بخشی از مقاله
چکیده:
رمان شکلی از پرس و جوي اجتماعی است و به عنوان یک موضوع پژوهشی در دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. رمان،یکی از مطرح ترین شاخه هاي ادبی در هر دوره اي است؛ زیرا تمام هیجانات گسترده و عمیق جامعه و اجتماعی را براي خوانندگان بیان می کند. رمان عامه پسند، متعلق به اقشار مختلف جامعه است و شرایط و اوضاع زندگی بورژوازي و مشکلات جامعهي آنها را بیان می کند. نویسندگان با لحنی ساده، مشکلات اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی زمان خود را با وارد کردن تخیلاتشان، در شکل داستان براي مخاطبین عوام خود، در معرض نمایش می گذارند. رمان عامه پسند در ابتدا به صورت پاورقی نویسی در روزنامه ها، مجلات فرهنگی و ماهنامه به چاپ می رسید.
نویسندگانی که امکان بیان اوضاع و احوال نابسامان خود را نداشتند، از طریق پاورقی نویسی حرف هايشان را به گوش مخاطبان می رساندند. در این مقاله به تحلیل و بررسی پیدایش رمان عامه پسند پرداختیم. با دلایلی رمان عامه پسند را گونه اي از رمان اجتماعی و واقع گرا به حساب آوردیم و به سؤالات فوق پاسخ دادیم: -1 علت واقع گرایی این رمانها چیست؟ -2 آیا رمانهاي غیر عامه پسند اجتماعی نیستند؟ -3 چه فرقی بین رمانهاي عامه پسند و دیگر رمانها وجود دارد؟
-1 مقدمه:
رمان، نثر روایتی است که با حدود و اندازه اي مشخص و پیچیدگی عناصر ادبی، رویدادها و تجربیات شخصی را همراه با تخیل و وهم نویسنده آمیخته است. رمان، تصویري از داستان سیر و سلوك و زندگی واقعی زمانه اي است که در آن نوشته شده است. - ولک، وارن؛ - 246 :1382 می توانیم رمان عامه پسند را نوعی رمان بشماریم. رمان عامه پسند با نثري ساده و عامیانه، حقایق و اتفاقات شخصی و اجتماعی افراد را همراه با احساسات و تخیل براي اقشار مختلف جامعه بازگو می کند.
رمان اجتماعی به رمان هایی اطلاق می شود که سرشت و بنیانی اجتماعی و مردم گرا دارند و کاست و فرود زندگی فرودستان و درد و رنج هاي طبقات مختلف را نشان می دهد و نویسندگان اجتماع را با تمام پلیدي ها و تباهی ها به نمایش می گذارند.خواسته ها و اعتراض هایشان را در قالب داستان بیان می کنند. رمان هاي عامه پسند مانند رمان هاي اجتماعی می توانند گزارشی از اجتماع کنونی باشند و رویدادها را به طور واقع گرایانه بیان کنند. نویسنده با استفاده از تخیلات خود، آنها را همراه با رعایت عناصر داستانی پنهان کرده است. رمان هاي عامه پسند، آرزوها و خواسته هاي روحی و اجتماعی مخاطبان و نویسندگان را در مورد وضع فرهنگی، سیاسی ، مشکلات و دردهاي جامعه و آنچه دوست دارند در جامعه کنونی داشته باشند را نشان می دهند و بیش از هر اثر ادبی دیگري می توانند ساختار اجتماعی را در خود بازتاب دهند. پس می توان رمان عامه پسند را رمان اجتماعی و واقع گرا به حساب آورد.
-2رمان عامه پسند
رمان عامه پسند، بصورت جملات خبري و واقعیات همراه با تخیل نویسنده است و با زبانی ساده اوضاع و احوال اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را در معرض نمایش می گذارد. رمانهاي عامه پسند باید به گونه اي نوشته شود که خوانندگان باور کنند و بعد از اتمام رمان بتوانند درس هاي اخلاقی و عبرت گیرند و فضیلتهاي انسان خوب را بشناسند. »به قول ارسطو: هنرمند را عالم آموزش اخلاقی می داند و به قول جانس: آنچه را که نتوانیم باور کنیم؛ هرگز تقلید نخواهیم کرد..« - لاچ؛ . - 57:1374 مانهاي عامه پسند نباید بصورت کاملاً منطقی و عقلی باشند، بلکه همپاي احساسات و عاطفه باید پش روند تا باعث کشش خواننده به داستان شود.
داستان در رمان عامه پسند می تواند یا از ضمیر خودآگاه نویسنده نشأت گرفته باشد یا از ضمیر ناخودآگاه و به صورت اتفاقی باشد. داستانهایی که از ضمیر خودآگاه نویسنده بازگو می شود؛ نویسنده در آن تأمل کرده و بعد از پرس و جو با تدوینهاي ویرایش ویراستاري و با رعایت قوانین و عناصر رمانی اثر خود را به ثبت می رساند. اگر داستان از ضمیر ناخودآگاه باشد ؛نویسنده می تواند بدون هیچ گونه تفکري قلم بر دست گیرد و به طور غیر ارادي آنچه در دل تنگ خود دارد بر روي کاغذ بفشارد، در اینصورت نویسنده ،اتفاقات و اوضاع اجتماعی را آنگونه که حس می کند بر روي کاغذ منتقل می کند.
براي نویسنده بیان کردن واقعیات و آنچه می خواهد به عموم مردم القاء کند؛ مهم است. او به ظاهر الفاظ توجه چندانی نمی کند. در رمانهاي عامه پسند، اگر نویسنده به صناعات ادبی و مفاهیم تجریدي توجه کند، بطور ناخودآگاه خوانندگان عوام خود را از دست می دهد و فقط قشر تحصیل کرده از داستانهایش لذت می برند. هرچه رمانهاي عامه پسند به مذاق عوام نزدیکتر باشد و بصورت زندگینامه اي بازگو شود ، طباع خلق به آن مایل تر و به اذهان عامه مناسب تر می افتد..« - پارسا نسب؛ . - 97:1389
