بخشی از مقاله
چکیده
معضل آلودگی صوتی ناشی از فعالیت های صنعتی برای افرادی که در مجاورت این کارگاه ها بسر می برند در پشت مشکلات آلودگی هوا قرارگرفته و لذا این نوع الودگی به صورت خاموش به جان و روان مردم اسیب می زند و شاید صدمه دیده از میزان صدمه ای که به او وارد آمده مطلع هم نباشد. اما، قانون گذار کشورمان در قوانین مختلف، خواستار رعایت استاندارد های زیست محیطی در واحد های صنعتی گردیده و در صورت تخلف، دستور به توقف فعالیت آنها داده است.
ماده 688 قانون مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل : آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده ، دفع غیربهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید ، ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه ها ، زباله در خیابانها و کشتار غیرمجاز دام ، استفاده غیرمجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه های فاضلاب برای مصارف کشاورزی را ممنوع دانسته و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند ، به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد. عقیده بر این است که کاربرد واژه تهدید علیه بهداشت عمومی یکی از عناوین جرایم زیست محیطی است که مفهوم عام و گسترده ای نیز دارد و موارد شمرده شده حصری نبوده و همه نوع آلودگی زیست محیطی را در بر می گیرد.
مقدمه
امروزه که توجه عموم به آلودگی هواست، آلودگی صوتی ناشی از واحد های صنعتی از مهمترین مشکلات بهداشتی صنایع، به آن توجه نمی شود. الودگی صوتی اثار جسمی روحی روانی روی انسان می گذارد. در دراز مدت باعث سرگیجه و سردرد و عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرانه، عدم تمرکز حواس، اختلال و کم خوابی و در نهایت کاهش بازدهی کار و صدمات شنوایی و غیره دارد. با هیچ معیار و مقیاسی نمی توان درد و رنج و ناراحتی ناشی از مواجهه با این نوع از آلودگی را پیمانه کرد. - نگاه کنید به اظهارات مدیر کل دفتر بررسی آلودگی سازمان محیط زیست کشور و کارشناس ارزش بررسی آلودگی صدا در مقاله، تحقیق آلودگی صوتی، در سایت سازمان محیط زیست کشور - شکی نیست که فعالیت اقتصادی از ضروریات رفاه و آسایش انسان هاست.
دولت ها تلاش دارند تا با تشویق فعالان اقتصادی جامعه را به سمت رفاه و توسعه اقتصادی سوق دهند و در این مسیر، تسهیلات مناسبی در اختیار آنها قرار می دهند. تاسیس شهرک های صنعتی از دستاوردهایی است که در این راستا معنی می شود. اما آنچه امروزه، بعنوان چالش زیست محیطی شهرک ها مطرح گردیده، عدم رعایت مقررات زیست محیطی و رعایت امنیت و آسایش کارکنان کارگاه ها و کارخانجات هم جوار آنهاست.
برخی صنایع، به نحوی از امکانات تولیدی خود استفاده می کنند که باعث آسیب و صدمه به محیط زیست طبیعی و انسانی واحد های هم جوار وارد می سازند که این موارد شامل استفاده نامناسب از تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، آلاینده های سمی ناشی از فعالیت برخی ماشین آلات و .... که موجبات سلب آسایش و اختلال در آرامش عصبی افراد و کارکنان مشغول به کار در واحد های هم جوار گردیده است.
