بخشی از مقاله
چکیده :
مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه بین میزان چاقی با و وضعیت اقتصادی و اجتماعی در دانش آموزان دختر راهنمایی گنبد طراحی و اجرا گردید. برای انجام این مطالعه توصیفی تعداد 500 دانش آموز 11 تا 14 ساله از مدارس راهنمایی دخترانه - سه مدرسه مرکز شهر و سه مدرسه حومه شهر - گنبد به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. قد، وزن، دور کمر و دور باسن آنها با روش های استاندارد اندازه گیری شد و صدک شاخص توده بدن بر اساس مرجع CDC2000 محاسبه گردید.
برای هر دانش آموز یک پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیگ - پرسشنامه باربوسا - تکمیل گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این مطالعه بین وضعیت اقتصادی اجتماعی و صدک شاخص توده بدن ارتباط معنی داری به وجود آمده - P=0.021 - میزان شیوع چاقی تحت تاثیر وضعیت اقتصادی اجتماعی قرار داشته و بر اساس نتایج این مطالعه به ضرورت انجام فعالیت های بدنی روزانه و ورزش توصیه می شود.
مقدمه
در طی سال های اخیر، افزایش توان اقتصادی جوامع صنعتی و رفاه بیش از حد در زندگی، زیاده روی در مصرف چربی ها، گوشت، شکر، نمک و مصرف دخانیات رایج شده .در مجموع عوامل فوق سبب افزایش شیوع بیماری های غیر واگیر و خطرات ناشی از آن شده است . - 1 - پیشرفت های زیاد در فناوری و ماشینی شدن زندگی باعث کاهش فعالیت بدنی در گروه های مختلف سنی شده و در میزان تندرستی افراد اثر منفی گذاشته است که این از مشکلات بشر امروزی است و فقدان حرکت در زندگی روزمره از عوامل خطر آفرین چاقی محسوب میشود 3 - ،. - 2 چاقی با پیشرفت تکنولوژی و شهرنشینی در حال گسترش است.
چاقی یک مشکل جدی و عمومی برای سلامتی انسانها به شمار می آید - . - 4 عوامل زمینه ساز چاقی در دوران کودکی در کشورهای توسعه یافته، زندگی کم تحرک به علت تماشای تلویزیون، ویدئو و بازی های کامپیوتری و رژیم غذایی پر کالری می باشد. عوامل دیگر مانند چاقی والدین، خانواده کم جمعیت، مناطق شهری و الگوی بی حرکتی در خانواده افزایش دارند . - 5 - با مطالعات انجام شده، پژوهشگران در یافتند تاثیر میزان تحصیلات والدین بر نوع و مقدار دریافت های مواد غذایی، بر میزان چاقی و عوامل بیماری های قلبی- عروقی با گذشت زمان تغییر نموده و به میزان توسعه اقتصادی هر کشور بستگی دارد.
- 2 - مطالعات بر روی اختلافات زندگی شهری - روستایی و مهاجرت روستاییان به شهر ها تاثیر مستقیمی به افزایش شیوع چاقی داشته است و این تأثیر نتیجه کاهش میزان فعالیت بدنی و تغییرات رژیم غذایی, تفاوت های فرهنگی، نژادی، اجتماعی و اقتصادی است و حتی تحصیلات هم می تواند به بروز چنین اپیدمی نوظهوری کمک کند - . - 2 تحقیقات صورت گرفته در جوامع پیشرفته نشان داده که با افزایش سطح تحصیلات، شیوع چاقی و استعمال سیگار کاهش و فعالیت بدنی و دانستن عادت صحیح غذایی افزایش یافته است. در مطالعات مختلف نشان داده شده است که در کشور های فقیر، افراد چاق بیشتر در بین طبقات اجتماعی Bاقتصادی بالا و در کشور های غنی بیبشتر در طبقات اجتماعی Bاقتصادی پایین قرار دارند.
شواهد نشان می دهد که چاقی و اضافه وزن در دوران کودکی عوارض نامطلوب بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی را در بزرگسالی به دنبال خواهد داشت . - 6 - محققان چاقی را در ارتباط تنگاتنگ با متغیرهای سبک زندگی مانند الگوهای فعالیت بدنی گزارش کرده و عوامل واسطه ای چون جنسیت، سن ، قومیت و نژاد و وضعیت اقتصادی اجتماعی را در این امر دخیل می دانند . - 7 - در ایران با توجه به مطالعات صورت گرفته، اضافه وزن و چاقی در بین کودکان از استانداردهای تعریف شده توسط مراکز بین المللی کنترل و پیشگیری بیماری بالاتر بوده و این اضافه وزن و چاقی در کودکان دختر بیشتر از کودکان پسر گزارش شده است.
- 7 - لذا با توجه به تضادهایی که در نتایج تحقیقات کشورهای مختلف وجود دارد و اهمیت سلامت عمومی و نقش کلیدی پیشگیری در ارتقای آن وکاهش هزینه های درمان و با توجه به خطرات ناشی از فعالیت بدنی پایین، برای جلوگیری از همه گیر شدن چاقی در کشورمان و برای برخورداری از یک جامعه سالم، شناخت زمینه های خطرزا ضروری است. لذا با توجه به اهمیت این موضوع محقق در مطالعه حاضر به دنبال کسب آگاهی و اطلاعات در مورد میزان چاقی دختران مدارس راهنمایی شهر و حاشیه شهر گنبد و رابطه آن با وضعیت اقتصادی اجتماعی است.
روش پژوهش
برای انجام این مطالعه تعداد 500دانش آموز 11 تا 14 ساله از مدارس راهنمایی مرکز و حومه شهرستان گنبد به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. انتخاب مدارس از مرکز و حومه شهر با فرض تفاوت در وضعیت اقتصادی -اجتماعی این دو منطقه انجام شد. قد, وزن, دورکمر و باسن آنها با روشهای استاندارد اندازه گیری شد و صدک شاخص توده بدنی براساس مرجع CDC2000 محاسبه شد. برای هر نفر یک پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک طبق پرسشنامه نیکولاس باربوسا تکمیل گردید. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در سطح معنی داری - - p<0/05مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
