بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق تعداد 3 لاین امیدبخش باقلا G-FABA-133 ,G- FABA-16 ,G-FABA-1-1، به همراه شاهد برکت به صورت ترویجی در سال زراعی 1395 در نواحی قائمشهر اجرا گردید. نتایج مقایسات صفات فنولوژي نشان داد، میانگین تعداد روزهاي کاشت تا سبزشدن، گلدهی، غلافدهی و رسیدگی، رقم G- FABA-16 به ترتیب 15، 85، 101، و 148 روز بوده که نسبت به رقم شاهد برکت کمتر و زودرستر بوده است.
در مقایسات عملکرد غلافسبز، نشان داده شد، رقم G-FABA-1-1 با 24600 کیلو گرم در هکتار بالاترین ولاین G-FABA-133 با 24380 کیلوگرم در هکتار در رتبه بعدي و برکت با 19200 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد غلافسبز را در بین تیمارها بدست آوردند. همچنین در مقایسات اجزاء عملکرد باقلا نظیر دانه در غلاف، طول غلاف و وزن صددانه رقم G-FABA-1-1 بهترتیب با افزایش 14، 11 و 10 درصدي نسبت به شاهد برکت روبرو بوده است. در نهایت رقم G-FABA-1-1 به واسطه عملکرد و اجزاي عملکرد بالاتر توانست بهترین تیمار شناخته شود.
مقدمه
میزان تولید باقلا در ایران حدود 46 هزار تن که در سطحی معادل 36 هزار هکتار بدست میآید. استان مازندران با سطح کشت بیش از 5600 هکتار مقام اول کشور را دارا می باشد . - 1 - نیل به خودکفایی در تولید محصولات کشاورزي از اهداف مهم برنامه ریزي بخش کشاورزي است. تولید محصولات کشت دوم در اراضی شالیزاري موجب افزایش توان مالی کشاورز و به تبع آن افزایش در آمد ناخالص ملی در بخش کشاورزي خواهد شد.
علاوه بر این، ایجاد اشتغال در سطح روستاها، جلوگیري از مهاجرت روستاییان به شهرها، ترغیب سرمایه گذاران به ایجاد صنایع تبدیلی مواد غذایی و صنایع وابسته در روستاها از دیگر فواید کشت دوم در مازندران است. استفاده از بقولات به عنوان کشت دوم در تناوب با برنج، موجب کاهش مصرف کودها و سموم شیمیایی و در نتیجه حفظ محیط زیست میشود. ایجاد زمینه مناسب براي تثبیت شالیزارها و جلوگیري از تغییر کاربري اراضی از دیگر پی آمدهاي مطلوب و بسیار مهم کشت دوم است.
با افزایش تولیدات مواد غذایی در استان علاوه بر خودکفایی در این محصولات می توان در جهت توسعه صادرات گام برداشت محصول باقلا به دو صورت تر - غلاف سبز - و خشک - دانه - برداشت میشود که نوع و شرایط بازار، نحوه برداشت آن را مشخص مینماید . - 2 - توان زیاد باقلا براي تثبیت بیولوژیک نیتروژن، سرما دوست بودن و در نتیجه امکان کاشت به صورت پاییزه و بهتبع آن نیاز کم یا حتی نداشتن نیاز به آبیاري - در مناطق شمالی کشور - معدود بودن آفات و بیماريها، برداشت زود هنگام در بهار و در نتیجه امکان کاشت بسیاري از گیاهان زراعی گرما دوست مانند سویا، ذرت، برنج، سورگوم، کنجد، آفتابگردان و حتی پنبه در تناوب با آن حائز اهمیت است و گسترش کاشت آن میتواند پایداري سیستمهاي زراعی را بهبود ببخشد.
- 1 - با توجه به رشد جمعیت کشور و عملکرد بالاي گیاه باقلا، کشت آن در اراضی شالیزاري میتواند به عنوان یکی از منابع مهم غذایی جهت تأمین تغذیه جامعه مناسب باشد. از سوي دیگر گیاه باقلا میتواند در تناوب با گیاه برنج که کشت اصلی در استان مازندران میباشد، کشت گردد. اصلاح ارقام پر محصول و سازگار با مناطق کشت باقلا میتواند نقش بهسزایی در سودآوري این محصول براي کشاورزان داشته باشد. همچنین اصلاح ارقام مناسب و بازارپسند میتواند در صادرات باقلا مؤثر باشد.
مواد و روشها
این تحقیق به منظور شناسایی و معرفی ارقام باقلا که از رقمهاي موجود در دسترس کشاورزان پرمحصولتر باشد، درسال زراعی 1395 در پروژه تحقیقی و ترویجی مقایسه عملکرد لاینهاي امیدبخش باقلا با شاهد برکت در شرایط زارعین استان مازندران به مساحت نیم هکتاردر منطقه افراکتی قائم شهر اجرا گردید. لاینهاي امید بخش G-FABA-1-1، G-FABA-16، G-FABA-133 از دو رگگیري لاینهاي ارسالی از ایکاردا با ارقام دانهدرشت باقلا ازجمله برکت در گرگان به دست آمده است. جهت آنالیز داده ها از آزمون T تست و رسم نمودار ازنرم افزار سیگما پلات1استفاده گردید.
نتایج و بحث
پارامترهاي صفات فنولوژي: نتایج صفات زراعی نشان داد، که میانگین تعداد روزهاي کاشت تا سبزشدن، گلدهی، غلاف دهی و رسیدگی، رقم G-FABA-16 به ترتیب 15، 85، 101، و 148 روز بوده که نسبت به رقم شاهد برکت کمتر و زودرستر بوده است - جدول. - 1
عملکرد دانه خشک
نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد دانه خشک را رقم G-FABA-1-1 با مقدار 2350 کیلو گرم در هکتار بدست آورد که نسبت به شاهد برکت 26/8 درصد عملکرد بیشتري داشته است. بعد از آن لاین دانه متوسط G-FABA-133 با 24380 و لاین دانه درشت G-FABA-16 با 2316 کیلوگرم در هکتار در رتبه هاي بعدي قرار گرفتند - جدول. - 2
