بخشی از مقاله
چکیده
امروزه بیش از پیش نیازمند رتیه بندی بانکها در بازار بورس هستیم چرا که معیارهای متفاوتی می تواند تاثیر مستقیم بر چرخه ی مادی کشور بگذارد. هدف از این پژوهش، رتبه بندی بانکهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از ANP است. پژوهش انجام شده، از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را، بانک های عضو بورس تشکیل می دهند. با توجه به حجم جامعه که 10 بانک می باشد، با نمونه گیری تمام شمار به دلیل حجم کم جامعه، حجم نمونه 10 انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده و جهت تحلیل فرضیه ها، از تحلیل شبکه ای به کمک نرم افزار سوپر دسیشن استفاده گردیده است.
یافته های پژوهش نشان داد که در بانک های عضو بورس، در مقایسه ی اول، معیارها با هم مقایسه شدند و این مقایسه کاملا سازگار و دارای اعتبار بوده است. در مقایسه ی دوم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار نسبت تسهیلات اعطایی به میانگین کارکنان سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی سوم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار نسبت سپرده ی مشتریان نزد بانکها به مجموع شعبه های بانک، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی چهارم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار سود قبل از مالیات به مجموع دارایی ها، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد.
در مقایسه ی پنجم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار سود قبل از مالیات به حقوق صاحبان سهام، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی ششم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار نرخ نکول، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی هفتم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار ضریب بازپرداخت دین، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی هشتم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار میزان وثیقه برای تسهیلات نامطمئن، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد. در مقایسه ی نهم، مقایسه ی بانکها، نسبت به معیار مجموع دارایی، سازگار بوده و طبق شاخص ناسازگاری دارای اعتبار می باشد.
واژه های کلیدی: تحلیل شبکه ای، روشANP، رتبه بندی بانکها
مقدمه
آگاهی از شاخص های کلیدی بانکداری که بر میزان سود آوری و ارزش سهام بانک ها در بازار بورس تاثیرگذار است، دارای اهمیت فراوان می باشد. از آنجایی که بانک ها به عنوان یک بنگاه واسطه گر مالی در جوامع مختلف در قالب نگه دارنده و توزیع کننده اعتبارات و نقدینگی عمل می کنند، میزان سودآوری و درآمد بانک ها همواره یکی از موضوعات مورد توجه کارشناسان و حتی عموم مردم بوده است و به دلیل آنکه کارکرد بهینه بانک هاتأثیر بسزایی بر رشد و توسعه اقتصادی کشور بر جای می گذارد، ایجاد شرای و بسترهای لازم در جهت ارتقای کیفی و کمی عملکرد بانک ها در سایه فضای رقابتی سالم می تواند نقش قابل توجهی در دستیابی به اهداف آن ها داشته باشد - وو1، . - 2009
بیشتر تحقیقات مرتب پیشین بر روی فاکتورهای مالی مانند بازده مالی، بازده بر روی دارایی 2و بازده بر روی درآمد 3برای ارزیابی عملکرد کلی بانک ها تمرکز داشته اند ولی استفاده محض از نسبت های مالی برای رتبه بندی عملکرد ممکن است الزاما تعیین کننده ی مؤسساتی با بازده بالاتر و سودآورتر نباشد. برای دستیابی به اهداف بالا، از کارت امتیازی متوازن به عنوان یک مدل ارزیابی عملکرد برای موسسه بانکی استفاده می کنیم که به ما در تعیین فاکتورهای مالی و غیر مالی تاثیرگذار کمک می کند. معیارهای مالی و غیر مالی بدست آمده از کارت امتیاز متوازن که به صورت زبانی بیان می شوند به مدیران ارشد و کارمندان در شناخت سازمان کمک کرده و مدیران را به سمت موفقیت های رقابتی آینده هدایت می کنند. یک قاعده مهم در کارت امتیازی متوازن رسیدن به موفقیت از طریق معیارهای غیر مالی کلیدی قبل از دستیابی به موفقیت به وسیله معیارهای مالی کلیدی است - همان - .
روش به کار گرفته شده نه تنها بینشی را در عملکرد مدیران که به دنبال راهی برای بهبود عملکردشان هستند ایجاد می کند، بلکه برای سرمایه گذارانی که می خواهند سلامتی کنونی بانک را اندازه گیری کرده و منابع مالی خود را در سهام بانک ها سرمایه گذاری کنند، فراهم می کند - تیزفهم، . - 1389یکی از بخش های مهم اقتصاد هرکشور، بخش بانکی است که مدیریت صحیح و منطقی آن باعث اجرای صحیح سیاست های پولی و نیز افزایش رفاه اجتماعی میشود. شاید بارزترین پدیده بانکداری در عصر حاضر جهانی شدن باشد. سرعت تغییر وتحول در آستانه قرن بیست ویکم آن چنان زیاد است که درک مسیر آن به سادگی امکانپذیر نیست.امروزه بانک ها بیش از هر وقت دیگر با پیچیدگی، پویایی،پدیده عدم اطمینان و شدت رقابت روبرو هستند. و به اینمنظور برای حفظ و بقای خوددراین پیچ و خم ها متناسب با این تغییر و تحولات مستلزم برخورداری از مدیریت کارا و مؤثر در همه ابعاد با تأکید برمدیریت عملکرد هستند.
