بخشی از مقاله
چکیده
هرمنوتیک وبحث حجیت ظواهر و کیفیت فهم فقهی کتاب وسنت دو بحث بسیار مهمی هستند که از جهات متعددی مورد نقد و بررسی واقع شده اند و نتایج حاصله اساس مباحثی دیگر و نگرش های متفاوت در حوزه ی علوم اجتماعی و علوم انسانی می باشند.لذا اهمیت و ضرورت تبیین رابطه ی این دو مبحث مشخص می گردد. حدود ارتباط مباحث الفاظ ، ظهور شناسی و حجیت ظهور در دانش اصول فقه که اصلی ترین منبع اصول، قواعد و کیفیت فهم فقهی است، مسأله اساسی این پژوهش است .این پژوهش با نگاهی مقایسه ای میان حجیت ظواهر و هرمنوتیک سعی بر آن دارد جایگاه هرمنوتیک ومعناشناسی را در حوزه ی فهم فقهی تبیین و ارتباط آن با علم اصول فقه را مورد بررسی قرار دهد.اگرچه خواستگاه هرمنوتیک در غرب با هرمنوتیک در اصول فقه یکسان نبوده وتفاوت دارند.
واژگان کلیدی: هرمنوتیک،اصول فقه،حجیت ظهور، قصدگرایی
مقدمه
هرمنوتیک در آغاز ظهورش - قرن هفدهم - به عنوان یک علم و شاخه ای مستقل از دانش بشری در سیمای علم و هنر تفسیر متون ظاهر شد، اما در اواخر قرن نوزدهم و در قرن بیستم بر حجم و گسترهی مباحث آن افزوده شد به گونه ای که واژهی »علم تفسیر« یا »هنر تفسیر متون« هرگز نمی تواند گویای تلاش هایی باشد که به نام هرمنوتیک در روزگار ما صورت می پذیرد. برخی نویسندگان مدعی اند که مبحث ظواهر که در علم اصول فقه مطرح است، می تواند همان هرمنوتیک جدید باشد. زیرا که در فهم ظواهر نیز هر فردی هر معنایی که به صورت متبادر از آن لفظ که به ذهنش بیاید همان صحیح است و مراد و نیت مؤلف در نظر گرفته نمی شود که او چه مراد و قصدی داشته است.
البته در رابطه با بحث الفاظ در اصول فقه و معناشناسی و قصد گرایی در هرمنوتیک مباحث و مبانی مشترکی می تواند وجود داشته باشد که منظور از هرمنوتیک، هرمنوتیک قدیم و قائل به قرائت صحیح از متن می باشد که آن مجرای دیگری را می طلبد، حال باید به بررسی این مقوله بپردازیم که آیا به طور کلی در ظواهر و به طور خاص در ظواهر قرآن و سنت برداشت های متفاوت از یک لفظ و ظاهر کلام متکلم، بدون توجه به مراد او که همان هرمنوتیک جدید است در اصول فقه مورد بررسی قرار می گیرد یا خیر؟ ابتدا ضروری است که با بیان مفاهیم کلی و بیان انواع هرمنوتیک و اقسام ظهور مقوله را آغاز نماییم ، سپس بحث حجیت ظواهر را که در اصول فقه مباحث بسیاری را به خود اختصاص داده است، مورد بررسی قرار داده و در ادامه به بررسی ارتباط یا عدم ارتباط، هرمنوتیک جدید و ظواهر در اصول فقه بپردازیم.
-1 معنای لغوی و اصطلاحی هرمنوتیک
