بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رابطهی استفاده از اینترنت با نگرش فرهنگی دانشجویان و جنسیت، محل سکونت و سطح تحصیلات والدین آنان است. جامعهی آماری این پژوهش دانشجویان تمامی مقاطع دانشگاه خوارزمی تهران واحد پردیس کرج بودند. 496 نفز از دانشجویان، به عنوان گروه نمونهی آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری تصادفی نسبتی است که از بین دانشجویان دختر تعداد 336 نفر و از بین دانشجویان پسر 160 نفر انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع پیمایشی است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه-ای است که نگرش فرهنگی دانشجویان را میسنجد. یافتهها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی - همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یکراهه - تحلیل شد. ضریب پایایی آلفای کرانباخ - 0/79 - نشان میدهد که ابزار مورد استفاده از پایایی بالایی برخوردار است. نتایج این پژوهش نشان میدهد بین میزان استفاده از اینترنت و نگرش فرهنگی دانشجویان رابطهی معنادار و معکوس وجود دارد. استفادهی دختران از اینترنت با پسران متفاوت است و تحصیلات والدین در سطح بیسواد و لیسانس رابطهی معناداری با نگرش فرهنگی داشتند. همچنین نتایج نشان داد که دانشجویان ساکن خوابگاه نسب به دانشجویانی که با خانواده زندگی میکنند نگرش فرهنگی بالاتری دارند.
واژههای کلیدی: اینترنت، نگرشهای فرهنگی، جنسیت، محل سکونت، تحصیلات والدین، دانشجویان
مقدمه
انقلاب اطلاعات و ارتباطات درحال شکلدهی مجدد جهان است و اینترنت در رأس این جریان قرار دارد. اثر اینترنت بر تمام جنبههای زندگی مبهوتکننده است. اینترنت، پدیدهای است که تأثیرات زیادی بر جنبههای مختلف زندگی اجتماعی بر جای میگذارد. با رشد روز افزون اینترنت و افزایش شمار کاربران اینترنت، لزوم بررسی تأثیر اینترنت احساس می شود، اینترنت وسیلهی ارتباطی چند رسانهای است که در درون خود دنیای از اطلاعات را جای داده است. این پژوهشها با توجه به گسترش روزافزون اینترنت در بین جوانان و پایین بودن سطح آگاهی دانشجویان نسبت به تأثیر اینترنت بر نگرشهای خود با هدف افزایش سطح آگاهی و اثرگذاری بر رفتار گروههای مختلف جوانان به ویژه دانشجویان ضروری است. - فیاضبخش و همکاران،. - 1390
تنوعطلبی و نوجویی از ویژگیهای نسل جوان است که آنان را به مصرفکنندهی عمدهی این تکنولوژیها و محصولات مختلف آن تبدیل میکند، همانطور که در سالهای اخیر شاهد تغییر شکل گذران اوقات فراغت جوانان بودهایم. - نوابخش و همکاران، . - 1386 اینترنت شکلهای جدیدی از انسان اجتماعی تولید میکند و نوجوانان به لحاظ انعطافپذیری در پذیرش اجتماع جدید انسانی، بیشترین علاقه را به این رسانه نشان دادهاند. - تمناییفر و همکاران، . - 1389 فناوریها و به طور خاص اینترنت در زندگی روزمرهی مردم نقش دارند. افراد به هنگام حضور در شبکهی وب تجربههای فرهنگی و اجتماعی خود را به همراه میآورند و در عینحال، تحت تأثیر اطلاعات و تعاملهای درون آن قرار میگیرند - ابراهیمآبادی، . - 1388
