشته دارد.
در جهان کنونی دیگر روابط بین کشورهاهمچون گذشته نیست که تنها دولت ها و حاکمیت ها از یکدیگر تأثیر بپذیرند، بلکه در عرصه جدید، علاوه بر دولت ها، افکار عمومی کشورها یا به تعبیر بهتر افکار عمومی جهانی نیز به عنوان یک عامل تأثیرگذار شناخته شده و در برنامه ریزیهای روابط بین الملل منظور می گردد. بنابراین در عصر کنونی، روابط بین کشورها را تنها حاکمیتها تعیین نمی کنند، بلکه دولت ها، افکار عمومی و رسانه هادر مجموع معادلات روابط بین الملل را می سازند. امروزه روابط بین کشورهابا عنوان دیپلماسی عمومی و اختصاصا در حوزه فناوریهای ارتباطی با عنوان دیپلماسی رسانه ای تعریف می شود، لذا کارگزاران سیاسی انقلاب اسلامی برای اینکه بتوانند به اهداف خود جهت تحکیم امنیت ملی نائل آیند، باید به ابزار دیپلماسی رسانه ای مجهز شوند، چرا که احساس می شود در این زمینه تحقیقات و اقدامات اندکی صورت گرفته است و دوم اینکه دشمنان انقلاب و اسلام از این حربه علیه ایران و مسلمانان استفاده کرده، آنان را به عنوان تروریست و خشونت طلب معرفی می کنند. همچنین دیپلماسی رسانه ای در مقایسه با سایر راهبردها مثمرثمرتر و کم هزینه تر می باشد.امروزه نقش رسانه ها، نقشی فراتر از اطلاع رسانی صرف است. هم اینک رسانه ها ابعاد امنیتی جدیدی در سطح ملی و بین المللی ایجاد کرده اند و بسیاری از مفروضات و اصول پیشین را در ساختار روابط و حقوق بین الملل به چالش طلبیده اند.