برخی حقوق دانان کشورمان، مبانی مسولیت مدنی در کنترل آلودگی انسان و طبیعت را ضعیف دانسته و معتقدند در وضعیت کنونی که تخریب محیط زیست آثار زیان بار خود را در جوامع انسانی و کل اکوسیستم کره زمین بر جا گذاشته است، متأسفانه رژیم حقوقی مسئولیت مدنی زیست محیطی بدون توجه به ویژگیهای خاص این خسارات و همچنین اهمیت این حوزه، از مبانی ضعیفی تبعیت می نماید. نظریه غالب در حقوق ایران و برخی کشورها نظیر فرانسه نظریه تقصیر است. نظریه ای که اگر نگوییم جبران خسارات زیست محیطی را غیر ممکن لیکن در بسیاری از موارد اثبات را مشکل و بعید می نماید - فهیمی، مشهدی، . - 1393
سیرتحول قوانین کیفری زیست محیطی-آلودگی صوتی
قوانین زیست محیطی، ابتدا واحد های صنعتی را ملزم به رعایت برخی الزامات زیست محیطی و رعایت حد مجاز آلودگی نموده اند. این سری الزامات کافی نبوده و آلودگی های زیست محیطی را در قالب قوانین کیفری نیز آورده که در ذیل، این قوانین مورد بررسی قرار می گیرد. طبق ماده 19 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، مصوب اردی بهشت ماه 1374، قطب ها و شهرک ها و مجتمع های صنعتی و نیروگاه ها و واحد های تولیدی مکلفند حداقل 10 درصد از فضای شهرک ها و یا مجموعه فضای تخصیص داده شده جهت احداث واحد های تولیدی و خدماتی را به ایجاد فضای سبز و مشجر و کشت درختان مناسب منطقه اختصاص دهند. بهره برداری از واحد های صنعتی و تولیدی مذکور، منوط به رعایت این ماده و ایجاد فضای سبز مناسب می باشد.
ماده 15 و 16 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، مصوب اردی بهشت ماه 1374 می گوید در صورتی که صاحبان یا مسولان کارخانه و کارگاه ها ی آلوده کننده حد مجاز اعلام شده سازمان محیط زیست را رعایت ننمایند به درخواست سازمان محیط زیست، از فعالیت آنها جلوگیری خواهد شدو بدون مجوز سازمان و یا یا دستور مرجع قضایی ذیربط، فعالیت مجدد در آن محل صورت نمی گیرد. هیات وزیران در جلسه مورخ 1378 و بنا به پیشنهاد سازمان محیط زیست و به استناد ماده 27 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 1374 آیین نامه اجرایی نحوه جلوگیری صوتی را در سال 1378 تصویب نمود و با تعیین میزان و سنجش آلودگی صوتی و برای اولین بار، دسی بلرا بعنوان واحد اندازه گیری صوت اعلام نمود.
بر اساس این مصوبه حدود مجاز صدا در هوای آزاد ایران در مناطق مسکونی 55 دسیبل، مناطق تجاری-مسکونی دسیبل ، مناطق تجاری 65 دسیبل، مناطق مسکونی صنعتی 70 دسیبل و مناطق صنعتی 75 دسیبل می باشد. این حدود از ساعت 7 صبح الی 22 شب بوده و از 22 شب تا 7 صبح هر کدام از مناطق 10 دسیبل کاهش می یابد. ماده 2 آیین نامه اجرایی صوتی 1378 حد مجاز یا استاندارد آلودگی صوتی را بعهده سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دستگاه های ذیربطدانسته که پس از تهیه به تصویب شورای عالی محیط زیست برسد.پس از تصویب حد مجاز آلودگی صوتی توسط شورای عالی محیط زیسط، هیات وزیران نیز در سال 1386 آنرا به تصویب رساند.
بنابراین، در هر دو صورت آلودگی هوا و صوتی، ماده 15 و 16 قانون الودگی هوا 1374 واحد های صنعتی آلوده ساز هوا و صوتی هستند را ملزم به توقف فعالیت می نماید. بر اساس ماده 4 آیین نامه اجرایی نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی 1378، چنانچه عاملین آلودگی در کارخانجات و کارگاه ها در پایان مهلت مقرر که سازمان به آنها می دهد نسبت به رفع آلودگی صوتی اقدام ننمایند، به درخواست سازمان حفاظت از محیط زیست و دستور مرجع قضایی ذی ربط که بلافاصله توسط مامورین انتظامی به مورد اجرا گذاشته می شود از کار و فعالیت کارخانجات و کارگاه های آلوده کننده جلوگیری به عمل خواهد آورد.
