بخشی از مقاله
چکیده
پیشرفت تکنولوژي اطلاعات وارتباطات, زمینه سازتحقق بسیاري از آرمانهاي انسان از جمله آموزش الکترونیکی شده است . در این مقاله به مزایاي آموزش الکترونیکی اشاره شده، مشکلات وچالشهاي آن مورد بررسی قرار گرفته وراهکارهاي موفقیت آموزش الکترونیکی ارائه می گردد . اهمیت فوق العاده استاندارد آموزش الکترونیکی و کم توجهی به این مهم در ایران باعث شد در ادامه انواع استانداردهاي مربوطه ارائه شده، ویژگی هایشان مقایسه شده وبراین اساس استانداردي با ویژگیهاي مناسب ارائه گردد.
مقدمه
درروش آموزش کلاسیک "حضوري" ، براي اصطلاح آموزش،از واژه Training استفاده می شود که به معناي آموزش دادن است. بنابراین آموزش به صورت اجبار تداعی شده و باعث اکراه و افت تحصیلی می شود در صورتی که، در سیستمهاي آموزش الکترونیکی، براي آموزش، واژه Learningاستفاده می شود که به معناي یادگیري می باشدوچون خود فرد می خواهد که یاد بگیرد با بازدهی بالایی همراه می باشد.گرایش به آموزش الکترونیکی ناشی از یک نیاز واقعی است تا یک ابتکار عمل زیرا که آموزش الکترونیکی ، آوردن یادگیري براي افراداست نه آوردن افرادبراي یادگیري. باید توجه داشت که آموزش الکترونیکی نمی تواند منجر به حذف آموزش حضوري یا به عبارت دیگر آموزش چهره به چهره شود. برخلاف جاذبه هاوامکاناتی که استفاده از آموزش الکترونیکی دارد ، اگر زمینه هاي لازم براي اجراي شدن این سیستم فراهم نشده باشد ، باعث افزایش محدودیتها ومشکلات در آموزش می گردد.قابل ذکر است که هر دو نوع آموزش ویژگیهاي خاص خود را دارد اما در مجموع جهان به سمت ارائه خدمات ، مستقل از حضور فیزیکی شتاب گرفته ، که آموزش یکی از این خدمات می باشد .
چالشها وراهکارهاي موفقیت سیستمهاي آموزش الکترونیکی
معمولاً بیشتر افراد در مقابل تغییرات، از جمله استفاده از فناوریهاي نوین در آموزش واکنش منفی نشان داده و باعث تأخیر در استفاده از آنها میشوند ونباید بدون فراهم نمودن شرایط فرهنگی به اینتغییرات دامن زد. این چالش راازچهار دیدگاه مورد بررسی قرار می دهیم. -1موانع نیروي انسانی -2 مشکلات فنی سخت افزاري ونرم افزاري -3محتواى آموزشی خسته کننده و ضعیف -4 برنامههاي آموزشی نا مناسب و عینیت نیافتن آموزش الکترونیکی همراه با نتایج قابل اندازهگیرى .موانع نیروي انسانی شامل سه محور عبارتنداز: دانشجویان وفراگیران، اساتید، دولتها ، مسئولین سابقه دار و مدیران ارشد سازمانهادانشجویان وفراگیران فناورى عالی و محتواى آموزشی ممتاز مورد قبول دانشجویان واقع نمی گردد، مگر اینکه آنان از قبل آمادگی تجربه آموزش الکترونیکی را داشته باشند. آموزش الکترونیکی با آموزش کلاسی بسیار متفاوت است و اغلب اتفاق میافتد که کاربران بعنوان یک خطمشی آموزشی با چشم تردید به آن می نگرند.
راهکار موفقیت : تشکیل یک تیم از بخشهاى مختلف سازمان که شامل بازرگانی، آموزش و مدیریت باشد، به منظور تهیه مداوم اطلاعات، تجربیات و پشتیبانی مورد نیاز دانشجویان.
اساتید
الف - عدم رغبت برخی ازاساتید - ،مسئولان و پرسنل - دریادگیري وبکارگیري فناوري هاي اطلاعات و ارتباطات راهکار موفقیت: تدوین دورههاي آموزشی مستمر ضمن خدمت براي آنان.
