بخشی از مقاله
چکیده
سیستم حمل و نقل شهري باید بتواند بدون آسیب به محیط زیست و محیط انسانی و اجتماعی شهري به رشد خود ادامه دهد و آسایش و آرامش کاربران را با کمترین هزینه مهیا نماید.لازمه رسیدن به چنین حمل و نقل پایداري کاهش وابستگی به اتومبیل می باشد. یکی از برنامه هایی که با اجراي عملی و صحیح آن می توان تا حد قابل توجهی آرامش را به سیستم حمل و نقل و عبور و مرور شهري باز گرداند ، توسعه حمل و نقل انسان گرا - پیاده روي _ دوچرخه سواري - می باشد.
در این پژوهش چگونگی ارتباط مسیرهاي مطلوب دوچرخه با شهر و ارتباط آن با انسان مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که در طراحی مسیرهاي دوچرخه هر اندازه به کیفیت طراحی توجه گردد در نتیجه گسترش دوچرخه سواري در امر حمل و نقل درون شهري ، گذران اوقات فراغت توسط افراد مختلف بیشتر می گردد زیرا امنیت و آرامش خاطر استفاده کنندگان که از عوامل بسیار مهم در طراحی مسیر می باشد در نظر گرفته شده است . روش پژوهش در این تحقیق توصیفی ، تحلیلی بوده و جمع آوري اطلاعات نیز به روش اسنادي و میدانی انجام گرفته که با استناد به طرح هاي اجرا شده و معیارهاي طراحی مربوط به موضوع ، بررسی و نتیجه گیري شده است .
-1 مقدمه
دردهه هاي اخیرفعالیتهاي حمل و نقل ، رفت و آمدها و ارتباطات به میزان زیادي تغییر کرده واین تغییرات بدون توجه به شرایط زیست محیطی و محیط مطلوب انسانی بوده است به گونه اي که مشکلات زیادي را به ویژه از لحاظ حمل و نقل براي انسانها فراهم آورده است . در صورتی که در گذشته طراحی مسیرها ، فضاها و ارتباطات مکانی به گونه اي بوده که اهمیت ویژهاي به انسانها به عنوان استفاده کنندگان اصلی از معابر و مسیرها داده و حداکثر شرایط و ضوابط را براي ارتباطات و حمل ونقل انسانی - پیاده روي و دو چرخه سواري - در نظر داشته است.
در واقع در اثر گسترش اتومبیل و وسایل نقلیه موتوري بعد از انقلاب صنعتی ، گسترش جاده ها ، مسیرها و معابر برون شهري و درون شهري بدون در نظر گرفتن شرایط و معیارهایی که اساس آن انسان و و طبیعت باشد صورت گرفته و به مرور زمان مشکلات پیچیده اي را در شبکه حمل و نقل و عبور و مرور شهري به ویژه در شهرهاي بزرگ و مراکز شهري ایجاد کرده است. - تقوایی،فتحی - 1390 حمل و نقل پایدار یکی از ابعاد شهر پایدار است و لازمه رسیدن به حمل و نقل پایدار ، کاهش وابستگی به اتومبیل می باشد."دوچرخه"یکی از روشهاي حمل و نقل بسیار موثر بوده و تقریبا در تمام شهرهایی که داراي"شهرسازي سبز"هستند تلاش براي گسترش امکانات استفاده از دوچرخه و ارتقاء کاربرد آن صورت پذیرفته است. - - Newman , kenworthy,1999
در برخی از این کشورها مسیرهاي ویژه دوچرخه به 800 مسیر می رسد و یا در حال افزایش تعداد خطوط دوچرخه به دو برابر گذشته هستند بطوریکه در نمونه هایی ، بیش از نیمی از سفرهاي روزانه داخل شهري در آنها با دوچرخه صورت می گیرد. - همان - نکته قابل توجه آن است که استفاده از دوچرخه وگسترش دوچرخه سواري در سطح شهرها نیاز به سرمایه گذاري هاي هنگفت نداشته و می تواند با منطبق بودن با شرایط اقتصادي و اجتماعی جامعه در خدمت سیستم حمل و نقل قرار گرفته و از تراکم وسایل نقلیه موتوري بر مناطق شهري بکاهد و نیزبا تشویق دوچرخه سواري و برنامه ریزي هاي لازم و با در نظر گرفتن معیارهاي مناسب،طراحی مسیرهاي دوچرخه سواري به عنوان الگویی در طراحی و برنامه ریزي هاي شهري و شهرسازي مورد استفاده قرار گیرد. - همان -
امروزه دوچرخه بخشی از طراحی شهري است که راه را براي دستیابی شهر آرمانی فراهم می آورد . - حناچی، مهدوي نژاد - 1389 با توجه به این موارد ضرورت انجام این بررسی جهت گسترش مسیرهاي دوچرخه سواري در شهرهاي امروزي ضروري به نظر می رسد.قلمرو پژوهش مطالعه بخشی از خیابانهاي قزوین که مسیر دوچرخه دارندو در متن مقاله به مسیر آنها اشاره شده است می باشد و مسیرهاي دوچرخه با توجه به معیارهاي استاندارد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. در این پژوهش ترکیبی از روشهاي تحلیلی و علی استفاده شده و براي تکمیل اطلاعات از اسناد کتابخانه اي ، مصاحبه و مطالعات میدانی استفاده گردیده است.
-2 اهداف پژوهش
این پژوهش در راستاي اهداف زیر صورت گرفته است .
- شناسایی مولفه هاي موثر در برنامه ریزي و طراحی شهرهاي دوست دار دوچرخه .
- شناخت و بررسی مزایاي استفاده از دوچرخه و دوچرخه سواري .
- شناخت موانع موجود در امر دوچرخه سواري .
- ارائه راهکارهاي مناسب در جهت توسعه حمل و نقل انسان گرا به خصوص دوچرخه سواري .
-3 سئوالات و فرضیات
در راستاي موضوع مورد نظر مهمترین سوالات محوري و فرضیات تحقیق عبارتند از :
سئوالات :
- در شهرهاي موفق در نهادینه سازي شهر هاي دوستدار دوچرخه چه تجربه هایی صورت گرفته است؟
- چه عواملی در گسترش دوچرخه سواري به ویژه در شهرها و مراکز شهري مهم ترند ؟
- بایسته هاي معماري و شهرسازي براي شهرهاي دوستدار دوچرخه چیست؟
فرضیات :
- به نظر می رسد معیارهاي اصولی و صحیح براي طراحی مسیرهاي دوچرخه سواري در مناطق مختلف رعایت نمی شود.
- حدس زده می شود براي گسترش و تشویق دوچرخه سواري برنامه ریزي مناسبی صورت نمی گیرد .
-4 قلمرو و روش پژوهش
قلمرو پژوهش مطالعه شهر بخشی از خیابانهاي قزوین است و مسیرهاي دوچرخه با توجه به معیارهاي استاندارد مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند در این پژوهش ترکیبی از روشهاي تحلیلی و علی استفاده شده و براي تکمیل اطلاعات از اسناد کتابخانه اي ، مصاحبه و مطالعات میدانی استفاده گردیده است .