اینترنت منبعی برای تحول بخشیدن به شخصیت دانشجویان محسوب میشود. - خسروجردی و میرزایی، . - 1388 که نه فقط یک محیط، بلکه چندین محیط محسوب میشود. اگرچه بین انواع محیطهای گوناگون اینترنت همپوشانیهای فراوانی وجود دارد، هر کدام دارای ویژگیهای خاصی هستند و از نظر برخی مشخصههای بنیادین که به هنگام تجربهی این محیطها بر رفتار ارتباطگران اثر میگذارند، با یکدیگر تفاوت دارند. - دهقان و نیکبخش، . - 1383 خاستگاه اینترنت را در وزارت دفاع آمریکا و تلاشهای آن برای ایجاد یک مدل ارتباطی مطمئن میان مؤسسههای نظامی و پژوهشی دانسته-اند. - اندرسون،2001؛ نقل از خسروجردی . - 1388 در کمتر از 44 سال، این رسانهی فناورانه، از شبکهی اولیه-اش جدا و به آنچه ما اینترنت مینامیم، تبدیل شده است. - خسروجردی، . - 1388 اینترنت از اوایل دههی 70 به ایران راه پیدا کرد و در اواخر دههی 70 در میان جوانان ایران رواج یافت و بلافاصله محبوبیت فزایندهای در میان آنان پیدا کرد. برخلاف رسانههای سنتی، افراد بیسواد یا کمسواد نمیتوانند از اینترنت استفاده کنند. اینترنت نیاز به نوع جدیدی از سواد رسانهای دارد که به مراتب پیچیدهتر از سواد لازم برای کار با رسانههای پیشین است. - سیلور استون2004، نقل از منتظرقائم و شاقاسمی، . - 1388
نگرش
معادل واژهی Attitude در فارسی، نگرش، ایستار، طرز رفتار، طرز تلقی، پنداشت، طرز تفکر بر اساس مفروضات پیشین و مانند آنها ترجمه شده است. - آذربایجانی و دیگران،1382؛ نقل از شرفالدین، . - 1377 نگرش به معنای زمینههایی که منجر به ارائهی پاسخهای مثبت و منفی، نسبت به برخی از افراد یا چیزها، در یک محیط خاص می شود. به طور گسترده بر افکار اجتماعی اثرگذار است. هم توانایی اثرگذاری بر فرد، و هم توانایی اثرگذاری بر افکار اجتماعی را دارد. نگرش محصول آموزشهای اجتماعی مستقیم و غیرمستقیم است که فرد آنها را از لابهلای پیامهای متنوع دریافت میکند. - شعبانی، . - 1385
فرهنگ
فرهنگ به مفهوم خاص به سرمایهی معنوی یک قوم گفته میشود و همهی آثار ادبی، هنری، فکری و دینی را در بر میگیرد. به عبارتی هر آنچه که در درون فرهنگ یک قوم است. - شعبانی، 1385؛ به نقل از ندوشن، . - 1354 فرهنگ مجموعهای از راه و رسمهای عمل و اندیشهی یک گروه اجتماعی در گذشته و حال است. مجموع قرار دادها و یا باورها و آداب و رسوم رسیده از نسل پیشین. - آشوری، 1376؛ نقل از شعبانی، . - 1385 هویت به مجموعه مشخصاتی گفته میشود که در سادهترین تعاریف، ممیزات جسمی و روحی افراد را به نمایش میگذارد. بدین تعبیر، خصوصیات مادی - فیزیکی - انسانها همانند رنگپوست، چشم، مو، قد، وزن، علائم و آثار فردی و بسیاری از مظاهر پنهان و پیدای آنان را شامل میشود و آنگاه به نحوهی اندیشه، نوع نگاه، طرز رفتار، شیوههای گفتاری، پیشه، عملکرد اجتماعی و مفاهیم دیگری نیز که در برخوردهای اجتماعی به چشم میآید توجه میکند. - شعبانی، . - 1385
کوشش برای حفظ هویت فرهنگی، سعی در نگهداری و انتقال میراث است که هر نسل از آن به عنوان سکوی پرش استفاده میکند. فرهنگ در باورها، پندار، کردار، گفتار مردمان خودنمائی میکند و ریشه در وجدان غربی جمعی دارد و در جریان تربیت، در وجدان فردی تجلی پیدا میکند. هستی و هویت ملی از فرهنگ کلان ملی نشأت میگیرد. - بلاش، . - 1387 روشن است که فرد در هر جامعه، مظهر نمودهایی است که نمایندهی فردیت او و همهی آن چیزهایی است که »شخصیت« نامیده میشود و هم در تمامی سکنات و حرکات خود، اطواری را به نمایش میگذارد که مشترکات اجتماعی او با جامعهای که در آن به