هم چنین در ادبیات اقتصادی جهان امروز، نقش و اهمیت نظام مالی و بازار پول و سرمایه و به تبع آن موسسات مالی و اعتباری به عنوان بازوهای اجرایی این نظام و ابزار رشد و توسعه اقتصادی کشور ها کاملا ملموس است. به طوری که توسعه پایداری اقتصادی بدون رشد و توسعه بازار های مالی امکان پذیر نیست .خدمات بانکی در جهان از طریق شبکه های فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه بانک ها و موسسات مالی مجازی و نیمه مجازی و حضور نظام بانکداری خصوصی در کشور، رقابت بالایی در صنعت بانکداری به رقابت، ماندگاری، ارائه خدمات جدید، تغییر مداوم نیازها و وجود آورده است. خواسته های مشتریان، بانک ها را برآن داشته تا راهبرد های خود را به گونه ای تدوین کنند تا ضمن حفظ مشتریان فعلی، با ارائه خدمات مطلوب تر مشتریان جدیدی نیز جذب کنند.
آگاهی از شاخص های کلیدی بانکداری که بر میزان سود آوری و ارزش سهام بانک ها در بازار بورس تاثیرگذار است، دارای اهمیت فراوان می باشد. از آنجایی که بانک ها به عنوان یک بنگاه واسطه گر مالی در جوامع مختلف در قالب نگه دارنده و توزیع کننده اعتبارات و نقدینگی عمل می کنند، میزان سودآوری و درآمد بانک ها همواره یکی از موضوعات مورد توجه کارشناسان و حتی عموم مردم بوده است و به دلیل آنکه کارکرد بهینه بانک هاتأثیر بسزایی بر رشد و توسعه اقتصادی کشور بر جای می گذارد، ایجاد شرای و بسترهای لازم در جهت ارتقای کیفی و کمی عملکرد بانک ها در سایه فضای رقابتی سالم می تواند نقش قابل توجهی در دستیابی به اهداف آن ها داشته باشد. روش به کار گرفته شده نه تنها بینشی را در عملکرد مدیران که به دنبال راهی برای بهبود عملکردشان هستند ایجاد می کند، بلکه برای سرمایه گذارانی که می خواهند سلامتی کنونی بانک را اندازه گیری کرده و منابع مالی خود را در سهام بانک ها سرمایه گذاری کنند، فراهم می کند. از اهداف پژوهش حاضر کمک به سرمایه گذاران در انتخاب برترین بانک بورسی برای سرمایه گذاری و کمک به مدیران اجرایی بانک ها برای شناسایی فاکتورهای کلیدی موثر بر ارزیابی عملکرد بانک میباشد.
مواد و روشها
این تحقیق بر روی بانک های فعال در بورس اوراق بهادار صورت میپذیرد لذا جامعه تحقیق تمامی این بانکها می باشد. همچنین جهت مصاحبه و نظرسنجی از خبرگان بانک مرکزی استفاده می شود. در این تحقیق تمامی بانک های عضو اداره ی بورس تهران مورد ارزیابی قرار گرفته اند. لذا این تحقیق نمونه گیری نداشته و از کل جامعه تحقیق به عمل آمده است. در خصوص انتخاب خبره، مدیران وکارشناسان بانک مرکزی که دارای ویژگی،مرتب بودن شغل با موضوع نظارت و ارزیابی و در دسترس بودن انتخاب گردیده اند.جمع آوری اطلاعات در اینتحقیق شامل روش کتابخانه ای - مطالعه کتب، اسناد و مدارک و مقالات جمع آوری گردیده - می باشد و همچنین از اسناد بایگانی شده نیز برای جمع آوری مبانی نظری و پیشینه تحقیق استفاده شده است.
جهت گردآوری داده ها از نظرات خبرگان، گزارشهاس سالانه بانکها و پرسشنامه استفاده شده است، به صورت زیر است: پرسشنامه شماره یک: مقایسات زوجی بین مناظر و همچنین شاخصهای کارت امتیازی متوازن به منظور شناسایی اهمیت مناظر و شاخصهای تعیین شده. پرسشنامه شماره دو: به منظور تعیین وابستگی داخلی مناظر کارت امتیازی متوازن جهت تعیین وزن شاخصهای ارزیابی عملکرد بر اساس مفهوم .ANP برای تعیین روایی پرسشنامههای پژوهش می توان گفت پرسشنامههای مذکور از نظر خبرگان و برای تعیین پایایی آزمون از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده میشود.از آنجا که بهترین منبع موجود برای پاسخ به سوالات ،استفاده از نظر کارشناسان بورس می باشد جامعه ی آماری دراین تحقیق شامل بانک های عضو بورس می باشد. نمونه ی آماری این پژوهش شامل 10 بانک می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری قابل نمونه برداری می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Super Decision استفاده شده است. نرم افزار Super Decisions تحلیل سلسله مراتبی که توس دکتر توماس ساعتی معرفی شده را انجام می دهد.
یافته ها