ب - نگرانی برخی اساتید از کنار زده شدن توسط فناوري یا از دست دادن اقتدارشان درکلاس.راهکار موفقیت: ایجاد وتقویت این ایده که فناوري اطلاعات نمی تواند جاي اساتید را بگیرد وآنان چگونه آموختن را آموزش خواهند داد.از طرف دیگر تشویق آنان براي تولید محتواي آموزشی مناسب وتولید علم.رعایت مسائل مربوط به قانون حق مؤلف و پیگردهاي قانونی مربوطه.
ج - دولتها ، مسئولین سابقه دار و مدیریت ارشد سازمانها د - دولتها و مسئولین سابقه دار: در صورت بی اطلاعی دولتها و مسئولین سابقه دار از مزایاي فناوريهاي نوین باعث بروز چالشهاي جدي در اجراي آموزش الکترونیکی می گردد.
راهکار موفقیت: از طریق اطلاع رسانی وارائه نمونه هاي موفق عملیاتی شده ازطریق مشاوران مورد اعتماد مسئولان این مشکل برطرف می گردد. توسعه مراکز آموزش مهارتهاي اطلاعات و ارتباطات ه - عدم حمایت مدیریت ارشد سازمان در مراحل خرید و اجراى مداوم آموزش الکترونیکیاستقرار فناورى تنها یک بخش از اجراى آموزش الکترونیکی میباشد. براى کسب موفقیت در درازمدت، مباحث سازمانی از مهمترین چالش ها میباشند. مباحثی چون: پیوند آموزش و راهبرد تجارى سازمان،تأمین حمایت مالی، اولویت بندى نیازهاى مربوط به فناورى و متقاعد کردن کاربران به استفاده از این روش آموزشی به جاى روشهاى پیشین.
راهکار موفقیت: تشکیل کمیته پیاده سازى آموزش الکترونیکی که در آن یکی از مدیران بلند پایه،در رده معاونین یا اعضاى هیأت مدیره، به همراه اعضایی به نمایندگی از تمامی حوزهها - از جمله دفتر فناورى اطلاعات - براى راهبرى توسعه، استقرار و رشد مداوم آموزش الکترونیکی، شرکت دارند.همچنین ترغیب و ترویج انجام پژوهشهاي آموزشی در زمینه فناوري اطلاعات
مشکلات فنی سخت افزاري ونرم افزاري فراهم نبودن زیرساختهاي قوي فنآوري و مخابراتی،مشکل نبودن پهناي باند مناسب براي غناي بیشتر آموزش الکترونیکی و امکان انتقال مطلوب صوت وتصویر راهکار موفقیت: گسترش سطح دسترسی عموم به رایانه و شبکه جهانی فراهم نمودن اینترنت پر سرعت باهزینه کم براي عموم مردم از طریق تقویت زیرساختهاي شبکه اینترنت در کشور. البته تا حل نهایی این مسئله میتوان از شبکههاي داخلی - Intranet - استفاده نمود.
- شبکه ملی انتقال دیتا در داخل کشور به عنوان اینترانت براي فراهم نمودن بستر ارتباطی با پهناي باندوسیع می تواند بصورت موقت مورد استفاده قرار گیرد. - تجهیز دانشگاهها ومدارس به رایانه و دسترسی به شبکه جهانیتوسعه مهارتهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات در تمام سطوح جامعه براي عموم مردم نیاز به استفاده از ابزارها و تجهیزات خاص، خطر کهنگی فناوري مورداستفاده و تضمین امنیت شبکهراهکار موفقیت: در خریداري تجهیزات شبکه مورد نیاز باید به این مسئله توجه شود که قابلیت ارتقا و گسترش را داشته باشد و بتوان، بدون نیاز به تعویض آنها، شبکه را با فناوري هاي جدید سازگارنمود. و امنیت شبکه تامین شود.
کمبود متخصصین پشتیبانی فنی
راهکار موفقیت: آموزش نیروي انسانی مناسب براي راهاندازي و پشتیبانی سیستمهاي آموزشیفناورى که کاربرد آن سخت بوده و غیرمطمئن باشدوقتی که استفاده از فناورى، خود یک چالش براى دانشجو باشد، آموزش رخ نخواهد داد. حتی در صورت اجرا نیز، بکارانداختن فناورى مسئله اصلی میشود و آموزش در مرتبه دوم قرار میگیرد.راهکار موفقیت: حصول اطمینان از اینکه زیرساختهاى موجود نیازهاى اولیه آموزش الکترونیکی را برآورده میسازند و فناورى بکارگرفته شده براى دانشجویان قابل درك و روشن میباشد. همکارى
