بخشی از مقاله
خلاصه
افزایش مداوم جمعیت، کشورهای جهان را بیش از پیش با مشگل کمبود انرژی رو به رو ساخته است و حیات بشری را تهدید می کند . ویژگیهای جوامع شهری امروز سبب ناپایداری انسانها و محیط زیست شده است و زندگی در این جوامع به علت عدم هماهنگی با فطرت انسان زمینههای ناپایداری انسان و طبیعت را فراهم کرده است. هدف کلی معماری پایدار یا بهتر بگوییم معماری سبز، کاهش آسیب بر محیط زیست، منابع انرژی و طبیعت است یعنی : نیازهایی که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی پیرامون خود داشته باشند. معماری پایدار ترکیبی چند ارزشی را در بر دارد که هدف کلی آن توسعهی پایدار و پایداری انسان است.در این مقاله سعی بر آن شده است که با بیان نکاتی چند پیرامون اصول طراحی، به پایدار بودن محیط زیست خود کمک کنید.
1. مقدمه
بشر امروزه در پی فعالیت های روزانه و در تکاپو برای گذران زندگی روزمره و معاش خود و در جهت احداث مسکن چه به عنوان سرپناه و چه به منظور سرمایه گذاری مسمتر این دو نماد را تغییر شکل می دهد و محیط زیست شهری را دگرگون می سازد. زندگی در این جوامع به علت عدم هماهنگی با فطرت انسان زمینههای ناپایداری انسان و طبیعت را فراهم کرده است.از این رو تحقق سیاستهای جهانی و ملی، موقعیتهای عمدهای برای تجدید نظر در استفاده از زمین، انرژی و محیط زیست را ارائه می دهد. تا بدین وسیله بتوان سکونتهایی را ایجاد کرد که نه تنها زندگی مطلوب و با کیفیت را برای نسل حاضر و نسلهای آینده تأمین کند بلکه پایداریکرهی زمین و روح انسانی را نیز تضمین مینماید.
2. معنای لغوی واژه پایداری
دهخدا پایداری را به معنای - با دوام –ماندنی - آورده است . - دهخدا ص . - 47 واژهی پایدار ی «Sustainable» از ریشه ی کلمه ی لاتین Subtain گرفته شده است. :Subtain حمایت ، زنده نگاه داشتن ، ادامه دادن مستمر. :Sustainable پایداری ، صفتی که چیزی را توصیف می کند که باعث آرامش، تغذیه وتامین زندگی ودر نتیجه به تداوم زندگی وطولانی کردن آن منجر می شود. پس می توان این گونه نتیجه گرفت که پایداری : مجموعهای از وضعیتها است که در طول زمان تداوم داشته باشد . و هدف از یک معماری پایدار یک توسعهی پایدار است.
3. توسعه پایدار
توسعه پایدار یا Sustainable Development در حقیقت ایجاد تعادل میان توسعه و محیط زیست است.توسعه ای است که دران نیازهای نسل حاضر بدون ضربه آمدن بر توانایی های نسل آینده در برآوردن نیازهایش تامین می شود و یا در تعریفی دیگر به معنی ارائه راه حل هایی در مقابل الگو های فانی کالبدی .اجتماعی واقتصادی توسعه می باشد. که بتواند از بروز مسایلی هم چون نابودی منابع طبیعی تخریب سامانه های زیستی آلودگی جهانی تغییر اقلیم افزایش بی رویه جمعیت .بی اعدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی انسان جلو گیری کند. در سال 1980 برای نخستین بار نام توسعه پایدار در گزارش سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی - IUCN - آمد.
این سازمان در گزارش خود با نام استراتژی حفظ منابع طبیعی این واژه را برای توصیف وضعیتی به کار برد که توسعه نه تنها برای طبیعت مضر نیست، بلکه به یاری آن هم میآید.پایداری میتواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی.در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست محیطی اتفاقی تمرکز ندارد بلکه به جنبههای اجتماعی و اقتصادی آن هم توجه میکند. توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط زیست است.
یکی از مهمترین رویدادهای بینالمللی که در زمینه توسعه پایدار وجود دارد، نشست جهانی توسعه پایدار - - WSSD است. در این نشست توافقهایی در زمینه توسعه پایدار میان شرکتکنندگان انجام شد. کاهش تعداد افرادی که دسترسی به آب ندارد به نصف تا سال 2015 میلادی، به حداقل رساندن مواد شیمیایی که بر سلامتی انسان و طبیعت اثرات مخرب میگذارند تا سال 2020 میلادی، نصف کردن سرعت کاهش ذخیرههای دریایی و رساندن منابع دریایی به سطحی پایدار تا سال 2015 میلادی، کاهش روند از بین رفتن تنوع طبیعی تا سال 2010 میلادی، افزایش پایداری در استفاده از انرژیهای تجدیدشونده و برنامهریزی برای تدوین برنامهای 10 ساله در مورد توسعه پایدار از اصلیترین توافقات این نشست بود.
هرچند این روزها بسیاری از دولتمردان و فعالان زیست محیطی به دنبال رسیدن به توسعه پایدار هستند، اما برخی فعالان زیست محیطی این گزینه را برای حفظ محیط زیست کافی نمیدانند. آنها معتقدند در با توجه به روند استفاده از منابع تمام شونده و از بین بردن منابع در جهان واژه "توسعه پایدار" مناسب نیست و باید از لفظ جایگزینی چون "پایداری توسعه" استفاده کرد تا این مفهوم در ذهن تداعی نشود که قرار است منابع جدیدی تولید شود.
4. چارچوبهای معماری پایداری
چارچوبهای معماری پایدار همگن بودن با محیط، ساختار بیولوژیکی و معماری بیولوژیکی است معماری پایدار جواب معمارانهای است که :
- زندگی انسان ها و حفظ و نگهداری از آن ها را در حال و آینده در درجه اول اهمیت قرار می دهد.
- درساختار آن مصالحی به کارگرفته می شود که چه در هنگام تولید یا کاربری و تا حتی در زمان تخریب با محیط خود همگن و پایدار باشد .
- درحدامکان از مصالحی که از محل تولید بدست میاید استفاده شود .
- پیشبینی مصرف حداقل از منابع انرژی سوختی و حداکثر استفاده از نیروهای خورشیدی و استفاده از سیستم های گرمازا با حداکثر بازدهی و حداقل تخریب محیط زیست.
- بهبود دادن به زندگی و سکونت انسان ها و کلیه موجوداتی که در آن محیط زندگی می کنند و حداکثر ارتقای بهبود و راحتی زندگی از نظر فیزیکی و روانی در محیط زیست.
در جهت راهبرد فوق می بایستی به کلیه عوامل متشکله محیط زیست توجه کامل داشت و پایداری را شامل: کشاورزی پایدار، محیط زیست پایدار، معماری پایدار، همسایگی دیگر موجودات پایدار، تجارت پایدار، ارتباطات پایدار، آموزش و پرورش پایدار، تعلیم و تربیت پایدار، سیستم های مراوده مالی و پولی پایدار. کار پایدار، روحیه انسان های پایدار، نشریات پایدار، تغذیه پایدار، تکنولوژی پایدار، توریسم پایدار،دهکده های اکولوژیکی پایدار، دهکده های اکولوژیکی دایمی پایدار و بالاخره کل زندگی دانست.در این راستا محله و شهروندی انسان ها را به محله های فامیلی خودیار و خودکفا که در نهایت همبستگی با دیگران می باشد تبدیل نمود .
می بایستی معماری را وسیله ای غیر قابل انکار برای زندگی و نه فقط ساختن بلکه مجموعه ای از تفکر عملکرد و مصرف دانسته و ساختارهای معمارانه را نه فقط جهت استفاده فیزیکی بلکه روانی والای روحی و پایداری به عنوان هنر زندگی اجتماعی و تعادل در موجودیت و هماهنگی سیستماتیک در این تعادل که همگنی و تداومی از طبیعت محیطی داشته و نه فقط زندگی در اجتماعی سه بعدی که از علوم و فنون پیروی می نمایند بلکه انرژی و نیرویی مافوق که در هر انسانی وجود دارد می بایستی در این زندگی به عنوان کیفیتی که هر هنگام قابل درک نیست مورد توجه و مفهوم آن مغزها را متفکر سازد.اصل هارمونی و هماهنگی درهم آمیخته میان انسان ها و طبیعت باعث نیرویی مثبت می گردد و بالعکس اختلاف و جدایی و سعی در سبقت بیهوده از دیگران و در نهایت از طبیعت محیط باعث زدودن و انهدام این نیرو می گردد.
