بخشی از مقاله
چکیده:
رتبه بندی گزینه ها همواره از دغدغه های مهم مدیران است . بدین منظور در این مقاله برای رتبه بندی شرکتهای فعال در صنایع غذایی که در بورس اوراق بهادر پذیرفته شده اند از روش TOPSIS استفاده کرده است عدم قطعیت در داده ها موضوع تصمیم گیری را برای مدیران بسیار پیچیده نموده و تصمیم گیرندگان مواجه با شرایطی ویژه هستند تا بتوانند شرایط را مورد ارزیابی قرار داده و تصمیم درست را اتخاذ نمایند.
.1 مقدمه
جوهر تمام فعالیت های مدیریت تصمیم گیری است . مدیران و تصمیم گیرندگان براساس نتایج تصمیماتی که اتخاذ میکنند مورد قضاوت قرار میگیرند . از سویی دیگر سرمایه گذاری نقش کلیدی و مهم در رشد و توسعه اقتصادی جوامع ایفا می نماید اقتصاد رقابتی موجود اهمیت ارزیابی عملکرد مالی در رتبه بندی صنایع تولیدی را بیشتر نمایان می سازد . از این رو عملکرد مالی شرکت ها می توانند رشد اقتصادی شرکت ها را بیان نموده و جایگاه هر شرکت را در کشور مشخص نماید . در این وضعیت ، محیط اقتصادی شرایط ویژه و عوامل گوناگونی را برای تداوم حیات بنگاه اقتصادی مطرح می نماید . اکنون موضوع جهانی شدن در کشورها ، بنگاه های تولیدی را با چالش های بدون شک لازمه رشد اقتصادی تولید بیشتر و سرمایه گذاری افزون تر است و در این راستا رتبه بندی صنایع تولیدی در سرمایه گذاری نقش به سزایی خواهد داشت .
نتایج بدست آمده می تواند به سرمایه گذاران کمک کند تا نسبت به شرکت برتر برای سرمایه گذاری اقدام کنند . نتایج بدست آمده از این رتبه بندی نشان میدهد که شرکت گلوکوزان از عملکرد مالی بهتری نسبت به سایر شرکتها برخوردار است و شرکت کالبر در پایین ترین رتبه قرار دارد . پیچیده ای مواجه ساخته است . لذا بررسی ارزیابی صنایع تولیدی از نظر رتبه بندی کیفیت و عملکرد از اهمیت ویژه ای در شناخت توان های اقتصادی ایجاد می نماید . در این راستا از شاخص های حسابداری سنتی - AFP - که شامل بازدهی دارایی - - ROA ، بازدهی سرمایه - - ROE ، سود هر سهم - EPS - و نسبت ذخیره ای قیمت - P/E - می باشد برای ارزیابی و رتبه بندی 15 شرکت صنایع غذایی از بورس اوراق بهادر به روش تاپسیس در نظر گرفته شده است .
.2 تکنیک تاپسیس
این روش در سال 1981 توسط هوانگ و یون ارائه گردید. در این روش m گزینه بوسیله n شاخص مورد ارزیابی قرار میگیرند و هر مساله را میتوان به عنوان یک سیستم هندسی شامل m نقطه در یک فضای n بعدی در نظر گرفت. این تکنیک بر این مفهوم بنا شده است که گزینه انتخابی باید کمترین فاصله را با راه حل ایدهال مثبت - بهترین حالت ممکن، - و بیشترین فاصله را با راه حل ایدهال منفی - بدترین حالت ممکن، - داشته باشد. فرض بر این است که مطلوبیت هر شاخص بطور یکنواخت افزایشی و یا کاهشی است. در این مقاله روش TOPSIS برای رتبه بندی نهایی شرکت های صنایع غذایی استفاده شده است که به صورت زیر به دست می آید :
الگوریتم Topsis از شش مرحله زیر استفاده می کند:
مرحله .1 با استفاده از تساوی زیر ماتریس تصمیم نرمال سازی می شود: مرحله .2 ماتریس تصمیم نرمال سازی شده وزنی توسط ماتریس نرمالیزه شده متشکل از وزن شاخص ها ضرب می شود . مرحله .5 ضریب نزدیکی هر گزینه CCi بصورت زیر محاسبه می شود: مرحله .6 در مرحله پایانی اعداد CCi رتبه بندی گزینه ها را به شکل صعودی تعیین می کند. با استفاده از داده های شرکت فناوری بورس تهران مستقیماً داده های EPS , P/E بر اساس سایت کدال موجود بوده است ولی در مورد محاسبه ROA , ROE موارد سود بعد از مالیات ، جمع مرحله .3 PIS - مقادیر حداکثری - و NIS - مقادیر داراییها و جمع حقوق صاحبان سهام از تراز نامه مالی شرکت ها در سایت مزبور استخراج گردیده است و طبق فرمول محاسبه حداقلی - بصورت زیر تعیین می شوند. گردیده است و ماتریس تصمیم گیری طبق جدول 1 آورده شده است . مرحله .4 فاصله هز گزینه از PIS و NIS بصورت زیر مطرح می شوند:
